Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK, łac. spondylitis ankylopoetica, spondyloarthritis ankylopoetica, ang. ankylosing spondylitis, dawne nazwy: choroba Bechterewa (pierwszy ją opisał). choroba Marie-Strümpel-Bechterewa) - przewlekła, postępująca choroba obejmująca drobne stawy międzykręgowe, więzadła międzykręgowe oraz stawy krzyżowo-biodrowe, prowadząca do ich stopniowego usztywniania.

Objawy i przebieg

Choroba występuje częściej u mężczyzn (2-3 razy^[1]) w wieku młodym i średnim. Choroba rozpoczyna się stopniowo, ale stale postępuje. Na początku występują bóle krzyża, potem bóle lędźwiowe i zaczyna dochodzić do ograniczenia ruchomości, a w ostateczności do całkowitego zesztywnienia, aż do powstania sztywnego, nieruchomego bloku.

Chory przybiera charakterystyczną postawę - lekko pochyloną do przodu, chodzi patrząc w ziemię, oglądając się za siebie obraca całe ciało.

Proces chorobowy może przejść w stawy kończyn, jednak dzieje się tak bardzo rzadko.

Rozpoznanie

Rozpoznanie ZZSK opiera się obecnie na zmodyfikowanych kryteriach nowojorskich^[2].

Kryteria kliniczne

1. ból w okolicy krzyżowo-lędźwiowej utrzymujący się przez ≥3 miesiące, zmniejszający się po ćwiczeniach, nieustępujący w spoczynku

2. ograniczenie ruchomości w odcinku lędźwiowym kręgosłupa

3. zmniejszenie ruchomości klatki piersiowej

Kryterium radiologiczne

1. obustronne zmiany zapalne w stawach krzyżowo-biodrowych 2-4 stopnia lub jednostronne 3-4 stopnia

Rozpoznanie ZZSK jest pewne, gdy spełnione jest kryterium radiologiczne i przynajmniej jedno kryterium kliniczne. O rozpoznaniu prawdopodobnym mówimy, gdy spełnione są 3 kryteria kliniczne lub tylko kryterium radiologiczne^[1].

Leczenie

Leczenie choroby jest mało skuteczne, powinno się odbywać pod ścisłą kontrolą lekarza reumatologa.

Odbywa się najczęściej z użyciem:

• leków przeciwzapalnych

• leków immunosupresyjnych

• balneoterapii

• gimnastyki leczniczej

• leczenia ognisk zapalnych w zębach i migdałkach.

Łuszczycowe zapalenie stawów to zapalne schorzenie stawów, występujące w przebiegu łuszczycy. Choroba często rozpoczyna się w obrębie stawów międzypaliczkowych i często dotyczy tylko jednej strony, co odróżnia ją od reumatoidalnego zapalenia stawów. W przebiegu łuszczycowego zapalenia stawów we krwi nie pojawia się czynnik reumatoidalny.

W terapii zastosowanie znajdują najczęściej niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz dostawowe iniekcje kortykosterydów. W ciężej przebiegających przypadkach, gdy choroba dotyczy większej ilości stawów, konieczna bywa immunosupresja, najczęściej z użyciem metotreksatu.