Mięśnie szkieletowe zbudowane są z włókienek mięśniowych ( miocytów ).
Włókienko mięśniowe stanowi zespólnię komórkową – syncytium morfologiczne
Wewnątrz miocytów występują kanaliki poprzeczne – wypuklenia sarkolemmy do wnętrza włókna, liczne jądra ułożone pod sarkolemmą, mitochondria i reticulum sarkoplazmatyczne oraz białka kurczliwe (miozyna, aktyna, tropomiozyna i troponina)

Włókienka mięśniowe są od siebie całkowicie odizolowane. Pobudzenie rozchodzące się po jednym włóknie nie może przenieść się na sąsiednie.

Białka kurczliwe:

• Miozyna – 1600A, meramiozyna lekka (tworzy trzon nici miozyny) i ciężka (mostki poprzeczne). Mostek – główka (S1), szyjka (s2), ATP. Główka 2 łańcuchy meramiozyny ciężkiej i 2 lekkiej (podstawowy i regulatorowy). Końcowa część główki ATP-aza oraz powierzchnie interakcji główki z aktyną.

• Aktyna – 2 zwinięte łańcuchy monomerów. Każdy z monomerów ma miejscie wiążące główkę mostka poprzecznego miozyny.

• Tropomiozyna – zasila centra aktywne na aktynie

• Troponina – podjednostki: T (wiąże troponina z tropomiozyna, I (hamuje aktywność aktomiozyny), C (wiąże jony Ca, znosząc działanie podjednostki I)

Jednostka motoryczna (ruchowa) mięśnia szkieletowego.

Jednostkę motoryczną tworzy motoneuron, a jego akson i wszystkie włókna mięśniowe unerwiony przez ten motoneutron.
Dzięki istnieniu jednostek motorycznych zachodzi regulacja siły skurczu mięśnia – jest to rekrutacja jednostek motorycznych.

Mięśnie są przystosowane do wykonywania krótkotrwałej pracy.
Przedłużający się skurcz mięśnia prowadzi do zmęczenia i osłabienia mięśni – uniemożliwia utrzymanie prawidłowego przepływu krwi i zapewnienia odnowy zasobów energetycznych komórek mięśniowych.

O prawidłowej pracy mięśni decyduje nie tylko ich ukrwienie, ale i unerwienie.
- pozbawienie mięśni unerwienie prowadzi do ich zaniku
- źle wpływa też na mięśnie „ brak pracy’’, np. wskutek przebytych urazów z uszkodzeniem kości lub stawu. Niektóre mięśnie (z grupy prostowników) ulegają wtedy zanikowi, mięśnie przeciwstawne (zginacze) – przykurczom.

Współzależność w układzie narządu ruchu
Do prawidłowego rozwoju mięśni konieczny jest dobry rozwój i stan kości oraz prawidłowa budowa i funkcjonowanie stawów.

• Patologia mięśni (zaniki, porażenia, niedowłady) może szkodliwie oddziaływać na stan stawów

• Unieruchomienie związane z chorobą stawów lub mięśni, długotrwałym brakiem ruchu (astronauci, osoby z unieruchomieniem gipsowym) może prowadzić do zaniku tkanki kostnej.
  Kość jest żywą tkanką, która podlega ciągłej przebudowie.

Bodźcem do odbudowy i wzmacniania kości jest przerywany nacisk mechaniczny i pociąganie zachodzące w czasie ruchu.
W wieku dziecięcym odbywa się wzrost kości na długość. Decydują o nim prawidłowy stan i funkcjonowania chrząstki nasadowej.

• Chrząstka wzrostowa nie jest jednakowa we wszystkich częściach kości długich. Największy potencjał wzrostowy ma ona w kościach udowych i piszczelowych w pobliżu stawów kolanowych – aż 70% długości kończyn dolnych wytwarza chrząstka wzrostowa w tych miejscach.

• Wzrost w chrząstce nasadowej piszczeli w okolicy stawów skokowych to tylko 20% a kości udowej w okolicy stawu biodrowego – 10%.

Warunkiem prawidłowego wzrostu kości jest:

• dobre krążenie krwi w okolicy chrząstek nasadowych

• prawidłowe unerwienie i czynności kończyny

• rytmiczne zmiany nacisku

• odpowiednia zawartość białka, soli mineralnych i witamin w diecie