Poglądy Jerzego Bartmińskiego na hierarchię stylów współczesnej polszczyzny, Stylistyka praktyczna


Poglądy Jerzego Bartmińskiego na hierarchię stylów współczesnej polszczyzny.

Punktem wyjścia wszystkich stylów jest ogólny (potoczny), to on ukształtował się jako pierwszy. Styl ogólny jest uniwersalny.

STYLE: Styl ogólny, Styl artystyczny, Styl publicystyczny, Styl urzędowo prawny , Styl naukowy, Styl religijny, Styl dydaktyczny.

Centrum systemu stylowego i głównym wariantem języka jest styl potoczny, który opiera się na naiwnym realizmie poznawczym, na racjonalności zdroworozsądkowej, prymacie doświadczenia zmysłowego nad abstrakcyjnym rozumowaniem. Jest antropocentryczny i dialogowy. Przekazuje elementy doświadczenia zwykłego człowieka. Jest samowystarczalny, bogaty w różnorodne rejestry środków wyrazu, neutralne i emocjonalne. Operuje wieloma wzorcami gatunkowymi. Jest to pierwszy w procesie akwizycji wariant języka. Z czasem używamy go do „tłumaczenia” czy rozumienia języka wyspecjalizowanego, trudnego. Dominacja tego stylu polega na tym, że zawiera on zasób podstawowych form i sensów i że utrwala elementarne struktury myślenia i percepcji świata związane z elementarnymi potrzebami człowieka w elementarnych sytuacjach egzystencjalnych. Styl potoczny pełni rolę bazy derywacyjnej dla pozostałych stylów językowych (tzn. wszystkie pozostałe w jakiś sposób pochodzą od potocznego), a także rolę tła, na którym funkcjonują style wyspecjalizowane i wobec którego określają swoiste dla siebie właściwości. Stąd jego bardzo ważna rola i miejsce w polszczyźnie a także w żargonie młodzieżowym, którego stanowi integralną część. Na obraz uczniowskiej składa się przede wszystkim słownictwo potoczne. Z pewnością obraz, jaki niesie ze sobą język potoczny, to nie obraz powierzchowny, lecz dużo „głębszy”, przez Apresjana nazywany obrazem naiwnym. Ze względu na jego pierwszeństwo wobec innych odmian języka zawiera on treści światopoglądowe, sięga sfery zachowań człowieka. „Obraz ten jest budowany z punktu widzenia <prostego człowieka>, odpowiada postawie zdroworozsądkowej, znajduje swój wyraz zarówno w strukturze słownictwa i jego organizacji semantycznej, frazeologizmach, przysłowiach, jak zespole kategorii gramatycznych, regułach derywacji, wzorcach budowy zdań, sposobach budowania tekstów. Analiza semantyczna pozwala na określenie horyzontu poznawczego i granic mentalnego świata człowieka. Potoczny inwentarz stanowią wyrazy najczęściej używane, jak również te odnoszące się do elementarnych dziedzin zainteresowań. To podstawowe słownictwo ogarnia najbliższe otoczenie, nazwy przedmiotów, ich cech, nazwy czynności, sprawy bytowe, stosunki międzyludzkie, uczucia i emocje, charakter człowieka, moralność.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
5 Pejzaż stylowy współczesnej polszczyzny Ekspansja stylu potocznego wulgaryzacja
Język reklamy i jego wpłwy na współczesną polszczyznę
K Kłosińska, Polskie słownictwo okresu 1989–1999 na tle współczesnych zjawisk kulturowych, [w] Słown
Różne klasyfikacje odmian wspolczesnej polszczyzny
3 POGLĄDY ŚREDNIOWIECZNYCH TEOLOGÓW NA SZTUKĘ I PIĘKNO
Zagadnienia na egzamin ze współczesnych kierunków pedagogicznych
Sławomir Mrożek - Tango Opracowanie, Tango Sławomira Mrożka jest jednym z najbardziej znanych na świ
Zróżnicowanie stylistyczne współczesnej polszczyzny
Sprawozdania- inżynieria rynkowski, stray na dlugosci, TEMAT: WSPÓŁCZYNNIK STRAT NA DŁUGOŚCI
Innowacje językowe, leksykalne mody współczesnej polszczyzny, ćwiczenia
tematy egzaminu mgr Współczesna Polszczyzna, Filologia polska, Stylistyka
rozkład funkcji wymiernych zespolonych na ułamki proste + współczynniki
Kortas HYBRYDY LEKSYKALNE WE WSPÓŁCZESNEJ POLSZCZYŹNIE PRÓBA KATEGORYZACJI
Być czy mieć - rozważania na temat kondycji współczesnego człowieka końca XX wieku, Szkoła
Klemensiewicz Z , O różnych odmianach współczesnej polszczyzny
Poglądy wybranych andragogów na edukację dorosłych, Pedagogika, Andragogika
Zasady subsydiarności i jej interpretacja na gruncie SNK, Współczesne Idee Polityczne
Reale - Mądrość antyczna lekarstwem na zło dotykające współczesnego człowieka, FILOZOFIA, NAUKA

więcej podobnych podstron