granice i pochodne

background image

Wykład III

Granice funkcji

:

f

R

A

R

,

A

przedział

A

x

0

,

f

określona w

  

0

0

0

\

,

0

x

x

x

S

x

Definicja 3.1 (definicja Cauchy’ego granicy funkcji)

 

g

x

f

x

x

g

x

f

x

x

D

x

x

x

f

)

(

:

lim

0

0

0

0

0

0

x

x

,

0

x

U

x

 

g

x

f

   

,

g

x

f

Inaczej:

 

 

 

 

x

f

U

x

g

x

f

x

x

D

x

x

ot

U

g

ot

x

x

f

0

0

0

:

lim

 

K

x

ot

U

x

 

M

x

ot

U

x


Granice niewłaściwe:





g

x

0

 

 



g

x

f

k

x

g

x

f

f

D

x

R

K

x

0

lim

 

 

K

x

f

M

x

x

f

f

D

x

R

M

R

K

x





lim

Def. 3.2. (definicja Heinego granicy funkcji)

 

 

 

g

x

f

x

x

g

x

f

n

n

n

n

x

x

D

x

x

x

n

f

n

lim

lim

:

lim

0

0

0

K

M

x

background image

Definicja 3.3 (granice jednostronne)

granica lewostronna:

 

 

 

g

x

f

x

x

g

x

f

n

n

n

n

x

x

D

x

x

x

n

f

n

lim

lim

lim

0

0

0

granica prawostronna:

 

 

 

g

x

f

x

x

g

x

f

n

n

n

n

x

x

D

x

x

x

n

f

n

lim

lim

lim

0

0

0

granice specjalne:

1)

1

sin

lim

0

2)

1

1

lim

0

e

3)

1

1

ln

lim

0

Przykład 3.1

a)

e

x

x

x

1

1

0

1

lim

uzasadnienie:

 

e

x

x

R

x

n

x

n

n

n

n

n

1

1

lim

0

lim

ogólnie:

 

 

 

e

x

f

x

f

x

f

x

x

x

x





1

0

0

1

lim

0

lim

b)

 





?

2

)

sin

(

sin

1

2

0

2

0

1

1

2

0

2

2

2

2

2

2

2

sin

1

lim

1

cos

1

lim

cos

lim

x

x

e

x

x

x

x

x

x

x

x

x

?:=

2

sin

2

lim

2

0

x

x

x

2

2

2

0

1

cos

lim

2

2

e

e

x

x

x

background image

na podstawie definicji

Heinego granicy funkcji

c)

x

x

1

sin

lim

0

Podejrzewamy, że ciąg nie ma granicy.

n

x

n

2

2

1

1

2

sin

2

2

sin

 

n

n

x

n

2

2

1

Niech

0

2

2

1

 

n

n

n

x



 

1

2

2

sin

1

sin

 

 

n

n

n

n

x

x

f

0

1

 

n

n

n

x

 

 

0

sin

 

n

n

n

x

f

 
 

x

x

f

x

x

f

x

x

n

n

n

n

n

n

n

n

1

sin

lim

0

lim

0

1

lim

0

0





 

 

x

x

sin

background image

Podstawowe twierdzenia dotyczące granic funkcji

Twierdzenie 3.1 (podstawowe własności granic funkcji)

Z definicji Heinego granicy funkcji i odpowiednich twierdzeń dotyczących granic

ciągów wynikają następujące własności:

(działania arytmetyczne)

Jeżeli:

g

f ,

określone w sąsiedztwie punktu

0

x

 

 

2

1

0

0

lim

lim

g

x

g

g

x

f

x

x

x

x

2

1

, g

g

granice właściwe

   

2

1

0

lim

g

g

x

g

x

f

x

x

   

2

1

0

lim

g

g

x

g

x

f

x

x

 

 

2

1

0

lim

g

g

x

g

x

f

x

x

przy dodatkowym założeniu, że

 

0

x

g

w sąsiedztwie

0

2

0

g

x

















background image



Twierdzenie 3.2 (twierdzenie o 3-ch funkcjach)

Z.

 

0

x

ot

U

h

g

f

,

,

określone na

 

0

\ x

U

 

     

x

h

x

g

x

f

x

U

x

0

\

 

 

g

x

h

x

f

x

x

x

x

0

0

lim

lim

T.

 

g

x

g

x

x

0

lim






Przykład 3.2

Oblicz:

x

x

x

sin

lim

Ogólnie:

Z twierdzenia o 3-ch funkcjach wynika następująca własność:

Jeżeli lim

𝑥→𝑥

0

𝑓 𝑥 = 0 g-ograniczona w otoczeniu 𝑥

0

lim

𝑥→𝑥

0

𝑓 𝑥 ∗ 𝑔(𝑥) = 0


krótko:

   

 0

lim

0

0

0

ogr

x

x

x

x

x

g

x

f

     

x

h

x

g

x

f

g

g

g

0

x

x

0

x

x

0

x

x

0

0

0

x

x

x

x

x

x

x

1

sin

1

background image

W przykł. 3.2.:

 0

sin

1

lim

0

ogr

x

x

x


Definicja 3.4 (ciągłość w punkcie)

f

określona w otoczeniu punktu

0

x

f

ciągła w

 

 

0

0

0

lim

x

f

x

f

x

x

x

inaczej:

f

ciągła w

 

 



0

0

0

3

lim

2

1

0

x

f

g

g

x

f

D

x

x

x

x

f

Ciągłość jednostronna:

f

lewostronnie (prawostronnie) ciągła w

 

 



0

)

(

0

0

3

lim

2

1

0

0

x

f

g

g

x

f

D

x

x

x

x

x

x

f

Przykład 3.3

Zbadać ciągłość w punkcie

2

x

w zależności od

m

.

 

2

dla

2

dla

1

1

2

1

x

m

x

e

x

f

x

 

m

f

2

1

background image

 

 

 





R

m

x

x

x

x

x

x

f

e

x

f

e

x

f

x

x

2

0

2

2

2

2

lim

1

1

1

lim

lim

0

1

1

lim

lim

2

0

2

1

0

2

1

- dla

f

m

0

lewostronnie ciągła w punkcie

2

x

- dla

f

m 1

prawostronnie ciągła w punkcie

2

x

Definicja 3.5 (ciągłość na zbiorze)

f

ciągła na zbiorze ciągła zbioru X tzw. (jeżeli jest ciągła w każdym punkcie)

Wniosek 3.1

1

Suma, różnica, iloraz funkcji ciągłych jest funkcją ciągła.

Iloraz funkcji ciągłych jest funkcja ciągłą pod warunkiem, że

mianownik jest różny od 0.

2

Złożenie funkcji ciągłych jest funkcją ciągłą.

Własności funkcji ciągłych – c.d.

I. (twierdzenie o lokalnym zachowaniu znaku)

f

ciągła w

0

x

, określona w

 

 

 

0

0

0

0

x

f

x

ot

U


 

 

 

0

0

1

0

1

x

f

U

x

x

ot

U

0

x

by

f

była

ciągła w

2

x

background image




II. (własność Darboux)

 

 

 

b

f

a

f

C

f

b

a

,

, niech

c

liczba pomiędzy

 

a

f

i

 

b

f

 

c

x

f

b

a

x

0

)

,

(

0

Funkcja ciągła na przedziale domkniętym

i ograniczonym przyjmuje wszystkie

wartości pośrednie.

Definicja 3.6 (ograniczenie funkcji)

f

1

ograniczona z góry na zbiorze

 

M

x

f

X

X

x

R

M

:

f

2

ograniczona z dołu na zbiorze

 

m

x

f

X

X

x

R

m

:



0

x

0

x

0

x

a

b

c

background image

Przykład 3.4

 

x

e

x

f

 

2

1

x

x

g





Definicja 3.7 (kresy funkcji)

 

 

 



M

x

f

M

x

f

x

f

M

X

x

X

x

X

x

0

2

1

:

sup

(czyt. supremum po

x

należącym do

X

z

 

x

f

)

1

x

y

0

inf

x

R

x

e

funkcja nie osiąga kresu dolnego

x

e

y

y

x

1

2

1

x

y

 

1

1

max

1

0

1

sup

2

2

x

f

x

R

x

R

x

funkcja osiąga kres górny → maksimum

background image

 

 

 



m

x

f

m

x

f

x

f

m

X

x

X

x

X

x

0

2

1

:

inf

(czyt. infimum po

x

należącym do

X

z

 

x

f

)



III. (twierdzenie Weierstrassa)


Funkcja ciągła na przedziale domkniętym i ograniczonym osiąga swoje kresy.

 

 

 

 

 

 

 

 

x

f

x

f

x

f

x

f

C

f

b

a

x

b

a

x

b

a

x

x

b

a

,

2

,

1

,

,

,

sup

inf

2

1

Rachunek różniczkowy funkcji 1-ej zmiennej

Niech

f

określona na

 

0

x

ot

U

,

U

h

x

0

 

h

x

f

h

x

f

0

0

– iloraz różnicowy















Definicja 3.8 (pochodna)

Jeżeli

 

h

x

f

h

x

f

h

0

0

0

lim

to powiemy, że funkcja

f

jest różniczkowalna w punkcie

0

x

i wartość tej granicy

 

 

0

0

0

0

lim

x

f

h

x

f

h

x

f

h

nazywamy pochodną funkcji w

punkcie

0

x

.

y

x

h

x

f

0

 

0

x

f

0

x

h

h

x

0

 

0

0

x

f

h

x

f

n

l

background image




Interpretacja geometryczna pochodnej:


 

tg

x

f

0

kąt pomiędzy styczną do wykresu funkcji w punkcie

 

0

0

,

x

f

x

i dodatnim kierunkiem osi

X

0



Wniosek 3.2


 

 

0

0

0

:

x

x

x

f

x

f

y

l

– prosta styczna do wykresu w punkcie

 

0

,

0

x

f

x


Prosta do niej prostopadła nazywa się prostą normalną:

 

 

0

0

0

1

:

x

x

x

f

x

f

y

n

Definicja 3.9 (różniczkowalność na przedziale)

f

– różniczkowalna na

f

U

– różniczkowalna w każdym punkcie

U

x

 

x

f

x

X

f

:

Tw. 3.3 (działania arytmetyczne na pochodnych)

Z:

g

f ,

– różniczkowalne w

0

x

T:

1)

g

f

R

,

– różniczkowalna w

0

x

  

 

 

0

0

0

x

g

x

f

x

g

f


2)

g

f

– różniczkowalna w

0

x

   

   

   

0

0

0

0

0

0

x

g

x

f

x

g

x

f

x

g

x

f


3)

0

g

w pewnym

 

0

x

ot

U





g

f

– różniczkowalna w

0

x

background image

 

 

   

   

 

2

0

0

0

0

0

0

0

x

g

x

g

x

f

x

g

x

f

x

g

x

f


D:

2)

   

 

   

 

  

  

   

 

 

  

  

 

   

   

x

g

x

f

x

g

x

f

h

x

g

h

x

g

x

f

h

x

g

h

x

f

h

x

f

h

x

g

x

f

h

x

g

x

f

h

x

g

x

f

h

x

g

h

x

f

h

x

g

x

f

h

x

g

h

x

f

x

g

x

f

x

g

x

f

h

h

h

 

 

 

 

0

0

0

lim

lim

lim



 

 

h

x

f

h

x

f

x

f

h

0

0

0

lim

 

 

 

0

0

0

lim

x

x

x

f

x

f

x

f

x

x

– drugi wzór na pochodną


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
kolos granice, pochodne
granice pochodna zadania
granice i pochodne
Granica i pochodne funkcji, Ekonomia- studia, matematyka
Granica i pochodna funkcji, Analiza matematyczna
kolos granice, pochodne
zadania z granic, pochodnych itp
Granice funkcji - pochodne, Prywatne, matna
zadania na kolos, macierze i pochodne granice jedn ciaglosc+
zadania na kolos, macierze i pochodne granice ciagow funkcji
pochodne granice
granice, ciagi, pochodzne, calki
Pochodną funkcji f w punkcie x nazywamy granicę, Matematyka, analiza
13 GRANICA CIAGLOSC POCHODNA, szkola technikum, matma, mata, zadania z liceum
BHP w sprawie?wek granicznych promieniowania jonizującego i wskaźników pochodnych określających zagr

więcej podobnych podstron