Pedagogika społeczna

- Źródła pedagogiki
- Funkcje i cechy pedagogiki
- Funkcje wychowania
- Podstawowe pojęcia: wychowanie i socjalizacja

Źródła pedagogiki

PEDAGOGIKĘ JAKO NAUKĘ

interesuje

FAKT DANY

To, co jest; jak jest;

dlaczego tak jest

FAKT ZADANY

To, co być może/powinno się stać

na skutek podjętych działań

- badania diagnostyczne,

- badania ex post facto,

- badania komparatystyczne (porównawcze)

- badania biograficzne

- projektowanie strategii oddziaływań wychowawczych i edukacyjnych

- badania eksperymentalne

Źródła pedagogiki:

1) Źródła praktyczne

a) utożsamiane są z samymi sytuacjami, zdarzeniami i faktami występującymi w procesie wychowania, w określonym miejscu i konkretnej sytuacji wychowawczej;

b) praktyka wychowawcza z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi wykonywana w domach rodzinnych, zakładach wychowawczych, opiekuńczych, szkołach, organizacjach, ruchach, instytucjach wychowawczych

2) Źródła naukowe

a) związane są z materiałem wywiedzionym z praktycznego doświadczenia na polu działalności wychowawczej;

b) odnoszą się do:

- podmiotu wychowania (wychowanka) i jego rozwoju

- środowiska materialnego i społecznego, w jakim rozwija się wychowanek

- działających w środowisku mechanizmów i do podmiotów, które wpływają na jego rozwój

Cechy poznania w pedagogice

Św. Tomasz z Akwinu zwracał uwagę na to, że czyny człowieka wywołują dwojakiego rodzaju rezultaty:

1. przechodni (który pozostaje poza człowiekiem) - np. skutkiem przechodnim jest fakt kradzieży, pomocy wolontaryjnej

2. nieprzechodni (który pozostaje w człowieku) - np. skutkiem nieprzechodnim jest stanie się złodziejem (złym człowiekiem), wolontariuszem (dobrym człowiekiem)

Ogólne cechy ludzkiego poznania:

1) aspektywność

skupia się na jakiejś jednej stronie badanego przedmiotu

2) sukcesywność

w następujących po sobie aktach dany przedmiot jest poznawany coraz lepiej

3) refleksyjność

zdolność samozwrotności poznania, niejako poznawanie samego siebie

Cechy poznania w pedagogice:

Cechy poznania w pedagogice jako nauce:

• Wieloznaczne ►

Stąd mówi się dzisiaj raczej o pedagogikach lub pedagogiach,

a nie o pedagogice

• Wieloaspektowe ►

Człowiek ma świadomość wolności decyzji.

Zdobyte doświadczenie i wiedzę może:

a) zastosować lub odrzucić,

b) zastosować ją w praktyce lub dalej eksperymentować,

c) przekazać innym lub zachować wyłącznie dla siebie.

Z czym się kojarzy pedagogika jako dyscyplina naukowa oraz jako praktyczna działalność wychowawcza, edukacyjna, opiekuńcza, resocjalizacyjna, rewalidacyjna?

Cechy pedagogiki

Pedagogika jest nauką:

1. Humanistyczną (łac. humanus - ludzki; humanitas - człowieczeństwo, ludzkość) - nauka odwołująca się do humanizmu, prądu umysłowego epoki odrodzenia nawiązującego do postawy intelektualnej wyrażającej troskę o potrzeby, szczęście, godność, swobodny rozwój człowieka

2. Społeczną (łac. socius - uczestnik, towarzysz, sprzymierzeniec; socialis - towarzyski)

- socjalizacja (uspołecznienie);

- socjalny (zaspokajający potrzeby materialne i kulturalne społ.)

- stosunki i relacje społeczne

- środowisko społeczne

3. Empiryczną (łac. empiricus - oparty na doświadczeniu) - nauka, w której poznanie wywiedzione jest wyłącznie z doświadczenia

4. Prakseologiczna (gr. praksis - działanie) - nauka o normach i zasadach skutecznego, sprawnego działania

Funkcja w naukach społecznych

Co to jest funkcja w naukach społecznych, czyli również w pedagogice?

Funkcja - jest wieloetapowym procesem realizacji priorytetowych celów i zadań określonych w ramach danej dyscypliny naukowej

Funkcje pedagogiki:

1. Deskryptywna (diagnostyczna) - jak jest?

Przedmiot opisu i analizy: różnego rodzaju sytuacje wychowawcze i edukacyjne, skutki oddziaływania pedagogicznego

2. Eksplanacyjna (wyjaśniająca) - dlaczego jest tak a tak?

Opisywane fakty: efekty oddziaływania wychowawczego wyjaśniane na podstawie wiedzy i teorii z różnych dyscyplin naukowych (filozofii, socjologii, psychologii itp.)

3. Prognostyczna (projektująca) - jak być może?

Analiza następstw istniejącego stanu rzeczy i podejmowanych dotychczas działań wychowawczych

4. Praktyczna (realizacyjna) - jak działać, aby osiągnąć cele wychowawcze?

Określanie dyrektyw praktycznego działania wychowawczego

Jaki rezultat?

Ewaluacja po V etapie

VI etap

V etap

W jaki sposób?

Realizacja

nowych ustaleń

z IV etapu

IV etap

III etap

II etap

I etap

Co zmienić?

Modyfikacja

I lub II etapu

Jaki rezultat?

Ewaluacja

osiągniętych

rezultatów

pożądanych

i niepożądanych.

Analiza trafności

celów oraz strategii

Jak?;

w jaki sposób?

Strategie

realizacji celów

Co?

Cele

i zadania

(operacjo-nalizacja

celów)

---