1

ĆWICZENIE NR 7

OZNACZANIE KWASU FOSFOROWEGO

Celem ćwiczenia jest oznaczenie zawartości kwasu fosforowego w napojach typu

Coca-Cola metodą miareczkowania pehametrycznego.

W Y K O N A N I E Ć W I C Z E N I A

Do zlewki o poj. 250 cm

3

odmierzyć 100 cm

3

uprzednio odgazowanej (przez gotowanie

pod przykryciem przez około 30 min.) próbki Coca-Coli lub Pepsi, umieścić w niej wirnik

mieszadła magnetycznego oraz zespoloną elektrodę pehametryczną. Uruchomić mieszadło

i miareczkować 0.1 M roztworem NaOH dozując titrant w porcjach po 0.5 cm

3

. Po każdej porcji

titranta odczytać pH roztworu. Miareczkowanie powtórzyć jeszcze dwukrotnie.

Wyniki pomiarów zestawić w tabeli: objętość roztworu NaOH [cm

3

] – pH roztworu.

O P R A C O W A N I E W Y N I K Ó W

1.

Narysować schemat układu do miareczkowania pehametrycznego.

2.

Na podstawie uzyskanych wyników narysować wykres zależności pH = f(V

NaOH

).

3.

Znaleźć na krzywej objętości punktów równoważnikowych (metodą stycznych

i pierwszej pochodnej) oraz obliczyć masę kwasu fosforowego w próbce.

Z A G A D N I E N I A

1. Teoretyczne podstawy potencjometrii.

2. Pojęcie pH, skala pH.

3. Zasada potencjometrycznego pomiaru pH:

a) pehametryczne elektrody wskaźnikowe (ze szczególnym uwzględnieniem elektrody

szklanej) i zasada ich działania. Charakterystyka elektrody (E = f(pH)).

b) elektrody odniesienia.

2

4. Roztwory buforowe – skład, rola, działanie, przykłady.

5. Typy krzywych w miareczkowaniu alkacymetrycznym.

L I T E R A T U R A

1. A. Cygański, Metody elektroanalityczne, WN-T, Warszawa 1995.

2. A. Cygański, Podstawy metod elektroanalitycznych, WN-T, Warszawa 1999.

3. W. Szczepaniak, Metody instrumentalne w analizie chemicznej, PWN, Warszawa - Poznań

2002.

4. J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna, tom 3, PWN, Warszawa 1985.

5. Z. Szmal, T. Lipiec, Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej, PZWL,

Warszawa 1996.

6. Chemia analityczna, red. R. Kocjan, tom I i II, PZWL, Warszawa 2002.