Wykłady

Style kształcenia

Styl - rodzaj nauczania

Wyobrażenie człowieka wykształconego jako podstawa budowania stylu nauczania:

• styl kierowniczy - uczeń „dysponujący określoną wiedzą przedmiotową”

• styl terapeutyczny - uczeń jako „posiadacz naturalnie rozwiniętej i zdrowej osobowości”

• styl wyzwalający - uczeń „posługujący się umysłem wyzwolonym”

CHARAKTERYSTYKA STYLÓW NAUCZANIA:

• styl kierowniczy (autorytarny) - nauczyciel jako odpowiedzialny menadżer

• nauczanie przedmiotowe w oparciu o dyscyplinę naukową i wiedzę specjalistyczną

• cele zdefiniowane i określone - nauczanie masowe, propedeutyczne, wysoko zinstytucjonalizowane

• efektywność nauczania rozumiana jako racjonalne wykorzystanie czasu nauczania, zręczne techniki zadawania pytań i poleceń, trafna i szybka informacja zwrotna, motywowanie uczniów nawiązujące do koncepcji wzmocnień.

• Nauczyciel jako sprawny kierownik (organizuje czynności uczniów w czasie, zapewnia korelację między treścią kształcenia a treścią testów końcowych, gwarantuje dostateczną sposobność do uczenia się)

• nauczyciel jako system „proces - produkt” - przenoszenie (transfer) wiedzy do umysłu ucznia

• najpopularniejszy jest w klasach I - VI szkoły podstawowej

• Nauczyciel w klasach IV - VI musi być przygotowany merytorycznie

• nauczyciele mają przeświadczenie że muszą być dobrze przygotowani i wiedzę tę przekazać uczniom - nauczyciel menadżer

• Nauczyciel decyduje jak zorganizować czas uczniowi. Dba też o dobro i bezpieczeństwo uczniów

• styl terapeutyczny - nauczyciel jako mądry terapeuta

• Nauczanie jako prowadzenie ucznia do wyboru i opanowania treści oraz oszacowania własnych sukcesów ważnych zwłaszcza poza szkołą

• Respekt dla różnic indywidualnych - potrzeby, zdolności, dyspozycje, warunki uczniów decydują o doborze treści

• odpowiedzialność ucznia za swój własny rozwój

• Uczenie się przez doświadczenie - odkrywanie osobistego sensu uczenia się

• nauczanie jako humanistyczna terapia - wspomaganie rozwoju

• Nauczyciel pomaga uczniowi zachować ten dobrostan który teraz ma. Zapobiega w ten sposób zaburzeniom psychicznym

• Nie można zrezygnować z roli dorosłego w stosunku do ucznia. Przekazanie mu wiedzy takiej aby sam wziął swój rozwój w swoje ręce

• Nie zawsze to co uczymy się w szkole jest nam potrzebne poza nią

• uczeń powinien brać z czasem coraz większą odpowiedzialność za swój rozwój. Nauczyciel powinien pomagać uczniowi i w jaki sposób brać odpowiedzialność za dziecko.

• Brak odpowiedzialności nauczyciela za rozwój dziecka to dziecko czuje się samotne. Nie ma do kogo zwrócić się o pomoc

• uczeń ma się uczyć przez doświadczenie

• styl wyzwalający - nauczyciel jako twórczy odkrywca

• nauczanie jako proces badawczy - samodzielne poszukiwanie treści we współpracy z nauczycielem

• wyzwolenie umysłu ucznia z sieci przesądów (wiedzy potocznej rozumianej jako naiwna, nienaukowa) i doprowadzenie do odkrycia „prawdy”

• Nauczyciel jako wzór badacza - reprezentanta danej dyscypliny naukowej, rozumiejącego naturę nauczanych treści, które samodzielnie poszerza

• rozwijanie przez uczenie się cnót ducha (uczciwość, konsekwencja, bezstronność) i umysłu (rozsądek, otwartość, szacunek dla dowodów, ciekawość refleksyjność itd.)

• związek materiału nauczania z metodą uprawiania badań w danej dziedzinie: to czego nauczamy + to jak nauczamy prowadzi się do ukształtowania się struktur wiedzy

• nauczyciel jako badacz i wzór dla ucznia

• poszukiwanie prawdziwej wiedzy i wyzwolenie od banałów

• Niszczenie stereotypów. Uczeń powinien mieć umysł wyzwolony wtedy dopiero będzie dobrze wyedukowany

• Konfrontacja z banałami i nierozpowszechnianie ich

• Metody nauczania muszą być adekwatne do treści. Trzeba stawiać na doświadczenia

Teoretyczne podstawy zasad konstrukcji programu kształcenia

Operacja - to zespół czynności potrzebnych do zmiany.

DEFINICJE

Program kształcenia - ogólny projekt dokonywania zmian. Wielostronny, wielowymiarowy układ treści nauczanych czynności. Podkreślamy ważność układu treści w nauczaniu. Uporządkowany pod względem:

• typów operacji wykonywanych na materiale nauczania

• rodzaju materiału na którym są wykonywane operacje

• sposób wykonywania operacji

• musimy wybrak jak i gdzie będziemy realizować program kształcenia (Np. symulacje na ćwiczeniach)

Jest również dostosowany do:

• etapów rozwoju człowieka, jego możliwości poznawczych, emocjonalnych, sprawczych indywidualnych i społecznych sposobów działania

• różne typy nauczania są stosowane w różnych placówkach lub sytuacjach

(Janusz Gnitecki)

Program nauczania - ogół doświadczeń edukacyjnych zaplanowanych dla ucznia i nauczyciela które mają doprowadzić ucznia do osiągnięcia określonych stanów bądź umożliwić mu doświadczenie określonych przeżyć poznawczych i emocjonalnych […] Zapis zamierzonych zdarzeń edukacyjnych obejmujących zakładane wyniki uczenia się, czynności uczniów, odnoszące się do określonego materiału nauczania oraz niezbędne warunki skutecznego i sprawnego uczenia się. Zaplanowane czynności mają wywołać zamierzony efekt odnośnie nauczania aby pojawiła się zmiana. W tej definicji nie ma wyraźnej relacji uczeń - nauczyciel.

(Stanisław Dylak)

Program nauczania (inaczej curricullum) - w którym zakłada się:

• cel

• drogę do celu

• środek realizacji celu

Według niej można w programie nauczania zawrzeć zamierzenia na przyszłość ale i opisywać to co już się zdarzyło.

(Hanna Komorowska)

Curricullum - dawniej to była trasa przebiegu wyścigu rydwanów, dziś oznacza drogę.

Wszystkie te definicje odnoszą się do szerszego pojęcia i relacji. Nie ograniczają się tylko do szkoły i relacji uczeń - nauczyciel.

W praktyce - program można rozumieć jako:

• wykaz treści nauczania - postać inwentarza, spis tematów, wykaz haseł przeznaczonych do realizacji (multiprogram, program tematyczny, program funkcjonalny, program sytuacyjny, syllabus, itd.) - CZEGO UCZYĆ? Wykazem treści nauczania są Np. listy zagadnień na wykłady. Najczęściej posługujemy się nim w szkole w innych placówkach raczej nie ponieważ ta forma jest nastawiona na jakąś zamkniętą zmianę. Poza szkołą forma ta przydaje się w pracy z uczniami doświadczonymi (np. studenci) jak i w nauczaniu masowym.

• Zestaw planowanych działań pedagogicznych - wszystkie procedury metodyczne które można przewidzieć zwłaszcza procedury - metody budujące motywację do nauki (program waldorfski) - JAK UCZYĆ? Próba opisania tego jak będziemy pracować z uczniem. Stosowane w szkole waldowskiej, Steinera i Montessori. Szkoła Montessori wychodziła naprzeciw potrzebom ucznia. Nauczyciel czeka na pytania i propozycje ucznia czego chce się uczyć. W tej formie opisujemy metodę zajęć.

• Zestaw zamierzonych efektów pedagogicznych - wymierne i realne rezultaty przewidywane zmiany z zachowaniu ucznia, pożądane umiejętności - CO OSIĄGNĄĆ? Przewidujemy w programie jakie zmiany chcemy wywołać. Nie opisujemy tu środków i metod. Planowanie wynikowe. Opisujemy tylko wyniki i efekty kształcenia.

• Zestaw zadań do wykonania - wykaz zadań do opanowania nawykowego (program kursu...) - JAKĄ TECHNIKĘ OPANOWAĆ? Wpływa na nasze umiejętności nawykowe których mamy się nauczyć.

• Rejestr faktycznych doświadczeń - czego uczeń nauczył się naprawdę indywidualizacja jako fakt - WSZYSTKO CO „WYNOSIMY” ZE SZKOŁY Zastanawiamy się nad sensem tego co już zrobiliśmy i wprowadzić poprawki w przyszłości. Brak założeń tylko same fakty.

Program szkolny obejmuje to co jest aktywnie wspierane lub w jakiś inny sposób uznawane przez szkołę i nauczyciel bez względu na to czy znajduje swoje odbicie w rozkładzie zajęć [...] wartości i wzorce postępowania, które przyswajane są często przypadkowo. Zawiera się tu program jawny i ukryty. Procedury konstrukcji programu kształcenia:

• szczegółowe cele kształcenia

• materiał nauczania związany z celami kształcenia

• procedury osiągania celów

• opis założonych osiągnięć i propozycje metod ich pomiaru

Wzorzec programu - model pracy nad konstrukcją programu wynikający z przyjęcia tzw. „filozofii programu” który pozwala uporządkować elementy programu w całość. Elementy programu które podlegają decyzjom konstrukcyjnym:

• ideały, cele i zadania

• materiały nauczania

• sytuacje dydaktyczne

• sposoby ewaluacji

Wzorce programowe „ześrodkowane” na:

• materiale nauczania - przykładowe wzorce to:

• przedmiotowy

• dziedziny nauki

• pól treściowych

• korelacyjny

• procesualny

• uczniu - przykładowe wzorce to:

• doświadczenia i zainteresowania dziecka

• romantyczny

• humanistyczny

• problemach - przykładowe wzorce to:

• sytuacji życiowych

• problemów rdzeniowych (głównie społecznych)

• rekonstrukcjonistyczny

Podejście do sposobów formułowania celów w programach kształcenia (wg Ornstaina i Hunkinsa)

• behawiorystyczne

• ujecie techniczno - scjentystyczne

• szczegółowość, operacjonalizacja

• zakłada się że rezultaty uczenia się i wychowania można ustalić i precyzyjne opisać

• cele jako zamierzone rezultaty

• Możemy wszystko zmierzyć. Co nie da się opisać lub zmierzyć to nie wchodzi w ten model

• systemowo - menadżerskie

• cele są elementem procesu decyzyjnego

• kierowanie systemem wychowania poprzez cele

• cel ukierunkowuje pozostałe elementy systemu edukacyjnego

• cele nie muszą być operacyjne

• System to zbiór elementów zależnych od siebie i podporządkowanych celom. Systemem zarządzamy przez cele

• humanistyczne

• cel ukierunkowany na jednostkę

• obecność wartości celu

• rozwój wychowanka i jego samorealizacja jako kryterium doboru celu

• radość i szczęście wychowanka jako punkt odniesienia do konstrukcji celów

• Behawiorysta może być jednocześnie humanistą i na odwrót

• rekonceptualistyczne

• poszukiwanie osobistego sensu w procesie wychowania

• postawa krytyczna wobec porządku społecznego, wrażliwość społeczna

• program wychowania pod kontrolą wychowanka

• cele dobierane z maksymalnym świadomym i krytycznym udziałem wychowanka

• Podejście z zakresu pedagogiki krytycznej Możemy w pewien sposób wzbudzić relację społeczną

• Wychowanek musi mieć umiejętność refleksji krytycznej nad sobą

• Rekonceptualista może być behawiorystą jeśli uczeń tego potrzebuje. Nauczyciel musi być neutralny aksjologicznie

Analiza taksonomiczna treści kształcenia w procesie konstrukcji programów kształcenia

Taksonomia celów kształcenia (sfera poznawcza) wg Bolesława Niemierki:

Poziomy: Kategorie:

I - wiadomości

A - Zapamiętanie

B - Zrozumienie

II - umiejętności

C - zastosowanie w sytuacjach typowych

D - zastosowanie w sytuacjach problemowych

Taksonomia celów wychowania (sfera emocjonalno - społeczna) wg Bolesława Niemierki

Poziomy: Kategorie:

I - działania

A - Uczestnictwo w działaniu

B - Podejmowanie działania

II - postawy

C - Nastawienie na działanie

D - System działań

Zastosowanie taksonomicznej analizy treści kształcenia

• Konstrukcja programu kształcenia jako: (nauczyciel - ministerstwo)

• planowanie celów - dobór wzorca programowego, proporcja planowanych osiągnięć na poszczególnych poziomach taksonomicznych

• analiza materiału - dobór tematów i układ zagadnień merytorycznych

• planowanie kontroli osiągnięć - analiza taksonomiczna treści testowych pod kątem ich zgodności z celami

• realizacja zajęć - formułowanie pytań poleceń i zadań oraz innych elementów organizujących sytuację dydaktyczną (dobór procedur realizacji celów - metody, środki, przestrzeń i czas)

• Ocena jakości pracy szkoły - ewaluacja systemu kształcenia (ocena osiągnięć uczniów w testach zewnętrznych, badania naukowe dotyczące jakości pracy szkoły, ocena kompetencji uczniów w celu ustalenia tzw. wartości dodanej, ocena pracy nauczyciela, monitorowanie zmian - w tym reform edukacyjnych itp.)

• samokontrola i samoocena ucznia (poprawa samoświadomości poprawa komunikacji nauczyciel - uczeń i uczeń - rodzic, rodzic - nauczyciel, monitorowanie decyzji edukacyjnych, planów życiowych)

Poziom taksonomiczny wg B. Blooma	Dziedzina wiedzy	Przykład czasownika operacyjnego	Opis zachowania końcowego
ZAPAMIĘTANIE	Fakty	Wymienić, zdefiniować, nazwać, rozpoznać	Wymienić elementy budowy celu operacyjnego
ZROZUMIENIE	Pojęcia	Wytłumaczyć, opisać, scharakteryzować, podać przykład, wyrazić swoimi słowami	Opisać różnice między celem ogólnym a operacyjnym Podać przykład celu operacyjnego
ZASTOSOWANIE	Zasady	Zastosować, wykonać z zastosowaniem, posłużyć się zasadami,	Dokonać operacjonalizacji celu ogólnego
ANALIZA	Rozwiązywanie problemów typu „odkryć”	Wyciągnąć wniosek, uzasadnić tezę, odkryć przyczynę, dokonać analizy, znaleźć argument	Odkryć przyczyny powstania typowych błędów w zakresie praktycznego zastosowania operacjonalizacji Opisać skutki upowszechniania zasad operacjonalizacji w praktyce w polskim systemie oświatowym
SYNTEZA	Rozwiązywanie problemów typu „wynaleźć”	Przewidzieć, zaprojektować dalszy ciąg, rozwinąć myśl, wynaleźć, wytworzyć	Zaprojektować metody kształcenia nauczycieli w zakresie tworzenia celów operacyjnych
EWALUACJA	Rozwiązywanie problemów decyzyjnych	Zadecydować, ocenić, osądzić, zrecenzować, usprawiedliwić	Ocenić projekt systemu kształcenia pod kątem trafności doboru i poprawności konstrukcji celów operacyjnych Opracować autorski projekt systemu kształcenia z poprawnie dobranymi celami w postaci ogólnej i operacyjnej

Metody kształcenia - definicje i typologie czyli Brad Pitt na rydwanie

Kilka stanowisk, prób definicji dla porównania i znalezienia cech wspólnych i odmienności w operowaniu definiowanym pojęciem

Metoda... - co właściwie definiujemy?

• Metoda nauczania

• metoda kształcenia

• metoda uczenia się - nauczania

• model uczenia się - nauczania

• strategia nauczania

• procedura nauczania

methodos (gr.) - oznacza: drogę, sposób dochodzenia do prawdy, świadome i konsekwentne stosowany zespół celowych czynności (podejmowanych dla osiągnięcia celu)

K. Sośnicki operuje terminem metoda nauczania jest to systematycznie stosowany przez nauczyciela sposób pracy dydaktycznej obejmujący różne czynności nauczyciela i uczniów które mają prowadzić do rozumienia i opanowania nowych treści i do uzyskania przynajmniej podstawowych umiejętności związanych z tymi treściami. Opanowania w ten sposób przez uczniów: wiedza ma się stać materiałem do działania oraz ma wpłynąć na jego rozwój umysłowy.

Władysław Piotr Zaczyński ujmuje metodę nauczania jako celowo i systematycznie stosowany sposób kierowania pracą uczniów w procesie dydaktycznym użyty ze świadomością możliwości jego zastosowania

Wincenty Okoń przyjmuje określenie metodę kształcenia jako wypróbowany i systematycznie stosowany układ czynności nauczycieli i uczniów. Kontrolowanych świadomie w celu spowodowania założonych zmian w osobowości uczniów.

Jerzy Kujawiński zwolennik pojęcia „model nauczania” ogólny plan lub schemat który ma pomóc uczniom opanować określone rodzaje wiedzy postaw lub umiejętności. Na model składa się zbiór określanych poczynań zaplanowanych z zamiarem osiągnięcia pożądanych efektów pedagogicznych.

Bruce Joyce, Marshall Weil byli zwolennikami koncepcji „modelu nauczania” wg nich jest to koncepcja oparta o poznawczą orientację teoretyczną w której kładzie się nacisk na osobniczą rekonstrukcję wiedzy przez ucznia.

Dwie funkcje modelu uczenia się (w kolejności):

• model jako schemat pewnego typu procesu uczenia się ucznia

• model jako konstrukcja regulująca postępowanie nauczyciela

Stosowanie modelu pozwala uczniowi opanować:

• pewnego rodzaju treści - „nowa wiedza”

• samego modelu - uświadomienie uczniowi istoty procesu uczenia się i własnych procesów poznawczych

Esencja badań nad własnym i cudzym nauczaniem stanowi pokonanie trudności zaprojektowania doświadczeń dydaktycznych uczniów na które składa się:

• cały zespół warunków zewnętrznych

• oraz to co zachodzi w umyśle ucznia w związku z tymi warunkami

Anna Sajdak - podsumowanie - Metoda nauczania:

układ czynności kierowany na: wywołanie ukierunkowanie i wspomaganie procesu uczenia się ucznia w wyniku którego ma zajść zmiana (zaplanowana) Podstawowa zmiana może być rozumiana jako zdobycie nowych informacji , nabycie umiejętności posługiwania się nową wiedzą w praktyce, rozwijanie zainteresowań i zdolności oraz kształtowanie postaw i świata wartości ucznia

Uczenie się poprzez działanie czyli lekcje o asertywności , tańcach i... pierogach.

Funkcja modelu - Model ten służy do nauczania wiedzy deklaratywnej (ustrukturalizowanej czyli takiej której można nauczyć krok po kroku. Charakterystyczne zwroty to: wiem że należy..., trzeba... można.... ) i wiedzy proceduralnej potrzebnej do opanowania prostych i złożonych czynności. Wiem jak..., zrobić coś..., działać gdy..., postępować aby...

Podstawy teoretyczne:

• behawioryzm zwłaszcza teoria Skinnera. Ludzie uczą się i działają w określony sposób w wyniku wzmocnień związanych z danym zachowaniem

• teoria społecznego uczenia się - A. Bandura modelowanie

Bandura w swojej teorii rozróżnia między uczeniem się rozumianym jako przyswajanie i wykonaniem czyli zachowaniem które możemy obserwować większość tego co ludzie się uczą to efekt obserwacji innych i zapamiętywanie ich zachowania. Wtedy też zostają im oszczędzone niepotrzebne pomyłki. Uczenie składa się wg Bandury z:

• zwrócenie uwagi ucznia na ważne momenty tego czego ma się nauczyć

• zapamiętanie danego zachowania

• umiejętność powtórzenia lub wykonania go

• Badania nad efektywnością ucznia - badania typu „proces - produkt”

Przedmiotem badań były związki między zachowaniem nauczyciela a osiągnięciami ucznia. Dane pokazują że:

• czas przydzielony na dane zadanie i wykorzystany na nie pozostaje w związku z osiągnięciami ucznia (zarządzanie czasem).

• Uczniowie nauczycieli wyraźnie kierujących nauczaniem byli bardziej zaangażowani w pracę niż uczniowie nauczycieli którzy nadawali im większą swobodę (dobra organizacja zajęć).

T. L. Good D. A. Grouws - badanie w nowym paradygmacie tzw. proces - produkt (działanie nauczyciela - osiągnięcia ucznia). W badaniach chodziło o doszukanie się działań (proces) które prowadziły do ponad przeciętnych wyników w testach (produkt).

Wnioski ukazują że efektywność nauczania jest powiązana z konkretnymi zachowaniami nauczyciela:

• Nauczanie zbiorowe jest efektywniejsze niż nauczanie w innych formach, zwłaszcza gdy nauczyciel potrafi zapewnić właściwy tok lekcji

• Efektywniejsi nauczyciele działali w większym stopniu celowo i bardziej zrozumiale objaśniali materiał

• Mieli oni także wyższe oczekiwania które wyraźnie uczniom komunikowali

• mieli mniej problemów związanych z utrzymaniem ładu w klasie

• Z takimi nauczycielami uczniowie częściej nawiązywali relacje - nauczyciele byli postrzegani jako bardziej otwarci

• Informacje zwrotne następowały szybko i nie oceniały

• Pochwały były rzadsze gdyż ich nadmiar wpływa niekorzystnie na proces uczenia się

Prowadzenie lekcji - syntaksa. Jednostka lekcyjne zwykle składa się z pięciu części:

• PRZEDSTAWIENIE CELÓW I WYWOŁANIE NASTAWIENIE

cele powinny być widoczne, napisane na tablicy lub powielone i rozdane. Należy również wskazać na ich związek z lekcją poprzednią i następną. Uczniów poinformować jaki będzie tok lekcji i poszczególne jej części uwzględniając czas przeznaczony na nie.

• POKAZ UMIEJĘTNOŚCI LUB OBJAŚNIENIE MATERIAŁU

Aby nie uczyć błędnie nauczyciel powinien się gruntownie przygotować to tego elementu lekcji. W tym celu wskazane jest wcześniejsze przećwiczenie tego co będzie na lekcji pokazane. Można bowiem wymaga od uczniów poprawności tylko gdy się jest pewnym że pokaz był poprawny.

• ZORGANIZOWANIE ĆWICZEŃ POD KIERUNKIEM

powinny być niewielkie i sensowne. Dobrze gdy prowadzą do „przeuczenia” - automatycznego powtarzania zachowań które stają się nawykami. Początkowa faza powinna przebiegać pod nadzorem by uniknąć nieświadomych błędów. Ćwiczenia zmasowane nadają się lepiej do uczenia się nowych umiejętności natomiast rozłożone w czasie do ćwiczenia umiejętności już nabytych. Zadana praca domowa jest przedłużeniem ćwiczeń pod kierunkiem.

• SPRAWDZENIE POSTĘPÓW I DOSTARCZENIE INFORMACJI ZWROTNEJ

Powinna być przekazana jak najszybciej w sposób konkretny, ma być dostosowana do stopnia zaawansowania ucznia. Częścią informacji zwrotnej jest też pochwała zamiast wytknięcia błędu można także łączyć informację pozytywną z negatywną. Niekiedy jednak zostaje wypowiedziana tylko negatywna - wtedy powinna ona być uzupełniana prawidłowym pokazem wykonania zadania. W informacji zwrotnej należy zwracać uwagę na sam proces wykonywania czynności nie zaś rezultat. Na koniec warto pokazać uczniom jak mają sami oceniać swoje osiągnięcia np. przez podanie kryteriów oceny.

• SAMODZIELNE ĆWICZENIA I TRANSFER (PRZENIESIENIE) UMIEJĘTNOŚCI NA BARDZIEJ ZŁOŻONE SYTUACJE

Umiejętne zadanie pracy domowej i innych zadań ukazujących zakres „przeniesienia” umiejętności nabytych w szkole na sytuacje życiowe poza szkołą.

Metody praktyczne czyli uczenie się przez działanie wg Okonia - opierają się na aktywności praktyczno - technicznej (na zajęciach zawodowych wychowanie przez pracę) Można podzielić je na dwie grupy:

• metody ćwiczebne - usprawnienie do zadań wytwórczych

• metody realizacji zadań wytwórczych - bezpośrednia realizacja

Funkcje oceniania uczniów

• informacyjna (jak daleko jesteśmy od celu kształcenia)

• Szkoła tradycyjna - jaki jest poziom osiągnięć ucznia w stosunku do założeń programu

• szkoła alternatywna - jaki jest poziom rozwoju ucznia w stosunku do jego możliwości

• selekcyjna (jak rozpoznać ucznia który realizuje cele kształcenia i... co z nim zrobić)

• Szkoła tradycyjna - Jakie najdoskonalsze procedury selekcji zastosować (dydaktyczne, polityczne itd)

• szkoła alternatywna - po co stosować selekcję uczniów w procesie kształcenia

• motywacyjna (jak przez ocenianie wpłynąć na równowagę między wysiłkiem ucznia a jego rezultatami w nauce)

• Szkoła tradycyjna - jakie oceny wystawiać aby zwiększyć efektywność kształcenia

• szkoła alternatywna - czy i jak oceniać by maksymalnie sprzyjać rozwojowi ucznia

Przedmiot oceny szkolnej (wg Sośnickiego)

• SZKOŁA TRADYCYJNA

• wiedza

• ocena aktualistyczna

• pomiar dydaktyczny (Np. matura)

• ocena analityczna (wg Niemierki)

• ocena nie pokazuje jak do niej doszliśmy

• przedmiot oceny szkolnej mówi nam co jest oceniane

• ocena pokazuje stan wiedzy w danym momencie

• ocena = wyrok

• ocena jest statyczna

• wiedza do oceny jest wyizolowana z danego materiału

• SZKOŁA ALTERNATYWNA

• rozwój

• ocena dyspozycyjonalna

• ewaluacja jakościowa (Np. portfolio)

• ocena holistyczna (wg Niemierki)

• rozwój ukazują co najmniej dwie liczby

• ocena rozwoju pokazuje obraz możliwości

• opis środowiska z którego uczeń się wywodzi

---