OBRONA KREONA

Zacznijmy od tego, że Kreon jest prawowitym władcą, a nie uzurpatorem. Tron otrzymał po zmarłych - jest bratem Jokasty, a więc po śmierci jej męża i synów, w jego ręce przeszła legalna władza nad Tebami.

W czasach trudnych dla państwa - po odparciu wrogich wojsk i zakończonej tragicznie (śmiercią braci - Polinejkesa i Eteoklesa) wojnie domowej, chce wprowadzić porządek i oddalić na zawsze widmo zdrady.

Ma temu służyć zakaz grzebania ciał wrogów.

Nikt nie może kwestionować podstaw prawnych jego władzy;

„ A wszelka władza zaprawdę ci służy/

I nad zmarłymi, i nami co żyjem ”

W świetle tych słów decyzja Kreona ma również uzasadnienie moralne - Polinik był zdrajcą, a więc nie można traktować nawet po śmierci zdrady ojczyzny i jej obrońcy;

„ Dzielnemu równość ze złym nie przystoi ”.

Zakaz wydany przez króla służy dobru państwa i bezpieczeństwu jego obywateli. Wynika on z rozsądnego i głęboko logicznego rozumowania władcy. Zdrajców ojczyzny trzeba surowo karać (i w teraźniejszości szpiegów wrogich mocarstw karze się śmiercią). Ma więc on mocne uzasadnienie.

Choć sympatia autora i czytelników jest po stronie Antygony, to trzeba też się zastanowić nad postępowaniem Kreona.

Państwo jest wartością nadrzędną, dlatego jednostka powinna się dla jego dobra wyrzec pewnych swoich praw indywidualnych, podporządkować swoje dobro osobiste i rodzinne wspólnemu dobru ogółu obywateli.

Kreon jest władcą sprawiedliwym, kierującym się tylko dobrem kraju, potrafi poświęcić dla niej szczęście rodzinne. Dowiódł tego w czasie ostatniej wojny, ofiarowując bogom, aby uratować Teby, swojego syna Megareusa. Jego zdaniem władca nie może cenić wyżej od ojczyzny najbliższych i dlatego bez względu na pokrewieństwo musi ukarać zdrajcę;

„ Lecz nie ja mężem, lecz ona by była,/

Gdyby postępek ten jej uszedł płazem. Ale czy z siostry, czy choćby i bliższej,/

Krwią mi istoty ona pochodziła,/

Ona i jej siostra nie ujdą przenigdy/

Śmierci straszliwej; bo i siostrę skarzę,/

Że jej wspólniczką była w tym pogrzebie.”

Pragnie wprowadzić porządek w prawach, organizując je zgodnie z zasadami logiki. Chce być władcą sprawiedliwym, jest wrogiem prywaty, wymaga takiego samego zachowania od swojej rodziny.

„ A gdybym wyżej nad dobro publiczne/

Kładł zysk przyjaciół, na Zeusa przysięgam/

Wszechwidzącego, gdybym spostrzegł zgubę/

Zamiast zbawienia kroczącą ku miastu,/

Nigdy też wroga nie chciałbym ojczyzny/

Mieć przyjacielem, o tym przeświadczony.”

Jako król sprawujący władzę nie może pobłażać tym, którzy łamią jego zakazy. Takie zachowanie może zaważyć na jego autorytecie, spowodować, że społeczeństwo nie będzie przestrzegało również pozostałych praw i będzie czuło się bezkarnie. Taka sytuacja mogłaby doprowadzić do zachwiania praworządności kraju, a nawet doprowadzić go do upadku.

Władca ma prawo i obowiązek strzec interesów państwa !!!

Cóż ma robić Kreon kiedy Antygona ( pragnąc sławy pośmiertnej ) sama go prowokuje, okazując wobec niego pogardę, zmusza do wydania wyroku śmierci;

„ Więc na cóż zwlekać? Jako twoje słowa/

Mierżą i oby zawsze mnie mierziły/

Tak wstrętne tobie wszelkie me postępki./

A jednak, skąd bym piękniejszą ja sławę/

Uszczknęła, jako z brata pogrzebania ?/

I ci tu wszyscy rzecz by pochwalili/

Gdyby im trwoga nie zawarła mowy./

Ale tyranów los ze wszech miar błogi,/

Wolno im czynić, co zechcą, i mówić.”

Nie łatwo jest bronić Kreona, ale na koniec można dodać, że choć sam twórca dzieła czyli Sofokles, ma jednoznaczne stanowisko i potępia upór i przesadną ambicję króla, to nie znaczy, że musimy się z tym zgadzać, ponieważ bardzo duży wpływ na kreowanie postaci w tragedii miała religijność Sofoklesa. Był on zwolennikiem religii delfickiej i z tego powodu potępił Kreona, za wydawanie rozkazów sprzecznych z wolą bożą.

Natomiast konflikt ten pomiędzy prawami boskimi i ziemskimi ma charakter ponadczasowy i nierozwiązywalny.

---