Metody i Techniki Badań Pedagogicznych – wykład 18.12.2011

TECHNIKI BADAWCZE

Technika ankietowa – (najczęściej wykorzystywana w badaniach pedagogicznych) charakteryzuje się łatwością uzyskiwania danych empirycznych, jest przydatna do szybkiego badania nawet dużych zbiorowości, ma stosunkowo niski koszt realizacji badań, łatwość w kodowaniu i opracowywaniu danego materiału.

ANKIETA MA 2 ZNACZENIA:

- formularz, lista pytań na które pisemnie udziela się odpowiedzi. Powinniśmy wtedy mówić kwestionariusz ankiety
bo jest to narzędzie badawcze

- procedura zbierania materiałów – idzie nam o technikę zwaną techniką ankiety

CECHY TECHNIKI ANKIETY:

- jest to technika badawcza z grupy technik charakteryzujących się występowaniem kontaktu miedzy badaczem i badanym. Jest to kontakt pośredni. Pośrednikiem jest narzędzie badawcze czyli kwestionariusz

- należy do technik standaryzowanych czyli ujednoliconych tzn. wszystkie osoby badane są tak samo

- Jeżeli jest to kontakt pośredni to oznacza to że eliminujemy wpływ ankietera na treść odpowiedzi

- duże poczucie anonimowości

RODZAJE TECHNIK ANKIETOWYCH:

- imienność

- bezimienność (anonimowość)

RODZAJE TECHNIK ANKIETOWYCH ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB ROZPROWADZANIA::

- ankiety środowiskowe,

- prasowe,

- pocztowe.

RODZAJE TECHNIK ANKIETOWYCH ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB ROZPROWADZANIA (dystrybucji) – inny podział::

-pocztowa,

-prasowa,

-rozdawana,

-dołączana do towarów,

-radiowa,

- internetowa.

NAJLEPSZĄ TYPOLOGIĄ JEST TYPOLOGIA SPRZED 50 LAT OPARTA NA 2 KRYTERIACH:

1.przekaz badacza – może być przekaz pisemny lub inny rodzaj przekazu (ale nie pisemnie)

2.czy uczestnictwo respondenta badanego w badaniach jest: nadzorowane lub nie jest nadzorowane (czyli sama obecność ankietera)

PRZEKAZ BADACZA	CZY UCZESTNICTWO RESPONDENTA W BADANIACH JEST NADZOROWANE	CZY UCZESTNICTWO RESPONDENTA W BADANIACH NIE JEST NADZOROWANE
Pisemny	1.Pisemny nadzorowany (nadzór ankietera nad badanym – bardzo rzadko stosowana)	2.Pisemny nienadzorowany (pocztowa, do towarów – czyli kwestionariusz ankiety na kartce)
Inny rodzaj przekazu, np. dźwiękowy, wizualny	3.Inny rodzaj przekazu, nadzorowany (gdy ktoś czyta pytania lub są na ekranie, a badani odpowiedzi dają na kartkach, np. badania socjometryczne)	4.Inny rodzaj przekazu, nienadzorowany (radio, telewizja, internet) wyjątek – przez telefon, ale automat!!!

Tzw. potocznie ANKIETA TELEFONICZNA – to WYWIAD telefoniczny, a nie ankieta!!!

TECHNIKA WYWIADU - respondent słucha pytań i formułuje odpowiedzi, pytania zadaje badacz (ankieter) i je zapisuje. Tutaj kontakt bezpośredni, wpływ ankietera, możliwe są błędy ankieterskie (np. ankieter źle zapisze), podatność na sugestie ankietera.

RÓŻNICE pomiędzy technikami

- kto ma kwestionariusz

- charakter kontaktu miedzy stronami

- wpływ ankietera

- możliwe błędy ankieterskie

RODZAJE TECHNIK WYWIADU ZE WZGLĘDU NA TO, CZY RESPONDENT WIE, CZY NIE WIE, ŻE PRZEPROWADZANY JEST Z NIM WYWIAD:

- jawne - respondent wie, że prowadzony jest z nim wywiad

- ukryte – respondent nie wie, że prowadzony jest z nim wywiad

RODZAJE TECHNIK WYWIADU ZE WZGLĘDU NA LICZBĘ RESPONDENTÓW BIORĄCYCH UDZIAŁ W BADANIU:

-indywidualny,

-grupowy/ zbiorowy ( max do 14 osób)- przeprowadzany na gruncie badań rynkowych, politycznych. Jest to rozmowa na dany temat. Moderatorzy prowadzą wywiad, (który trwa około 1 godziny) w taki sposób, aby wydobyć jak najwięcej informacji od respondentów. Ten wywiad zbiorowy nazywa się FGI (Focus / fokus), a sala, gdzie się robi taki wywiad to fokusownia.

RODZAJE TECHNIK WYWIADU ZE WZGLĘDU NA STANDARYZACJĘ:

- standaryzowane (ujednolicone, skategoryzowane, kwestionariuszowe ),

- niestandaryzowane ( wolne, swobodne, nieskategoryzowane).

Pełna brak

Standaryzacja wywiad wywiad wywiad standaryzacji

Każdy wywiad znajduje się między tymi dwoma skrajnościami.

Tu podział nie jest jednoznaczny??? może wahać się pomiędzy pełna standaryzacją a pełna swobodą.

Aby zdobywać informację o ludziach – wtedy brak standaryzacji ankieter musi sam zadecydować, czy może tylko rzucić hasło i respondent odpowiada, a jeśli jest małomówny, to wtedy zadaje szczegółowe pytania.

Jeśli jest pełna standaryzacja – to wygląda jak ankieta, ale ankieter zadaje pytania i wypełnia kwestionariusz.

RODZAJE (SPOSOBY) ZAPISU ODPOWIEDZI PRZEZ ANKIETERA:

- zapis rejestrujący – zapisujemy dokładnie słowo w słowo (stosowane bardzo rzadko)

- zapis relacjonizujący – zapisujemy tylko sens wypowiedzi

- zapis kategoryzujący –tam gdzie ankieter dopasowuje odpowiedzi ( tzw. Pytania zamknięte)

Otwarte z logicznego punktu widzenia ( np. dlaczego lubisz chodzić do kina)

Zamknięte z logicznego punktu widzenia ( np. ile lat)

	TECHNICZNE
LOGICZNE	OTWARTE
OTWARTE	Logiczno otwarte, techniczno otwarte, czyli tzw. Pytanie otwarte, gdzie może być dużo odpowiedzi i odpowiadamy sami
ZAMKNIĘTE	Logiczno zamknięte, techniczno otwarte- czyli jedna odpowiedź, np. 25 lat, a nie przedział wiekowy

CO WPŁYWA NA WARTOŚĆ MATERIAŁU ZEBRANEGO METODA WYWIADU (I NIE TYLKO WYWIADU):

- sytuacja wywiadu (np. hałas, inna osoba w pobliżu, np. pytanie, czy lubisz szefa, a on stoi obok, wtedy odpowiedź nie będzie szczera)

- badacz z koncepcją i kształtem narzędzia badawczego

- ankieter który wpływa na respondenta – wygląd ankietera, jego nastawnie do pracy

- ogólna sytuacja kulturowa, społeczna, polityczna czy gospodarcza np. nie wysyłamy ankietera z zapytanie na temat rządu 1 dzień po podwyżce prądu, bo wtedy będą same negatywne odpowiedzi

PORÓWNANIE TECHNIKI ANKIETY I WYWIADU:

PODOBIEŃSTWA:

- sięganie do tych samych źródeł - wywołane ( respondent)

- rodzaj narzędzia ( kwestionariusz)

- standaryzacja

- sposób traktowania badanych osób ( respondenci traktowani są jako nośniki informacji)

RÓŻNICE:

WYWIAD	ANKIETA
Bezpośrednie komunikowanie	Pośrednie komunikowanie
Oddziaływanie za pomocą ankietera	Oddziaływanie za pomocą pytań
Obserwacja respondenta jest możliwa	Obserwacja respondenta nie jest możliwa
Odpowiedzi zapisuje ankieter	Odpowiedzi zapisuje respondent

SOCJOMETRIA ( J. Moreno) – technika badawcza stosowana w odniesieniu do małych grup ( tzn wszyscy mogą ze sobą wchodzić w bezpośrednie relacje, np. klasa szkolna). Stworzona do analizy struktury małych grup, więzi społecznych w małych grupach.

Narzędzie socjometrii - test/ kwestionariusz socjometryczny, który ma niewielką objętość ( tylko parę pytań).

Pytania: kreacja hipotetycznych sytuacji, w których respondent może się znaleźć ( z kim chciałbyś, z kim nie chciałbyś), lepiej gdyby był nie anonimowy. Na podsumowanie wyników robi się np. prezentację graficzną (socjodramy):