Europejski System Walutowy (ESW)

• w 1971 r. Stany Zjednoczone podjęły decyzję o zniesieniu parytetu złota do dolara, który po zakończeniu II wojny światowej umożliwił osiągnięcie stabilizacji walutowej na świecie.

• Kres stałych kursów wymiany

• Powstaje Europejski System Walutowego, który zaczął funkcjonował od

Trzy główne elementy Systemu to:

• Wspólna waluta rozliczeniowa zwana ECU: był to rodzaj „koszyka” złożony z walut wszystkich państw członkowskich

• Mechanizm wymiany walutowej: kurs wymiany każdej waluty opierał się na ECU; Kursy dwustronne mogły się wahać w granicach 2,25%;

• Mechanizm kredytowy : każdy kraj przekazywał 20% swoich rezerw we własnej walucie oraz w złocie do wspólnego funduszu.

• Stale kursy w paśmie wachań +- 2,25 do 1993r.

• Wiodąca rola Niemiec

• Asymetryczne szoki szczególnie w 1992r.

• Wskutek różnic w polityce pieniężnej i fiskalnej i wobec wysokiej stopy procentowej w Niemczech presja na aprecjację marki i deprecjację niektórych innych walut;

• 1993r : rozszerzenie pasma wahań ERM-2;

• Do końca 1993r. opanowanie kryzysu.

Od Europejskiego systemu do Europejskiej Unii Walutowej

Cele systemu:

• Kontrola zarządzania polityką monetarną

• Ograniczenie inflacji

• Zmniejszenie deficytu budżetowego

• Ustalenie stabilnych kursów walut narodowych.

Unia Monetarna

• Unia walutowa

• Rozwinięcie strefy wolnego handlu, unii celnej i wspólnego rynku

• Wspólny rynek kapitałowy

• Unia kursowa

Trzy etapy budowy unii gospodarczej i walutowej

Pierwszy etap rozpoczęto 1 lipca 1990r. i zakładał on:

• Całkowitą swobodę kapitału w ramach UE

• Zwiększenie środków przekazywanych w celu zlikwidowania różnic pomiędzy poszczególnymi regionami Europy

• Zbliżenie gospodarek poprzez wielostronną obserwację polityki gospodarczej poszczególnych państw członkowskich.

Drugi etap rozpoczął się 1 stycznia 1994r. i zakładał on:

• Powstanie Europejskiego Instytutu Monetarnego (EIM) we Frankfurcie. W EIM zasiadali prezesi banków centralnych poszczególnych krajów UE.

• Niezależność narodowych banków centralnych;

• Zasady ograniczające deficyt budżetów krajowych

Etap trzeci to narodziny euro.

Aby przejść do etapu trzeciego budowy inuu gospodarczo-walutowej, każde państwo UE musi spełnić pięć kryteriów konwergencji.

Spośród 5 kryteriów konwergencji 2 miały charakter fiskalny, 2 monetarny i jedno dotyczyło polityki kursowej.

Kryteria fiskalne to:

• Deficyt: deficyt budżetowy w poszcz. krajach nie może przekraczać 3% PKB

• Dług publiczny: nie może przekroczyć 60% PKB

Kryteria monetarne to:

• Stopy procentowe: stopa oprocentowana długoterminowego nie możę różnić sięo więcej niż 2% od średniej stopy oprocentowania trzech państw o najniższej stopie inflacji

• Stabilność cen: stopa inflacji nie może przekroczyć 1.5% średniej stopy inflacji trzech państw członkowskich z najniższą inflacją;

Kryterium polityki kursowej:

• Stabilność kursów wymiany: przez ostatnie dwa lata przed przystąpieniem do unii walutowej kraj musi być członkiem ESW i nie powinien dewaluować swej waluty poza uzgodnionym przedziałem, a kursy wymiany muszą mieścić się w określonym marginesie wahań.

Pakt stabilności i wzrostu

W czerwcu 1997r. Rada Europejska przyjęła pakt na rzecz stabilności i wzrostu. Zobowiązywał on do zachowanie stabilności budżetowej. Umożliwiał również nałożenie kar na kraj, którego deficyt budżetowy przekroczyłby poziom 3%.

Powstanie UGW

• Decyzja o zakwalifikowaniu krajów do UGW 3 05 1998r. Elastyczne podejście do kryteriów

• Próg inflacji 2,7%

• Długoterminowa stopa procentowa 7,8%

• Pewna tolerancja dla wyższego poziomu długu pod warunkiem wyraźnego trendu obniżania stopy długu do 60%

• W 1998r. utworzono Europejski System Banków Centralnych

• Skład: EBC +

Koszty Unii Walutowej

(…)