Jakie warunki musi spełnić utwór, aby był przedmiotem ochrony prawa autorskiego ? (art.1,1)
Art. 1. 1. Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór).
Aby dzieło zostało uznane utworem muszą być spełnione następujące warunki:
- musi być rezultatem pracy człowieka. Znaczy to że twórca nie może być osobą prawną. Ustawa mówi o przejawie działalności, którą rozumie się jako działanie twórcy skierowane na powstanie określonego rezultatu, niezależnie od zgodności pierwotnych intencji z ostatecznym wynikiem.
- musi to być działalność twórcza o indywidualnym charakterze, tzn. zawierające elementy nowości. Jednocześnie nie istnieją obiektywne kryteria, przy spełnieniu których możemy mówić o twórczym i indywidualnym charakterze określonego przejawu działalności ludzkiej. Najczęściej przyjmuje się, że działalność twórcza o indywidualnym charakterze jest przeciwstawna do działań czysto technicznych, z góry wyznaczonych przez czynniki zewnętrzne lub osoby inne niż wykonawca, co powoduje brak pewnego marginesu swobody, mogącego mieć charakter twórczy i indywidualny.
- utwór musi zostać utrwalony bądź ujawniony. Nie chodzi tu o utrwalenie w materialnej postaci, a raczej o uzewnętrznienie, wykonanie w jakikolwiek sposób.
Nie ważny jest sposób wykonania utworu, jego przeznaczenie ani wartość (*estetyczna, materialna, funkcjonalna).
Co to znaczy, że utwór musi być ustalony? Jaka jest różnica między ustaleniem w prawie Unii Europejskiej a prawie amerykańskim?
Art. 1. 3. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nie ukończoną.
Utwór powstaje w momencie jego ustalenia. Ustalenie utworu powinno być identyfikowane z jego uzewnętrznieniem, ujawnieniem twórczego dzieła w taki sposób, aby zainteresowane osoby miały potencjalną możliwość zapoznania się z danym utworem. Ustaleniu utworu nie musie jednak towarzyszyć jednoczesne zakomunikowanie go innym niż twórca osobom, które może nastąpić nawet po długim okresie od momentu ustalenia, w zależności od decyzji w tym zakresie samego twórcy, który rozpowszechnianiem swojego dzieła może nie być zainteresowany.
Ustalenie utworu może najogólniej rzecz biorąc nastąpić w dwóch podstawowych odmianach:
a) w postaci utrwalenia utworu,
b) bez jego utrwalenia.
Utrwalenie utworu stanowi dominującą z praktycznego punktu widzenia postać ustalenia przedmiotu praw autorskich i ma miejsce wówczas, gdy utwór zapisany zostanie na określonym nośniku materialnym.
W prawie autorskim USA do ustalenia utworu konieczne jest jego utrwalenie, natomiast w Unii Europejskiej wystarcza samo wykonanie improwizacji muzycznej czy wygłoszenie referatu, bez potrzeby utrwalania ich na przedmiotach fizycznych.
Czy wyliczenie utworów chronionych w art. 1,2 ma charakter zamknięty, czy przykładowy? Które słowo w tym przepisie ma kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia tego problemu?
Art. 1. 2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
2) plastyczne,
3) fotograficzne,
4) lutnicze,
5) wzornictwa przemysłowego,
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
7) muzyczne i słowno-muzyczne,
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
9) audiowizualne (w tym wizualne i audialne).
Wyliczenie ma charakter przykładowy. Słowo-klucz: „w szczególności”.
Czy odkrycia naukowe, wzory matematyczne, idee, procedury metody i zasady działania objęte są ochroną prawno - autorską? (art.1,2 ze znaczkiem1)? Czy są chronione przez Prawo Własności Przemysłowej, tzn. czy można je np. objąć ochroną patentową?
Są objęte ochroną prawno-autorską, nie są chronione przez prawo własności przemysłowej.
Na czym polega różnica między utworem pierwotnym a utworem zależnym? Podaj przykład utworu zależnego. Czy wolno publikować (rozpowszechniać ) utwory zależne bez zgody twórcy utworu pierwotnego lub jego prawnego następcy? (art.2,1)
Art. 2. 1. Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego.
Utwór pierwotny (samoistny) - taki, w którym nie wykorzystano twórczych elementów pochodzących z dzieł innego autora. Do tej kategorii należą też dzieła inspirowane cudzą twórczością, w przypadku których należy zapytać o zgodę.
Utwór zależny - opracowanie cudzych utworów (tłumaczenia, przeróbki, adaptacje, streszczenia, dopisanie dalszego ciągu, scenariusz na podstawie dzieła literackiego). Muszą one wymieniać twórcę i tytuł utworu pierwotnego, z tym, że zgoda nie jest potrzebna na sam fakt tłumaczenia dzieła, a tylko na wykorzystanie tego przekładu, np. wydanie go drukiem. Jeżeli w ciągu 5 lat od wyrażenia zgody przez twórcę oryginału utwór zależny nie zostanie rozpowszechniony, twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie.
Czy osoba prawna może być twórcą utworu?
Osoba prawne - trwałe zespolenie ludzi i środków materialnych w celu realizacji określonych zadań. Jest tworem abstrakcyjnym - nie istnieje namacalnie. Nie może być twórcą utworu; tylko osoba fizyczna może być twórcą.
Czy twórcą może być osoba niepełnosprawna umysłowo? Niepełnoletnia?
Tak. Nieistotne są cechy osobowościowe twórcy, przymioty mentalne, zdolność do czynności prawnych.
Czy ochronie prawno autorskiej może podlegać utwór sprzeczny z np. z prawem karnym?
Dzieło, którego treść godzi w publiczną moralność, a nawet jest sprzeczna z prawem, może być uznane za utwór i być przedmiotem prawa autorskiego.
Czy ochronie może podlegać pojedynczy dźwięk, czy też tylko ich sekwencja?
Tylko sekwencja.
Czy twory przyrody mogą podlegać ochronie prawno autorskiej? Akustyk nagrywa dźwięk przyrody i używa go do wzbogacenia utworu. Co wówczas jest przedmiotem (i czy jest) ochrony?
Twory przyrody nie podlegają ochronie prawno-autorskiej. Gdy akustyk nagra dźwięk przyrody, nagranie jest przedmiotem ochrony.
Dokończ zdanie: „ Domniemywa się, że twórcą jest osoba, której nazwisko…” (art. 8,2)
„… w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu”.
Na czym polega tzw. pracownicze prawo do utworu? Jakie terminy i procedury tu decydują? Jaka jest różnica między regulacjami w tej kwestii dotyczące zwykłych utworów (art.12 i 13) a programami komputerowymi? (art.74,3)
Art. 12. 1. Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej, pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy, nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.
2. Jeżeli pracodawca, w okresie dwóch lat od daty przyjęcia utworu, nie przystąpi do rozpowszechniania utworu przeznaczonego w umowie o pracę do rozpowszechnienia, twórca może wyznaczyć pracodawcy na piśmie odpowiedni termin na rozpowszechnienie utworu z tym skutkiem, że po jego bezskutecznym upływie prawa uzyskane przez pracodawcę wraz z własnością przedmiotu, na którym utwór utrwalono, powracają do twórcy, chyba że umowa stanowi inaczej. Strony mogą określić inny termin na przystąpienie do rozpowszechniania utworu.
3. Jeżeli umowa o pracę nie stanowi inaczej, z chwilą przyjęcia utworu pracodawca nabywa własność przedmiotu, na którym utwór utrwalono.
Art. 13. Jeżeli pracodawca nie zawiadomi twórcy w terminie sześciu miesięcy od dostarczenia utworu o jego przyjęciu, nieprzyjęciu lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania określonych zmian w wyznaczonym w tym celu odpowiednim terminie, uważa się, że utwór został przyjęty bez zastrzeżeń. Strony mogą określić inny termin.
Art. 74. 3. Prawa majątkowe do programu komputerowego stworzonego przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracodawcy, o ile umowa nie stanowi inaczej.
4. Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego obejmują prawo do:
1) trwałego lub czasowego zwielokrotnienia programu komputerowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie; w zakresie, w którym dla wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania i przechowywania programu komputerowego niezbędne jest jego zwielokrotnienie, czynności te wymagają zgody uprawnionego,
2) tłumaczenia, przystosowywania, zmiany układu lub jakichkolwiek innych zmian w programie komputerowym, z zachowaniem praw osoby, która tych zmian dokonała,
3) rozpowszechniania, w tym najmu, programu komputerowego lub jego kopii.
Jakie prawa ma uczelnia wobec prac licencjackich, magisterskich i doktorskich swoich studentów i doktorantów? (art.15a, art. 14 interpretowany a contrario). Czy promotor ma prawo „dopisać się” do pracy swojego studenta (tzw. współautorstwo honorowe) lub wykorzystywać ją bez podania źródła?
Prawa uczelni do utworów swoich studentów i doktorantów ograniczają się do prawa pierwszej publikacji - do 6 miesięcy od obrony pracy. Jeśli w tym czasie praca nie zostanie rozpowszechniona, student/doktorant staje się jej pełnym dysponentem. Student traktowany jest jako współautor, ma prawo do tego, aby jego nazwisko widniało na wydanym egzemplarzu pracy. Promotor nie powinien dopisywać swojego nazwiska do pracy studenta, jednak student powinien zaznaczyć w przypisie nazwisko promotora.
Na czym polega tzw. dualistyczna koncepcja prawa autorskiego?
Prawa autorskie składają się z dwóch kategorii:
osobiste
Art. 16. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i nie podlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem,
majątkowe
Art. 17. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Wymień kilka przykładów praw osobistych (art.16)
Prawo do:
1) autorstwa utworu,
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo,
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania,
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Jak długo trwa ochrona osobistych praw autorskich?
W nieskończoność.
Czy prawa osobiste można sprzedać? Zrezygnować z nich? Darować? Na czym polega problem tzw. ghostwriterów?
Praw osobistych nie można się zrzec, sprzedać, zrezygnować z nich, darować.
Ghostwriter - pisarz, któremu zleca się napisanie książki, artykułu, przemówienia dla polityków; pomaga on też w pisaniu autobiografii sławnych osób. Pod utworem stworzonym przez ghostwritera podpisuje się osoba, która go wynajęła. W polskim prawie nie ma regulacji dotyczących kwestii umów i kwestii prawnych związanych z ghostwritingiem. Polskie prawo nie jest przychylne stosowaniu ghostwritingu; chroni prawa autorskie tak, że nawet sam twórca nie może zrobić z nimi tego, co mu się podoba.
Jaki jest najczęściej spotykany przykład naruszania autorskich praw osobistych, zwłaszcza prawa do autorstwa?
Plagiat
W jaki sposób można naruszyć prawo do autorstwa przez naruszenie prawa do cytatu?
Prawo do cytatu - wolno bez zgody autora przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnieniem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości. W celach dydaktycznych i naukowych wolno zamieszczać rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych utworów w podręcznikach, przy czym wówczas cytowanemu twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Przy zastosowaniu cytatu zawsze trzeba podać twórcę oraz źródło konkretnego fragmenty, z którego on pochodzi. Powinno być to wskazanie dokładne, która część z którego źródła została zapożyczona. Zaniedbanie tego obowiązku powoduje naruszenie autorskich praw osobistych twórcy. W cytacie nie należy wprowadzać żadnych zmian. Można pewne rzeczy dopisać, ale nie powinno to sprawiać wrażenia, że autor dopisku i autor cytatu to ta sama osoba, dlatego wszelkie tego typu zmiany trzeba wyraźnie oddzielić od cytowanego fragmentu (np. cudzysłów).
Podaj podstawowe rodzaje plagiatu. Czy plagiat jest przestępstwem karnym? Jakie konsekwencje ponosi student (doktorant, ubiegający się o habilitację) w razie popełnienia plagiatu?
Plagiat - skopiowanie cudzej pracy/pomysłu (lub jej części) i przedstawienie pod własnym nazwiskiem, np. obrazu, grafiki, fotografii, odkrycia, piosenki, wiersza, wynalazku, pracy magisterskiej lub doktorskiej, pracy naukowej. Przywłaszczenie sobie autorstwa cudzego utworu lub jego fragmentu, tzn. ukrycia źródła ich pochodzenia, oznacza kradzież intelektualną, kradzież idei. Plagiat z założenia jest umyślny, plagiator przypisuje sobie cudzą twórczość. Nie odnosi się do grafiki/tekstów w domenie publicznej, czyli możliwych do użytku dla każdego. Np. gdy osoba użyje grafiki/tekstu, który jest ogólnie dostępny, a druga osoba użyje tej samej grafiki/tekstu, nie można tego uznać za plagiat, jako że obydwoje odbiorcy mają do tej grafiki/tekstu takie same prawa.
Rodzaje plagiatu:
jawny - przejęcie całości lub fragmentu cudzego utworu i opatrzenie go własnym nazwiskiem,
ukryty - autor przejmuje fragmenty z cudzego utworu bez podania źródła i pierwotnego autora, a następnie wplata je do własnych wywodów. Odnosi się to nie tylko do dosłownych zapożyczeń (słowo w słowo, kopiowanie), ale również do odwzorowania danego utworu przy użyciu innych wyrazów, oddających jednak dokładnie tę samą treść i konstrukcję myślową (rodzaj wywodu).
Plagiat jest przestępstwem karnym. W razie popełnienia plagiatu student (doktorant ubiegający się o habilitację) ponosi następujące konsekwencje:
- zawieszenie w prawach studenta do czasu wydania orzeczenia przez komisję dyscyplinarną,
- wstrzymanie przez rektora postępowania o nadanie tytułu zawodowego do czasu wydania orzeczenia przez komisję dyscyplinarną oraz złożenie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa; można też odebrać tytuł zawodowy,
- odpowiedzialność karna i cywilno-prawna (grzywna, kara ograniczenia lub pozbawienia wolności do lat 3).
Jakie warunki musi spełniać cytat, aby nie stanowił naruszenia prawa autorskiego?
- musi być rozpoznawalny - czytelnik musi wiedzieć, które słowa są słowami autora, a które są cytowane,
- musi być wyraźnie oznaczony co do autorstwa i źródła w każdym przypadku, w którym się pojawia. Nie wystarczy samo ogólne odwołanie się do autorów lub dzieł w końcowym zestawieniu bibliografii lub źródeł. W przypadku przytaczania cytatów, których autorstwo nie jest znane (rozpowszechniane były anonimowo), należy taką okoliczność również zaznaczyć,
- zamieszczenie cytatu musi być uzasadnione celem - ma służyć wyjaśnieniu lub nauczaniu, krytycznej analizie lub prawom gatunku twórczości,
- pełni funkcję pomocniczą - ma służyć uzupełnieniu i wzbogaceniu dzieła, nie może go natomiast zastępować ani tworzyć jego zasadniczej konstrukcji. Tworzone dzieło ma być samoistne, nie może polegać na przytoczeniu cudzej twórczości, ewentualnie jedynie z własnym, krótkim komentarzem. Nie może być również serią cytatów, nawet gdyby to były cytaty z różnych dzieł i autorów. Cytaty w samoistnym utworze powinny mieć rolę podrzędną,
- cytowanie musi spełniać ogólne wymogi dozwolonego użytku - nie może naruszać normalnego korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy twórcy.
Nie jest jednoznacznie określona dopuszczalna wielkość cytatu. Musi on jednak pozostawać w takiej relacji do całości dzieła, aby nie było wątpliwości, że powstało własne, samoistne dzieło.
Jak długo trwa ochrona praw autorskich majątkowych? Czy można ją skrócić? Ja długo trwa ochrona patentowa? Czy można ją skrócić?
Art. 36. Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat siedemdziesięciu:
1) od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich - od śmierci współtwórcy, który przeżył pozostałych,
2) w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany - od daty pierwszego rozpowszechnienia, chyba że pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora lub jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość,
3)w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie niż twórca - od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie został rozpowszechniony - od daty jego ustalenia,
4)w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci najpóźniej zmarłej z wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, operatora obrazu, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego.
Art. 37. Jeżeli bieg terminu wygaśnięcia autorskich praw majątkowych rozpoczyna się od rozpowszechnienia utworu, a utwór rozpowszechniono w częściach, odcinkach, fragmentach lub wkładkach, bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdej z wymienionych części.
Ochrona patentowa trwa 20 lat od daty zgłoszenia wynalazku do ochrony. Może zostać skrócona, jeśli patent wygaśnie.
Na czym polega tzw. własny użytek osobisty? (art.23)
Art. 23. 1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego. Przepis ten nie upoważnia do budowania według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego.
2. Zakres własnego użytku osobistego obejmuje krąg osób pozostających w związku osobistym, w szczególności pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Czy w ramach dozwolonego użytku osobistego można xerować (przepisywać) całe prace?
Tak, jeśli zostały rozpowszechnione.
Czy dozwolony użytek osobisty dotyczy także projektów architektonicznych? (art.23)
Nie.
Podaj kilka przykładów dozwolonego użytku publicznego.
Dozwolony użytek publiczny daje możliwość korzystania z dzieła bez zgody uprawnionego ze względu na interes publiczny oraz potrzeby kulturalno-oświatowe społeczeństwa. Przykłady:
- sprawozdania o aktualnych wydarzeniach,
- aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione,
- aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie,
- mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach,
- krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.
Czy prace umieszczone w Internecie podlegają ochronie prawno autorskiej?
Tak.
Czy mapa może być przedmiotem ochrony prawno autorskiej? Uzasadnij odpowiedź.
Tak. Art. 1. 2. Ppkt 1): przedmiotem prawa autorskiego są utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).
Akustyk generuje dźwięk, który w istocie „buduje” cały utwór. Czy twórca innego utworu może go wykorzystać bez zgody twórcy pierwotnego?
Nie.
Czy sampling narusza prawa autorskie twórcy utworu „samplowanego”? Czy narusza prawa producenta fonogramu?
Sampling jest utworem zależnym. Jeśli nie rozpowszechnimy utworu, nie narusza praw autorskich twórcy utworu samplowanego.
W jakich warunkach można użyć cytatu muzycznego, by nie naruszyć prawa autorskiego?
- osoba korzystająca z fragmentu cudzej kompozycji w ramach cytatu nie ma prawa ingerować w treść i formę fragmentu cytowanego utworu, przerabiać go, opracowywać, czyli tworzyć dzieł zależnych,
- cytat nie może stać się elementem dominującym nowego utworu,
- cytowanie musi mieć cel.
Czy wariacja muzyczna, np. w przypadku muzyki jazzowej jest utworem zależnym, czy inspirowanym (a więc pierwotnym)?
Wariacja jest utworem zależnym.
Czy chcąc wzbogacić brzmienie utworu akustyk może bez zgody wykorzystać cudze nagranie np. dźwięków przyrody, czy odgłosy o charakterze technicznym, czy też powinien nagrać własny?
Powinien nagrać własny.
W utworze „Money” Roger Waters (Pink Floyd) wykorzystał dźwięk kasy sklepowej puszczony od tyłu. Czy możesz wykorzystać to samo nagranie lub inne utrzymane w tej samej konwencji? Czy wolno Ci wykorzystać np. dźwięk polskiej kasy fiskalnej?
Nie
Czy przeniesienie praw majątkowych do utworu (np. jego sprzedaż) i udzielenie licencji wymaga wyliczenia w umowie tzw. pól eksploatacji (art. 41,2)
Pole eksploatacji - określenie sposobu, w jaki może być wykorzystany utwór. Przykłady: druk, zapis magnetyczny, dystrybucja techniką cyfrową, najem i wypożyczenie, publiczne wykonanie, reemisja w mediach.
Art. 41. 2. Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych lub umowa o korzystanie z utworu, zwana dalej "licencją", obejmuje pola eksploatacji wyraźnie w niej wymienione.
Czy można umieścić w umowie pola eksploatacji nieznane w chwili podpisania umowy (art. 41.3)?
Nie można.
Art. 41. 3. Nieważna jest umowa w części dotyczącej wszystkich utworów lub wszystkich utworów określonego rodzaju tego samego twórcy mających powstać w przyszłości.
O jakim polu eksploatacji mowa w art. 50: udostępnienie utworu w sposób umożliwiający każdemu dostęp do utworu w czasie i miejscu przez niego wybranym?
Publiczne wykonanie albo publiczne odtworzenie.
Na czym polega różnica między licencją wyłączna a niewyłączną (dotyczy zarówno prawa autorskiego, jak i prawa własności przemysłowej)?
Licencja wyłączna - zezwolenie uprawnionego do wyłącznego korzystania z prawa na określonym terytorium lub polu eksploatacji prawa.
Licencja niewyłączna - zezwolenie uprawnionego wielokrotne, niewyłączne dla jednego podmiotu, dopuszczające wzajemną konkurencję biorców.
Jeśli z treści umowy nie wynika jasno, czy jest to umowa przenosząca prawa autorskie, czy licencyjna, domniemujemy, że jest to umowa … (art. 65)
Art. 65. W braku wyraźnego postanowienia o przeniesieniu prawa, uważa się, że twórca udzielił licencji.
Wskaż zasadnicze różnice między zakresem ochrony „zwykłych” utworów a ochroną programów komputerowych (rozdz. 6).
Do programów komputerowych nie stosuje się przepisów:
- nienaruszalność treści i formy utworu,
- decydowanie o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności,
- nadzór nad sposobem korzystania z utworu,
- bez zezwolenia twórcy można korzystać z już rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego użytku osobistego,
- w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań można korzystać z rozpowszechnionych utworów oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów tego utworu.
Itd., to wszystko jest w rozdziale „Przepisy szczególne dotyczące programów komputerowych”.
Czy dozwolony użytek osobisty dotyczy programów komputerowych? (art.23)
Nie.
Jakie konsekwencje cywilnoprawne poniesiesz na podstawie tzw. dyrektywy entforcement w przypadku umyślnego lub nieumyślnego naruszenia cudzych praw autorskich (rozdz.9)
Zapłata stosowna - pokrycie szkód, jakie poniósł właściciel utworu; w przypadku programów komputerowych - koszty licencji.
umyślne naruszenie: dwukrotność zapłaty stosownej,
nieumyślne: trzykrotność zapłaty stosownej; sąd może dodatkowo zarządzić dwukrotność zs. na rzecz fundacji promocji twórczości.
Podaj i omów przesłanki zdolności patentowej wynalazku.
- charakter techniczny, praktyczne zastosowanie,
- rozwiązanie, które do tej pory nie zostało objęte ochroną patentową,
- pewien poziom wynalazczości (oceniany przez znawców danej dziedziny) - wynalazek nie wynika w sposób oczywisty z aktualnego stanu wiedzy, stanowi element zaskoczenia dla znawcy, jest rozwiązaniem problemu dotychczas bezskutecznie podejmowanego, zaspokaja nową (nieuświadomioną) potrzebę społeczną, umożliwia zwiększenie efektywności, umożliwia osiągnięcie szczególnego, nieoczekiwanego efektu,
- musi nadawać się do zastosowania przemysłowego - wytwór lub sposób będący wynalazkiem może być faktycznie uzyskany lub technicznie realizowany w sposób powtarzalny,
- nowość (w znaczeniu światowym) - przed datą pierwszego zgłoszenia wynalazku w urzędzie patentowym informacje o nim nie były nigdzie dostępne dla każdego.
Koncerny Coca Cola i Pepsico nie korzystają z ochrony patentowej, a mimo tego ich produkty są chronione. Na jakiej podstawie?
Na podstawie znaku towarowego.
Jak długo trwa ochrona patentowa?
20 lat od daty zgłoszenia wynalazku do ochrony; w przypadku farmaceutyków lub środków ochrony roślin ochrona może być przedłużona o 5 lat ze względu na długą procedurę rejestracyjną.
Czy ochrona patentowa powstaje samoistnie, czy też na podstawie decyzji administracyjnej (jeśli tak, to jakiego organu)
Na podstawie decyzji administracyjnej Urzędu Patentowego.
Czy ochronę patentową można: - przedłużyć? Skrócić?
Ochronę patentową można skrócić w przypadku wygaśnięcia patentu:
- zrzeczenie się patentu przez uprawnionego, za zgodą osób, które służą prawa na patencie,
- nieuiszczenie w wyznaczonym terminie opłaty okresowej,
- trwała utrata możliwości korzystania z wynalazku z powodu braku potrzebnego do tego mikroorganizmu, który stał się niedostępny i nie może być odtworzony na podstawie opisu.
Jakie wytwory intelektualne są wyłączone z patentowania?
Odkrycia, teorie naukowe, wzory matematyczne.
Jakich wynalazków nie wolno patentować?
- wytworów o charakterze czysto estetycznym,
- procedur, planów, zasad działania,
- w Europie: programów komputerowych,
- wynalazków niemożliwych, np. perpetuum mobile - prawa fizyki uniemożliwiają istnienie takiego wynalazku.
Czym jest patent tajny?
Jeżeli urząd uzna, że wynalazek może się przyczynić do obronności lub bezpieczeństwa państwa (w szczególności rodzaje broni lub sprzętu wojskowego oraz sposoby walki). Wynalazek tajny stanowi tajemnicę państwową. O tajności wynalazku postanawiają Minister Obrony Narodowej, Minister Spraw Wewnętrznych, Szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego.
Patent europejski.
Funkcjonuje na podstawie konwencji monachijskiej z 1973 r. Umożliwia uzyskanie ochrony patentowej w różnych krajach w drodze jednego postępowania i na podstawie jednolitych przepisów prawa materialnego. Co do zasady, wywiera w każdym umawiającym się państwie, dla którego został udzielony, ten sam skutek i podlega tym samym warunkom, co patent krajowy udzielony w danym państwie. Po udzieleniu przez Europejski Urząd Patentowy patentu europejskiego prawo to stanowi swego rodzaju wiązkę patentów krajowych, skutecznych na terytoriach państw objętych ochroną na podstawie wyznaczenia zgłaszającego.
Jaka jest różnica między ochroną patentową a ochroną wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego?
Ochrona wzoru użytkowego - kryterium wynalazczości jest zastąpione kryterium użyteczności; ochrona trwa 10 lat.
Ochrona wzoru przemysłowego - charakter estetyczny o użyteczności przemysłowej (np. karoseria samochodu nie jako produkt inżynierski, ale jako design); ochrona trwa 5 lat, z możliwością pięciokrotnego przedłużenia.
Wymień podstawowe funkcje znaku towarowego.
- odróżniająca (odróżnia towar jednego przedsiębiorstwa od towaru innego przedsiębiorstwa),
- gwarancyjna (dotyczy jakości produktu),
- reklamowa (szczególnie istotna dla firm wchodzących na rynek).
Jak długo trwa ochrona znaku towarowego?
10 lat, z możliwością przedłużenia.
Jakimi przesłankami kieruje się urząd udzielając lub odmawiając udzielenia ochrony znakowi towarowemu?
Warunki rejestracji znaku towarowego:
- zmysłowa postrzegalność wyrażona graficznie,
- jednolitość oznaczenia (na pierwszy rzut oka wiadomo, o jaką firmę chodzi),
- odrębność znaku towarowego od towaru (miód nie może być logiem firmy produkującej miód),
- nie można rejestrować go w złej mierze,
- nie może mieć symboli narodowych, religijnych,
- może być zarówno dwuwymiarowy, jak i przestrzenny - kształt butelki, fiolki, a także kolor,
- może mieć konotację znaczeniową (np. Volkswagen) lub nic nie oznaczać (Kodak),
- może być hasło,
- dźwięk - w Ameryce jest to znak towarowy, w Europie nie,
- brak zbieżności graficznej i fonetycznej z innym znakiem towarowym.