1
KOLOKWIUM Z GRAMATYKI JĘZYKA STARO
-
CERKIEWNO
-
SŁOWIAŃSKIEGO
Oto tekst zapisany w języku staro-cerkiewno-słowiańskim:
вьзідє жє иосіфь отъ галілє1 и града назарєтьска в[ градъ давъідовъ напісатъ с1
съ маріє4 обр2чєн24 ємu жєно4 с2штє4 нєпраздъно4 | бyстъ жє єгда бyстє
тu исплъниш1 с1 дєниє да родітъ | и роді съінъ свои пръв7нєць и обитy и и
положі и въ 7слєхъ занє нє б7 има м7ста въ обит7ли | и пастъирі б7ах2 въ
тоиждє ст"ран7 бъд1щє и стр7г2щє страж2 нощьн24 о стад7 своємъ | и сє
анћєлъ господьнь ста вь нихъ и слава господьн7 осі7 1 и uбо7ш1 с1 ст"рахомъ
вєлиємъ | и рєчє имъ анћєлъ нє боитє с1 сє бо благов7ща4 вамъ радость вєлі4
7жє б2дєт bьс7мь людємъ | 7ко роді с1 вамъ съпасъ іжє єстъ христъ господь
въ град7 давъідов7
Zadanie 1. Który zapis w transkrypcji półfonetycznej tekstu oznaczonego szarym tłem
można uznać za prawidłowy i znormalizowany?
a)
vьzide že josifь otъ galileję i grada nazaretьska vь gradъ davydovъ napisatъ sę
b)
vъzide že josifъ otъ galileję i grada nazaretьska vъ gradъ davydovъ napisatъ sę
c)
vьzide že josifъ otъ galileę i grada nazaretьska vь gradъ davъidovъ napisatъ sę
d)
vъzide že josifь otъ galileę i grada nazaretьska vъ gradъ davydovъ napisatъ sę
Zadanie 2. Po uważnym przeczytaniu tekstu ze zwróceniem uwagi na wartości fleksyjne
zawartych w nim form wyrazowych, błędy popełnione przez kopistę etc. proszę zakreślić
prawidłową odpowiedź (litera P oznacza prawdę, F – fałsz):
a) Józef wejdzie do miasta Dawida podpisać się.
P
F
b) I rodzi [Maryja] syna swojego pierworodnego.
P
F
c) I anioł Pana stanął przed nimi i chwała Pana oświeciła go.
P
F
d) Radość wielka będzie dla wszystkich ludzi.
P
F
e) Został narodzony dla was zbawiciel, którym jest Chrystus Pan.
P
F
Zadanie 3. W podanym wyżej tekście znajdują się m.in. wyrazy жєно4, стран7,
нощьн24, których postać scs. jest wynikiem najrozmaitszych procesów fonetycznych.
Proszę alfabetem półfonetycznym zrekonstruować wczesnoprasłowiańską postać tych
wyrazów i nazwać procesy, które doprowadziły do ich powstania (dla ułatwienia do
rekonstrukcji zostały podane formy podstawowe).
жєнa
*genā, wykazany proces to: I palatalizacja psł.
странa
*storna, wykazany proces to:
południowosłowiańska realizacja metatezy
нощьн]
*noktьnъ, wykazany proces to: palatalizacja grupy *kt’
A
IMIĘ I NAZWISKO
NR INDEKSU
GRUPA
2
KOLOKWIUM Z GRAMATYKI JĘZYKA STARO
-
CERKIEWNO
-
SŁOWIAŃSKIEGO
Zadanie 4. Proszę dokonać analizy fleksyjnej odmiennych wyrażeń w zdaniu положі и
въ ništyjih] 7слєхъ занє нє б7 има м7ста въ обит7ли. Dla ułatwienia
zanalizowano już jedną z form; w analizie proszę pominąć jedną z dwóch obecnych w
zdaniu form czasownikowych.
Słowniczek:
položiti, -žǫ, -žiši – położyć
ništъ - ubogi
jasli (tylko pl.), -ii – żłób
obitělь – gospoda, zajazd, zakwaterowanie, klasztor
ANALIZOWANA
FORMA
(w
transkrypcji)
TEMAT
FLEKSYJNY
(w
transkrypcji)
KOŃCÓWKA
FLEKSYJNA
(w
transkrypcji)
WARTOŚCI
KATEGORII
GRAMATYCZNYCH
CZĘŚĆ MOWY
DAWNY
(
PIE
.)
MORFEM
TEMATYCZNY
ěslexъ
ěslьxъ
ěsl-
-exъ
-ьxъ
f. Loc. pl. (r. ż.,
Ms., l. mn.)
rzeczownik
-i-
položi
položi-
-ø
3. sg. aor. I
czasownik
-i- (položiši)
jь
j-
-ь
m. Acc. sg.
zaimek
anaforyczny
miękkotematowa
-jo-
ništъjixъ
ništ-
ъ+jixъ
f. Loc. pl.
przymiotnik
-a- (odmiana
zaimkowa)
ne bě
b-
-ě
3. sg. aor. I
czasownik
atematyczna
ima
i-
-ma
m. Dat. du.
zaimek
anaforyczny
miękkotematowa
–jo-
města
měst-
-a
n. Gen. sg.
rzeczownik
-o-
obitěli
obitěl-
-i
f. Loc. sg.
rzeczownik
-i-
Zadanie 5. W tekście występują różne imiesłowy. Proszę zaznaczyć prawidłową
odpowiedź.
a)
obrǫčenǫjǫ to imiesłów bierny czasu przeszłego rodzaju żeńskiego w narzędniku
liczby pojedynczej w odmianie zaimkowej
b) sǫštejǫ to imiesłów czynny czasu teraźniejszego r
odzaju żeńskiego w
narzędniku liczby pojedynczej w odmianie rzeczownikowej
Zadanie 6. Proszę oznaczyć szereg, w którym umieszczono wyłącznie wyrażenia
południowosłowiańskie. Wszystkie wyrazy zapisano alfabetem łacińskim.
a. rabotati, slezena, moći, vela, ovoški
b. selezënka, robiti, ovoce, vedla, močь
c. ovošč, moci, śledziona, veła, robit’