13 Ekonomia Sektor fin R pieniężny

background image

Rynek pieniężny

Opracowanie: Dr Dariusz Prokopowicz

WARSZAWA

2005

© Copyright by Dariusz Prokopowicz

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

background image

2

Zagadnienia tematu:

Zagadnienia tematu:





Rynek finansowy

Rynek finansowy

podstawowe poj

podstawowe poj

ę

ę

cia oraz

cia oraz

klasyfikacja

klasyfikacja





Klasyfikacja rynk

Klasyfikacja rynk

ó

ó

w finansowych

w finansowych





Przep

Przep

ł

ł

yw pieni

yw pieni

ą

ą

dza mi

dza mi

ę

ę

dzy segmentami rynku

dzy segmentami rynku





Rola instytucji finansowych w gospodarce

Rola instytucji finansowych w gospodarce





Rynek pieni

Rynek pieni

ęż

ęż

ny

ny

jego cechy i funkcje

jego cechy i funkcje





Podmioty na rynku pieni

Podmioty na rynku pieni

ą

ą

dza

dza





Klasyfikacja rynku pieni

Klasyfikacja rynku pieni

ą

ą

dza

dza

background image

3

Rynek finansowy

Rynek finansowy

Rynek

- to zbiorowość podmiotów gospodarujących,

zainteresowanych dokonywaniem operacji kupna-
sprzedaży określonych dóbr, wartości lub usług, z
których jedna część reprezentuje podaż, druga popyt.



Rynek finansowy

(financial market), jest jednym z

podstawowych rynków funkcjonujących w każdej gospodarce.



Tworzy go zbiorowość podmiotów dokonujących transakcji

kupna-sprzedaży

środków finansowych.



jest to rynek na, którym zawierane są transakcje finansowe,
polegające na zakupie i sprzedaży instrumentów finansowych.

background image

4

Instrument finansowy

Instrument finansowy

Instrument finansowy (financial instrument) można
określić w uproszczeniu jako:



Kontrakt między dwoma stronami regulujący
zależność finansową, w jakiej obie strony
pozostają.



Zobowiązanie finansowe, tj. roszczenia dotyczące
majątku jednych podmiotów gospodarujących w
stosunku do drugich.

Rynek finansowy

Rynek finansowy

background image

5

R

R

ó

ó

ż

ż

norodno

norodno

ść

ść

instrument

instrument

ó

ó

w

w

finansowych funkcjonuj

finansowych funkcjonuj

ą

ą

cych

cych

w obrocie

w obrocie

Na rynku finansowym przedmiotem obrotu jest wiele
aktywów które różnią się:



terminami zapadalności



ryzykiem



osobami wierzycieli i dłużników



walutą



materialną formą występowania



wyceną rynkową na giełdzie itp.

Rynek finansowy

Rynek finansowy

background image

6

Klasyfikacja rynk

Klasyfikacja rynk

ó

ó

w

w

finansowych

finansowych

Dlatego też klasyfikacja rynków finansowych nie jest
jednolita i ma różną postać w zależności od jej celów.

Podstawowy podział to:



rynek pieniądza



rynek kapitału



rynek instrumentów pochodnych



rynek walut i dewiz

Rynek finansowy

Rynek finansowy

Rynek

pieniężny

Rynek

kapitałowy

Natomiast dla potrzeb analizy inwestycji finansowych
najczęściej wyróżnia się następujące rynki

:

background image

7

Rys. Podzia

Rys. Podzia

ł

ł

rynku finansowego

rynku finansowego

Rynek finansowy

Rynek finansowy

Rynek finansowy

Rynek kapitałowy

Rynek pieni

ęż

ny

Rynek walutowy

Rynek instrumentów

pochodnych

background image

8

Segmenty rynku

Segmenty rynku

finansowego

finansowego

- to ogół transakcji depozytowych i kredytowych
krótkoterminowych (do 1 roku).

Rynek finansowy

Rynek finansowy

Rynek

pieniężny

Rynek

kapitałowy

- tworzą transakcje instrumentami finansowymi o
charakterze wierzycielskim lub własnościowym o
charakterze długoterminowym (co najmniej 1 rok).

- to rynek transakcji zakupu i sprzedaży znaków
pieniężnych emitowanych przez różne kraje (waluty)
oraz dokumentów płatniczych, opiewających na
różne waluty i płatnych za granicą (dewizy).

- tworzą transakcje instrumentami pochodnymi (a
więc bez użycia narzędzi typowych dla rynków
finansowych).

Rynek

instrumentów

pochodnych

Rynek

walutowy

background image

9

Rynek finansowy

Rynek kapitałowy

Rynek pieni

ęż

ny

(Rynek inwestycyjny)

- obejmujący kapitały

długoterminowe

- i kredytowy o

charakterze

krótkoterminowym

Rynek

walutowy

Mi

ę

dzybankowy

rynek pieni

ęż

ny

Rynek papierów

warto

ś

ciowych

Rys. G

Rys. G

ł

ł

ó

ó

wne segmenty rynku finansowego

wne segmenty rynku finansowego

Źródło: Opracowanie własne.

• Makerzy

finansowi

• Giełdy papierów

warto

ś

ciowych

• Biura maklerskie

• Banki.

• SKOK-i, spółki

leasingowe

• Przedsi

ę

biorstwa.

• Pa

ń

stwo

• Emitowanie

krótkoterminowych

bonów skarbowych

• Lokaty i kredyty –

Utrzymanie

płynno

ś

ci w

bankach

• Bank centralny –

Regulowanie ilo

ś

ci

(poda

ż

y) pieni

ą

dza

• Lokaty i kredyty

mi

ę

dzybankowe

background image

10

R y n e k fin a n s o w y

R y n e k k a p ita ło w y

R y n e k p ie n i

ę ż

n y

(R yn ek inw estycyjny)

- o b ejm u ją c y k ap itały

d łu g o te rm ino w e

- i k red yto w y o

c ha rak te rze

k ró tk o te rm ino w ym

R y n e k

w a lu to w y

M i

ę

d z y b a n k o w y

ry n e k p ie n i

ę ż

n y

R y n e k p a p ie ró w

w a rto

ś

c io w y c h

Rys. Transformacja kapita

Rys. Transformacja kapita

ł

ł

ó

ó

w (zasob

w (zasob

ó

ó

w pieni

w pieni

ęż

ęż

nych)

nych)

Źródło: Opracowanie własne.

• Lokaty i kredyty –

Utrzymanie

płynno

ś

ci w

bankach

• Bank centralny –

Regulowanie ilo

ś

ci

(poda

ż

y) pieni

ą

dza

• Transformacja kapitałów krótkoterminowych w

długoterminowe i odwrotnie

•Transformacja ilo

ś

ciowa pieni

ą

dza

• Długoterminowe

papiery warto

ś

ciowe

(własno

ś

ciowe i

wierzytelno

ś

ciowe)

• Rynek kasowy i

terminowy

• Rynek pierwotny i

wtórny

• Biura maklerskie

• Fundusze inwestycyjne

• Fundusze emerytalne

• Towarzystwa ubezpieczeniowe

background image

11

Przep

Przep

ł

ł

yw pieni

yw pieni

ą

ą

dza

dza

mi

mi

ę

ę

dzy segmentami rynku

dzy segmentami rynku

Rynki pieniądza i kapitału nie są od siebie ściśle
odseparowane.



Popyt jak i podaż pieniądza mogą bowiem być
dowolnie między nimi przenoszone.



Różnice co do przedmiotu operacji na rynku
pieniądza i rynku kapitału nie są zawsze
dostrzegalne przez uczestników dokonujących
operacji.

Rynek finansowy

Rynek finansowy

background image

12

Rynek finansowy

Rynek finansowy

Rola instytucji finansowych

Rola instytucji finansowych

w gospodarce

w gospodarce

Wielowymiarowa transformacja pieniądza:





Transformacja pieni

Transformacja pieni

ą

ą

dza

dza

w czasie

w czasie

(tj. przekształcanie

środków finansowych zdeponowanych na krótkie terminy na
długoterminowe operacje aktywne, np. krótkoterminowe depozyty
w długoterminowe kredyty)





Transformacja

Transformacja

ilo

ilo

ś

ś

ciowa

ciowa

pieni

pieni

ą

ą

dza

dza

(tj. przekształcanie

drobnych oszczędności, głównie pochodzących z gospodarstw
domowych na wielkie kapitały inwestycyjne podmiotów
gospodarczych np. wielomilionowej wartości kredyty)





Transformacja rodzajowa pieni

Transformacja rodzajowa pieni

ą

ą

dza polegaj

dza polegaj

ą

ą

ca na zamianie

ca na zamianie

operacji rynku pieni

operacji rynku pieni

ęż

ęż

nego na inwestycje realizowane

nego na inwestycje realizowane

na

na

rynku kapita

rynku kapita

ł

ł

owym

owym

i odwrotnie

i odwrotnie

.

background image

13

Poza tym:





Prowadzenie r

Prowadzenie r

ó

ó

ż

ż

nego rodzaju rozlicze

nego rodzaju rozlicze

ń

ń

w obrocie

w obrocie

krajowym i zagranicznym

krajowym i zagranicznym

(głównie w zakresie realizacji

płatności między różnymi podmiotami gospodarczymi).





Udzielanie innych us

Udzielanie innych us

ł

ł

ug i produkt

ug i produkt

ó

ó

w finansowych w

w finansowych w

przypadku

przypadku

bank

bank

ó

ó

w uniwersalnych

w uniwersalnych

(np. pośrednictwo w

obrocie papierami wartościowymi, operacje leasingowe, sprzedaż
polis ubezpieczeniowych, doradztwo inwestycyjne, doradztwo
podatkowe, sprzedaż jednostek uczestnictwa funduszy

inwestycyjnych,...).

Rynek finansowy

Rynek finansowy

background image

14

Wobec powyższego, o tym na jakim rynku winny być
dokonywane operacje decydują dwa kryteria:



kryterium charakteru transakcji

- lokowanie nadwyżek

płynności / uzyskanie źródeł pokrycia jej niedoborów odbywa
się na rynku pieniądza a lokowanie nadwyżek dochodów nad
wydatkami / uzyskiwanie kapitału pieniężnego dotyczy rynku
kapitału.



kryterium terminu

(długości okresu) - transakcje z funduszami

pożyczkowymi z terminami zwrotu do 1 roku zaliczamy do
transakcji rynku pieniądza natomiast transakcje z funduszami
pożyczkowymi z terminami zwrotu powyżej 1 roku zaliczamy do
transakcji rynku kapitału.

Rynek finansowy

Rynek finansowy

background image

15

Rozw

Rozw

ó

ó

j rynku finansowego

j rynku finansowego

Rynki finansowe funkcjonujące w poszczególnych
państwach są rozwinięte w różnym stopniu w
zależności od:



Stopnia rozwoju danej gospodarki narodowej



Skali interwencji państwa w mechanizmy rynkowe

Rynek finansowy

Rynek finansowy

background image

16

Rynek pieni

Rynek pieni

ęż

ęż

ny

ny

Rynek pieniężny

to ogół transakcji depozytowych i

kredytowych krótkoterminowych.



Transakcje rynku pieniężnego przeprowadzane są w
celu

kształtowania płynności finansowej

podmiotów

gospodarczych (finansowych i niefinansowych).



Transakcje zawierane są na okres od jednego dnia do

jednego roku

.

background image

17

Cechy rynku pieni

Cechy rynku pieni

ęż

ęż

nego

nego



dostarcza kapitału

na finansowanie działalności bieżącej

banków i przedsiębiorstw



jest

mechanizmem zamiany

pieniądza bankowego (banków

komercyjnych) na pieniądz banku centralnego



jego powstanie wynika z istnienia podmiotów
dysponujących

nadmiarem pieniądza

oraz podmiotów

cierpiących na

niedobór

środków finansowych.



formy operacji na tym rynku to

pożyczki

w postaci

transferu bądź

terminowe transakcje

z papierami

wartościowymi

Rynek pieni

Rynek pieni

ęż

ęż

ny

ny

background image

18



stopa procentowa

na rynku pieniężnym kształtuje się

swobodnie, zgodnie z prawem popytu i podaży:

- górną granicę określa stopa procentowa kredytu
lombardowego,

- dolna granica jest ustalana przez stopy zbytu skarbowych
papierów wartościowych.



podstawową rolę na rynku pieniężnym spełnia

bank

centralny

, który jest kredytodawcą ostatniej instancji

(refinansowanie) oraz wpływa na wielkość podaży pieniądza
i jego cenę.

Rynek pieni

Rynek pieni

ęż

ęż

ny

ny

Cechy rynku pieni

Cechy rynku pieni

ęż

ęż

nego

nego

background image

19

Funkcje rynku pieni

Funkcje rynku pieni

ęż

ęż

nego

nego



krótkoterminowe wyrównywanie płynności banków



zabezpieczanie koniecznych rezerw pieniężnych
przez banki



określenie wysokości procentu dla transakcji
krótkoterminowych i średnioterminowych

Rynek pieni

Rynek pieni

ęż

ęż

ny

ny

background image

20

Podmioty na rynku pieni

Podmioty na rynku pieni

ą

ą

dza

dza

Na rynku pieniądza można wyróżnić następujące
grupy podmiotów:



jednostki nadwyżkowe



jednostki deficytowe



pośrednicy finansowi



bank centralny

Rynek pieni

Rynek pieni

ęż

ęż

ny

ny

background image

21

Rynek pieni

Rynek pieni

ęż

ęż

ny

ny

- występuje u nich nadpłynność

.

Są to zazwyczaj: gospodarstwa domowe,
instytucje ubezpieczeniowe, fundusze
emerytalne, fundusze inwestycyjne.

- zgłaszają popyt na płynność

.

Należą do nich najczęściej:
przedsiębiorstwa komercyjne oraz sektor
publiczny – budżet państwa i jednostki
samorządów terytorialnych.

Jednostki

nadwyżkowe

Jednostki

deficytowe

background image

22

-

przejmują wolne środki od jednostek

nadwyżkowych celem ich przekazania
jednostkom deficytowym.

Zalicza się do nich: banki depozytowe-
kredytowe, biura maklerskie, towarzystwa
ubezpieczeniowe.

Rynek pieni

Rynek pieni

ęż

ęż

ny

ny

Pośrednicy

finansowi

Bank

centralny

- wpływa na wysokość stóp procentowych
na rynku międzybankowym, wykorzystując
odpowiednie instrumenty finansowe do
regulowania ilości pieniądza w gospodarcze
narodowej.

background image

23

Klasyfikacja rynku pieni

Klasyfikacja rynku pieni

ą

ą

dza

dza

Kryteriów podziału rynku pieniądza jest wiele.

Rysunek (następny slajd) prezentuje podział
rynku na segmenty biorąc pod uwagę:



rodzaj stosowanych instrumentów



typ podmiotów

background image

24

Rys. Segmenty rynku pieni

Rys. Segmenty rynku pieni

ęż

ęż

nego

nego
















RYNEK PIENI

ĘŻ

NY

Detaliczny rynek

bankowy

Rynek dłużnych

Papierów

wartościowych

Rynek

międzybankowy

Rynek

Bonów

Komercyjnych

Rynek

Bonów NBP

Rynek

Bonów

Skarbowych

Rynek

Certyfikatów

Depozytowych

Rynek

Akceptów

Bankowych


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
14 Ekonomia Sektor fin R kapitałowy
Ekonomia 24 polityka pieniezna, Elementy Ekonomii
Ekonomia Sektora Publicznego spr
ekonomia sektora pub
integracja 29.10.13, Ekonomia UP Lublin, EIE
Pytania na egzamin z ekonomii pieniądz i polityka pieniężna
Metody finansowania jednostek sektora fin
Ekonomia sektora publicznego
Jednostki sektora fin publ
Etyka w Biznesie, UŁ-Ekonomia Sektora Publicznego, Etyka w biznesie
ekonomia sektora publicznego, Uniwersytet Ekonomiczny JG, Ekonomia Sektora Publicznego
Ekonomia 13.X, ekonomia

więcej podobnych podstron