Mgła - nazywamy zawiesinę mikroskopijnych kropelek wody w powietrzu zmniejszającą widzialność poziomą poniżej 1000m.
Mgła bardzo gęsta <50m
Mgła gęsta 50-200m
Mgła umiarkowana 200-500m
Mgła słaba 500-1000m
Zamglenie jest wówczas gdy występuje stan osłabionej widzialności powyżej 1000m.
Mgła radiacyjna - powstaje w wyniku ochłodzenia podłoża i przylegających do niego warstw powietrza przez wypromieniowanie ciepła.
Powstawaniu mgły radiacyjnej sprzyja:
bezchmurna pogoda lub z małym zachmurzeniem;
duża wilgotność powietrza w warstwie przyziemnej;
chłodna i wilgotna powierzchnia gleby wieczorem;
słaby wiatr o prędkości 1-3 m/s.
Mgła adwekcyjna - powstaje w wyniku ocieplania podłoża przez ciepłe masy powietrza(pobieranie ciepła).Temperatura podłoża powinna być mniejsza od temperatury punkty rosy napływającego powietrza.
Mgły te powstają najczęściej przy wiatrach o prędkościach 5m/s.Nad obszarami morskimi mgły adwekcyjne stanowią nie mniej niż 80% wszystkich mgieł.
Mgły adwekcyjne powstają podczas:
ruchu powietrza zwrotnikowego w wyższe szerokości geograficzne;
ruchu ciepłego i wilgotnego powietrza znad lądu nad chłodną powierzchnię morza;
ruchu ciepłego powietrza morskiego nad chłodną powierzchnię lądu;
przemieszczenia się powietrza z ciepłego obszaru morza nad chłodny;
Dymienie morza - powstaje w wyniku parowania ciepłej powierzchni morza w przemieszczające się nad nią chłodne powietrze. Para unosząca się z powierzchni wody kondensuje się w powietrzu tworząc obraz podobny do tego , jaki obserwuje się nad podgrzewanym naczyniem z wodą.
Wskutek różnicy temperatur parowanie może odbywać się nawet wtedy ,gdy wilgotność względna powietrza nad wodą osiąga 100%.
Niebezpieczeństwa frontu ciepłego
Obniżenie widzialności poziomej przez opady deszczu latem ,a śniegu zimą. Występuje mgła frontalna związana z parowaniem opadów. Zimą może dojść do gołoledźi
Stopień baryczny - jest to wielkość określająca przyrost wysokości odpowiadającej zmianie ciśnienia o 1 mbar.
Stopień baryczny jest wielkością odwrotnie proporcjonalną do wartości ciśnienia i wprost proporcjonalny do temperatury powietrza .Stopień baryczny jest tym większy im większa jest wysokość .Stopień baryczny wzrasta ze wzrostem temperatury.
Temperatura powietrza - jest wielkością charakteryzującą stopień jego ogrzania .Jest ona miarą średniej energii kinetycznej ruchu cząsteczek gazów atmosferycznych.
Ciśnienie atmosferyczne - nazywamy ciśnienie wywierane przez ciężar atmosfery na dowolnym poziomie .Liczbowo jest ono równe ciężarowi pionowego słupa powietrza rozciągającego się od powierzchni jednostkowej ,tworzącej jego podstawę ,do zewnętrznej granicy atmosfery.
Prężność pary wodnej - zgodnie z prawem Daltona ciśnienie mieszaniny gazów równe jest sumie ciśnień wywieranych przez poszczególne gazy .Ciśnienia te nazywa się ciśnieniami cząstkowymi. Ciśnienie cząstkowe pary wodnej znajdującej się w powietrzu nazywamy prężnością pary wodnej.
Wilgotność bezwzględna powietrza - jest to gęstość pary wodnej w powietrzu .Wyraża się ją liczbą gramów pary wodnej zawartej w 1m³ powietrza [g/m³].
Wilgotność względna powietrza - jest to stosunek prężności pary wodnej znajdującej się aktualnie w powietrzu w danej temperaturze do prężności pary wodnej nasyconej w tej samej temperaturze . wyrażamy ją w [%].
Wilgotność właściwa powietrza - jest to stosunek masy pary wodnej zawartej w danej objętości powietrza do całej masy powietrza wilgotnego w tej samej objętości .Wilgotność właściwą wyróżniamy w gramach na gram lub gramach na kilogram.
Stosunek zmieszania - jest stosunek gramów pary wodnej przypadający w powietrzu na 1g lub 1kg powietrza suchego. Inaczej -stosunek masy pary wodnej do masy powietrza suchego w tej samej objętości.
Niedosyt wilgotności powietrza - jest to różnica między prężnością pary wodnej nasyconej i prężnością pary znajdującej się aktualnie w powietrzu.
Temperatura punktu rosy - oznacza temperaturę do której należy ochłodzić powietrze przy słabej prężności pary wodnej ,aby stała się ona równa prężności pary nasyconej.
Widzialność pozioma - największa odległość ,z której obiekt obserwowany przy danym stanie pogody jest jeszcze widziany.
Proces suchodiabatyczny - gdy występuje zmiana temperatury bez wymiany ciepła z otoczeniem .Zachodzi w powietrzu suchym lub nienasyconym.
Proces wilgotnodiabatyczny - gdy powietrze jest nasycone (f=100%) to przy spadku temperatury związanym z rozprężeniem następuje kondensacja pary wodnej i wydzielanie się ciepła utajonego co zmniejsza spadek temperatury powietrza.
Wahania dobowe - są spowodowane dobowymi wahaniami temperatury oraz pływami atmosferycznymi. W ciągu doby wartości najwyższe ciśnienie osiąga około 09:00-10:00 i 21:00-22:00 czasu miejscowego a najmniejsze osiąga około 03:00-04:00 i 15:00-16:00.
Wahania dobowe obserwuje się najwyraźniej w strefie międzyzwrotnikowej ,gdzie ich amplituda osiąga średnio 2-4 mbar .Krzywa dobowego biegu ciśnienia ma sinusoidalny .W miarę wzrostu szerokości geograficznej amplituda wahań dobowych zanika.
Wahania roczne - nad kontynentami są zwykle większe niż nad wodami i wynoszą od 25-30mbar i 15-20mbar.
Wiatr geostroficzny
kierunek wiatru geostroficznego pokrywa się z kierunkiem izobar;
wiatr wieje zawsze w ten sposób ,że na półkuli północnej niskie ciśnienie pozostaje z lewej strony ,a wysokie z prawej;
prędkość wiatru geostroficznego jest odwrotnie proporcjonalna do odległości między izobarami (im mniejsza odległość tym większa prędkość wiatru).
Cyrkulacja atmosfery w strefie międzyzwrotnikowej
Pasat - powstaje gdy w pobliżu podłoża ,pod wpływem sił tarcia ,wiatr odchyla się od kierunku równoległego do izobar w stronę ciśnienia niższego. Wyróżniamy pasat półkuli północnej -NE i półkuli południowej -SE .Prędkość wiatru w strefach pasatu wynosi 5-8m/s .Prędkość ta jest największa pod koniec zimy i na początku lata. W pobliżu międzyzwrotnikowej strefy obniżonego ciśnienia pasaty zanikają ,a ruchy poziome powietrza ustępują ruchom pionowym związanym z intensywną kondensacją.
MSZ - Międzyzwrotnikowa Strefa Zbieżności -jest to strefa przejściowa pomiędzy pasatami obydwu półkuk .Pokrywa się częściowo z międzyzwrotnikową strefą obniżonego ciśnienia.
Latem MSZ jest bardziej na północ ,a zimą jest w okolicach równika lub na południu.