Hormony przysadki
Hormony przedniego płata przysadki
Somatotropina (Somatropine)	Dzieci: - leczenie somatotropinowej niedoczynności przysadki - zespół Turnera (niedobór wzrostu spowodowany zaburzeniem czynności gonad) - zaburzenia wzrostu spowodowane przewlekłą niewydolnością nerek - zespół Pradera i Willego ( zwiększenia wzrostu i zmniejszenie masy tk. tłuszczowej) - dzieci z upośledzeniem wzrastania wewnątrzmacicznego (SGA) Dorośli: - terapia zastępcza u pacjentów z wyraźnym niedoborem GH	Genotropin 5,3 (0.0053g- 16 j.m.) Genotropin 12 (0,0012g- 36 j.m.) Proszek i rozp. do sporz. roztw. do wstrzyk. s.c. 1 fiol. dwukomorowa + rozp. 1 ml	Dzieci: -somatotropinowa niedoczynność przysadki: 0,025- 0,035 mg/ kg. mc./d - zespół Turnera i przewlekła niewydolność nerek: 0,045-0,050 mg/ kg.mc./d (zwiększyć można po 6 m-cach) - z. Pradera i Willego i SGA: 0,035 mg/ kg. mc./d Dorośli: Na początek: 0,15- 0,3 mg/dobę, max: 1mg/dobę
Hormony tylnego płata przysadki
Wazopresyna i jej analogi
Desmopresyna (Desmopressin)	- leczenie i diagnostyka moczówki prostej pochodzenia ośrodkowego (brak lub niedobór ADH) - pierwotne, izolowane moczenie nocne po 5 r.ż. - nokturia u dorosłych (nocny wielomocz) - łagodna hemofilia A i ch. von Willebranda (oprócz 2B)	Minirin 4µg/ml roztw. do wstrzyk. Minirin 10 µg/dawkę aerozol do nosa Minirin 0,1 lub 0,2 tabl. (mg) Minirin Melt 0,06 lub 0,12 mg liofilizat doustny	Roztw. do wstrzyk.: Na początek 0,05 µg (0,0125 ml), później 0,25- 1 ml/ dobę w 1-2 dawkach i.v., i.m., lub we wlewie kroplowym Aerozol: moczówka prosta 1-2 dawki 1-2 razy/dobę; moczenie nocne  na początek 2 dawki, max 4 dawki przed snem Tabletki: 0,1 mg 3x/dobę (moczówka); 0,1 mg przed snem (nokturia) Podjęzykowo, liofilizat: 0,06 mg 3x/dobę można zwiększyć do 0,12 mg 3x/dobę (moczówka); 0,12 mg przed snem (moczenie nocne); 0,06 mg przed snem (nokturia)
Terlipresyna (Terlipressin)	- krwotoki z przewodu pokarmowego w przebiegu: żylaków przełyku, choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy, krwotocznego lub nadżerkowego zapalenia bł. śluzowej żołądka - krwawienia z ukł. moczowo- płciowego (poronienie, poród) - krwawienia w polu operacyjnym (rejon jamy brzusznej i miednicy mniejszej) - miejscowo: operacje ginekolog. szyjki macicy	Remestyp 0,1 mg/ ml roztw. do wstrzyk.	i.v. lub miejscowo do szyjki macicy, wyjątkowo i.m. (b. małe dawki) -żylaki przełyku: 1 mg co 4-6 h przez 3-5 dni -inne krwawienia z prz. pokarmowego 1mg co 4-6h -krwaw. z ukł.moczowo- płciowego 0,2-1 mg co 4-6h -miejscowo: dawkę 0,4 mg uzupełniamy NaCl do 10 ml i ostrzykujemy szyjkę macicy i okolice
Oksytocyna i jej analogi
Oksytocyna (Oxytocin)	- indukcja porodu ze wskazań lekarskich (ciąża przenoszona, konflikt Rh, cukrzyca matki, stan przedrzucawkowy) - uzyskanie regularnej czynności macicy w trakcie porodu - ułatwianie inwolucji- prawidłowego obkurczania się macicy - krwotoki poporodowe - wspomaganie wytrysku mleka w problemach z karmieniem piersią - zapobieganie zapaleniom gruczołów mlecznych	Oxytocin 5 j.m./ ml roztw. do wlewu i.v.	W celu indukcji i stymulacji porodu: dawkowanie ciągłe 5-10 j.m. oksytocyny rozpuszcz. w 250- 1000 ml 5% roztw. glukozy lub 0,9% NaCl w dożylnym wlewie kroplowym z szybkością 8-30 kropli/min. W poronieniu: dawkowanie przerywane 3-5x po 3-5 j.m. i.m. co 30 minut.
Karbetocyna (Carbetocin)	- zapobieganie atonii macicy po urodzeniu dziecka przez cięcie cesarskie wykonywane w znieczuleniu zewnątrzoponowym lub dokanałowym	Pabal 0,1 mg/ ml roztw. do wstrzyk.	0,1 mg (1ml) wyłącznie we wstrzyknięciu i.v., należy podać jak najszybciej po porodzie, najlepiej przed usunięciem łożyska
Hormony nadnerczy
Kortykosteroidy do stosowania wewnętrznego
mineralokortykosteroidy
Fludrokortyzon (Fludrocortisone)	- pierwotna i wtórna niewydolność kory nadnerczy- w uzupełnieniu leczenia substytucyjnego (ch. Addisona, adrenelektomia, niedoczynność przysadki mózgowej) - zespół nadnerczowo- płciowy z utratą soli	Cortineff 0,1 mg tabl.	Niewydolność kory nadnerczy: ½- 1 tabl./d lub co drugi dzień. Z. nadnerczowo- płciowy: 0,4- 0,5 mg/ d w dawkach podzielonych
Glikokortykosteroidy do stosowania ogólnego
O słabym działaniu
Hydrokortyzon (Hydrocortisone)	-leczenie substytucyjne pierwotnej i wtórnej niedoczynności nadnerczy (ch. Addisona, adrenalektomia, niedoczynność przysadki mózgowej)	Hydrocortisonum 0,02g tabl.	0,02-0,03g/ dobę w 1 dawce lub 0,02g rano, 0,01 g po południu (naśladując naturalny rytm dobowy wydzielania kortyzolu)
O silnym działaniu
Metylprednizolon (Methylprednisolone)	B. obszerne zastosowanie: - reumatologia - onkologia - hematologia - dermatologia - alergologia/ pneumologia - gastroenterologia - endokrynologia - okulistyka - transplantologia - neurochirurgia -specjalności zabiegowe - choroby zakaźne	Medrol 0,004 lub 0,016 g Metypred 0,004 lub 0,016 g tabl.	Dawka początkowa zawsze jest wyższa 16- 96 mg/ d Dawka podtrzymująca 4-12 mg/d
Prednizon (Prednisone)	Leczenie objawowe: - zaburzenia endokrynologiczne - chor. reumatyczne - kolagenozy -chor. skóry - chor. alergiczne (także gałki ocznej) - przewlekłe chor. prz. pokarmow. - chor. ukł. oddechow. - chor. nowotworowe - chor. hematologiczne - z. nerczycowy - włośnica OUN lub w sercu -tężec- wspomagająco	Encorton 0,001 lub 0,005 lub 0,01 g tabl.	Zaczynowy od dawek większych, stopniowo je zmniejszając. Zgodnie z rytmem wydzielania nadnerczy.Przy długotrwałej terapii lek odstawiamy powoli zmniejszając o 1mg/miesiąc, przy krótszych terapiach o 2,5-5 mg co 2-7 dni. Dorośli i dzieci > 14 lat: Na początek 5-60 mg/d, dawka podtrzymująca 5-10 mg/d. Dzieci młodsze: 1-2,5 mg/ kg.mc./d
Prednizolon (Prednisolone)	Leczenie objawowe- jak wyżej + choroby tk. łącznej, hiperkalcemia w przebiegu chorób nowotworowych	Encortolon 0,005 g tabl.	Od dużych dawek do małych. Zgodnie z dobowym rytmem. W sytuacji stresowej zwiększamy dawkę. Odstawiać stopniowo. Dawkowanie jak wyżej.
Triamcinolon (Triamcinolone)	Podobnie jak prednizon i prednizolon + niewydolność kory nadnerczy pierwotna lub wtórna, zespół nadnerczowo- płciowy, beryloza, zespół Löfflera, zachłystowe zapalenie płuc, objawowa sarkoidoza, gruźlica płuc, obrzęki, stwardnienie rozsiane, gruźlicze ZOMR	Polcortolon 0,001 lub 0,004g tabl.	Zwykle 1x/dobę, rano, p.o. Dawki indywidualnie dobierane w poszczególnych jednostkach chorobowych. Np. niewydolność kory nadnerczy: 4-12 mg/d; choroby reumatyczne, astma: 8-16 mg/d; choroby płuc: 16- 48 mg/d
O bardzo silnym działaniu
Deksametazon (Dexamethasone)	-pierwotna i wtórna niedoczynność kory nadnerczy, przewl. terapia pozasubstytucyjna -diagnostyka i różnicowanie nadczynności kory nadnerczy (test hamowania wydzielania kortykotropiny) - wstrząs, obrzęk mózgu -ostre RZS i inne choroby reumatyczne - nerczyca lipidowa - zaostrzenia w astmie, obrzęk naczynioruchowy - białaczka szpikowa i limfatyczna - okulistyka i dermatologia	Pabi- Dexamethason 0,5 lub 1 mg tabl.	Dawka indywidualna w zależności od rodzaju i nasilenia choroby oraz reakcji na lek. Dorośli: 0,5-9,0 mg/ dobę p.o.
Glikokortykosteroidy do stosowania miejscowego
dermatologiczne
Kortykosteroidy o słabym działaniu
Hydrokortyzon (Hydrocortisone)	- miejscowe leczenie atopowego zapalenia skóry, wyprysku alergicznego, pokrzywki, liszaju rumieniowatego, rumienia wielopostaciowego, liszaju płaskiego o nasilonym świądzie, łojotokowego zapalenia skóry, różnych postaci wyprysku, łuszczycy skóry owłosionej, łuszczycy zadawnionej, świerzbiączki - oparzenia I i II stopnia (w tym słoneczne) - stany po ukąszeniu przez owady	Hydrocortisonum 0,5 % (5mg/g) lub 1 % (10 mg/g) krem Podobnie działa: Oxycort maść w tubie 10,0 g prep. złożony hydrokortyzon + oksytetracyklina	Cienką warstwą 2-3x dziennie smarujemy miejsce chorobowo zmienione. NIE DŁUŻEJ NIŻ PRZEZ 14 DNI
Prednizolon (Prednisolone)	Miejscowo: -ostre stany zapalne pochodzenia uczuleniowego - pokrzywka, liszaj pokrzywkowy, wyprysk, świerzbiączka - świąd pochwy lub odbytu - odczyny uczuleniowe np. po ukąszeniu owadów	Mecortolon 5mg/1g krem	Początkowo 2-3x/dobę, później 1-2 x/dobę
Kortykosteroidy o umiarkowanie silnym działaniu
Maślan hydrokortyzonu (Hydrocortisone butyrate)	- ostre stany zapalne pochodzenia uczuleniowego - łuszczyca owłosionej skóry, łuszczyca zadawniona - liszaj rumieniowaty, rumień wielopostaciowy, liszaj płaski o nasilonym świądzie - łojotokowe zapalenie skóry - wyprysk zliszajowaciały	Laticort 0,1 % (0,001g/ml) Krem, maść lub płyn do stosowania na skórę	Krem lub płyn stosuje się w pierwszej fazie leczenia (przed maścią), początkowo 2-3 razy dziennie, później 1-2 razy dziennie. Maść stosujemy w drugiej fazie leczenia- cienką warstwę nakładamy na chore miejsce 2-3 x dziennie później 1-2 razy dziennie.
Flumetazon	-w zadawnionych i ciężkich stanach zapalnych przebiegających z nadmiernym rogowaceniem, nie reagujących na inne steroidy: - łuszczyca owłosionej skóry, ł. zadawniona, liszaj rumieniowaty brodawkujący, liszaju płaskim o nasilonym świądzie lub w przypadku umiejscowienia na płytkach paznokciowych, łojotokowe zapalenie skóry, wyprysk zliszajowaciały	Lorinden A In unguento tuba 15 g (złożony)	Cienką warstwę maści nakładać na zmienioną chorobowo skórę, początkowo 2-3 razy dziennie, później 1-2 razy dziennie. Przy nadmiernej lichenizacji lub w przypadku nadmiernie zrogowaciałych zmian - stos. pod opatrunkiem okluzyjnym, raz na 24-48 h.
dezonid	Wskazanie główne (kortykoterapia miejscowa uznawana za leczenie z wyboru): -wyprysk kontaktowy -atopowe zapalenie skóry Pozostałe(kortykoterapia -jednym z rutynowych sposobów leczenia): łuszczyca (z wyłączeniem bardzo nasilonych zmian), liszaj płaski, świerzbiączka ograniczona, liszaj twardzinowy i zanikowy, ziarniniak obrączkowaty, toczeń rumieniowaty przewlekły, łuszczyca krostkowa dłoni i stóp, łojotokowe zapalenie skóry (z wyjątkiem twarzy), objawowe leczenie świądu w ziarniniaku grzybiastym. Doraźne wskazania do krótkotrwałego leczenia: -ukąszenia owadów i świerzb po leczeniu przyczynowym	Locatop in cremore (1 mg/g) tuba 30 g	2 aplikacje dziennie. Niewielką ilość kremu delikatnie wcierać w chorobowo zmienione obszary skóry aż do całkowitego wchłonięcia. W niektórych dermatozach (łuszczyca, atopowe zapalenie skóry itp.) zaleca się stopniowe odstawianie leku.
triamcynolon	-grzybica skóry z dużym odczynem zapalnym -wtórnie zakażone alergiczne zmiany wypryskowe (o charakterze wysiękowym) -zajady -rumień pośladkowy niemowląt spowodowany drożdżycą -grzybica paznokci -owrzodzenia żylakowe podudzi -w ostrych i ciężkich stanach zapalnych pochodzenia uczuleniowego, nie reagujących na inne steroidy -liszaj rumieniowaty -rumień wielopostaciowy -łojotokowe zapalenie skóry -wyprysk zliszajowaciały	Pevisone In cremore tuba 15 g (złożony) Polcortolon 0,1% in unguento (1 mg/g) tuba 15 g	2 razy dziennie (rano i wieczorem) na zmienioną chorobowo skórę. Leczenie trwa zazwyczaj 2-4 tygodnie Cienką warstwę na zmienioną chorobowo skórę, początkowo 2-3 razy dziennie, następnie 1-2 dziennie
deksametazon	zakażenia przedniego odcinka oka wywołane drobnoustrojami wrażliwymi na gentamycynę: -bakteryjne zapalenie spojówek -zapalenie rogówki - bez uszkodzenia nabłonka i brzegów powiek wykazujących intensywne objawy zapalenia. -zapalenia alergiczne, wtórnie zakażone - spojówek i brzegów powiek	Dexamytrex in unguento ophthalmico tuba 3 g	5 mm wyciśniętej maści do worka spojówkowego zakażonego oka 2-3 razy na dobę i przed snem. Czas leczenia- nie dłużej niż 2 tyg. Jeżeli pacjent stosuje więcej niż jeden lek do oczu, to każdy podawać z zachowaniem co najmniej 15-minutowej przerwy
Kortykosteoridy o silnym działaniu
Betametazon ( walerianian)	-choroby skóry przebiegające z nadkażeniem bakteryjnym lub grzybiczym: wyprysk (w tym atopowy i pieniążkowaty), świerzbiączka guzkowa, łuszczyca (z wyjątkiem zmian uogólnionych), liszaj płaski, łojotokowe zapalenie skóry, alergia kontaktowa, nasilone odczyny po ukąszeniach owadów, wyprzenia, zapalenie ucha zewnętrznego (bez perforacji błony bębenkowej)	Betnovate C in unguento tuba 15 g (zlożony)	-niewielką ilość maści 2-3 razy dziennie na miejsca chorobowo zmienione -po uzyskaniu poprawy raz dziennie lub rzadziej -w stanach opornych na leczenie (npzmiany łuszczycowe łokci i kolan) można stos. na noc pod opatrunkiem okluzyjnym (pod warunkiem stosowania przerw).
Acetonid fluocynolonu	-w ostrych i ciężkich stanach zapalnych pochodzenia uczuleniowego,nie reagujących na inne steroidy -w łuszczycy owłosionej skóry, łuszczycy zadawnionej, liszaju rumieniowatym, rumieniu wielopostaciowym, liszaju płaskim o nasilonym świądzie lub w przypadku umiejscowienia na płytkach paznokciowych, łojotokowym zapaleniu skóry, wyprysku zliszajowaciałym.	Flucinar (0,25 mg/g) in unguento tuba 15 g	-lekko wcierać niewielką ilość preparatu w chorą powierzchnię skóry, nie więcej niż 2-3 razy dziennie -w łuszczycy-pod opatrunkiem okluzyjnym -leczenia nie prowadzić dłużej niż 3-4 tygodnie bez przerwy
mometazon	-łagodzenie objawów zapalnych i świądu w przebiegu dermatoz reagujących na leczenie glikokortykosteroidami(jak łuszczyca i atopowe zapalenie skóry.	Elocom (1 mg/g) In unguento 15 g	-na skórę zmienioną chorobowo raz na dobę cienką warstwę maści -preparat odstawiać stopniowo
Aceponian metylprednizolonu	-wyprysk endogenny (atopowe zapalenie skóry, świerzbiączka ograniczona) -wyprysk kontaktowy; potnicowy; ze zużycia, zwykły -maść-przy skórze bardzo wysuszonej oraz w przewlekłych zmianach skórnych. -krem-zmiany ostre i sączące,dla skóry bardzo tłustej,dla odsłoniętych i owłosionych części skóry -emulsja- w stanach skóry, które nie są sączące ani bardzo suche	Advantan (1 mg/g) In unguento tuba 15 g in cremore in emulsione	-niewielką ilość preparatu(właściwego dla danego typu zmian), raz dziennie na chorobowo zmienioną powierzchnię skóry.
flutikazon	-zmiany zapalne i świąd w przebiegu chorób skóry, odpowiadających na leczenie kortykosteroidami: wyprysk, łącznie z atopowym, dziecięcym, pieniążkowatym; wyprysk kontaktowy; świerzbiączka guzkowa; świerzbiączka ograniczona; łuszczyca (z wyłączeniem zmian uogólnionych); liszaj płaski; toczeń rumieniowaty - postać skórna (DLE, DDLE)(leczenie wspomagające); łojotokowe zapalenie skóry(l.wspomagające) - ograniczone, miejscowe l.wspomagające ogólną kortykoterapię w erytrodermii; -reakcje po ukąszeniach owadów.	Cutivate 0,05 mg/g in unguento tuba 15g	-cienką warstwą pokrywać zmiany skórne 2 razy na dobę
Kortykosteroidy o bardzo silnym działaniu
klobetazol	-krótkotrwałe leczenie ostrych i ciężkich, nie zainfekowanych, wilgotnych stanów zapalnych skóry, reagujących na GKK i przebiegających z uporczywym swędzeniem lub z nadmiernym rogowaceniem, gdy słabsze preparaty GKK nieskuteczne. -łojotokowe zapalenie skóry, wyprysk kontaktowym, atopowe zapalenie skóry, łuszczyca zadawniona, liszaj rumieniowaty, rumień wielopostaciowy, toczeń rumieniowy dyskoidalny, liszaj płaskim o nasilonym świądzie, wyprysk zliszajowaciałym	Clobederm (0,5 mg/g) in unguento tuba 25 g	-1-2 razy dziennie wcierać lekko niewielką ilość maści na powierzchnię skóry chorobowo zmienionej. -nie stosować dłużej niż 2 tyg.
Kortykosteroidy w połączeniu z antybiotykami, kwasem salicylowym
Wziewne postacie glikortykosteridów
beklometazon	-astma o zaostrzającym się przebiegu,gdy nie stwierdza się opanowania jej objawów za pomocą leków rozszerzających oskrzela -niewystarczająca reakcja na leczenie kromoglikanem disodowym w skojarzeniu z lekami rozszerzającymi oskrzela -ciężka przewlekła astma, przy leczeniu kortykosteroidami stosowanymi ogólnie	Cortare(100µg/dawkę) in aerosolo 2 x 200 dawek	-wziewnie -dorośli: początkowo 200 µg 2 razy na dobę(2 wziewy 2x dziennie) -w cięższych przypadkach 600-800 µg na dobę -po uzyskaniu poprawy dawkę stopniowo zmniejszać do najmniejszej działającej, podawać się w 2, 3 lub 4 równo podzielonych częściach -po uzyskaniu poprawy dawkę stopniowo zmniejszać do najmniejszej działającej
budezonid	-różne postaci astmy oskrzelowej - przewlekłe spastyczne zapalenie oskrzeli w profilaktyce i leczeniu zaostrzeń.	Budesonid forte (200µg/dawkę) in aerosolo 200 dawek 10 ml	-dorośli: wstępnie 0,2-0,4 mg (1-2 wdechy) 3 razy dziennie, -podtrzymująca 0,05-0,2 mg 1-2 razy dziennie -dzieci: 0,05-0,2 mg 2 razy dziennie.
flutikazon	-astma oskrzelowa - zapobiegawczo: astma łagodna - u pacjentów, wymagających codziennego objawowego leczenia lekami rozszerzającymi oskrzela; a.umiarkowana - niestabilna lub nasilająca się, mimo regularnego stos. leków zapobieg.napadom lub tylko rozszerzających oskrzela; -a.ciężka - ciężka postać przewlekłej astmy oraz wymagająca stosowania doustnych steroidów w celu opanowania objawów -objawowe leczenie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP	Flixotide(250µg/dawkę) in aerosolo 60 dawek Flixotide Dysk (250 µg/dawkę) in pulvere (proszek do inh.)	-astma: Dorośli i dzieci powyżej 16 lat: 100 - 1000 µg (4 wziewy)2 x na dobę. -POChP -dorośli:2 wziewy 2x na dobę Dawka początkowa: a.łagodna - 100-250 µg 2 razy na dobę;umiarkowana - 250-500 µg 2 razy na dobę;ciężka - 500-1000 µg 2 razy na dobę
cyklezonid	-przewlekła astma oskrzelowa u osób dorosłych i młodzieży od 12 lat	Alvesco 160 (160 µg/dawkę) in aerosolo	-1 wziew 1x dziennie. -pacjenci z ciężką astmą-rozważyć podanie większej dawki -po uzyskaniu poprawy dawkę dobrać indywidualnie i stopniowo ją zmniejszać, aż do uzyskania dawki minimalnej wymaganej do utrzymania zadowalającej kontroli astmy.
Połączenia glikokortykosteroidów i beta-2-mimetyków
Donosowe postacie glikokortykosteroidów
beklometazon	-zapobieganie i leczenie całorocznego i sezonowego alergicznego nieżytu nosa, w tym kataru siennego -naczynioruchowy nieżyt nosa.	Beclonasal Aqua (50 µg/dawkę) in aerosolo	-donosowo -dorośli i dzieci powyżej 6 lat: 1-2 dawki (50-100 µg) do każdego nozdrza 2 razy na dobę -całkowita dawka dobowa nie większa niż 8 dawek (400 µg) -nie kontynuować leczenia dłużej niż 3 tyg., jeżeli nie ma znaczącego złagodzenia objawów.
budezonid	Alergiczne (sezonowe i całoroczne) zapalenie błony śluzowej nosa. Niealergiczne eozynofilowe zapalenie błony śluzowej nosa (NARES).	Buderhin 0,5 mg In aerosolo	2 dawki (0,1 mg) do każdego otworu nosowego, 2 razy dziennie
flutikazon	Zapobieganie i leczenie alergicznego, sezonowego zapalenia błony śluzowej nosa (w tym kataru siennego) oraz całorocznego zapalenia błony śluzowej nosa.	Flixonase 0,5 mg In aerosolo	2 dawki aerozolu do każdego nozdrza raz na dobę, najlepiej rano
mometazon	Objawowe leczenie sezonowego i całorocznego alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa. Leczenie polipów nosa u dorosłych. Zapobiegawczo u pacjentów z alergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu.	Nasonex 0,5 mg In aerosolo	2 rozpylenia aerozolu do każdego otworu nosowego raz na dobę
Oftamologiczne oraz otologiczne postacie glikokortykosteroidów
deksametazon	-ostre i przewlekłe alergiczne oraz zapalne procesy w obrębie gałki ocznej -po zabiegach operacyjnych i urazach, w których doszło do przebicia gałki ocznej -późne następstwa oparzeń termicznych i chemicznych oczu	Dexamethason WZF 0,1% In guttis ophtalmicis	W ostrych stanach zapalnych: 1-2 krople 4-5 razy na dobę przez 2 dni, następnie 1-2 krople 3-4 razy na dobę przez 4-6 dni. W przewlekłych stanach zapalnych: 1-2 krople 2 razy na dobę przez 3-6 tyg. W stanach pourazowych oraz po zabiegach: 1-2 krople 2-4 razy na dobę przez 2-4 tyg
prednizolon	przewlekłych chorób oczu (owrzodzenie spojówki, zapalenie naczyniówki, zapalenie miąższowe rogówki, zapalenie spojówki i brzegów powiek).	Prednisolonum 0,5% In guttis	1-2 krople 3-4 razy dziennie.
fluorometolon	stany zapalne spojówki gałkowej i powiekowej, rogówki oraz przedniego odcinka gałki ocznej	Flucon 1 mg/ml In guttis ophtalmicis	1 kropla 2-4 razy na dobę
loteprednol	Leczenie zapalenia pooperacyjnego po zabiegach w chirurgii okulistycznej.	Lotemax 0,5% In guttis ophtalmicis	1-2 krople 4 razy na dobę, zaczynając 24 h po zabiegu przez 2 tyg
Połączenia glikokortykosteroidów z lekami przeciwzakaźnymi
Dojelitowe postacie glikokortykosterodiów
budezonid	Choroba Leśniowskiego-Crohna	Budenofalk 0,003 In caps	3.10.2003
Glikokortykosteoridy do stosowania dostawowego
hydrokortyzon	Stany zapalne stawów w przebiegu urazy lub kolagenoz	Hydrocortisonum In violis 1 fiolka zawiera 125 mg octanu hydrokortyzonu i 25 mg chlorowodorku lidokainy.	Dostawowo 0,025-0,05 mg
metyloprednizolon	Gościec stawowy zwyrodniający Zapalenie kaletki maziowej	Depo-Medrol 0,04 In violis	Dostawowo 0,01-0,06 mg w zależności od wielkości stawu powtarzac co 1-3 tyg
betametazon	RZS	Celestone 4mg/ml In ampuilis	duże stawy 2-4 mg, małe stawy 0,8-2 mg, kaletka maziowa 2-3 mg, pochewka ścięgna 0,4-1 mg
Glikokortykosteroidy do stosowania dożylnego
hydrokortyzon	pierwotna lub wtórna niedomoga kory nadnerczy; stany wstrząsowe (wstrząs pourazowy, pooperacyjny, kardiogenny, anafilaktyczny, poprzetoczeniowy, pooparzeniowy); ciężkie stany spastyczne oskrzeli (stan astmatyczny); ostre stany alergiczne (obrzęk naczynioruchowy Quinckego); ciężka postać rumienia wielopostaciowego (zespół Stevens-Johnsona); ostre postacie schorzeń z autoagresji; ostra reakcja nadwrażliwości na leki	Corhydron 25 i 100 In violis	dawka jednorazowa wynosi 100-250 mg
deksametazon	Interwencyjna i przewlekła kortykoterapia pozasubstytucyjna: w szczególności obrzęk mózgu, osłona zabiegów neurochirurgicznych, bezpośrednie zagrożenie życia: wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenia dróg oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i Quincke'go, uogólnione zakażenia o ciężkim przebiegu z powikłaniami krążeniowymi i mózgowymi, zachłystowe zapalenie płuc, przełom tocznia rumieniowatego trzewnego, ostre przypadki pancarditis rheumatica przewlekła kortykoterapia pozasubstytucyjna, szczególnie gdy niemożliwe jest podanie leku doustnie lub wymagane są jego duże dawki (np. onkologia i hematologia).	Dexaven 4 mg/ml In ampulis	4-20 mg na dobę w jednej dawce dożylnie
metyloprednizolon	wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny uczuleniowe, choroba posurowicza, stan astmatyczny, ostre zapalenia dróg oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i Quincke'go, obrzęk mózgu w przebiegu pierwotnego lub przerzutowego nowotworu, śpiączka hipoglikemiczna, uogólnione zakażenia o ciężkim przebiegu z powikłaniami krążeniowymi i mózgowymi, zachłystowe zapalenie płuc, przełom tocznia rumieniowatego trzewnego, ostre przypadki pancarditis rheumatica	Solu-Medrol 0,04 0,124 0,5 In violis	dawka wstępna 10-500 mg na dobę jednorazowo Stany zagrożenia życia i uraz rdzenia kręgowego: początkowo 30 mg/kg m.c./dawkę w 10-20-minutowym wlewie dożylnym.
prednizolon	wstrząs anafilaktyczny, ostre odczyny uczuleniowe, choroba posurowicza, stan dychawiczy, ostre zapalenia dróg oddechowych z zagrożeniem ich drożności, ostry obrzęk głośni i Quincke'go, obrzęk mózgu, śpiączka hipoglikemiczna, uogólnione zakażenia o ciężkim przebiegu z powikłaniami krążeniowymi i mózgowymi, zachłystowe zapalenie płuc, przełom tocznia rumieniowatego trzewnego, ostre przypadki pancarditis rheumatica.	Fenicort 0,025 In violis	Dożylnie 25-50 mg jednorazowo. W razie potrzeby dawkę można powtórzyć.
Androgeny
Pochodne 3-oksoandrostenu
testosteron	Mężczyźni: -hipogonadyzm pierwotny i wtórny, -zaspół pokastracyjny, -impotencja powodowana hipogonadyzmem. Kobiety: -zaawansowany rak sutka i jego przerzuty, -rak endometrium - w leczeniu paliatywnym. Terapia zastępcza testosteronem u pacjentów z męskim hipogonadyzmem, po potwierdzeniu niedoboru testosteronu na podstawie cech klinicznych i badań biochemicznych	Omnadren 250 in ampullis a 1ml 5 amp. Androtop żel (50 mg/5 g) 30 saszetek	Głęboko domięśnowo, 1 amp. co 3-4 tygodnie. Zewnętrznie. Dorośli mężczyźni: zalecana dawka to 5 g żelu raz na dobę, codziennie o tej samej porze (najlepiej rano)
Pochodne 5- androstanonu
mesterolon	-Zmniejszona wydolność organizmu w średnim i podeszłym wieku. -Zaburzenia potencji spowodowane niedoborem androgenów. -Hipogonadyzm (pobudzenie wzrostu, rozwoju oraz czynności narządów zależnych od androgenów, wspomaganie wykształcenia drugorzędowych cech płciowych w przypadku niedoboru androgenów przed zakończeniem dojrzewania płciowego, niedobór androgenów w przypadku zaniku czynności gruczołów płciowych po okresie dojrzewania). -Niepłodność (przyczyną niepłodności może być zmniejszenie liczby plemników i niewydolność komórek Leydiga).	Proviron 25 in tabulettis 25 mg	Doustnie, połykać w całości, popijając płynem. 1tabl. 3x dziennie
dehydroepiandrosteron	Uzupełnianie niedoboru dehydroepiandrosteronu (DHEA)	Biosteron 0,005; 0,01 in tabulettis	Początkowa dawka kobiety: 5mg, max 25mg; mężczyźni: 10mg, max 50mg. Początkową dawkę leku należy stopniowo zwiększać (o 5-10 mg co 2 tyg.) do czasu uzyskania pożądanych efektów terapeutycznych. Rano, raz na dobę, z posiłkiem.
Leki anaboliczne
Pochodne androstanu
metandienon	-zapobieganie zanikom mięśniowym po ciężkich, wyniszczających chorobach, długotrwałym leczeniu glikokortykosteroidami, stanach po radioterapii. -pomocniczo w leczeniu objawowym chorób przebiegających z ujemnym bilansem azotowym (długotrwałe, wyniszczające choroby wątroby i jelit, sprue, przewlekła biegunka).	Metanabo 0,005 in tabulettis	1 tabl. 1x dziennie Nie stosować dłużej niż 3 mies. Po miesięcznej przerwie można powtórzyć leczenie.
Pochodne estrenu
nandrolon	-Osteoporoza. -Leczenie paliatywne niektórych przypadków rozsianego raka piersi. -Leczenie wspomagające przy leczeniu swoistym i dietetycznym w stanach chorobowych z ujemnym bilansem azotowym	Deca-Durabolin 0,05/1ml in ampullis a 1ml	Preparat należy podawać głęboko domięśniowo. Osteoporoza: 50 mg co 3 tyg. Paliatywne leczenie rozsianego raka piersi: 50 mg co 2-3 tyg. Leczenie wspomagające w chorobach z ujemnym bilansem azotowym: 25-50 mg co 3 tyg.
Leki stosowane w terapii hormonalnej
Hormony i ich pochodne
progestageny
megestrol	Leczenie braku łaknienia (anoreksji) lub utraty masy ciała będącej wynikiem choroby nowotworowej lub zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS). Paliatywne leczenie zaawansowanego raka piersi lub endometrium.	Megace 0,04/ml in suspensione a 240ml Megesin 0,04; 0,16 in tabulettis	Doustnie. Dorośli: 400-800 mg w pojedynczej dawce dobowej. Zaleca się kontynuowanie leczenia przez okres co najmniej 2 miesięcy. Przed podaniem zawiesinę dokładnie wymieszać. Doustnie. Rak sutka: 160 mg/dobę w dawce pojedynczej lub w 2-4 dawkach. podzielonej. Rak endometrium: 40-320 mg/dobę w dawce pojedynczej lub w 2-4 dawkach.
medroksyprogesteron	Lek drugiego rzutu w leczeniu paliatywnym raka sutka, szczególnie w okresie uogólnienia, raka endometrium, raka nerki i raka gruczołu krokowego -Wtórny brak miesiączki. -Czynnościowe krwawienia maciczne spowodowane zaburzeniami hormonalnymi (po wykluczeniu przyczyn organicznych). -Endometrioza łagodna do umiarkowanej. -Ograniczenie przerostu endometrium u kobiet z zachowaną macicą otrzymujących preparaty estrogenowe.	Depo-Provera 0,150/ 3ml in violis a 3ml 0,5/ 3,3ml in violis a 3,3ml 1/ 6.7ml in violis a 6,7ml Provera 0,005; 0,01 in tabulettis	Lek podaje się głęboko domięśniowo. Rak sutka: początkowo 500-1000 mg dziennie przez 4 tygodnie, następnie 500 mg 2 razy w tygodniu. Rak endometrium i gruczołu krokowego: wstępnie 500 mg 2 razy w tygodniu, następnie 500 mg raz w tygodniu. Gruczolakorak nerki: 500 mg co drugi dzień przez 30 dni, następnie 500 mg 2 razy w tygodniu przez 30 dni, następnie 250 mg raz w tygodniu. Doustnie. Krwawienia z macicy: 5-10 mg przez 5-10 dni, rozpoczynając podawanie w 16-21 dnia cyklu. Endometrioza łagodna do umiarkowanej: 10 mg 3 razy dziennie przez 90 dni, rozpoczynając od 1. dnia cyklu. Ograniczenie przerostu endometrium u kobiet z zachowaną macicą otrzymujących preparaty estrogenowe: dawkowanie ustala się indywidualnie; najczęściej podaje się 2,5-5 mg dziennie lub sekwencyjnie 5-10 mg dziennie przez 10-14 kolejnych dni 28-dniowego cyklu; Wtórny brak miesiączki: 5-10 mg przez 5-10 dni;
estrogeny
estradiol	Hormonalna terapia zastępcza w leczeniu objawów niedoboru estrogenów u kobiet będących ponad rok po menopauzie. Hormonalna terapia zastępcza (HTZ) - leczenie objawów spowodowanych niedoborem estrogenów u kobiet po menopauzie. Preparat jest przeznaczony do stosowania głównie u kobiet z usuniętą macicą. U kobiet z zachowaną macicą należy rozważyć stosowanie preparatu w skojarzeniu z progestagenem.	Climara 50 system transdermalny (50 µg/24 h) 4 szt Estrofem 0,001; 0,002 in tabulettis	Terapia ciągła: plaster należy przyklejać regularnie raz w tyg., a po każdych 7 dniach usuwać je i przyklejać nowy plaster w innym miejscu. Terapia cykliczna: plaster należy przyklejać raz w tyg. przez kolejne 3 tyg., a następnie zrobić 7-dniową przerwę. Doustnie. Należy stosować najniższą dawkę skuteczną przez możliwie najkrótszy czas. Pacjentki z usuniętą macicą: 1-2 mg raz na dobę. U kobiet z zachowaną macicą preparat stosuje się łącznie progestagenem (podawanym przez co najmniej 12 dni w miesiącu)
estriol	Występujące po menopauzie zmiany zanikowe dolnej części narządu moczowo-płciowego (dyspareunia, suchość, świąd, nawracające infekcje dróg moczowych). Ogólne objawy wypadowe okresu przekwitania: uderzenia gorąca, nadmierna pobudliwość, bezsenność. Występujące po menopauzie zmiany zanikowe dolnej części narządu moczowo-płciowego (dyspareunia, suchość, świąd, nawracające infekcje dróg moczowych). Przed- i pooperacyjnie u kobiet poddawanych operacjom pochwowym. Niepłodność w przebiegu zespołu "niechęci szyjki macicy". Diagnostyka patologii szyjki macicy.	Ortho-Gynest D 0,0035 in globulis vag. Ovestin 0,002 in tabulettis	Stosować głęboko dopochwowo przed snem. Przez pierwsze 3 tygodnie - 1 globulka 2 razy w tygodniu, następnie jako leczenie podtrzymujące - 1 globulka raz w tygodniu doustnie, po-8 mg dziennie, w miarę ustępowania objawów dawkę stopniowo zmniejsza się do 1-2 mg/dobę
Antagoniści hormonów i ich pochodne
antyestrogeny
tamoksyfen	Leczenie uzupełniające po pierwotnej terapii raka piersi. Paliatywne leczenie raka piersi z przerzutam	Tamoxifen Hexal 10 0,01 in tabulettis Tamoxifen Sandoz 0,02 in tabulettis	Doustnie 20-40 mg w dawce jednorazowej lub podzielone
fulwestrant	Leczenie raka piersi z obecnymi receptorami estrogenowymi, miejscowo zaawansowanego lub z przerzutami, u kobiet po menopauzie, w przypadku, gdy nastąpił nawrót choroby podczas lub po zakończeniu leczenia uzupełniającego lekiem z grupy antyestrogenów lub, gdy nastąpiła progresja choroby podczas leczenia lekiem z grupy antyestrogenów.	Faslodex 0,25/5ml w amp.- strzyk. a 5ml	zalecana dawka wynosi 250 mg podawana w odstępach jednomiesięcznych, lk należy podawać powoli, domięśniowo, w mięsień pośladkowy.
Selektywne modulatory receptora estrogenowego ( SERM)
raloksyfen	Leczenie i zapobieganie osteoporozie u kobiet w okresie po menopauzie. Wykazano znaczące zmniejszenie częstości występowania złamań kręgów, nie wykazano natomiast zmniejszenia częstości występowania złamań szyjki kości udowej.	Evista 0,06 in tabulettis	Doustnie. Dorośli: 1 tabl. na dobę o dowolnej porze dnia, niezależnie od posiłków.
antyandrogeny
cyproteron	Mężczyźni: tłumienie popędu płciowego w dewiacjach seksualnych, leczenie paliatywne nieoperacyjnego raka gruczołu krokowego. Kobiety: leczenie objawów hiperandrogenizacji: hirsutyzmu, łysienia androgenozależnego i trądziku	Androcur 0,05 in tabulettis	Mężczyźni - rak gruczołu krokowego: chorzy po usunięciu jąder 100-200 mg/dobę, bez usunięcia jąder 200-300 mg/dobę, jako uzupełnienie leczenia agonistami GnRH początkowo 200 mg/dobę przez 3-4 tyg, następnie 100-200 mg/dobę; U kobiet z hiperandrogenizmem: 50-100 mg/dobę od 1 do 10 dnia cyklu, łącznie z antykoncepcyjnym lekiem estrogenowo-gestagenowym U kobiet po menopauzie lub po usunięciu macicy można stosować tylko sam Androcur, 25-50 mg/dobę przez 21 dni/7 dni przerwy.
flutamid	Leczenie raka gruczołu krokowego (stadium B2-C oraz stadium D2) w skojarzeniu z agonistami LHRH, w stanach, gdy konieczne jest zahamowanie działania testosteronu. Leczenie wspomagające u pacjentów wcześniej poddanych leczeniu agonistą LHRH, u pacjentów po orchiektomii oraz u pacjentów, którzy słabo reagowali lub źle tolerowali leczenie hormonalne.	Flutamid 0,25 in tabulettis	Doustnie. Dorośli: 1 tabl. 3 razy na dobę co 8 h przez co najmniej 6 tyg
bikalutamid	Leczenie zaawansowanego raka gruczołu krokowego w połączeniu z analogami LHRH lub kastracją chirurgiczną.	Calubloc 0,05 in tabulettis	Doustnie, 1 tabl. raz na dobę o tej samej porze;
Inhibitory enzymów
anastrozol	- leczenie zaawansowanego raka piersi u kobiet po menopauzie - leczenie uzupełniające wczesnego inwazyjnego raka piersi u kobiet po menopauzie, u których stwierdzono obecność receptora hormonalnego w guzie - leczenie uzupełniające wczesnego raka piersi u kobiet po menopauzie, u których stwierdzono obecność rec. Horm. W guzie, które przez 2-3 lata otrzymywały leczenie uzupełniające tamoksyfenem	Anastrozol- ratiopharm ( 0,001) in tabulettis	Doustnie 1mg na dobę
letrozol	- leczenie pierwszego rzutu zaawansowanego raka piersi posiadającego receptory dla hormonów, u kobiet po menopauzie - leczenie zaawansowanego raka piersi u kobiet z naturalną lub sztucznie wywołaną menopauzą, które wcześniej były leczone lekami blokującymi receptory estrogenowe i u których wystąpił nawrót lub progresja choroby	Aromek ( 2,5 mg) in tabulettis	Dosutnie 2,5 mg na dobę
eksemestan	- zaawansowany rak piersi u kobiet w okresie naturalnego lub wywołanego leczeniem stanu po menopauzie, u których choroba uległa postępowi po zastosowaniu terapii antyestrogenami	Aromasin ( 25 mg) in tabulettis	Doustnie 25 mg raz na dobę, najlepiej po posiłku
Leki stosowane w osteoporozie
Bisfosfoniany
Kwas etidronowy	Tabletki 0,4 - cykliczne leczenie osteoporozy pomenopauzalnej w skojarzeniu z suplementacją wapniem tabletki 0,2 - choroba Pageta - leczenie i profilaktyka stanów, w których uszkodzenia kręgosłupa i czaszki mogą prowadzić do uszkodzeń neurologicznych - leczenie stanów, w których istotne znaczenie ma wytrzymałość kości na obciążenie ( np. po wszczepieniu protezy stawu biodrowego) - krótkotrwałe leczenie podtrzymujące u pacjentów z hiperkalcemią nowotworową	Ostedron ( 0,4 ) in tabulettis Ostedron PAG ( 0,2) in tabulettis ( PAG- periaqueductal gray)	Doustnie, co najmniej 2h przed posiłkiem lub 2h po posiłku Cykliczne leczenie osteoporozy: 1x1 ( 0,4) → 2 tyg. następnie 0,5 wapnia → 76 dni cykl powtarzamy Choroba Pageta: 5- 10 mg/ kg m.c./ doba → 6 miesięcy lub 11-20 mg/ kg m.c./ doba → 3 miesiące
Kwas klodronowy	- hiperkalcemia w chorobach nowotworowych - osteoliza spowodowana chorobą nowotworową - zmniejszenie częstości występowania przerzutów do kości w pierwotnym raku piersi	Bonefos ( 0,8) in tabulettis	Doustnie dorośli: 1x 2 tabl ( 0,8) rano na czczo, popijając szklanką wody nie należy jeść, ani pić ( oprócz wody), jak również przyjmować leków doustnych przez 1h po przyjęciu preparatu leczenie hiperkalcemii nowotw. 3 tabl - 4 tabl na dobę po normalizacji St. wapnia dawkę zmniejszać do 2 tabl. / doba
Kwas pamidranowy	- leczenie stanów związanych ze zwiększoną aktywnością osteoklastów: → przerzutów nowotworowych do kości ( z przewagą procesów litycznych) → szpiczaka mnogiego - hiperkalcemii w przebiegu chorób nowotworowych - choroby Pageta kości	Pamifos- 60 ( 15, 30, 90) proszek i rozp. Do przyg. Roztw. Do inf. ( 60 mg) 1 fiolka + 1 amp. Rozp.	Dożylna infuzja 60 mg/ godzinę w przerzutach nowotw. Do kości i szpiczaku mnogim 90 mg w pojedynczej infuzji podawanej co 4 tyg. preparat rozpuścić w jałowej wodzie do wstrzykiwań ( w opakowaniu), a następnie przygotowany roztwór rozcieńczyć w płynie infuzyjnym nie zawierającym jonów wapnia ( np. 0,9 % roztw. NaCl)
Kwas alendronowy	- leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie w celu zmniejszenia ryzyka złamań kręgów i szyjki kości udowej	Alendran 70 in tabulettis	Doustnie 1x 1 tabl. raz w tygodniu na czczo, bezpośrednio po wstaniu, popijając pełną szklanką przegotowanej H2O, na co najmniej ½ h przed jedzeniem, piciem lub innymi lekami. Lek przyjmuje się w pozycji pionowej, po jego połknięciu nie należy się kłaść przez co najmniej ½ h
Kwas ibandronowy	- leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie, ze zwiększonym ryzykiem złamań - wykazano zmniejszenie ryzyka złamań kręgów - skuteczność w zapobieganiu złamaniom szyjki kości udowej	Bonviva ( 0,15) in tabulettis	Doustnie 1x 1 tabl ( 0,15) 1 raz na miesiąc ( tego samego dnia każdego miesiąca) lek przyjmuje się po okresie niejedzenia w nocy przez co najmniej 6 h i na 1h przed przyjęciem pierwszego posiłku lub napoju ( innego niż H2O) popić szklanką H2O, w pozycji siedzącej lub stojącej po przyjęciu leku nie należy przyjmować pozycji leżącej przez 1 h
Kwas rizedronowy	- Leczenie osteoporozy pomenopauzalnej w celu zmniejszenia ryzyka złamań kręgów - leczenie rozpoznanej osteoporozy pomenopauzalnej w celu zmniejszenia ryzyka złamań szyjki kości udowej	Risendros 35 in tabulettis	Doustnie 1x 1 tabl raz w tygodniu popijając pełną szklanką przegotowanej H2O w tym samym dniu każdego tygodnia na ½ h przed pierwszym posiłkiem w danym dniu w pozycji pionowej przez ½ h po przyjęciu leku nie należy się kłaść
Kwas zoledronowy	- Zapobieganie powikłaniom kostnym ( złamania patologiczne, złamania kompresyjne kręgów, napromienianie lub operacje kości lub hiperkalcemia wywołana chorobą nowotworową) u pacjentów z zaawansowanym procesem nowotworowym z zajęciem kości - leczenie hiperkalcemii w przebiegu chorób nowotworowych	Zometa proszek i rozp. Do przyg. Roztw. Do infuzji ( 4 mg.) 1 fiolka + 1 amp. Rozp.	Dożylnie, w infuzji zabobieganie powikł. Kostnym u pacj. Z zaawans. Nowotw. Z przerzutami do kości: 4 mg w infuzji ( rozpuszczony i rozcieńczony) co 3- 4 tyg. + doustna suplementacja prep. Wapnia ( 500 mg/ doba) oraz wit. D ( 400 j.m./ doba) infuzja - co najmniej 15 minut
Kalcytonina
kalcytonina	- choroba Pageta - hiperkalcemia - osteoporoza pomenopauzalna	Calcitonin Jelfa 50 roztw. Do wstrzykiwań ( 50 j.m./ ml) 5 amp. 1 ml Calcitonin Jelfa 100 roztw. Do wstrz. ( 100 j.m./ ml) 5 amp. 1 ml	Choroba Pageta - początkowo 100 j.m. Na dobę ( 1 amp. ) s.c. lub i.m. - przy dłuższym leczeniu dawkę modyfikować w zależności od stężenia fosfatazy alkalicznej hiperkalcemia - początkowo 4 j.m./ kg m.c. s.c. lub i.m. Co 12 h - brak poprawy ( w ciągu 1-2 dni) - 8 j.m./ kg m.c. Co 12 h - dalszy brak poprawy 8j.m./ kg m.c. Co 6 h osteoporoza pomenopauzalna - początkowo 100 j.m. Na dobę s.c. lub i.m.
Preparaty wapnia
Preparat wapnia	- stany zwiększonego zapotrzebowania na wapń ( okres intensywnego wzrostu u dzieci i młodzieży, ciąża, laktacja) - nieprawidłowa dieta uboga w wapń - zab. Wchł. Zwrotnego Ca w kanalikach nerkowych - hipokalcemia z hiperfosfatemią u pacjentów dializowanych z PNN - zapobieganie wzmożonej pobudliwości nerwowo- mięśniowej - profilaktycznie oraz uzupełniająco w kompleksowym leczeniu osteoporozy - stany po długotrwałym unieruchomieniu i okres rekonwalescencji po złamaniach kości - wspomagająco w przeziębieniu i chorobach alergicznych	Calperos 500 kaps. ( 200 mg Ca) Calperos 1000 kaps. ( 400 mg Ca)	Doustnie podczas posiłku dorośli 2-3 razy na dobę po 1-2 kaps. 500 lub 1-3 razy na dobe po 1 kaps. 1000 max dawka dobowa Ca 1200 mg
Preparaty witaminy D3
Wit. D3 ( colecalciferol)	- profilaktyka i leczenie niedoboru witaminy D - zapobieganie i leczenie krzywicy - tężyczka hipokalcemiczna - osteomalacja i choroby kości na podłożu metabolicznym - profilaktycznie w stanach złego wchłaniania ( w wyniku przewlekłych chorób jelit, marskości wątroby, rozległej resekcji żołądka i jelit) - leczenie wspomagające w osteoporozie	Devikap płyn doustny ( 15 000 j.m./ ml) 1 ml ( ok 30 kropli) 1 kropla- ok 500 j.m.	Doustnie ( z łyżką płynu) zapobiegawczo: dzieci od urodzenia i dorośli : 500 j.m. Na dobę ( 1 kropla) leczniczo: w niedoborze indywidualnie w krzywicy zależnej od wit. D u dzieci: 3000- 10000 j.m. ( 6- 20 kropli) na dobę
Estrogeny
Estradiol	- hormonalna terapia zastępcza w leczeniu objawów niedoboru estrogenów u kobiet będących ponad rok po menopauzie	Climara 50 system transdermalny ( 50 mikrogramów/ 24 h)	Plaster należy przyklejać regularnie raz na tydz. , a po każdych 7 dniach usuwać je i przyklejać nowy plaster w innym miejscu
Preparaty parathormonu
parathormon	- leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie, u któych występuje wysokie ryzyko złamań	Preotact proszek + rozpuszczalnik ( spec. urządzenie w kształcie pióra) 100 mikrogramów ( dawka) wlk opakowania: 2, 6 wkładów 1,61 mg ( 1,4 mg/ ml)	100 mikrogramów 1 x dziennie podskórnie w brzuch max 24 miesiące
Ranelinian strontu ( strontium ranelate)
Ranelinian strontu	- leczenie osteoporozy u kobiet po menopauzie w celu zmniejszenia ryzyka złamań kręgów i szyjki kości udowej	Protelos granulat do sporz. Zaw. Doustnej ( 2 g) 28 saszetek	Doustnie 1 saszetka ( 2 g) raz na dobę w postaci zawiesiny otrzymanej po rozpuszczeniu granulatu w szklance wody. Preparat powinien być stosowany wieczorem ( przed snem), co najmniej 2 h po posiłku

---