Metody

w pracy

socjalnej

Natalia Bączek

Magdalena Nowakowska

Wyróżniamy trzy metody

pracy socjalnej:

1. Metoda indywidualnych przypadków

2. Metoda grupowa

3. Metoda organizowania środowiska

1. Metoda

indywidualny

ch

przypadków

Zapoczątkowała ją w latach

dwudziestych Mary Richmond.

Jest to metoda pracy z zazwyczaj

pojedynczym klientem bądź też

rzadko całą rodziną.

Pomaga jednostkom w sprawach

zarówno zewnętrznych i dotyczących

otoczenia, jak i w indywidualnych,

dotyczących wnętrza osoby.

Koncentruje się na jednostce, nie

ignorując jednak dobra społecznego.

Według założeń M. Richmond

metoda prowadzenia przypadku

powinna

uwzględniać następujące elementy:

- wgląd w cechy osobowościowe jednostki

- rozpoznanie zasobów, zagrożeń i wpływów

otoczenia społecznego na jednostkę

- bezpośrednie oddziaływanie osoby na

osobę

- bezpośrednie oddziaływanie poprzez

otoczenie społeczne

Etapy

prowadzenia

indywidualnych

przypadków:

Diagnoza

Ma zadanie ujawnić czynniki

powodujące zaistnienie trudnej

sytuacji w życiu osoby. Głównym

narzędziem diagnozy jest wywiad

środowiskowy oparty na

kwestionariuszu. Kiedy już

rozpoznamy problem możemy zacząć

właściwy proces rozwiązywania go.

Innymi narzędziami

diagnozy może być

wywiad,ankieta, testy,

techniki projekcyjne,

obserwacja i analiza

dokumentów.

Typy wywiadów:

- nie skategoryzowany - daje możliwość swobody w

formułowaniu pytań oraz zmieniania ich kolejności,

stawianie pytań dodatkowych

- skategoryzowany - ogranicza kolejność i brzmienie

stawianych pytań

- jawny - badany poinformowany jest o celach i

przedmiocie wywiadu, musi być on skategoryzowany

- ukryty - stosowany w przypadku gdy przedmiotem

wywiadu są drażliwe zagadnienia, badania postaw,

motywacji i innych, badany nie jest poinformowany o

przedmiocie rozmowy

- jawny nieformalny - to luźna rozmowa, podczas

której badający usiłuje przez stosowne jej

ukierunkowanie uzyskać interesujące go dane

- jawny formalny - gdy badany orientuje się o fakcie

przeprowadzania z nim wywiadu

- indywidualny

- zbiorowy - ma uzasadnienie gdy przedmiotem badań

są opinie, fakty jednorodnej grupy, wywiadom

zbiorowym towarzyszą emocje dodatnie i ujemne,

mogące mieć znaczenie dla wiarygodności badań

Plan postępowania

Po zdiagnozowaniu problemu należy

do ułożyć. Ma on określać kolejne

kroki podjętej interwencji.

Interwencja

Najdłuższy etap. Interwencja

wymaga ciągłego

korygowania diagnozy i

planu postępowania.

Zakończenie interwencji

Następuje wtedy kiedy pracownik

socjalny uzna swoją dalszą

interwencję za zbędną.

2. Metoda

pracy z grupą

W metodzie pracy socjalnej z

grupą chodzi przede wszystkim o

:

- poprawę funkcjonowania społecznego

- łagodzenie i eliminowanie przeszkód
utrudniających interakcje społeczne.

W metodzie tej działalność

podejmowana przez pracownika

socjalnego odnosi się do jednostek

w grupie. Jest to więc podejście

indywidualne w ramach grupy i

jest ono świadomie skierowane na

możliwie najpełniejszy rozwój

osoby w jej relacjach do grupy.

Pierwszoplanowym celem pracy z

grupą jest zatem poprawa

społecznego funkcjonowania

poprzez czynne uczestnictwo w

grupie.

Możemy wyróżnić trzy

odmiany metody

grupowej, związanej z

trzema rodzajami grup:

Grupy rozwojowo -

wychowawcze

Grupy rozwojowo - wychowawcze

mają za cel służenie pomyślnemu

rozwojowi psychicznemu,

fizycznemu i kulturalnemu

wszystkich tych, którzy tego pragną.

Obejmują więc one zasadniczo ludzi,

których zachowania nie odbiegają w

żaden sposób od powszechnie

akceptowanych.

Grupy psychoterapeutyczne

Grupy psychoterapeutyczne

nastawione są na poczynania

opiekuńcze i ratownicze.

Szczególnym przypadkiem takiej

grupy psychoterapeutycznej są

Anonimowi Alkoholicy.

Grupy rewalidacyjne

Ich zadaniem jest powiązanie

zerwanych więzi między jednostką

i jej najbliższym otoczeniem.

Działalność ta obejmuje zwykle

dzieci i młodzież zagrożone

wykolejeniem lub już wykolejone.

W procesie pracy z grupami

wyróżnić można następujące

etapy:

- tworzenie grupy

- stabilizacja jej struktur i norm

- realizacja jej celu

- ocena efektów działania

- decyzja o celowości dalszego jej istnienia

3. Metoda

organizowani

a środowiska

Metoda ta charakteryzuje się

przede wszystkim

skoncentrowaniem uwagi na

społeczności jako całości.

Cele organizacji społeczności:

- wspomaganie rozwoju, a więc

stwarzanie możliwości i warunków,

aby każdy człowiek mógł realizować

określone racjami rozumu aspiracje

- tworzenie wspólnoty
- przełamywanie izolacji i osamotnienia
- budowanie więzi emocjonalnych

międzyludzkich i sieci znajomości

Realizacja tych zamierzonych celów

organizacji społeczności wymaga

jednak spełnienia warunku

bezpośredniego zaangażowania

społeczności w podejmowane

działania. Nie prowadzi się ich

bowiem dla społeczności, ale przez

społeczność i wspólnie z nią.

Procesy pracy

socjalnej ze

społecznością:

- badania: nazywamy proces uzyskiwania

danych dotyczących zjawisk społecznych,

problemów społecznych i sposobów ich

rozwiązywania.

- planowanie: to celowe formułowanie

przyszłych działań i procedur.

- koordynacja: jest procesem współpracy,

który ma na celu unikanie niepotrzebnego

dublowania, zbędnego wysiłku i konfliktów.

- organizacja: jest procesem tworzenia

struktury dla spełnienia określonego

zadania.

- finansowanie: to proces zbierania,

przydzielania i wydawania funduszy

zgodnie z potrzebami i zasobami

społeczności.

- administracja: H. Kidneigh definiuje

administrację pracy socjalnej jako : proces

przekształcania polityki socjalnej w

świadczenia socjalne”. Jako proces realizacji

planów i wdrażania postanowień jest ona

szczególnie ważna w organizacji

społeczności

- konsultacje: jest to proces zasięgania

opinii eksperta, uzyskiwanie informacji i

wskazówek od osoby, której wiedza o

danej dyscyplinie może być przydatna

innym wykwalifikowanym osobom w

innych dziedzinach.

- proces kształcenia: polega na

powiększaniu wiedzy grup i społeczności

na temat problemów społecznych i

możliwości przeciwdziałania im

- komitety: działanie w komitetach jest

podstawą pracy socjalnej ze społecznością.

- negocjacje: to proces rozwiązywania

konfliktów, często z udziałem trzeciej,

neutralnej strony jako pośrednika.

- protokołowanie: jest procesem zapisywania

wypowiedzi i działań komitetów oraz innych

grup zaangażowanych w działalność i

problemy społeczności.

- akcja socjalna: działacze i obywatele

społeczności zbierali się, aby

dyskutować i snuć plany , ale nie

podejmowali wystarczającej liczby

działań i prób w celu wprowadzenia

zmian.

- rzecznictwo: wspieranie jednostek i grup

pokrzywdzonych, zwłaszcza w

odniesieniu do potrzeb lokalnych.

W ostatnich latach jednakże coraz

częściej mówi się o jeszcze jednej

podstawowej metodzie pracy socjalnej,

a mianowicie rozwiązywaniu

problemów w dostarczaniu

świadczeń socjalnych.

Bibliografia

T. Pilch, Metoda organizowania środowiska

J. Szmagalski, Metoda grupowa w pracy
Socjalnej

A. Kamiński, Funkcje pedagogiki

społecznej, Warszawa 1974

http://www.seminare.pl/16/kaminski.htm