Dr hab. Andrzej Gołąb Mat. do wykładu: Diagnoza i ekspertyza psychologiczna SWPS st. dzienne sem. zim. 2002/2003 Wykład 10

Wykład 10

MMPI, jego status i perspektywy w polskiej psychologii

1. Historia i charakterystyka oryginalnych wersji MMPI

1. Pierwsza wersja MMPI

1.1.1. Skale kliniczne

1.1.2. Skale kontrolne

1.1.3. Sposób przedstawiania wyników MMPI - skala T, profil

1.1.4. Przykłady profili MMPI uznanych za „zafałszowane”

2. Ewolucja MMPI

1.2.1. Podskale skal klinicznych

1.2.2. Kodowanie profilu

1.2.3. „Kody wysokopunktowe”

3. Współczesne wersje MMPI

1. MMPI 2

1.3.2. MMPI-A

2. Polskie badania normalizacyjne MMPI

1. Historia i charakterystyka oryginalnych wersji MMPI

Pełna oryginalna nazwa: The Minnesota Multiphasic Personality Inventory (Minnesocki Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości).

Polskie nazwy: Zenomena Płużek w tytule swej publikacji (Płużek 1971) umieściła skrót WISKAD - MMPI. Pierwsza część tego skrótu pochodziła od słów: Wielowymiarowa Skala Diagnostyczna. Skrót WISKAD występuje w wielu publikacjach. Mieczysław Choynowski zaproponował w roku 1964 nowe tłumaczenie MMPI, któremu nadał nazwę Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości [WIO] (Paluchowski, 1984, s. 2-5). To ostatnie określenie nie przyjęło się.

1.1. Pierwsza wersja MMPI (lata czterdzieste XX w)

Twórcy i czas powstania: Starke HATHAWAY i John Charnley McKINLEY z Uniwersytetu Stanu Minnesota, stąd nazwa „Minnesocki...”

Pierwszy artykuł na temat MMPI: 1940 rok (Sanocki,1978, s.64), Marek Matkowski (1992,

s. 3) podaje, że pierwsza wersja MMPI została opublikowana w 1943 r.

Zasada konstruowania MMPI: metoda „empiryczna”: poszukiwanie pytań, na które różnie

odpowiadają pacjenci z rozpoznaniami rozmaitych zaburzeń psychicznych

Pierwotny sposób badania: osoby badane sortują kartoniki z pytaniami do 2 pudełek: do

jednego wkładają pytania, na które odpowiadają „zgadzam się”, do drugiego te, z którymi

nie zgadzają się (Matkowski, 1992, s.3).

Potem powstały wersje „zeszytowe”, magnetofonowe, a w ostatnich dziesięcioleciach

komputerowe.

Liczba pytań: wersja z 1943 r. zawierała 504 pytania, potem zwiększono ją do 566 (Groth-Marnat,1997, s.205). MMPI jest zatem narzędziem, wymagającym długiego badania. Nawet w wersji komputerowej badanie trwa 60 - 75 minut (Kucharski i Gomuła, 1998, s. 5) Stąd, być może, nazwa „inwentarz”.

Opinie na temat znaczenia MMPI:

- „(...) MMPI stał się najczęściej używanym inwentarzem w psychologii klinicznej, a liczba publikacji dotyczących go przekroczyła 10 000” (Groth-Marnat,1997, s.205).

- „ W badaniach klinicznych liczba prac, w których zastosowano MMPI, z każdym rokiem przerasta liczbę analiz, do których użyto metod projekcyjnych, na przykład Testu Rorschacha. Najlepszym wyrazem popularności tego narzędzia wydaje się fakt, że z 550 oryginalnych pozycji MMPI stworzono ponad 450 skal do badania różnych syndromów osobowości [Paluchowski, 1985]” (Zawadzki, 2000, s.485).

1.1.1. Skale kliniczne

Poniżej podaję: numery skal, ich nazwy, skrótowe oznaczenia, liczbę pozycji w tych skalach oraz cechy osób z wysokimi wynikami w tych skalach (T ≥70)

Skala 1. Hipochondria (Hd lub Hs - Hypochondriasis)

Skala ma 33 pozycje. Wysokie wyniki wskazują na: przesadne zainteresowanie się

i zamartwianie własnym zdrowiem, skargi na dolegliwości fizyczne.

Skala 2. Depresja (D - Depression)

Skala liczy 60 pozycji. Wyniki T ≥70 uzyskują osoby, które cechuje przygnębienie, zły nastrój, pesymizm, spowolnienie psychoruchowe, poczucie niższości, winy.

Skala 3. Histeria (Hy - Hysteria)

Skala ma 60 pozycji.

Wysokie wyniki sugerują, że osoba badana skarży się zazwyczaj na krótkotrwałe dolegliwości fizyczne. Skargi te przynoszą osobie badanej „wtórne korzyści”. Osoby takie oczekują od innych zainteresowania, opieki, wsparcia.

Skala 4. Psychopatia (Pd -Psychopathic deviate = ktoś z odchyleniem psychopatycznym)

Na skalę składa się 50 pozycji.

Osoby z wysokimi wynikami charakteryzuje impulsywność, agresja, bunt, obwinianie innych, niecierpliwość, egoizm

Skala 5. Męskość - kobiecość (polski skrót: Mk od Męskość - ang. Skrót: MF od masculinity

femininity)

Uwaga: są oddzielne klucze dla mężczyzn i kobiet !

W zachowaniu osób z wysokimi wynikami mogą występować cechy właściwe płci przeciwnej (u mężczyzn - bierność, ustępliwość, u kobiet - dominacja, rywalizacja).

Skala 6. Paranoja (Pa - Paranoia)

Skala ma 40 pozycji.

Dla osób z wysokimi wynikami charakterystyczne są: myśli prześladowcze, przewrażliwienie, podejrzliwość, poczucie krzywdy z powodu niesprawiedliwego traktowania.

Skala 7. Psychastenia (Pt - Psychasthenia)

Skala jest złożona z 48 pozycji.

Wysokie wyniki uzyskują osoby, które odczuwają napięcie wewnętrzne, wyolbrzymiają swoje problemy, , mają trudności z podejmowaniem decyzji, stawiają sobie duże wymagania, starają się być wytrwałe i sumienne.

Skala 8. Schizofrenia (Sc - Schizophrenia)

Najdłuższa skala: 78 pozycji. Wysokie wyniki mają osoby przejawiające brak zainteresowania kontaktami społecznymi i najbliższym otoczeniem, zamykające się we własnym świecie, pogrążone we własnych nierealistycznych myślach, fantazjach.

Skala 9. Mania (Ma - Hypomania)

46 pozycji. Cechy osób z wysokimi wynikami: duża aktywność, gonitwa myśli, gadatliwość, trudność koncentracji.

Skala 0. Introwersja społeczna (Si - Social introversion)

70 pozycji. Osoby o wysokich wynikach cechuje nieśmiałość, wycofywanie się, wąskie grono znajomych, silna samokontrola.

1.1.2. Skale kontrolne

1. „Skala `?' ” „Nie umiem powiedzieć” (Cannot say)

Wynik w tej skali to liczba pozycji, na które badany nie odpowiedział lub dał podwójną odpowiedź (tak i nie). Gdy ? ≥ 30 wartość wyników jest wątpliwa. Można prosić o ponowne przeczytanie tych pytań, gdzie brak odpowiedzi, i o wybranie odpowiedzi najbliższej prawdy. Typowe przyczyny wysokiego wyniku „?” to: obawa przed negatywną oceną, nieufność, trudność podejmowania decyzji, słaba umiejętność czytania.

2. „Skala L” („Skala `kłamstwa' ” ) [lie]

Skala ma 15 pozycji. Mówią, o wadach i słabostkach, do których przyznaje się większość ludzi (np. „Myślę czasem o rzeczach, o których nie wypada mówić”). Wysokie wyniki wskazują na tendencję obronną.

3.„Skala F” („Skala `rzadkich odpowiedzi' ”) [infrequency]

[Anastasi, 1999, s. 455: Infrequency score - wskaźnik niskiej częstotliwości]

Skala ma 64 pozycje. „Zgodnie z kluczem” odpowiada do 10 % osób.

Wysokie wyniki F mogą wskazywać, że:

- jest błąd w obliczaniu (źle „przyłożony” klucz),

- odpowiedzi są przypadkowe, byle jakie,

- o.b. ma negatywny stosunek do badania,

- chce przedstawić się „w gorszym świetle”,

- ma ostre objawy psychotyczne,

- „woła o pomoc”.

4. „Skala K” [correction] (Skala `korekty')

[Anastasi, 1999, s. 456: Correction score - wskaźnik korekcyjny]. Skala ma 30 pozycji

Skala wykrywa osoby dążące do przedstawienia się w dobrym świetle, ale w sposób bardziej subtelny niż osoby, które uzyskują wysokie wyniki w skali L. Wyniki skali K służą do korekty wyników surowych kilku skal klinicznych przez podwyższenie ich o całość lub część wyniku K.

Wynik skali 1 (Hipochondrii -Hd) = Hd + 0,5 K

Wynik skali 4 (Psychopatii - Pd) = Pd + 0,4 K

Wynik skali 7 (Psychastenii - Pt) = Pt + 1 K

Wynik skali 8 (Schizofrenii - Sc) = Sc + 1 K

Wynik skali 9 (Manii -Ma) = Ma + 0,2 K

Poprawkę „K” zaproponowali Meehl i Hathaway w 1946 r. (Matkowski, 1992, s.28).

Ostatnio bywa kwestionowana. W wersji MMPI-2 pozostawiono do uznania psychologa, czy ją zastosuje. W MMPI-A nie ma poprawki K (Groth-Marnat 1997, s.237).

1.1.3. Sposób przedstawiania wyników MMPI

Skala T

Wyniki surowe w MMPI zamienia się na wyniki przeliczone wyrażone w tzw. skali T.

Skala T to teoretyczna skala wyników oparta na rozkładzie normalnym, w którym wynik średni wynosi 50, a odchylenie standardowe wynosi 10. Jerzy Brzeziński (2000, s. 413) używa określenia „skala tenowa”.

Jak mają się wyniki w skali T do tzw. wyników standaryzowanych (z) ?

Wynik standaryzowany (z) to wynik surowy ujęty jako jego odległość od średniej zbioru wyników, wyrażona w jednostkach odchylenia standardowego tego zbioru wyników.

z = (Wynik surowy - Średnia) /odchylenie standardowe

z = ( X - M) / s

Wyniki w skali T odpowiadają matematycznej transformacji „wyników z” według wzoru:

T = 50 + 10 z (Brzeziński, 2000, s. 413)

Poniższy rysunek, oparty na badaniach Matkowskiego (1992), obrazuje relację między wynikami surowymi polskich kobiet w skali Depresji a ich wynikami wyrażonymi w skali T.

Wynik surowy pani B. w Skali Depresji wynosił 22 punkty. Stąd wynik przeliczony w skali T wynosił, przy odniesieniu go do wyników Matkowskiego:

Wynik pani B. w skali Depresji MMPI : T = 50 + 10 [(22-25) / 5] = 50 + 10 (- 0,6) = 44

Uwaga: obraz zależności między wynikami wyrażonymi przy pomocy różnych typów skal znaleźć można m.in. w takich źródłach, jak np. Anastasi i Urbina (1999) s.100; Brzeziński (2000) s. 413.

1.1.4. Przykłady profili MMPI uznanych za „zafałszowane”

Przykład zafałszowania profilu w kierunku „gorszego przystosowania”

Źródło: Matkowski (1992), s. 33

Inny przykład profilu zafałszowanego - profil „symulanta”

Źródło: Matkowski (1992), s.34

1.2. Ewolucja MMPI

1.2.1. Podskale skal klinicznych

Jako przykład ilustrujący rozwój skal dodatkowych opartych na MMPI przytaczam nazwy 40 skal, które są uszczegółowieniem skal klinicznych (za: Matkowski, 1992).

Podskale skali 2 (Depresja) - [ 5 podskal: D1 do D5]

D1. Subiektywne poczucie depresji

D2. Spowolnienie psychoruchowe

D3. Ogólne dolegliwości fizyczne

D4. Stępienie psychiczne

D5. Pogrążanie się w smętnych rozmyślaniach

Podskale skali 3 (Histeria) - [5 podskal: Hy1 do Hy5]

Hy1. Zaprzeczanie lękom społecznym

Hy2. Potrzeba kontaktu emocjonalnego

Hy3. Zmęczenie - złe samopoczucie

Hy4. Skargi somatyczne

Hy5. Hamowanie agresji

Podskale skali 4 (Psychopatia) -[5 podskal: Pd1- Pd4B]

Pd1. Konflikty rodzinne

Pd2. Postawa wobec autorytetów

Pd3. Niewzruszoność społeczna

Pd4A. Poczucie alienacji społecznej

Pd4B. Autoalienacja

Podskale skali 5 (Męskość-kobiecość) - [6 podskal: Mf1-Mf6]

Mf1. Narcyzm - nadwrażliwość

Mf2. Stereotypowe zainteresowania kobiece

Mf3. Zaprzeczanie stereotypowym zach. męskim

Mf4. Dyskomfort heteroseksualny - pasywność

Mf5. Introspektywność - krytycyzm

Mf6. Nieśmiałość społeczna

Podskale skali 6 (Paranoja) - [3 podskale: Pa1 do Pa3]

Pa1. Idee prześladowcze

Pa2. Przewrażliwienie

Pa3. Naiwność

Podskale skali 8 (Schizofrenia) - [ 6 podskal: Sc1A do Sc3]

Sc1A. Alienacja społeczna

Sc1B. Alienacja emocjonalna

Sc2A. Utrata panowania Ego w sferze poznawczej

Sc2B. Utrata panowania Ego w sferze wolicjonalnej

Sc2C. Utrata panowania Ego w sferze kontroli

Sc3. Dziwaczne doznania sensoryczne

Podskale skali 9 (Mania) - [ 4 podskale: Ma1 do Ma3]

Ma1. Amoralność

Ma2. Niewzruszoność

Ma3. Inflacja Ego [nieadekwatnie wysoka samoocena i związany z nią opór wobec wymagań innych]

Podskale skali 0 (Introwersja społeczna) - [ 6 podskal: Si1 do Si6]

Si1. Poczucie niższości - dyskomfort osobisty

Si2. Poczucie dyskomfortu z innymi

Si3. Stałość - sztywność

Si4. Nadwrażliwość

Si5. Nieufność

Si6. Problemy somatyczne

1.2.2. Kodowanie profilu

Sposób kodowania profilu według jednego z przyjętych sposobów (autor: Welsh) przedstawiam poniżej.

Dane na ten temat można znaleźć także w następujących źródłach:

Kobylińska (1984), s. 21 - 27,

Matkowski (1992), s. 12 - 14,

Paluchowski (2001), s. 108 - 110.

Kodowanie profilu MMPI według Welsha

Uwaga: Pod symbolami skal podane zostały przykładowo wyniki pewnej osoby badanej.

Te wyniki służą do ilustracji działań w poszczególnych fazach kodowania profilu.

? L F K Hd D Hy Pd MF Pa Pt Sc Ma Si

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0

(T) 50 46 66 62 72 99 86 93 73 75 87 77 73 52

1. Uporządkuj wyniki T dla skal klinicznych od najwyższego do najniższego

Hd D Hy Pd MF Pa Pt Sc Ma Si

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0

(T) 72 99 86 93 73 75 87 77 73 52

Miejsce wyniku IX I IV II VII/VIII VI III V VII/VIII X

2. Odpowiednio do tej kolejności zapisz w szeregu od lewej do prawej numery skal klinicznych

(jeśli wyniki są identyczne, piszemy numery skal w takiej kolejności, w jakiej są w profilu).

Miejasce wyniku I II III IV V VI VII/VIII VII/VIII IX X

Numer skali 2 4 7 3 8 6 5 9 1 0

3. Poodzielaj numery skal znakami w zależności od wielkości wyniku T:

90-99 wstaw znak *

80-89 wstaw znak ''

70-79 wstaw znak '

60-69 wstaw znak *

50-59 wstaw znak /

40-49 wstaw znak :

30-39 wstaw znak #

Wynik T 99 93 87 86 77 75 73 73 72 52

Numer skali 2 4 * 7 3 '' 8 6 5 9 1 ' 0

4. Jeśli dwa wyniki T są takie same lub różnica wynosi 1, podkreśl numery ich skal

99 93 87 86 77 75 73 73 72 52

2 4 * 7 3 '' 8 6 5 9 1 ' 0

5. Gdy brakuje wyników w danym przedziale,

wstaw znak tego przedziału.

60-69 znak *

99 93 87 86 77 75 73 73 72 . . 52

2 4 * 7 3 '' 8 6 5 9 1 ' * 0

6. Na prawo od profilu klinicznego, po odstępie koduj skale kontrolne

? L F K

Wynik T 50 46 66 62

Miejsce III IV I II

Tak jak poprzednio: 90-99 znak * 80-89 znak '' 70-79 znak '

60-69 znak * 50-59 znak / 40-49 znak : 30-39 znak #

24 * 73 '' 86591 ' * 0 FK* ?L: #

7. Na końcu kodu zostaw tylko jeden znak wyników brakujących

FK*?L: # pomijamy znak #

Ostateczny kod (dla omawianego profilu): 24*73''86591'-0 FK-?L:

1.2.3. „Kody wysokopunktowe”

W praktyce korzysta się często z tzw. kodów wysokopunktowych (Matkowski, 1992, s. 87 - 104) to znaczy ograniczonych do kombinacji numerów dwu skal o najwyższych wynikach. Takim kodom, łączonym w pary ( np. 12 / 21, co oznacza, że albo najwyższym wynikiem jest wynik w skali 1 - Hipochondria, a kolejnym wysokim wynikiem jest wynik w skali 2 - Depresja, albo na odwrót: najwyższy wynik ma skala 2, a kolejny skala 1), przypisuje się na zasadzie wstępnej hipotezy określone charakterystyki osób badanych, które uzyskują wyniki odpowiadające danej parze kodów wysokopunktowych.

W.J.Paluchowski zwraca uwagę, że systematyzacja wszystkich teoretycznie możliwych pełnych kodów w MMPI jest praktycznie niewykonalna. Autor podaje (Paluchowski, 1983, s. 109), że gdyby operować kodami uwzględniającymi wszystkie 10 skal, wchodziłoby w grę 3 628 000 potencjalnych permutacji. Zaletą kodów wysokopunktowych jest to, że korzystając z nich, bierzemy pod uwagę tylko 45 kombinacji (0,001 % możliwych).

1.3. Współczesne wersje MMPI

1.3.1. MMPI -2

Nowa wersja MMPI została opracowana w roku 1989 jako praca zbiorowa pod kierunkiem prof. Jamesa N. Butchera z Uniwesytetu w Minnesocie (Kucharski 1998, s. VIII) . MMPI-2 liczy 567 pozycji, w tym 370 tj. ok. 65 % pochodzi z wersji oryginalnej). Wprowadzono 3 nowe skale kontrolne. Omówienie tej wersji podają Anastasi i Urbina (s.453 - 458).

1.3.2. MMPI-A

Wersję MMPI dla dorastających (MMPI - A skrót od: MMPI for adolescents) w wieku od 14 do 18 lat opublikował w roku 1992 zespół badaczy z udziałem prof. Butchera. Skład zespołu podaje Kucharski (1998, s. 3-4). Skala składa się z 478 pytań. Nieco informacji na temat tej wersji podają Anastasi i Urbina (1999, s. 459 - 461).

2. Polskie badania normalizacyjne MMPI

2.1. Tłumaczenie Mieczysława Choynowskiego

Jako pierwszy przetłumaczył MMPI na język polski w roku 1951 Mieczysław Choynowski (1909 - 2001) a w zmienionej postaci w roku 1964. Oba tłumaczenia są krytykowane (Paluchowski, 1984, s. 2-5).

2.2. Badania Zenomeny Płużek

Z. Płużek (ur. w 1926 r., od 1967 docent a następnie profesor w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim) prowadziła badania przy pomocy MMPI (określanym przez Autorkę polskim skrótem WISKAD - od słów: Wielowymiarowa Skala Diagnostyczna) w ramach badań do pracy habilitacyjnej (Płużek 1965). Autorka posłużyła się tłumaczeniem MMPI dokonanym przez Mieczysława Choynowskiego. Badania wykonywała w dużej części w Szpitalu Psychiatrycznym Kobierzynie pod Krakowem, Praca została opublikowana w formie książkowej w roku 1971, wznowiona w 1976 r. Jak podaje Sanocki (1978, s. 303-304), Autorka zbadała 1380 osób, w tym:

830 pacjentów psychiatrycznych (11 grup według diagnoz psychiatrycznych)

50 pacjentów spontanicznie symulujących chorobę psychiczną

50 pacjentów spontanicznie udających zdrowych

160 osób udających zaburzenia na prośbę osoby prowadzącej badania

90 przestępców

200 osób zdrowych

W każdej z wymienionych wyżej 16 grup Autorka obliczyła wyniki średnie oraz odchylenia standardowe dla skal klinicznych i kontrolnych oraz przeliczyła wyniki surowe na skalę tenową (Sanocki, 1978, s.304). W. Sanocki krytykuje wnioski Autorki, że polskie wyniki nie odbiegają zasadniczo od amerykańskich i wyraża pogląd, że nie można uważać badań Z.Płużek za normalizację MMPI w Polsce (Sanocki, 1978, s. 125-128).

2.3. Władysław Jacek Paluchowski z zespołem (1984/1985)

W.J. Paluchowski (ur. w 1947 r.) jest profesorem psychologii w Uniwersytecie Poznańskim i Wrocławskim (Paluchowski 2001, okładka). Autor wraz z zespołem (skład zespołu - zob. Paluchowski 1984, s.3 ) opracował w latach 1980 - 1981 nowe tłumaczenie MMPI . Niezależni tłumacze dokonali „zwrotnego” tłumaczenia z języka polskiego na angielski, by móc porównać tłumaczenie polskie z oryginałem. Badano też wersją oryginalną i tłumaczoną osoby władające obu językami. Dokładniejszy opis procedury adaptacji podaje Paluchowski w pracy z roku 1984 ( s. 3).

Przy pomocy nowego tłumaczenia przebadano 311 osób w wieku 15 - 20 lat oraz 311 osób, które miały 21 lat lub więcej. Dane na temat wieku, wykształcenia, rodzaju miejscowości zamieszkania oraz rodzaju wykonywanej pracy podaje Paluchowski w pracy z roku 1984 (s. 5-6). W tejże pracy Autor podaje tymczasowe normy dla młodzieży męskiej i osobno dla mężczyzn.

2.4. Marek Matkowski (1992) i Jadwiga Sławińska

Jak podaje W.Poznaniak (Matkowski 1992, s. IX), w roku 1992 M.Matkowski był asystentem w Zakładzie Psychologii Osobowości Instytutu Psychologii UAM w Poznaniu. „Przez wiele lat prowadził zajęcia z technik diagnozy psychologicznej i diagnozy interakcyjnej”. Jak wynika z informacji M.Matkowskiego (1992, s. XI), Autor należał do zespołu W.J.Paluchowskiego opracowującego nową adaptację MMPI. Autor podaje (Matkowski 1992, s.139), że podczas badań nad problemami zagrożenia uzależnieniem się od alkoholu kierowanych przez dr Jadwigę Sławińską z Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie” zebrano dane, które można traktować jako porównawczy układ odniesienia dla wyników studentów w wieku 18 - 26 lat. Próba normalizacyjna liczyła ogółem 1955 studentów. Wśród nich były 1153 kobiety i 802 mężczyzn. Matkowski (1992, s.139-140) podaje dokładniejsze informacje o liczebności poszczególnych grup wiekowych, o roku i kierunku studiów oraz o pochodzeniu spolecznym badanych.

2.5. Tomasz Kucharski i inni (Duch i in.1999)

T. Kucharski, jak wynika z informacji na okładkach jego ksiażek (Kucharski 1998, Kucharski 1999, Kucharski i Gomuła, 1998, Duch i in., 1999 ), jest pracownikiem Uniwersytetu im. M.Kopernika w Toruniu i psychologiem klinicznym w Akademickiej Poradni Psychologicznej. Uczestniczył w warsztatach poświęconych kwestionariuszom MMPI-2 i MMPI-A prowadzonych przez prof. J. Butchera (który jest współautorem MMPI-2 i MMPI-A). Opublikował sam bądź wespół z innymi autorami (zob. wyżej) kilka książek na temat MMPI. Charakterystykę kształtowania się swych doświadczeń i zainteresowań MMPI autor przedstawił w pracy: Kucharski i Gomuła (1998, s. VII-VIII). W pracy: Duch i in., (1999, s. XIV) znajduje się informacja, że T. Kucharski postawił sobie za cel „zebranie (...) odpowiednio bogatej bazy danych zawierającej wyniki testów osób należących do wielu klas nozologicznych”. W analizie wyników uczestniczył zespół, którego skład podany został na stronie XIV (Duch i in. 1999).

Badania przy pomocy MMPI-WISKAD prowadzono w latach 1992 - 1998 (Duch i in., 1999, s. 1). Badanymi byli pacjenci szpitali psychiatrycznych województwa toruńskiego i bydgoskiego. Zbadana grupa obejmowała: 750 osób w wieku 19 - 51 lat, w tym:

129 osób „w normie” oraz po 50 osób z 14 grup „nozologicznych” takich, jak: symulacja, dyssymulacja, organika, nerwica, psychozy reaktywne, psychozy inwolucyjne, schizofrenia, zespół urojeniowy, paranoja, stan hipomaniakalny, psychopatia, alkoholizm, narkomania, przestępczość. Autorzy podają, że wyeliminowali wyniki budzące wątpliwości.

W pracy: Kucharski i Gomuła (1998, s. 100 - 111) autorzy zamieszczają polskie tłumaczenie MMPI-2. W pracy Kucharski, 1998 (s. 87 - 97), autor publikuje polskie tłumaczenie skali MMPI-A. Na odwrocie strony tytułowej każdej z tych prac znajduje się słuszne zastrzeżenie, że „badania [tym] kwestionariuszem (...) dopuszczalne [są] jedynie w celach eksperymentalnych i badawczych”.

„Wiadomości podstawowe” z wykładu 10

Co to jest WISKAD

Jak dawno stworzono oryginalny MMPI ( około 100, 60, 30, 10 lat temu)

Liczba publikacji na temat MMPI do roku 1997 (rząd wielkości: 100, 1000, 5 000, 10 000)

Ile mniej więcej pozycji miał oryginalny MMPI ( około 100, 200, 400, 550)

Ile pozycji w MMPI-2 pochodzi z oryginału (10 %, 30 %, 65 %, 90 %)

Dla kogo jest przeznaczona wersja MMPI-A

Skale kontrolne w oryginalnym MMPI

Do czego służy poprawka K

Skale kliniczne w MMPI (bez podskal)

Średnia i odchylenie standardowe w skali tenowej (T)

Co oznaczają liczby oraz ostatnie trzy litery w pełnym kodzie wyników MMPI

Co to jest kod wysokopunktowy w MMPI

Czym różnią się normy MMPI opracowane przez J.W.Paluchowskiego

od norm M.Matkowskiego i T.Kucharskiego

Literatura

Anastasi, A., Urbina, S. (1999/1997). Testy psychologiczne. Warszawa: Laboratorium

Technik Diagnostycznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.

Brzeziński J. (2000). Teoria testów psychologicznych. ABC psychometrii. W: J.Strelau (red.),

Psychologia (s. 400 - 415), T.1. Gdańsk: GdańskieWydawnictwo Psychologiczne.

Drwal, R. (1995). Adaptacja kwestionariuszy osobowości. Warszawa: Wydawnictwo

Naukowe PWN.

Duch, W., Kucharski, T., Gomuła J., Adamczak R. (1999). Metody uczenia maszynowego

w analizie danych psychometrycznych. Zastosowanie do Wielowyniarowego

Kwestionariusza Osobowości MMPI - WISKAD. Toruń : Brak danych o wydawnictwie.

(Praca dostępna w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie [BUW] - sygnatura: 759678)

Groth-Marnat, G.(1997 - 3 wyd.).Handbook of psychological assessment. New York: Wiley.

Kobylińska, E. (1984). Kodowanie profilu MMPI (s. 21 -27), W: W.J.Paluchowski (red.),

Stosowanie i interpretacja kwestionariusza MMPI (Cz. I), Warszawa: Laboratorium

Technik Diagnostycznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego i Wydziału

Psychologii UW.

Kucharski, T. (1998). Wprowadzenie do kwestionariusza MMPI-A dla młodzieży. Toruń:

Pracownia Psychologii Klinicznej i Rozwoju Osobowości - Toruń (Praca dostępna w

Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie [BUW] - sygnatura: 733333)

Kucharski, T. (1999). Sposoby przeprowadzania interpretacji wyników w kwestionariuszu

MMPI. Toruń: Brak danych o wydawnictwie. (Praca dostępna w Bibliotece

Uniwersyteckiej w Warszawie [BUW] - sygnatura: 763821)

Kucharski, T., Gomuła, J. (1998). Wprowadzenie do kwestionariusza MMPI-2. Toruń:

Pracownia Psychologii Klinicznej i Rozwoju Osobowości - Toruń (Praca dostępna w

Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie [BUW] - sygnatura: 733334)

Matkowski, M. (1992). MMPI: badanie, opracowanie, interpretacja. Poznań: Pracownia

Terapii i Rozwoju Osobowości.

Paluchowski, W.J. (1983). Maszyny cyfrowe w badaniach psychodiagnostycznych

(s.107-126), W: W.J.Paluchowski (red.) (1983). Z zagadnień diagnostyki osobowości.

Warszawa: Ossolineum.

Paluchowski W.J. (1983). Z zagadnień diagnostyki osobowości. Warszawa: Ossolineum

Paluchowski, W. J. (red.).(1984/1985). Stosowanie i interpretacja kwestionariusza MMPI

(Cz. I: 1984, Cz. II i III: 1985). Warszawa: Laboratorium Technik Diagnostycznych

Polskiego Towarzystwa Psychologicznego i Wydziału Psychologii UW.

Paluchowski, W.J. (2001). Diagnoza psychologiczna. Podejście ilościowe i jakościowe.

Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.

Płużek, Z. (1965). Wartość testu WISKAD-MMPI dla diagnozy różnicowej w zakresie

nozologii psychiatrycznej. Rozprawa habilitacyjna [za: Matkowski (1992), s. 138].

Płużek, Z. (1971). Wartość testu WISKAD-MMPI dla diagnozy różnicowej w zakresie

nozologii psychiatrycznej. Lublin: KUL (skrypt) [za: Sanocki (1978), s. 303, 325].

Sanocki, W. (1978/1976). Kwestionariusze osobowości w psychologii. Warszawa: PWN.

Zawadzki, B.(2000). Kwestionariusze osobowości. W: J.Strelau (red.), Psychologia (s. 469 -

490), T.1. Gdańsk: GdańskieWydawnictwo Psychologiczne

1

11

---