1

1

PUBLICZNE SŁUŻBY ZATRUDNIENIA

Publiczne służby zatrudnienia w Polsce



Tworzą je organy zatrudnienia wraz z urzędami
pracy, urzędem obsługującym ministra właściwego
do spraw pracy oraz urzędami wojewódzkimi,
realizującymi zadania ustawowe



W skład publicznych służb zatrudnienia wchodzi
16 wojewódzkich urzędów pracy oraz 340 urzędów
powiatowych oraz ich filii



Model zdecentralizowany

Uzupełnienie PSZ – Ochotnicze Hufce Pracy

Podstawowe usługi rynku pracy

PSZ i agencje zatrudnienia



Pośrednictwo pracy



Usługi EURES



Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa



Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy



Organizacja szkoleń



Ważne: współpraca z pracodawcami

EURES



Od 1 maja 2004 r. polskie PSZ stały się członkiem sieci Europejskich
Służb Zatrudnienia - EURES.



Pojawiła się nowa usługa rynku pracy - usługa EURES, obejmująca
w szczególności pośrednictwo pracy wraz z doradztwem z zakresu
mobilności na rynku pracy RP oraz państw Europejskiego Obszaru
Gospodarczego, w tym m.in.:



inicjowanie i organizowanie kontaktów bezrobotnych i poszukujących pracy
z zagranicznymi pracodawcami,



informowaniu o warunkach życia i pracy oraz sytuacji na rynkach pracy
w kraju i zagranicą,



zwalczaniu przeszkód w mobilności.

5

5

EDUKACJA

Rodzaje edukacji



Nauka w szkołach i szkolenia: koszty jako inwestycja
ponoszona przez osoby albo firmy – oczekiwany
przyszły zwrot z tej inwestycji



Nauka formalna – (zwykle) przed wejściem na rynek
pracy, literatura gł. na temat wyboru „jak długo się
uczyć/ do jakiego poziomu?”



Szkolenia (zwykle) po wejściu na rynek pracy –
literatura gł. na temat „kto ponosi koszty szkolenia?”

Mierniki



Szkolnictwo



Nakłady w relacji do PKB



Przeciętna liczba lat nauki



Wyniki porównywalnych testów, np.. PISA



Szkolenia



Większe zróżnicowanie między krajami, ale…



… brak danych dla wielu krajów



Różnice w zależności, czy informacje od
pracowników czy pracodawców

Szkolnictwo - teoria

Założenia podstawowego modelu kapitału ludzkiego:

•

Więcej lat edukacji daje wyższą produktywność

•

Wyższa produktywność pozwala mieć w przyszłości wyższe
zarobki

Jednostki podejmują decyzje „inwestycyjne”

•

Koszty bezpośrednie i odroczone zarobki

•

Korzyści: wyższe płace i niższe szanse utraty pracy

Żródło: Boeri i van Ours (2008).

Szkolenia - teoria

Teoria kapitału ludzkiego – główna kwestia – kto płaci

za szkolenie?



Tradycyjne podejście: pracownik płaci za szkolenia dające
ogólne umiejętności, a pracodawca za szkolenia dające
umiejętności przydatne w danej firmie



Rynek niekonkurencyjny, gdy np. pracownik jest opłacany
poniżej swojej produktywności

Żródło: Boeri i van Ours (2008).

10

10

INTERAKCJE

MIĘDZY INSTYTUCJAMI

(przykłady, B&O 2008)

Zasiłki dla bezrobotnych i EPL



Obie instytucje chronią pracowników przed nieubezpieczalnym
ryzykiem rynku pracy



Kraje rozwinięte mają oba typy instytucji



Różnice:



EPL chroni osoby pracujące, zasiłki zapewniają ochronę szerzej
– wszystkim aktywnym zawodowo,
a nawet w wieku aktywności zawodowej,



EPL nie zwiększa klina podatkowego, zasiłki są finansowane ze
składki płaconej od wynagrodzeń,



EPL – pracodawca ponosi koszty ochrony pracownika w razie
zwolnienia, zasiłki – dzielenie się ryzykiem uczestników rynku
pracy.

Zasiłki dla bezrobotnych i ALMP



Wpływ zasiłków na zniechęcanie do poszukiwania pracy
i ograniczenie odwrotne działanie ALMP



Dodatnia korelacja między szczodrością zasiłków
a wydatkami na politykę aktywizującą i instytucje nią się
zajmujące (np. PSZ)  krótszy okres pozostawania na
bezrobociu

EPL i związki zawodowe



Większa siła przetargowa zz przy negocjacji wynagrodzeń obniża
możliwości obniżek płac realnych i zróżnicowanie między
pracownikami (w tej samej firmie, branży, kraju)



Mniejsza siła pracodawców powodują, że dostosowują się oni do
szoków przez zmiany zatrudnienia (nie zaś płac)



EPL ma chronić pracowników przed szokami podaży pracy ale
pozwala na spadek wynagrodzeń, które powodują, że zatrudnienie
nie spada (albo pracownicy sami odchodzą z relatywnie gorzej
płatnych stanowisk).

Podatki i zasiłki dla bezrobotnych



Wyższe zasiłki to zwykle wyższy klin podatkowy



Dodatnia korelacja między zasiłkami a podatkami:



Wpływ opodatkowania zależny od tego, czy podatki są
postrzegane jako odłożona w czasie konsumpcja/
oszczędności



Mniejszy wpływ przy progresywnym systemie
podatkowym – niższe podatki dla niższych płac to
mniejszy wpływ na LS i LD osób z gorszymi
kwalifikacjami

Edukacja i system emerytalny



Obydwie instytucje opierają się na redystrybucji
międzypokoleniowej



Siła wyborcza osób w różnym wieku może mieć wpływ na kształt
i szczodrość systemów



Ale te dwa rodzaje instytucji powinny się wzajemnie wspierać



Osoby młode „pożyczają” od generacji w średnim wieku, żeby
inwestować w swój kapitał ludzki (edukację) zwracając tę pożyczę
w formie składek emerytalnych kiedy wejdą na rynek pracy