1

www

.operon.pl

■

WIEDZA O SPO¸ECZE¡STWIE – ZAKRES ROZSZERZONY

Arkusz II

Numer

zadania

Oczekiwana odpowiedê ucznia

Kryteria zaliczenia

Maksymalna

liczba

punktów

20. a)

Aspekt ekonomiczny: marnotrawienie Êrodków publicznych,
straty finansowe dla przedsi´biorstw, nieuczciwa konkurencja
Aspekt spo∏eczny: podwa˝enie zaufania do instytucji spo-
∏ecznych, utrwalanie negatywnych postaw spo∏ecznych,
ugruntowanie poczucia niesprawiedliwoÊci spo∏ecznej
Aspekt prawny: brak poszanowania prawa przez obywateli,
brak praworzàdnoÊci, obni˝enie zaufania do prawa i instytu-
cji zwiàzanych z wymiarem sprawiedliwoÊci
b) Mo˝liwe odpowiedzi:
– niedoskona∏oÊç przepisów prawa
– nieuczciwoÊç urz´dników
– brak wyraênego pot´pienia przez spo∏eczeƒstwo praktyk
korupcyjnych
– dominacja interesów indywidualnych i partykularnych nad
poczuciem dobra wspólnego

a) za prawid∏owe wymienienie wszystkich skutków – 6 pkt,
po 2 pkt za ka˝dy aspekt
b) za wymienienie trzech przyczyn nieprawid∏owoÊci – 2 pkt
za wymienienie dwóch przyczyn nieprawid∏owoÊci – 1 pkt

8

1

2

4

3

21.

a) korupcja przez ma∏e „k” – zwykle niewielkie ∏apówki da-
wane policjantom, lekarzom, urz´dnikom itp.
b) zmiana mentalnoÊci ludzi
c) nieuczciwoÊç, lekcewa˝enie prawa, chciwoÊç
*

Za poprawnà nale˝y uznaç ka˝dà odpowiedê zgodnà z rzeczy-

wistoÊcià

a) 1 pkt
b) 1 pkt
c) za prawid∏owe wymienienie dwóch i wi´cej postaw – 2 pkt
za wymienienie jednej postawy – 1 pkt

4

22.

a) wzrost z∏ych opinii o Sejmie i spadek dobrych
b) ostatni (czwarty) kwarta∏ 1998 roku
c) Mo˝liwe odpowiedzi:
– ogólny spadek zaufania do polityków i instytucji publicznych
– afery z udzia∏em pos∏ów, niski poziom kultury politycznej
– dominacja interesów indywidualnych i partyjnych w pra-
cach Sejmu i Senatu
– niski poziom stanowionego przez obie izby prawa
*

Za poprawnà nale˝y uznaç ka˝dà odpowiedê zgodnà z rzeczy-

wistoÊcià.

a) 1 pkt
b) 1 pkt
c) 3 pkt, po 1 pkt za ka˝dà wymienionà przyczyn´

5

2

www

.operon.pl

ARKUSZ II – MODELE ODPOWIEDZI

■

1

2

4

3

23. a)

69%

b) obsadzanie krewnych i znajomych na stanowiskach i urz´-
dach – 92% respondentów
c) o 42 punkty procentowe
d) 60% przyczynà sà mierne wyniki prac sejmowej komisji Êled-
czej badajàcej tzw. afer´ Rywina
*

Za poprawnà nale˝y uznaç ka˝dà odpowiedê zgodnà z rzeczy-

wistoÊcià.

a) 1 pkt
b) 1 pkt
c) 1 pkt
d) za prawid∏owà i pe∏nà odpowiedê – 2 pkt
za niepe∏nà odpowiedê – 1 pkt

5

24. a)

komisja Êledcza, Sejm, w celu zbadania sprawy (afery) Lwa

Rywina.
b) np. Jan Maria Rokita, Tomasz Na∏´cz
*

Za poprawnà nale˝y uznaç ka˝dà odpowiedê zgodnà z rzeczy-

wistoÊcià.

a) za prawid∏owà i pe∏nà odpowiedê – 3 pkt, po 1 pkt za ka˝-
dy element pytania
b) za prawid∏owe wskazanie osoby na zdj´ciu i podanie jej
nazwiska – 1 pkt

4

25. Temat

1.

TreÊç: przedstawione zagro˝enia powinny uwzgl´dniaç ró˝-
ne aspekty – ekonomiczny, spo∏eczny, polityczny, etyczny.
Kompozycja: przemyÊlana, spójna, logiczna struktura pracy
uwidoczniona w akapitach, trójdzielna kompozycja (wst´p,
rozwini´cie, zakoƒczenie), w∏aÊciwe proporcje.
Styl i j´zyk: praca poprawna stylistycznie i gramatycznie,
w∏aÊciwe s∏ownictwo, zapis poprawny ortograficznie, czy-
telny.

– charakterystyka korupcji i innych przejawów wykorzysty-
wania pe∏nionych funkcji publicznych dla w∏asnych korzyÊci
na podstawie za∏àczonych materia∏ów z ró˝norodnych p∏asz-
czyzn – od 0 do 16 pkt, w tym: ekonomicznej (0–4 pkt), spo-
∏ecznej (0–4 pkt), politycznej (0–4 pkt), etycznej (0–4 pkt)
– sformu∏owanie zagro˝enia dla demokracji wynikajàcego ze
zjawiska korupcji w ró˝nych aspektach – od 0 do 16 pkt,
w tym: ekonomicznym (0–4 pkt), spo∏ecznym (0–4 pkt), po-
litycznym (0–4 pkt), etycznym (0–4 pkt)
– za w∏aÊciwà kompozycj´ pracy – 1 pkt
– za w∏aÊciwy styl, j´zyk, estetyk´ i czytelnoÊç pracy – 1 pkt

34

25. Temat

2.

TreÊç: zaproponowane sposoby powinny uwzgl´dniaç
wszystkie wymienione w temacie podmioty i ró˝ne aspekty
zjawiska – ekonomiczny, spo∏eczny, polityczny, etyczny.
Kompozycja: przemyÊlana, spójna, logiczna struktura pracy
uwidoczniona w akapitach, trójdzielna kompozycja (wst´p,
rozwini´cie, zakoƒczenie), w∏aÊciwe proporcje.
Styl i j´zyk: praca poprawna stylistycznie i gramatycznie,
w∏aÊciwe s∏ownictwo, zapis poprawny ortograficznie, czy-
telny.

– podanie kilku sposobów przeciwdzia∏ania zjawisku korupcji
podejmowanych przez: w∏adz´ publicznà (0–4 pkt), media
(0–4 pkt), organy pozarzàdowe (0–4 pkt), uczciwych obywa-
teli (0–4 pkt) i ich omówienie, razem 16 pkt
– przedstawienie zjawiska korupcji (0–2 pkt), zaproponowa-
nie kilku rozwiàzaƒ w walce z korupcjà (0–6 pkt) oraz wyko-
rzystanie zamieszczonych w tekÊcie materia∏ów i poparcie
swoich argumentów w∏aÊciwie dobranymi przyk∏adami ze
êróde∏ (0–8 pkt), razem 16 pkt
– za w∏aÊciwà kompozycj´ pracy – 1 pkt
– za w∏aÊciwy styl, j´zyk, estetyk´ i czytelnoÊç pracy – 1 pkt

34