WSTĘP

Funkcje wątroby:

Kluczowe dla utrzymania homeostazy w organizmie.

Pęcherzyk żółciowy - gromadzi żółć produkowaną przez hepatocyty.

Podstawową jednostką strukturalną wątroby jest zrazik

Żółć i krew żylna krążą między wątrobą, a jelitami.

Regulacja wydzielania żółci:

-bierze udział impulsacja z autonomicznego układu nerwowego

Sekretyna - wzrost produkcji żółci, ma wpływ na podniesienie poziomu wodorowęglanu w żółci. Wpływa poprzez stymulowanie wydzielania wodorowęglanu na buforowanie kwaśnego odczynu w przewodzie pokarmowym.

Cholecystokinina - wpływa na produkcję i wydzielanie żółci i funkcje trawienne. Gdy jest w przewodzie pokarmowym wysoki wzrost lipidów zwiększa się wydzielanie cholecystokiniky i następuje skurcz pęcherzyka żółciowego.

Sole żółciowe - mogą powrotem wracać do wątroby (przez żyłę wrotną)

Trzustka

Produkuje enzymy biorące udział w trawieniu białka, węglowodanów

Faza głowowa - poprzez nerw błędny

Gastryna w fazie żołądkowej - wpływa na komórki pęcherzyka trzustkowego

Faza jelitowa - cholecystokinina uwalnia się dzięki obecności w jelicie peptydów (??)

PRELEKCJA

Czynności wątroby

1. Tworzenie i wydzielanie żółci

2. Udział w podstawowych przemianach metabolicznych (węglowodanowej, białkowej, lipidowej)

3. Degradacja i sprzęganie hormonów sterydowych (kortykosteroidy, estradiol) oraz inaktywacja hormonów polipeptydowych

4. Gromadzenie i filtracja krwi odpływającej z przewodu pokarmowego

5. Inne

Hepatocyty tworzą zraziki.

Hepatocyty: łączą się ze sobą; mają kontakt ze ścianą naczyń zatokowych.

Skład żółci:

• Bilirubina

• Białko

• Kwasy żółciowe

• Fosfolipidy

• Cholesterol

• Elektrolity

Powstawanie żółci:

Transport aktywny: Transport bierny:

-sole żółciowe -cholesterol

-bilirubina -fosfolipidy

-aminokwasy czwartorzędowe -glukoza

-inne -białka

-woda

Wchłanianie: Wydalanie:

-woda -woda

-elektrolity -NaCl

(Na⁺, Cl^-, HCO₃^-)

aktywne

Mechanizmy wydzielania żółci:

3 rodzaje transportu:

• Transport aminowy - sole i barwniki żółci

• Transport kationowy - aminokwasy czwartorzędowe

• Transport obojętny - glikozydy nasercowe

Mechanizmy te działają niezależnie od siebie.

Regulacja wydzielania żółci:

Autoregulacja - kwasy żółciowe wytwarzają w kanalikach żółć. Wysoki gradient osmotyczny, pociągający ze sobą ruch wody i elektrolitów

Enterohormony - sekretyopodobne: wzrost objętości i stężenia HCO₂^- i Cl^-, a maleje stężenie kwasów żołądkowych

Układ autonomiczny (nerw błędny) - wzrost objętości żółci i zawartych w niej składników stałych

Uwalnianie żółci do dwunastnicy:

Między trawienne - okresowe, zgodne z aktywnością skurczową dwunastnicy w niewielkich ilościach

Pojedzeniowe - ok. 30 minut po pobraniu pokarmu; 50-80% zawartości pęcherzyka żółciowego; główne bodźce to CCK (Cholecystokinina) i aktywność nerwu błędnego.

Kwasy żółciowe - przemiany

CHOLESTEROL (synteza) WĄTROBA

PIERWOTNE sulfolitocholan

Sprzężone z glicyną (70%)

i tauryną (30%) WTÓRNE

-cholowy -deoksycholowy

-chenowy -litocholowy

z żółcią jelito kręte jelito grube

12 dwunastnicy wchłanianie cholowy litocholowy

chenowy deoksycholowy kał ursodeoksycholowy

Krążenie kwasów żółciowych

WĄTROBA cholesterol w

CHOLESTEROL lipoproteinach

Nowo utworzone

kwasy żółciowe

(0,6g/24h)

Drogi żółciowe

pula

krążąca

6-12 x na dobę

Żyła

wrotna

Jelito cienkie

Okrężnica Żołądek

Kwasy żółciowe - rola

Sprzężenie kwasów żółciowych z glicyną i tauryną zwiększa ich polarność polarność rozpuszczalność w wodzie. Dzięki temu tworzą się micele, które utrzymują się w roztworze wodnym treści pokarmowej jelit. We wnętrzu mieli transportowane są substancje nierozpuszczalne w wodzie.

Micele - struktury samoistnie tworzące się z fosfolipidów

Sole kwasów żółciowych warunkują łączenie się lipazy trzustkowej z kolipazą w kompleksy o większej aktywności lipolitycznej niż sama lipaza. Kompleksy te nie podlegają proteolizie w jelicie.

Czynności metaboliczne wątroby

(nie mam w notatkach)

Udział w przemianach węglowodanowych

1. Magazynowanie (glikogeneza) i rozkład glikogenu (glikogenoliza)

2. Zamiana galaktozy i fruktozy w glukozę

3. Glukoneogeneza

4. Buforowanie poziomu glukozy we krwi (niezależnie od bodźców hormonalnych hormonalnych nerwowych)

Udział w przemianach tłuszczów

1. Beta-oksydacja kwasów tłuszczowych i powstawanie ciał ketonowych

2. Synteza lipoprotein, zwłaszcza LDL i HDL

3. Synteza fosfolipidów i choletsreolu

4. Zamiana cukrów i białek na tłuszcz

Udział w przemianie białek

1. Oksydatywna dezaminacja aminokwasów z tworzeniem ketokwasów i amoniaku

2. Transaminacja aminokwasów umożliwiająca im wejście do cyklu Krebsa

3. Synteza mocznika z amoniaku wychwytywanych z płynów ustrojowych

4. Synteza białek osocza (albuminy, globuliny i fibrynogen)

5. Synteza aminokwasów aminokwasów substancji z nich pochodzących (glutamina, tauryna)

Inne czynności wątroby

1. Magazynowanie witaminy A i D

2. Synteza czynników krzepnięcia (fibrynogen)

3. Magazynowanie żelaza (połączone z białkiem)

4. Odtruwanie z mendo i egzogennych toksyn (rozkład enzymatyczny albo sprzęganie z kwasem glukaronowym, glutaminowym, siarkowym, cysteiną)

5. Funkcja termoregulacji jako narząd o najwyższej temperaturze

TRZUSTKA

Zależność ilościowa w wydzielaniu enzymów soku trzustkowego

Według Pawłowa trzustka adaptuje wydzielanie ilościowe enzymów do typu pokarmu, np. duża ilość białka w pokarmie wzmaga wydzielanie enzymów proteolitycznych.

Cykliczne zmiany wydzielania soku trzustkowego

Wydzielanie podstawowe - utrzymuje się pomimo braku bodźców pokarmowych

Podstawową rolę odgrywa tu toniczną aktywność nerwu błędnego; mniejszą rolę odgrywa samoistne niewielkie uwarunkowania hormonów jelitowych.

Wydzielanie pojedzeniowe - po podaniu pokarmu.

Organizacja wewnątrz i zewnątrz wydzielniczej części trzustki

Komórki wyspowe

A, B, D, PP

Pozazwojowe włókna przywspółczulne

(Nerw Błędny)

Oś jelitowo wyspowa - połączenie pomiędzy jelitami a komórkami wyspowymi.

1. transmisja dokrewna

2. transmisja nerwowa

Fizjologia zwierząt - semestr II

Ćwiczenia 3 15.10..2005

- 2 -

transmiter

PP (hamuje)

Somatostatyna (hamuje)

Glukagon

(hamuje)

Insulina

(przyspiesza wydzielanie)

Pankreoton

---