Metody pracy socjalnej

Metoda to w ogólnym znaczeniu, wprowadzenie porządku do serii różnych czynności tak, aby umożliwić osiągnięcie rezultatu końcowego. Metoda jest w rzeczywistości pewną zasadą organizującą, sposobem postępowania, określonym porządkiem oraz następstwem technik.

Metoda jest sposobem osiągnięcia wcześniej wyznaczonego, konkretnego celu ogólnego. Metoda w pracy socjalnej utożsamiana jest z metodą kliniczną.

Służba społeczna w pracy z jednostkami złożony z następujących etapów:

• Analizy , czyli badania sytuacji

• Diagnozy społecznej

• Postępowania terapeutycznego

Służba społeczna w pracy z grupą, czy społecznością także postępuje zgodnie z etapami tj.:

• Analiza społeczności

• Diagnoza

• Planowanie społeczne

• Realizacja planu działania

Cele ogólne metody klinicznej(wyleczenie) praktycznie są podobne do tych, które wytycza się w pracy socjalnej.

W pracy socjalnej przejmujemy od wielu lat też działania wywodzące się z metody eksperymentalnej tj. obserwacja aktywna, ukierunkowana przez wcześniejszą hipotezę itp.

Praca z przypadkiem(casework):

Kładzie ona nacisk na bezpośrednią pracę z jednostkami(rodzinami, grupą)na cztery zasadnicze orientacje:

• Tradycyjną, psychospołeczną- praca z przypadkiem

• Funkcjonalną- nacisk na znaczenie instytucji pomocy społecznej w procesie zaspokajania potrzeb jednostki szczególnie poprzez związki pomiędzy pracownikiem a klientem

• Zoriętowaną na problem- rozwiązywanie indywidualnych problemów np.praca z samotnymi matkami, osobami niepełnosprawnymi

• Socjobehawioralną- praca z klientem w obliczu kryzysu, interwencja kryzysowa

Metoda indywidualnego przypadku- def.

Definicja- metoda indywidualnego przypadku wg. Bowersa „jest sztuką, w której wiedza życiowa i nauka o człowieku oraz środowisku, a także umiejętność obcowania z ludźmi SA użyte w celu zmobilizowania sił w jednostce i odpowiedniej pomocy w społeczeństwie dla ulepszenia wzajemnego przystosowania się jednostki i jej środowiska. Wg. Definicji osoba wspomagająca- pracownik socjalny występuje w roli:

• Kreatora

• Jednostki otwartej, praktycznej

• Wykorzystująca maksymalnie swe umiejętności

• Wiedzę i doświadczenie: życiowe, teoretyczne, zawodowe, interdyscyplinarne

• Efektem tej pracy ma być: aktywizacja jednostki i jej środowiska

• Wzmocnienie poczucia własnej wartości i przydatności społecznej

Praktyka pracy socjalnej z indywidualnym przypadkiem rządzi szereg zasad wg. Northen:

1. Praktyka pracy socjalnej jest celowa. Konkretne cele, na które nastawiona jest pomoc, określają potrzeby osób, którym się tej pomocy udziela w ramach pracy zawodowej.

2. Praca socjalna buduje profesjonalną relację jako instrument za pomocą którego świadczy pomoc jednostkom i grupom.

3. Praca socjalna angażuje się w powiązanie ze sobą procesy diagnozowania , tworzenia planów działania. Działania pracownika socjalnego opierają się na zrozumieniu poszczególnych osób lub grup i różnych sytuacji społecznych w jakich się znajdują.

4. Praca socjalna stara się indywidualizować prowadzoną przez siebie działalność , jest ona inna w stosunku do każdej osoby. Indywidualizacja zachodzi wtedy, gdy potrzeby i możliwości danej osoby oraz szczegółowe cechy jej otoczenia zostają zrozumiane i wzięte pod uwagę przez pracownika socjalnego.

5. Praca socjalna wyjaśnia cele pracy socjalnej i stara się doprowadzić do zgodności między rozumieniem ról przez pracownika socjalnego i klienta.

6. Praca socjalna skupia jednocześnie uwagę na samej relacji z klientem i na werbalnej oraz niewerbalnej treści rozmowy z klientem lub sesji grupowej.

7. Praca socjalna poprzez celowe stosowanie komunikacji werbalnej i niewerbalnej umożliwia ludziom wyrażanie swoich uczuć, postaw, opinii oraz spożytkowanie wiedzy.

8. Praca socjalna we współpracy z daną osobą lub grupą, w podejmowaniu decyzji, które pozwalają klientowi wykorzystać środowisko społeczne do poprawy sytuacji życiowej.

9. Pracownik socjalny ułatwia uczestnictwo klientowi we wszystkich aspektach usług im świadczonych.

10. Pracownik socjalny świadomy znaczenia czasu w świadczeniu usług klientowi angażuje się w profesjonalne działania, odpowiednie w danej fazie świadczenia usługi, którą osiągnęli pracownik socjalny oraz klient.

11. Pracownik socjalny wykorzystuje zasoby swojej placówki oraz społeczne, wnosi wkład swej wiedzy do tworzenia nowych usług lub ulepszenia istniejących, współpracuje z innymi ludźmi, którzy służą klientom oraz uczestniczy w wynikach podejmowanych w celach dokonywania pożądanych zmian w zakresie polityki i procedur, w imieniu klienteli pracownika socjalnego.

12. Pracownik socjalny może pracować z jedną osobą, grupą, pewną częścią grupy, poczynając od jakiegokolwiek kontaktu nawiązanego z klientem, przechodząc od jednej osoby do grupy i szerszej społeczności.

Stosując metodę indywidualnego przypadku można pomóc jednostce poprzez:

• Ułatwienie zrozumienia sytuacji

• Zapoznanie z dostępnymi środkami pomocy(informacja, interwencja społeczna, integracja)

• Ułatwienie podjęcia decyzji

• Rozładowanie stanów stresowych, zrozumienie własnego działania

Dużą rolę w metodzie indywidualnego przypadku odgrywa znajomość metod, technik, narzędzi diagnostycznych oraz umiejętność korzystania z nich.

Etapy metody wg. Podgóreckiego:

• Diagnoza

• Uzasadnienie

• Konstruowanie projektu

• Realizacja projektu

• Sprawdzenie i ocena skutków

Pamiętamy aby działanie, które jest celem tej metody okazało się celowe, skuteczne musi się opierać na dobrym, rzetelnym rozpoznaniu

Literatura:

1. „Postępowanie metodyczne w pracy socjalnej z grupami i społecznościami” Cristina de Roberdis, Henri Pascak Warszawa 1997 BPS.

2. Zasady badań pedagogicznych Tadeusz Pilch wydawnictwo Żak 1995.

3. Wybrane zagadnienia z pracy socjalnej Dorota Rybczyńska

4. Praca socjalna- zawód, który dodaje sił Brenda Dubois, Karlo Krogsrud Miley Warszawa 1996

5. Praca socjalna wobec współczesnych problemów społecznych - Sabine Paulas- Czyż