METODY NAUKI CZYTANIA
Metoda Bronisława Rocławskiego - metoda polegająca na biegłości charakteru głosek, nauczyciel musi być pod tym względem dobrze przygotowany.
Metoda dobrego startu Marty Bogdanowicz - metoda mocno indywidualizująca naukę czytania, charakterystyczny jest dla niej zestaw ćwiczeń do poszczególnych aspektów czytania, jest to klasyczna metoda stymulująca pamięć, uwagę, spostrzegawczość i inne procesy poznawcze.
Metoda analityczno - syntetyczna Ewy i Feliksa Przyłubskich - metoda mocno innowacyjna, jest ona oparta na czytaniu wyrazowym, wyraz poddaje się analizie i syntezie na zasadzie model -> schemat -> litera, wprowadza się ją w klasach młodszych.
Metoda Glenna i Janet Doman - podstawą metody jest częsta stymulacja w kierunku nauki czytania, istotą metody jest globalne czytanie, główne założenie metody wskazuje na zabawę jako podstawową formę nauki w wieku do 5 r.ż., u podstaw tej metody leżą cztery tezy:
małe dzieci chcą uczyć się czytać
małe dzieci mogą uczyć się czytać
małe dzieci uczą się czytać
małe dzieci powinny uczyć się czytać
Uczenie jest nieodpartą koniecznością. Uczenie to opiera się na możliwościach mózgu dziecka
i właściwościach jego funkcjonowania, naturalnej łatwości przyswajania informacji całościowej.
Materiał w metodzie:
kartoniki o wymiarach 10x60 cm zapisane pojedynczymi słowami małymi literami, o wysokości 8 cm
i grubości linii 1 cm z marginesem wokół napisu około 1 cm
na odwrocie należy umieścić ten sam wyraz, ale znacznie mniejszej wielkości
początkowo materiał pisze się czerwonym mazakiem, potem czarnym
stopniowo przechodzi się do liter normalnej wielkości
materiał prezentuje się bardzo szybko
przygotowuje się około 200 słów
prezentowanie materiału odbywa się po ścieżce czytania:
etap 1 - pojedyncze słowa
etap 2 - wyrażenia dwuwyrazowe
etap 3 - proste zdania
etap 4 - rozbudowane zdania
etap 5 - książka
Metoda globalna Ireny Majchrzak - odimienna metoda nauki czytania o charakterze globalnym, oparta jest ona na zabawie, głównym założeniem tej metody jest stwierdzenie, iż od samego początku dziecko ma wchodzić w świat znaczeń a nie izolowanych liter, najbardziej istotne dla dziecka jest znaczenie jego imienia.
Metoda ta charakteryzuje się zasadami:
nie będziesz mieć nikogo innego bardziej na względzie niż dziecka, które uczysz, ani ministra ani wizytatora, wszystkich ich słuchać będziesz, ale tylko w tym, co przynosić będzie korzyść uczniowi Twojemu, co wzbogacać będzie jego i dawać radość
nikogo nie słuchaj ślepo, żadnego ćwiczenia nie wykonuj na wiarę, zawsze sprawdzaj własnym rozumem i doświadczeniem czemu dane ćwiczenie ma służyć, i dopiero gdy się przekonasz o korzyści tego ćwiczenia, wprowadź je w życie
pracę swoją z dzieckiem traktuj jako dar dla niego, dawaj, to znaczy informuj tyle razy, ile by nie było trzeba, ale nie wystawiaj rachunku, to znaczy nie odpytuj, nie sprawdzaj, czy zapamiętało, bądź hojna
dziecko tylko obserwuj, nie po ty, by mu wystawić stopień, pochwałę lub naganę, ale po to, by
w odpowiednim momencie przyjść mu z pomocą
przyjść z pomocą dziecku, znaczy tak kierować jego wysiłkami, by zawsze miało radość
z rozwiązywanego zadania i zawsze miało trudność, której w tym momencie przezwyciężyć nie może, radość z odniesionego sukcesu mobilizuje i daje energię potrzebną do pokonania trudności,
są to szczeble do pokonania trudności, po których dziecko się wspina
każdy z Twoich uczniów każdego dnia jest na innym szczeblu trudności, obserwuj każdego z nich
i dawkuj im zadania, aby nie były zbyt łatwe (bo się znudzi) ani zbyt trudne (bo się zniechęci)
w otoczeniu dziecka odwołuj się do jego inteligencji, a nie do pamięci i pilności oraz posłuszeństwa, dziecko umie rozumować, trzeba mieć do niego zaufanie
dziecko umie rozumować, dlatego nie dawaj mu fałszywych przesłanek, dla których mogłoby zbudować fałszywy obraz
już pierwszy okres początkowego czytania bywa źródłem cierpienia dzieci i nauczycieli, bywa, że już
w tym okresie kontakt z pismem kojarzy się z uczuciem przykrości i frustracji, chroń dziecko przed tym niebezpieczeństwem
W metodzie stosuje się zestaw imion do nauki czytania:
Akt inicjacji
Nauczyciel wykonuje przy dziecku wizytówkę z imieniem dziecka, a po rozmowie i obserwacji jak się dane imię pisze, dziecko zawiesza swoja wizytówkę w sali w miejscu widocznym, łatwo dostępnym dla dziecka. Po tym działaniu następuje przeliczanie liter w imieniu i porównywanie z imieniem nauczycielki. Zwraca się uwagę na wielką literę dla każdego dziecka indywidualnie.
Ściana pełna liter
Nauczyciel prezentuje alfabet, zawieszając poszczególne litery na długiej taśmie na wysokości oczu dzieci (drukowane, małe i wielkie). Dostępne dziecięcej obserwacji wizytówki z imionami oraz alfabet stanowią ścianę liter. Pozwala ona na prowadzenie ćwiczeń, które mają na celu wyodrębnienie litery i odkrycie jej funkcji poczynając od odnalezienia liter własnego imienia w alfabecie, a następnie odszukanie swoich liter w imionach kolegów.
Poznawanie liter
Dzieci poznają przez jeden tydzień jedną literę, co sprawia, iż poznanie alfabetu trwa kilka tygodni. Wskazane jest, aby poznawanie liter odbywało się o stałej porze w ciągu dnia. Prezentacja ma charakter zabawowy, a nie naukowy i dlatego nie wolno stosować odpytywania dzieci z poznawanych liter.
Targ liter
Każde dziecko otrzymuje kopertę z literami składającymi się na jego imię. Dziecko ma ułożyć własne imię, zaczynając od śledzenia napisu na kopercie, a następnie z pamięci. Ćwiczenie to powtarza się każdego dnia przez jakiś okres czasu. Następnie układa się z liter własnego słowa różne inne słowa. Jeżeli brakuje liter dziecko musi je dobrać od kolegów na zasadzie wymiany. Początkowo otrzymuje od nauczyciela dodatkowe litery, które pochodzą od zdrobnień jego imienia, później następuje targ liter. Dziecko musi sobie rozeznać, ile liter mu brakuje i co musi ułożyć. Otrzymane litery dzieci naklejają na taśmy papieru zachowując kolejność liter w alfabecie. Po tym etapie może nastąpić gra w sylaby od najprostszych zaczynając.