Wprowadzenie problematyke socjologii
Socjologia- jest to nauka o zbiorowosciach społecznych,dokładniej przedmiotem jej badan są zjawiska i procesy tworzenia się roznych form zycia zbiorowego ludzi,struktury,tych zbiorowości,wynikające ze wzajemnego oddziaływania ludzi na siebie, sily skupiające i sily rozbijające te zbiorowości,zmiana i przekształcenia w nich zachodzące. Date 1837-uznaje się za początek socjologi”kurs filozofi pozytywnej”ukazal się 4 tom filozofi A.Comte'a zwrocil on uwage na potrzebe powolania nowej dyscypliny naukowej(nazwal ja socjologia) dla podania społeczności. Ojcem swiatowej socjologii jest Comte.Zdefiniowal on przedmiot socjologi wg. Niego spoleczenistwo to zharmonizowana całość skladajaca się z czasteczek zwanych rodzinami(a nie jednostka) Roznice miedzy socjologia potoczna a naukowa: socjologia potoczna-jest oparta na zdrowym rozsadku,osoba uogólnia codzienne doświadczenia w sposób często emocjonalny ,niesystematyczny, niezwerifikowany. Socjologia naukowa -oparta jest na systematycznych badaniach,socjolog posluguje się ustalonym aparatem pojęciowym,sprawdza hipotezy i twierdzenia. 2 etapy naukowy (instytucjonalizacja i specjalizacja nauki)i przednaukowy:reflekce mędrców potoczna wiedza,modrość ludowa.Przednaukowy obejmuje etap inkubacyjny-obejmuje początki i formowanie się podstaw socjologi Az do uzyskania statusu dyscypliny naukowej. (spostrzeżenia u ougulnienia,reguly i nakazy o charakterze-magiczno religijnym,przysłowia i maksymy oraz wskazania mędrców.Naukowy-rozpoczety formalnymi narodzinami socjologii,obejmuje jej rozwoj oraz kumulowaniem wiedzy teoretyczno-metodologiczno empirycznej. zakres badan socjologicznych-A)badanie instytucji społecznych: np.rodzina,instytucje-wychowawcze ,polityczne,wymiaru sprawiedliwości, kulturalne, socjalne, sportowe ,religijne, naukowe, gospodarcze.B)grupy społeczne i ich zbiorowości:zbiorowości terytorialne(wies miasto), kategorie zawodowe, warstwy i klasy społeczne, grupy celowe, organizacje-tworzone dla realizacji określonych zadan, zbiorowości tworzące się nastepstwem posiadania wspolnej kultury.C) procesy społeczne(zywe które maja swoja dynamike)procesy dezorganizacji społecznej:alkoholicy, przestępczość, prostytucja,Procesy migracji i ruchliwości społecznej,zjawiska i procesy wynikające z masowego przekazywania tresci kulturowych.informacja przez:prase,radio,TV, film. Konflikty na tle: rasowym,religijnym,politycznym..spoleeczne skutki procesow demograficznych, wysokiego lub niskiego przyrostu demograficznego. funkcje socjologii-1socjograficzna-polega na systematycznym ciągłym badaniu rzeczywistości społecznych .2diagnostyczna-polegan na tym ze socjologia systematycznie zbiera i gromadzi dane empiryczne, które opisują badaną zbiorowość społeczną.3teoretyczna-polegan na przygotowaniu modelu teoretycznego do uporządkowania zbioru danych empirycznych,jak również do wyjaśnienia opisywanych zależności:struktura a dynamika. 4apologetyczna (manipulowanie)-socjolog może tworzyc układać pewne mozaiki,niektóre sprzedawac bądź zatajac inne.5demaskatorska(odkrywac rzeczy które sa celowo bądź nieświadomie ukrywane)—odkrywanie tego co jest trudne przez obserwacje 6prognostyczna - nastepstwo diagnozy przeszłości,teraźniejszość może przewidywac jakie zmiany nastapia w przyszłości. Dostrzega pewne prawidłowości. 7socjologiczna-polega na formuowaniu zalecen których celem jest swiadome dokonanie przekształceń które pomoga osiągnąć zamierzony cel.Dostarczenei komus pewnego scenariusza co ma zrobic.System socjologiczny Augusta Comtea-zlozony z statyki i dynamiki był analiza porządku i postepu,jako dwoch koniecznych aspektow każdego dającego się pomyśleć społeczeństwa.Za jej podjeciem przemawialy zreszta nie tylko rodzaje polityczne lecz również przykład biologii której punkt widzenia scisle anatomiczny wspolistnieje z właściwym punktem widzenia fizjologicznym bezpośrednio związanym z idea zycia(a wiec punktem widzenia rozwoju, wzrostu czy postepu)Zasadniczy problem teoretyczny syst.socjologicznego Comtea polegal na pogodzeniu tych dwoch punktow widzienia.
Kultura i jej rola w zyciu człowieka i społeczeństwa.
Kultura-charakterystyczny styl zycia jakiegos ludu-def empiryczna klukolma.Wszsytko co niejest natura jest kultura to jest to co dzieli nas od zwierzat.Kultura [posiada 168 roznych definicji.]Edward Taylor-zdefinowal ja w sposób naukowy1871r.Kultura lub cywilizacja jest to złożona całość obemujaca :wiedze,wierzenia, sztuke, prawo, moralność, obyczaje,i wszystkie inne umiejętności nabywane przez człowieka jako członka społeczeństwa.Ralph Linton-kultura jest konfiguracja wyuczonych zachowan i ich rezultatow, których elementy składowe sa przekazywane przez członków danego społeczeństwa.Def.antropologiczna-Murdoc-mech dzialania i tworzenia kultury.Kultura-jest to wyuczona,składające się na nia nawyki kształtują się pod wpływem doświadczenia które ma charakter społeczny ,Jest zatem kultura wpojona na drodze społecznej transmisji,konsekwencja tego jest wspólność kultury w obrebie szerszych lub węższych społecznych całości.WG.S.Czarnowskiego kultura -to ogol wytworow ,dzialanosci ludzkiej materialnych i niematerialnych ,wartości i uznanych sposobow postepowania ,zobiektywizowanych i przyjętych w dowolnych zbiorowosciach,przekazywanych innym zbiorowosciom i nastepnym pokoleniom.Kultura-wspolne elementy definicji-jest zjawiskiem społecznym(cecha społeczeństw a nie jednostek).2 Kultura jest wszystko to czego uczymy się w trakcie zycia społecznego i co jest przekazywane przez pokolenia ten proces uczenia się ,poznawania i przystosowania nosi nazwe <= socjalizacji. Związek miedzy kultura i ludzmi ma charakter zamienny tzn ludzie tworza kulture, ale to kultura sprawia ze jesteśmy ludzmi(w spol. Znaczeniu).Kultura jest zjawiskiem symbolicznym,jest zjawiskiem powtarzalnym.aby jakis wytwor stal się elementem kultury musi być zachowany utrwalony i przekazany (przedstawiony) innym zbiorowosciom.Kultura materialna- to ogol wytworow takich jak budynki stroje ,narzedia pracy,jest także dzielem sztuki ,nie tylko przedmiotem uzytku.Kultura duchowa- to wytwor dążeń do ideałów piekna dobra ,prawdy ,sprawiedliwości to zespol idei ,wyobrażeń ,symbolow ,obyczajow ,przedmiotow,w których idee zostaly utrwalone.Kultura jednostki-to ogol jej sposobow postepowania,metod dzialania jej mysli i pojec i poglądów,wytworow jej działalności,które mogą być często nieznane innym ludziom..Kultura zbiorowości-jest suma kultur osobistych jej członków.Cechy kultury-to tepodstawowe elementy kultury które wykazuja formy aktyywnosci danego spolecznestwa(elementy materialne)Kompleksy kulturowe- to pewiem układ cech kultury powiazanych ze soba funkcjonalnie :żeby samochod był wykorzystany przez ludzi musi być :przemysl sam. Szkoly uczące jazdy,przepisy drogowe.itp.Konfiguracje kulturowe- utworzone sa prze kompleksy kulturowe.Kultura materialna(bytu albo cywilizacji)obejmuje te dzialania związane z produkcja i dystrybucja usług które sluza zaspokajaniu materialnych bytow, potrzeb.Kultura spoleczna- to te wszystkie elementy które reguluja stosunek miedzy ludzmi.Kultura symboliczna(duchowa lub nie materialna)-to sfera czynności, wartości, przeżyc (waznytch istotnych) niezwiązanych z zaspokajaniem potrzeb człowieka.(religia,sakrum, sztuka, zabawa, nauka). Mechanizmy wpływu kultury na Zycie społeczne-System społeczny i kulturalny sa nieodloczne od siebie iż miany w jednym powoduja zmiany w drugim.System kulturalny odnosi się doduzych grup społecznych czyli spolecznenstw w których kształtowaniu decydujaca role ogrywa tzw. Grupa etniczna. W zależności od tego jaka role w kształtowaniu tego systemu odgrywa ta grupa wyróżniamy 3 typy systemu poleczno-kulturowego. Grupy społeczne i kategorie jednostek naleza do systemu spol. I jego systemu kulturowego twaorzac w ten sposób system społeczno kulturalny1ednonarodowy - 1 grupa etniczna Izrael ludność zydowska. 2 wielonarodowy- wiele grup etnicznych,ale tylko jedna odgrywa wazna role Francja. 3 - pluralistyczny- rozne grupy etniczne ,maja rozne prawa i sa w USA . Socjalizacja- obejmuje procesy nabywania lub przymowania przez jednostke wartości i norm z nich wynikających procesy uczenia się i tworzenia zworcow zachowan i wzorow rol .społecznych. Socjalizacje można określić jako proces stalych Interakcji miedzy socjalizowanymi a instytucjami socjalizującymi. Proces ten tra przez cale Zycie czlowieka .Mozna wyrozni 2 wymiary procesu socjalizacji(obiektywny -spoleczenstow przekazuje jednostce swoja kulture i subiektywny). Wzory osobowe- kazda zbiorowość ludzka wykształciła sobie wzor człowieka który dla członków stanowi przedmiot aspiracji.ma zachęcać do naśladowania.moze być to postac przeszłości historyczna itp..Wzor jest jednostka, która powinna posiadac cechy idealne, zespol zachowan idealnych,które realizuje w swym zachowaniu..Wzory osobowe ulegaja ciągłym przemianom na przestrzeni wiekow. Wartości- rozwoj czloweika stopniowo przechodzi od nizeszego do wyższego poziomu przyjmowanej przez jednostke herarchi wartości.Wartosci stanowia podstawe dokonywanych wyborow.Wartosci sa wytworem zbiorowym ukształtowane w wyniku dlugiego procesu rozwoju ludzkiej cywilizacji stanowia czesc kultury.Podzial wartości na kryteria przedmiotu( poznawcze ,moralne, prestiżowe, przyjemnościowe, materialne)
Kultura masowa
Kultura masowa-odnosi się do zjawisk współczesnego przekazywania wielkim masom odbiorcow identycznych lub analogicznych tresci płynących z nielicznych źródeł (media) lub do jednolitych form (zabawowej,rozrywkowej działalności wielkich mas ludzkich.
Cechy kultury masowej- dwie podstawowe cechy lecz nie jedyne.1 Ilosci odnosi się do ogromnej zeszy obdbiorcow.2 standaryzacji (ujednolicenie)3 posrednictow przekazu 4 komercjalizacja.Historyczne warunki powstania kultury masowej-(XIX nagromadzenie wynalazkow,rewolucja demograficzna=wzrost ludności, urbanizacja,rozwoj komunikacji kolejowej, industrializm) czynniki sprzyjające rozwojowi-bierne poddawanie się napływającym z zew przedmiotom, ucieczka od wysilku intelektualnego. Podatność na powierzchowne lecz jaskrawe zamilowanie do muzyki o wyraźnym szybkim rytmie. Do warunkow rozwoju kultury masowej- stopien intelektualnego ujednolicenia byt koniecznym warunkiem rozwoju kultury masowej.Rozwoj druku i zanikanie analfabetyzmu+ rozowj oswiaty..Ludzie poszukuja podstaw ogolnej i humanistycznej wiedzy,czytelnie dzieci chca się samodoskonalic..Kultura moasowa- stanowi jedno z narzedzi naszej inteligencji społecznej. Reprezentuje ona typ kultur stworzony przez okresowa epoke i bezwzgledu na to czy jej ocena wypadnie pozytywnie czy negatywnie,należy uznac w niej zjawisko historyczne o doniosłym znaczeniu.Warunki społeczne rozwoju kultury masowej. 1Zurbanizowanie spoleczenistwa(sopleczno-ekonomiczna ,dominacja wielkich ośrodków miejskich w zyciu całego kraju i objecie ich wpływem wielkich czesci kraju),2 uprzemysowienie(stanowi warunek ilościowego przyrostu społeczeństwa. Rozwoj techniczny. 3 zapewnienie szerokim masom czasu wolnego od pracy. 4 rozwoj oswiaty sprzyja rozszerzeniu się masmediow ,czasopism, gazet, programow. 5 rozwoj przemyslu (powstanie kolei) 6. zapotrzebowanie na sile robocza w dużych miastach. 7 .industrializm. Definicja naukowa Friedmana :Kultura masowa - jest to ogol dobr konsumpcyjnych,oddanych do dyspozycji publiczności w najszerszym rozumieniu tego slowa, za pomoca masowego komunikowania się w ramach cywilizacji technicznej. Srodk masowego przekazu to np.:prasa ,radio ,telewizja film.itp..Upowszechnienie się kultury masowej w Polsce.Po 2 wojnie swiatowej duza czesc społeczeństwa bylaanalfabetami,duze ubóstwo ,problemy z rozpowszechnieniem polskiej literatury.male nakłady wysokie ceny książek.Jedna ksiazka bedaca przykładem kultury masowejManna Orsze „kto to był Mickiewicz”, rozwoj literatury brukowej XX leciu międzywojennym rozwoj polskiego filmu i radia, okres powojenny 5 x wiekszy naklad ksiazeklata 60 10 razy wiekszy naklad.najbardziej powszechne srodki masowego przekazu radio i prasa. .
Socjologiczna koncepcja osobowości
Natura ludzka- jest jakby typowa dla ogólu ludzkiego ,natomiast osobowość spoleczna jest indywidualna dla wszystkich ludzi. Natura ludzka - to zespol trwałych zdolności i sil motorycznych działających w organizmie ludzkim zmuszającym go nie tylko do zaspokajania potrzeb biologicznych ale również do aktywnego przystosowania się do środowiska społecznego i kulturalnego.oderwanie ich od środowiska, z którym mialy stycznasc od lat zakończyła by się śmiercią. Osobowość spoleczna- to zespol trwałych cech jednostki, wpływających na jej postepowanie wyrastający na podbudowie cech biologicznych i psychicznych a pochadzacych z wpływu kultury i struktur zbiorowości w których jednostka wychowala się i uczestniczyla w toku całego zycia.Struktura osobowości- elementy biogenne- specyficzne cechy naszej budowy ciala (wzrost, kolor oczu).Elementy psychogenne-cala sfera czynnikow psychicznych(spostrzeżenia , uczucia emocje). Elementy socjogenne- wpływy kultury ,struktur społecznych na jednostke(wzory, wartości, normy , idealy) . Rola spoleczna to wzory zachowan. To zoobietywizowane systemy norm względnie spojne uzawane i przyjęte jako obowiązujące i przypisane do okrslonej pozycji społecznej (rola matki ,ojca ,poslka) związane z pozycja spoleczna.. wiaa się z nia pewne obowiązki i przywileje. Jazn subiektywna-to zespol naszych wlasnych wuobrazen o tym jacy jesteśmy, kształtują się w pierwszym okresie naszego zycia ,pod wpływem np. rodzicow. Jazn odzwierciedlona- zespol wyobrażeń jakie każdy z nas wyobraza sibie np.ocena otoczeni skalda się z takich elementow.- nasze wyobrażenie o tym jak inni nas postrzegaja i oniejaja,reakcja na te wyobrażenia, oceny.(satysfakcja ,wstyd ,zadowolenie.) Jazn fasadowa- przejawia się w sposobie reprezentowania wlasnej osoby(samochwalstwo).Wszystkie 3 jaznie tworza jazn zobiektywizowana. Pochodzenie osobowości- intro genne- upatruje geneze osobowości w czynnikach wew, ekstragenne- upatruje geneze osobowości w czynikach zew. 3 etapy osobowości + zboczeńcy. 1 krag wychowawczy ,2 pracy ,3 zabawy 4 zboczency. Jeżeli poszczegolene jednostki pozostawaly w mlodosciw pewnych kregach, kształtowały one jego osobowość.. Krag wychowawczyprzygotowywuje swoich wychowankow do pelnienia określonych rol zawodowych w zyciu społecznym…filozofia ldzi dobrze wychowanych- zyja w przeświadczeniu ze wszystko jes uporządkowane nad nim jest pewna sila brak prawowosci jest czyms zlym.. Ludzie dobrze wychowani to ludzie którzy cale swoje dzieciństwo o młodość przezyli pod wpływem kręgów wychowawczych,których zabawy w kregach rowesnikow znajdowaly się tez pod wychowankow kontrola..Odmiany kręgów wychowawczych:rodzinny ,kościelny, starszych znajomych i sąsiadów ,praktycznego przygotowania zawodowego, szkolny.Pauperyzm- dazenie do zycia z zapomog jest wynikiem bezwartościowości stanu socjalnego pracownika ,a nie wspomagania bezrobotnych
Grupa sportowa i efektywność jej dzialania-
Grupy pierwotne- (grupy uniwersalne,podstawowe)-czlonkowie maja bliskie i osobiste związki społeczne, lacza ich emocje np.rodzina.Grupy wtorne-bezosobowy charakter stosunkow społecznych,maja charakter okresowy.W grupach pierwotnych ksztaltuje się nasz charakter i osobowość. Ilosc członków(3 osobowe, wielo osobowe).(grupy swoje, obce),Ze względu na stopien sformalizowania instytucji.Pierowtne(sejm,grupa studentow AWF) odgorne warunki członkostwa w grupie,Nieformalne-znajomi,przyjaciele.Ze względu na strukture spoleczna.Male- wszyscy członkowie mogą mieć ze soba bezpośredni kształt (każdy z każdym). Duze- wewnętrzne podzialy, struktura zlozona, możność bezpośredniego kontaktow członków grupy.Podzial Znanieckiego:ze względu na rodzaj doświadczenia (stycznościowe, genetyczne, terytorialne, klasowe ,kościelne, kulturowe).Ze względu na stopien wejścia (ekskluzywne-trudny dostep i nie ekskluzywne).Ze względu na sposób powstania(stanowione i spontaniczne). RODZINA- grupa zlozona z osob polaczonych stosunkiem małżeńskim i rodzicielskim.Podstawa zalozenia rodziny jest małżeństwo. Malzenstwo- spoleczny ,legalny, seksualny, rozpoczynający się publicznym obwieszczeniemi zobowiązaniem podejmowanym z mysla o trwaniu związku.Klasyfikacja małżeństwa-W zależności od ilości osob w małżeństwie (monogamiczne, poligamiczne), matriarchatdominuje kobieta, patriarchat dominuje mezczyzna, egalitarne-wspolczesne obowiazuje równość.Ze względu po kim dziecko ma nazwisko,majatek pozycje.matylinearne-po matce, matrylinearne-po ojcu.omnilinearne-po obu.. Ze względu gdzie po slubie mieszka para mloda.(matrylokalne,patrylokalne,neolokalne) .Klasyfikacja rodzin(duza minimu 3 pokolenia,mala.co najmniej 2 pokolenia), Ze względu na główne źródło utrzymania(robotnicza, chlopska, inteligentna), Ze względu na pochodznei terytorialne( wiejska, miejska, malomiasteczkowa, wielkomiejska), Ze względu na zawod glowy rodziny (gornicza, hutnicza, poselska, nauczycielska).FUNKCJE RODZINY-materialno ekonomiczne(produkcyjna , zarobkowa, gospodarcza, usługowo-konsumpcyjna), opiekuńczo -zapbezpieczajaca tzn-materialnie ,fizyczne zabezpieczenie członków rodziny, opieka nad niemowlętami, i ludzmi starszymi.prokreacyjna-zaspokajanie potrzeb rodzicielskich, seksualna-akceptowana forma współżycia, legalizacyjno-kontrolna- wspolna egzystencja. socjalizacyjna-wychowywanie dziecka do zycia społecznego, klasowa- odnalezienie się w sowjej klasie społecznej, kulturalna- zapoznania młodego społeczeństwa z kultura, rekreacyjno-twarzyska- członkowie maja potrzebe współżycia kolezenksiego. biopsychiczna- prokreacyjno seksualna, ekonomiczna- materialno ekonomiczna opiekuńczo zabezpoeczajaca, socjopsychologiczna-kulturalno socjalizacyjna. Norma grupowa- to przepisy (sposoby) jakich dany członek grupy powinien przestrzegac ,aby należał do danej Grupy,maja one swój zakres który nie jest rygorystyczny.Funkcje norm(funkcja osiągnięcia celu utrzymania grupy przy zyciu), Normy formalne-sa spisane udokumentowane i nieformalne- nieudokumentowane np.gangi.
Zbiory i zbiorowości społeczne
Zbior społeczny- ogól ludzi posiadających okreslona ceche(blondynki ,grubasy).Kategoria spoleczna- to szczególny rodzaj zbioru,który zostal wyodrębniony ze względu na ceche wazna społecznie( wykształcenie, poziom dochodów). Zbiorowsc spoleczna- to skupienie osob pomiedzy którymi wytworzyla siei utrzymuje choc przez chwiel wiez spoleczna. Rodzaje zbiorowości- para (dwojka)-dwie osob polaczone stosunkiem społecznym (małżeństwo) , kreg społeczny- to niewielka zbiorowsc charakteryzujaca się stycznosciami o slabej wiezi instytucjonalnej, nieposaidajaca wyraźnej zasady odrębności.Wywiera mniejszy wpływ na swoich członków niż grupa spol., gdyz nie tworzy formalnej kontroli.Krag pelni funkcje opiniodawcza i opiniotworcza.Krag ma plynny skad członkowski tzn.latwo się wsypuje i opuszcza go.Wyrozniamy kregi stycznościowe,koleżeńskie, przyjacielskie.Grupa spoleczna-pewna ilość osob (wiecej niż 2)polaczona siecia stosunkow społecznych regulowanych przez instytucje posadajace wpolne wartości i oddzielna od innych zbiorowości wspolna zasade odrębności. Wspolnota (społeczność)- to zbiorowość terytorialna w ramach której członkowie mogą zaspokajac swoje podstawowe potrzeby. Jest to taka struktura spoleczna ,która okresla miejsce zamieszkania i dzialania osob w pewej przestrzeni.Zbiorowosc o wspolna kulture(plemie ,lud) ,zbiorowość charekteryzujaca się podobnym zachowaniem (publiczność ,tlum, aktydoium(cechy charakterystyczne). Grupy społeczne i ich cechy 1 cecha-miedzy członkami wystepuje łączność przestrzenna ,która umozliwia powstanie trwałych stosunkow społecznych. Grupa musi posiadac osrodki skupienia czyli pewna baze materialna,która tą łączność zapewnia.Zasada skupienia to osrodki skupienia.2 cecha- miedzy członkami grupy wystepuje łączność czyli rodzi się świadomość my i oni., 3 cecha- w grupie występują struktury socjometryczne:wladza komunikacja. 4 cecha- w grupie obowiazuje pewne systemy wartości, którego członkowie musza przestrzegac. Struktura grupy- to układ wszystkich elementow, nie tylko członków i zasad ich wzajemnego upodporzadkowania.Elementy:świadomość przynależności, członkowie, sklad grupy, osrodki skupienia,cele , wartości ,zasada odrebosci. Struktura spoleczna grupy- to układ powiazanych i uzależnionych od siebie pozycji społecznych i rol społecznych.Socjolog posluguje się:pozycja spoleczna, rola spoleczna, statusem społecznym,funkcja spoleczna ,prestiżem społecznym i wladza.
Wybranie metody i techniki badan socjologicznych
Metoda naukowa - to okrslony powtarzalny sposób rozwiązywania pewnego typu problemu naukowego.Rodzaje dialektyczna , historyczna , indukcyjna, dedukcyjna, statystyczna,introspekcyjna i inne.Metoda empiryczna- to określony powtarzalny sposób zdobywania pewnego typu informacji o rzeczywistości w celu rozwiązania pewnego problemu badawczego. Metoda socjologiczna- polega na wykorzystywaniu teorii socjologicznych i metod empirycznych stosowanych w socjologii przez badaczy preprezentujacych inne dyscypliny naukowe,np. prawnik badając przyczyny wzrostu przestempczosci posluguje się przy wykorzystaniu ankiety..Obserwacja- jest to metoda badwcza jest badzo prymitywna gdyz opiera się na jednym np. ze zmyslow (wzrok),jak również bardzo nowoczesna,gdyz posługujemy się aparatura.W socjologi wyroznia się 4 rodzaje obserwacji.(uczestniczaca i nieuczestniczaca,kontrolowana i niekontrolowana).W uczestniczącej ludzie kontroluja swoje wypowiedzi, uczestnik może zachowywac w sposób naturalny.Podejmuje się tu pelnienie pewnych zadan społecznych nie informując danej grupy, w kotnej się znajduje.W przypadku obserwowanej niekontrolowanej mamy do czynienia z jednym badaczem i nie ma możliwości zweryfikowania jego wynikow ,w kontrolowanej jest zespol badaczy majacy jednakowy plan badawczy, zawirajacy to na co należy zwrocic uwage.Roznica miedzy ankieta a wywiadem jest taka ze wywiad jest przeprowadzony bezpośrednio z osoba ,a ankieta może być przeprowadzona przez listonosza.Ankieta jest metoda pośredniego zdobywania wiedzy od informatora.Rodzaje ankiet-ze względu na sposób kwestionariusz ankiey dociera do respondenta (pocztowo,prasowo,rozdawczo,zbiorow i internetowo. Rodzaje wywiadow- Kwestionariuszowy-charakteryzuje się tym ze ankieter posluguje się kwestionariuszem,respondenci otrzymuja te same pytania i odpowiadaja na nie od razu, większość pytan jest skategoryzowana czyli respondent nie wybiera innych opdpowiedzi.Swobodny- ankieter(ten który wrecza) niedysponuje lista pytan ,zna tylko problem badawczy a w czasie wywiadu formuluje tak pytania aby wyjaśniały jego problem.W czasie wywiadu nie robi się notatek.Indywidualny -jest jeden respondent (rozmowca). Grupowy- mamy do czynienia z grupa(nie mnie jiz 8 i wiecej niż 12.Jawny-respondent jest informowany ze bierze udziale wywiadzie.Ukryty-nie wie. Kwestonariusz-podstawowym nadzeniem jest pracy socjologa ,poza tym jest to drukowana lista pytan.Moze składać się z pytan otwartych ,zamkniętych lub półotwartych.Kazdy kwestionariusz sklada się z pytan metryczkowych ,dotyczących plci wieku itp. Metoda dokumentow osobistych-(autobiograficzna biograficzna) polega na wykorzystaniu takich jak listy ,apiemtniki, wypracowania, prace konkursowe, do badan społecznych.Dokumenty osobiste to dokumenty pisane przez badanego ,ale bedany nie jest swiadomy ze maja one posłużyć do badan socjologicznych. Metody projekcyjne-(projekcja to jeden z mechanizmow obronnych i polega na przenoszeniu wlasnych poglądów zachowan na inne osoby)uzyskiwane odpowiedzi nie sa traktowane zgodnie z ich brzmieniem lecz sa interpretowane zgodnie z pewna teoria.np. psychoanalityk.Rodzaje metod- technika slowna,zabawowe,obrazkowe, psychodramatyczne.Socjometria-metoda pozwalajaca badac male grupy społeczne.Stworzyl ja Jacob Joreno 1954r. Możemy dowiedziec się jakie panuja stosunki wewnątrz tej grupy jakie panuja społeczne dystanse, kto jest przywodca, jak zmieniaja się preferencje w grupie czy jest ona zwarta czy rozbita. Analiza tresci- jest to metoda do obiektywnego systematycznego i ilościowego opisu jawnych tresci przekazow informacyjnych. Na podstawie tej metody można wnioskowac o wlasnosciah zachowaniach ludzi oraz calych zbiorowości społecznych.Przedmiotem analizy sa dane statystyczne w rocznikach ,tresci tych przekązów, które ukazuja się w mediach ,analize dokumentow ,teksotw np. piosenek.
Wiez spoleczna
Wiez spoleczna- to to, co ludzi laczy , jak powstaja zwiazkii zależności, układ polaczen skupiających ludzi w trwale zbiorowości. Podstawy tworzenia wiezi.elementy obiektywne-zwiazane z społecznymi konsekwencjami np.urodzenie się. Subiektywne- np. tworzenie grup studenckich ,koleżeńskich.itp. Elementy wiezi- styczności przestrzenne- topierwszy etap powstawania grupy społecznejnp.grupy studenckie ,polega na tym ze jednostki postrzegaja innych ludzi,lokalizuja ich w przestrzeni. Stycznosc psychiczna- spostrzeganie elementow pierwszego spotkania,nie tylko uswiadomienie sobie obecności w przestrzeni ,ale również obserwujemy to otoczenie ,a rozglądając się dostrzegamy cechy innych.Stycznosc może przekształcić się w łączność. Styczność spoleczna-sklada się z dwoch poprzednich. Warunkiem powstania jej styczności jest wystapienie poprzednich dłuższym okresie polega na wymianie jakis wartości.Stycznosci społecznej rodzaje:trwalem przelotne.ze względu na czas i czestotlowosc, publiczne i prywatne ze względu na potrzeby, osobowe i zeczowe ze względu na przedmiot styczności, pośrednie i bezpośrednie ze względu na forme przestrzenna.Wzajemne oddziaływanie- to jedyny etap tworzenia się wiezi,sa to systematyczne trwale wykorzystwanie działań skierowanych na wywolanie u partnera określonych reakcji, a reakcja ta powoduje nowe dzialanie pierwszego osobnika. Wzorce działań społecznych- człowiek aby wejsc w zajemne oddziaływanie musi podjąć jakies określone metody: wynikające z pozytywnego naklonienia np.swiadome podporządkowanie się,naśladownictwo ,uczenie, perswazja,zachęcanie. Wunikajace z negatywnego przymusu:np. obrona ,szukanie pomocy, bol, plotkowanie.Stosunki społeczne- to pewien system unormowanych oddziaływań ,pomiedzy partnerami podobnej lub identycznej sytuacji w której wynikaja do partnerow pewne prawa i obowiązki.Roznia się od wzajemnego oddziaływania tym, ze nie opieraja się na tej samej platformie i sa narzucone pewne formy zachowania.Stosunek miedzy lekarzem a pacjentem,nauczycielem a uczniem. Zależności społeczne- to zależności które tkwia juzw istocie stosunkow społecznych. Wynikaja z sytuacji,ze jeden z partnerow dysponuje jakas wartością a drugi jej nie posiada,prubuje je pozyskac podporzadkowywujac się partnerowi.Zaleznosci strukturalno-funkcjonalne np. na uczelni rektor-uczen. Zależności internacjonalne-swiadome podporządkowanie się drugiej osobie. Instytucje społeczne - to nei tylok zespoly ludzi ale również zespol norm regulujących dzialania wynikające z tych norm.Ogolnei to zespol urządzeń,których członkowie grup otrzymuja uprawnienia do wykonywania czynności określonych publicznie i impersonalnie dla zaspokojenia istniejących potrzeb jednostkowych,zbiorowych.Dla regulowania zachowan innych członków grupy.Instytucje dzielimy na: formalne-uczelnie szpitale itp.ktore powstaja na mocy przepisow i sa przez nie regulowane. Nieformalne- dzieci bawiące się i wybieraja przywodce- istnieja działają ale nie formalizuja swoich wew, działań. Kontrola spoleczna- to mechanizmy urachamiajace, czasem wymuszające współdziałające otrzymujące porządek społeczny np. policjant, w tworzeniu tego duzo role odgrywaja instytucje,nadające przepisy.zewn-ma szeroki aparat nadający pochwaly,bądź kary wew-to samokontrola, formalne- to zakazy ,nakazy ,prawo opisane w przepisach kodeksu, nieformalne- to kontrola w stosunkach osobistych. Konformizm- to przyjecie zasad i poglądów danej grupy do której chce się należeć. Klasyfikacja wiezi społecznych-Pawel Rybicki- naturalna ,stanowiona, zrzeszeniowa. Naturalna wyznaczona jest przez społeczne warunki zadzenia,wyst. W rodzinie zawodzie,charakteryzujące się stycznosciami trwałymi,osobistymi społecznymi, besposrednimi, osobistymi i prywatnymi. Stanowiona- wystepuje w tych zbiorowsciach w których wewnętrzne podzialy członków i system stosunkow społecznych zostal nazwany z zewnatrz sila albo prawem.Charakteryzuje się stycznosciami pośrednimi,publicznymi ,trawalymi wystepuje w panstwie wiezieniu szpitalu,internacie. Zrzeszeniowa- powstaje przez procesy dobrowolnego zrzeszenia się ludzi którzy występują w kregach społecznych. Charakteryzuje się stycznosciami bezpośrednimi,osobistymi. Ze wzgedu na charakter dominujących styczności społecznych (formalne i nieformalne , symetryczne i nie symetryczne , bezpośrednie i pośrednie , subiektywne o obiektywne , osobiste i rzeczowe.) Ze względu na rodzaj zbiorowości ( rodzinna ,krewniacza, przyjacielska, narodowa, religijna, w wiezieniu.itp.)
Czas wolny a problemy uczestnictwa w kulturze.
Czas wolny- to czesc czasu poza praca, która pozostaje do dyspozycji czloweika i może być przez niego wykorzystana na :odpoczynek ,doskolenie kwalifikacji zawodowych, działalność spoleczna.3 perspektywy czasu wolnego;krotki (do dyspozycji codziennej) sredni(weekend swieta) dlugi(urlop wakacje).Metodologia czasu wolnego-badanie budżetu domowego (czas wolny na 24h).pewne zachowania to także czas wolny np.(czytelnictwo,sluchanie radia,oglądanie TV, odpoczynek bierny,dodatkowy sen,hobby,działalność spoleczna, spotkanie towarzyskie). Czas wolny jest kategoria zarówno spoleczna ,historyczna jak i kulturową.Czas wolny wg. J. Dumazediera- jest czynnością której działający może się oddac całkowicie dobrowolnie, poza zoobowiazaniami :zawodowymi rodzinnymi , społecznymi.Sposoby uzytkowania czasu wolnego mogą być traktowane jako wzkazniki przy określeniu statusu,społecznego jednostki,przy czym chodzi tu zarówno o ilość wolnego czasu jak tez możliwości i potrzeby związane z jego wykorzystywaniem. Czas wolny stanowi nie tylko wazny element indywidualnego losu człowieka ale czynnik warstwotworczy(do jakich warstw społecznych należy jednostka) czyli tworzący wartości społeczne. Okresla liczebność grup,poziom ich aspiracji i ich strukture uczestnictwa w kulturze oraz rodzaj potrzeb kulturalnych..Czas wolny możemy badac poprzez badanie stylow zycia.Styl zycia -oznacza zespol codziennych zachowan specyficznych dla danej zbiorowości lub jednostki,inaczej to charakterystyczn sposób bycia odruzniajacy dana zbiorowość bądź jednostke od innych.Jest sposobem manifestowania położenia społecznego,lub zbiorowości czy jednostek w szerszej strukturze społecznej. Umozliwia spoleczna identyfikacje jednostek i zbiorowości w szerszej przestrzeni społecznej. ROOS -wyroznia 4 style zycia:1 Prawdziwego szczesilwego- dobre sterowanie zew.(umiejętne wpływanie na zewn.wydzarzenia) i wewnętrznym dobrym sterowaniu (świadomość tego)bogate i różnorodne dosiwadczneia. 2 Tradycyjny i normalny styl zycia - zle zew.sterowanie ale dobre wew sterowanie. 3 Nowoczesny- dobre sterowanie zew i wew, ale jest ono powierzchowne, maly zasob doswiadzen życiowych , zorientowany na osiagniecu sukcesu,zaprezentowanie się innym.4Marny styl nieszczęśliwy- zle zew i wew sterowanie , negatywne doświadczenia życiowe, prywatna sfera zycia.Czas wolny -ksztaltuje się pod wpływem kultury danej społeczności ,uwarunkowanej pewnymi:normami , zwyczajami w niej obowiązującymi.Wraz ze zmianami w kulturze zmienia się sposób zagospodarowania wolnego czasu, coraz wiecej rodziajow aktywności,zwiekszajaca się ilość czasu wolnego wskazuje na poprawe bytu rodziny..W celu pomocy spolecznestwu w zagospodarowaniu czasu wolnego przyszla: kultora masowa i roznego rodzaju instytucje które w zalozeniu mialypropagowac nowe wzory zachowan,tworzyc podstawy do integracji zbiorowości. Zagospodarowanie czasu wolnego stalo się wiec udzialem :radia, prasy, telewizji .oraz kultury masowej.Przedstaiwienia itp.