1

INNOWACJE JĘZYKOWE, LEKSYKALNE MODY WSPÓŁCZESNEJ POLSZCZYZNY

1. Jaki typ innowacji reprezentują podane wyrazy? Uzupełnij tabelę podanymi
innowacjami. Wskaż innowacje, które są błędami językowymi.

kliknąć | sześć dzieci | przewodniki – przewodnicy | bank krwi | przekonywuję | oka –
oczy | używam szampon | organy – organa | świńska grypa | mgr | podstawówka
| dopić kawę | odrzutowiec | wikipedia | liściami | kroję ogórka | umię | tą wstążkę |
karnister | meczy | party

INNOWACJE
UZUPEŁNIAJĄCE

INNOWACJE
REGULUJĄCE

INNOWACJE
ROZSZERZAJĄCE

INNOWACJE
ALTERNATYWNE

INNOWACJE NAWIĄZUJĄCE INNOWACJE SKRACAJĄCE

INNOWACJE PRECYZUJĄCE

2. Do podanych wyrazów zapożyczonych, nadużywanych w polszczyźnie, dopasuj polskie
odpowiedniki:


absolutnie
absolutny
akceptować
aktualnie
aktualny
anulować
artykułować
aspekt
autentycznie

autentyczny
bazować
demonizować
diametralny
dynamicznie
dynamiczny
dynamika
efekt
eskalacja

ewidentny
generalnie
generalny
generować
globalnie
globalny
modyfikować
opcja
optyka

perspektywiczny
preferować
prezentować
realizować
realny
serwować
specyfika
spektakularny
unikalny

(1) okazały, widowiskowy, zrobiony na pokaz, pokazowy |(2) łącznie, ogólnie |
(3) przedstawiać, wystawiać | (4) strona, wzgląd | (5) szybko, żywiołowo |

(6) całkowity | (7) przyszły, przyszłościowy | (8) zatwierdzać, przyjąć coś |
(9) rzeczywiście, naprawdę | (10) jedyny, bardzo rzadki, wyjątkowy |

(11) obecnie, teraz | (12) wyolbrzymiać | (13) unieważniać, odwołać, znieść coś

| (14) prawdziwy, rzeczywisty | (15) wyrażać, wypowiadać coś | (16) obecny,
teraźniejszy | (17) tworzyć, wytwarzać | (18) natężenie, rozszerzenie, wzrost,

zwiększenie | (19) gwałtowny, prężny, prędki, silny, szybki, żywiołowy |
(20) dawać, podawać, pokazywać, przedstawiać, opowiadać | (21) opierać się na

czymś | (22) odwrotny, przeciwny, przeciwstawny | (23) prężność, rozmach,

szybkość, tempo | (24) oczywisty | (25) ogólnie, na ogół | (26) całkowity, ogólny
| (27) przekształcać zmieniać | (28) punkt widzenia, wygląd | (29) woleć coś,

dawać pierwszeństwo komuś, czemuś | (30) plon, skutek, wynik | (31) spełniać,
wcielać w życie, urzeczywistniać, wykonywać, wypełniać, wywiązywać się z

czegoś, ziszczać | (32) rzeczywisty, trzeźwy | (33) swoistość, charakterystyczne,
swoiste cechy, specyficzność | (34) możliwość | (35) ogólny, powszechny |

(36) całkowicie

2

3. W poniższych przykładach zostały zaznaczone wyrazy nadużywane w
„modnych” znaczeniach. Zastąp wyrazy „modne” innymi wyrazami, tak jak w

przykładzie a):

PRZYKŁAD:

a) Nowy właściciel prowadził tu handel bardzo różnorodnym asortymentem.
Lepiej: Nowy właściciel prowadził tu handel bardzo różnorodnymi towarami.

b) Aktualne marzenia nastolatków

Lepiej:…………………………………………………………………

c) Ekologiczny styl życia.

Lepiej:………………………………………………………………….

d) Kwestię wcześniejszej emerytury należy rozpatrywać w kilku aspektach.

Lepiej:………………………………………………………………………………………………….…………………….

e) Zmiany w ekipie polskich skoczków.
Lepiej:………………………………………………………………….

f) Rozpoczęta została również kompleksowa przebudowa ulicy.

Lepiej:………………………………………………………………….

g) Generalnie nie mamy zastrzeżeń do waszego projektu.

Lepiej:………………………………………………………………….

h) Codziennie patrzenie na płomień świecy pomaga eliminować wady wzroku.

Lepiej:………………………………………………………………….

i) Poszukujemy kreatywnych pracowników.
Lepiej:………………………………………………………………….

j) Pozytywne zmiany w zachowaniu męża.
Lepiej:………………………………………………………………….

4. Jakimi przymiotnikami / przysłówkami można zastąpić zaznaczone wyrazy?

a) Świat jest strasznie skomplikowany. (……………………………………………..)

Wczoraj byłem strasznie zmęczony. (……………………………………………..)

Strasznie Ci współczuję! (……………………………………………..)

b) Masz fajną bluzkę. (……………………………………………..)

Oglądałem wczoraj fajny film. (……………………………………………..)

Fajna była ta wycieczka. (……………………………………………..)

Moja sąsiadka to fajna dziewczyna. (……………………………………………..)

c) Koncert był super. (……………………………………………..)

Mówię ci, dziewczyna super! (……………………………………………..)

Czuję się super! (……………………………………………..)