Temat 11: WZROST GOSPODARCZY

1. Pojęcie wzrostu gospodarczego i jego pomiar

2. Czynniki wzrostu gospodarczego

Ad.1)

Wzrost gospodarczy- jest to zjawisko powiększania się głównych wielkości makroekonomicznych, jak np. produkcja, dochód, zatrudnienie, inwestycje i konsumpcja w kolejnych badanych okresach.

Najczęstszą miarą wzrostu gospodarczego jest stopa wzrostu produkcji wyrażona procentowo:

Y₁ - Y₀

p= * 100% (względny przyrost) ( PNB, PKB- brane są pod uwagę)

Y₀

Y₁

γ Y₀

Od pojęcia wzrostu gospodarczego należy odróżnić pojęcie rozwoju społeczno-gospodarczego-

bowiem pojęcie to obok zmian ilościowych obejmuje także zmiany jakościowe np. zmiany strukturalne w gospodarce, zmiany instytucjonalne czy organizację społeczeństwa. Relacja pomiędzy wzrostem i rozwojem jest taka, iż wzrost jest konieczny do dokonania się rozwoju, ale sam wzrost jeszcze nie gwarantuje rozwoju.

Ad.2)

W teorii ekonomii zakłada się często, że w długim okresie czasu faktyczna produkcja jest równa produkcji potencjalnej. Dlatego często wzrost gospodarczy definiuje się jako wzrost produkcji potencjalnej, czyli powiększenie się zdolności produkcyjnych gospodarki.

Zmiany produkcji potencjalnej w długim okresie czasu będą wynikały ze zwiększenia nakładów czynników produkcji, czyli kapitału, pracy, technologii oraz ziemi.

• Kapitał jako czynnik wzrostu jest rozumiany jako kapitał rzeczowy

Dla wzrostu gospodarczego istotne jest rozróżnienie inwestycji brutto oraz netto.

Inwestycje brutto- inwestycje odtworzeniowe, które mają na celu odtworzenie zużytego kapitału rzeczowego

Inwestycje netto- ilustrują realny przyrost kapitału rzeczowego.

Miernikiem stopnia zaangażowania dobór kapitałowych będzie techniczne uzbrojenie pracy liczone jako ilość kapitału rzeczowego przypadająca na jednego zatrudnionego. Wzrost technicznego uzbrojenia pracy pozwala podnieść wydajność pracy, czyli produkcję przypadającą na zatrudnionego.

• Praca- zaangażowanie człowieka w proces produkcji.

-Wzrost gospodarczy może być osiągany dzięki ilościowym zmianom zatrudnienia lub wzrostowi jakości kapitału ludzkiego. Wzrost zatrudnienia jest możliwy nie tylko w ramach wzrostu liczby ludności w wieku produkcyjnym, ale także ze względu na wzrost współczynnika aktywności zawodowej. Ponadto znaczenie ma czas pracy, czyli długość dnia roboczego oraz liczba osób zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy (np. Holandia).

-W aspekcie jakościowym czynnika pracy brany jest pod uwagę kapitał ludzki, czyli ucieleśniona w ludziach wiedza, kwalifikacje, umiejętności, doświadczenie. Dzięki wzrostowi jakości kapitału ludzkiego może wzrastać produkcja przy danym poziomie zatrudnienia i kapitału rzeczowego.

• Ziemia dla wzrostu gospodarczego ma współcześnie mniejsze znaczenie ze względu na wyczerpywanie się wielu złóż i surowców nieodnawialnych. Wynika to ze świadomości konieczności oszczędnego gospodarowania dobrami pierwotnymi.

Największy potencjał wzrostu tkwi współcześnie w wiedzy technicznej - jak można łączyć pracę człowieka z kapitałem rzeczowym. Innowacje pozwalają na wzrost wydajności pracy bądź zwiększenia np. zatrudnienia.

* 100 %

Indeks wzrostu produkcji

---