Wzrost gospodarczy

Długookresowy model wzrostu służy wytłumaczeniu
ogólnej tendencji zwyżkowej produkcji wraz z
upływem czasu (nie jest to równoznaczne z
krótkookresowymi modelami tłumaczącymi
odchylenia od ścieżki wzrostu). Koncentrujemy się
teraz na ścieżce produktu wyprowadzonej z modelu
(produkcie potencjalnym brutto)


Celem teorii wzrostu jest znalezienie determinant
współczynników wzrostu danego kraju i przyczyn w
różnicach współczynników wzrostu i dochodów na
mieszkańca pomiędzy krajami

1. Podstawowe pojęcia

Wzrost gospodarczy jest to zwiększenie się

realnej wartości produkcji w gospodarce. Mierzony

jest PKB.

– indeks wzrostu

1

−

=

t

t

t

Y

Y

g

Stopa wzrostu gospodarczego to tempo

wzrost, wyrażone w procentach stopy przyrostu

PKB w pewnym okresie.

- tempo wzrostu

1

1

1

1

−

=

−

=

∆

=

−

−

−

t

t

t

t

t

t

Y

Y

Y

Y

Y

Y

Y

γ

czyli:

1

+

=

t

t

g

γ

Rozwój gospodarczy pojęcie szersze zawiera
zmiany ilościowe i jakościowe

2. Podstawowe modele wzrostu:

I. Jednoczynnikowy model wzrostu –

główna rolę odgrywa zatrudnienie (Z) i
wydajność pracy (w)

wZ

Y

=

t

t

t

t

t

t

t

t

t

b

a

g

Z

Z

b

w

w

a

=

=

=

−

−

1

1

Indeks wzrostu wydajności pracy

Indeks wzrostu zatrudnienia

t

t

t

β

α

γ

+

=

II. Model Solowa

A. Dekompozycja Solowa

- schemat umożliwiający określenie udziałów siły

roboczej, kapitału i zmian technologii we

wzroście gospodarczym

- stopa wzrostu produkcji równa się sumie stopy

wzrostu technologii oraz ważonych stóp wzrostu

nakładów pracy i kapitału (wagi oparte o

względny udział kapitału i pracy w dochodzie

narodowym)

L

L

K

K

A

A

Y

Y

g

∆

−

+

∆

+

∆

=

∆

=

)

1

(

α

α

B. Podstawowe założenia modelu:

1. L (zasób siły roboczej) i N (zasób osób pracujących)

są stałe. Jeśli N jest stałe, to jednym czynnikiem

wzrostu produkcji jest akumulacja kapitału.

2. Gospodarka jest zamknięta oraz brak jest ingerencji

ze strony rządu.

3. Nie jest rozpatrywany wzrost technologii.

4. Wiedząc, że

oraz, że

t

t

S

I

=

t

t

sY

S

=

można zapisać:

t

t

sY

I

=

5.Stopa deprecjacji kapitału jest stała:

K

D

Kapital

kapitalu

Zuzycie

=

=

δ

Neoklasyczna f.produkcji
Y = F (K,L)

1. Dodatnie malejące krańcowe produkty każdego z

nakładów: wzrostowi jednego z nakładów przy
założeniu stałości drugiego towarzyszy coraz
mniejszy wzrost produkcji

0

0

>

∂

∂

>

∂

∂

L

F

K

F

0

0

2

2

2

2

<

∂

∂

<

∂

∂

L

F

K

F

2. Jednorodność funkcji: stałe przychody

skali

(

)

(

)

L

K

F

L

K

F

,

,

α

α

α

=

C. Wnioski wynikające z modelu Solowa-Swana:

• w długim okresie gospodarka „samoczynnie”

osiąga stan wzrostu zrównoważonego,

• zrównoważona stopa wzrostu produkcji

globalnej zależy od stopy przyrostu ludności i

stopy postępu technicznego,

• na ścieżce wzrostu zrównoważonego, stopa

wzrostu produkcji per capita zależy wyłącznie

od stopy postępu technicznego,

• zwiększenie stopy oszczędności nie wpływa na

długookresowe tempo wzrostu gospodarczego,

ma charakter przejściowy,

•

Model S-S jest podstawą do sformułowania

hipotezy konwergencji

.

III. Postęp techniczny

a. postęp techniczny procesowy – postęp techniczny

polegający na pojawieniu się bardziej efektywnej
technologii (metod) produkcji

b. postęp techniczny produktowy – pojawienie się

nowych lepszych produktów

kapitałochłonność

Y

K

k

=

- postęp techniczny nieucieleśniony, postęp który

zasila istniejący aparat wytwórczy np. nowe
techniki organizacji

- postęp ucieleśniony – związany z nowymi

maszynami

1. neutralny postęp techniczny – zmiany

kapitałochłonności nie wpływają na tempo
wzrostu wydajności pracy

2. kapitałochłonny postęp techniczny – wzrost

kapitałochłonności powoduje wzrost tempa
wzrostu wydajności pracy

3. kapitałoszczędny postęp techniczny – wzrost

kapitałochłonności powoduje spadek tempa
wzrostu wydajności pracy

IV Modele wzrostu endogenicznego:

- Postęp techniczny ma charakter endogeniczny

- Przychody z czynników produkcji nie maleją, bo

mamy do czynienia z pozytywnymi efektami

zewnętrznymi związanymi z wykorzystaniem

wiedzy, postępu technicznego czy kapitału.

Swoiste współdziałanie tych inwestycji prowadzi

do takiego wzrostu produktywności, który jest

wyższy od generowanych przez nie prywatnych

korzyści.

- Kapitał rozumiany szeroko (kapitał fizyczny +

kapitał ludzki)

Korzyści skali

Tempo zmian PKB w Polsce ( w porównaniu do

analogicznego kwartału)

96

98

100

102

104

106

108

110

199

6

199

7

199

8

199

9

200

0

200

1

200

2

200

3