LABORATORIUM: Metrologia Ćwiczenie nr Temat ćwiczenia : Kontrola kół zębatych.
Data wykonania ćwiczenia : Prowadzący: Wydział Mechaniczny Kierunek : Rok akademicki : Semestr Grupa Zespół
Wykonawca ćwiczenia		Oceny (uwagi prowadzącego)
				sprawdzian	sprawozdanie	Końcowa

1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z metodami kontroli kół zębatych.

2. Wstęp teoretyczny

Do podstawowych wymagań stawianych przekładniom zębatym można zaliczyć:

wytrzymałość elementów przekładni,

• trwałość,

• cichobieżność,

• zdolność do przenoszenia dużych mocy,

• minimalizację wymiarów,

• możliwość zmiany przełożenia.

Opierając się na tych wymaganiach w normach dokładności przekładni zębatych ustalono następujące parametry funkcjonalne podlegające kontroli:

1. Dokładność kinematyczną, określającą dokładność obrotu kół tworzących przekładnię,

2. Płynność pracy określającą dopuszczalne błędy kąta obrotu, występującego w czasie współpracy jednej pary zębów,

3. Dokładność przylegania zębów, określającą udział powierzchni roboczych zębów stykających się ze sobą podczas ich współpracy odniesiony do całkowitej powierzchni roboczej zębów,

4. Lub boczny, zapewniający pracę przekładni bez tarcia w warunkach eksploatacji.

3. Wyposażenie stanowiska.

1. Komplet kół zębatych

2. Suwmiarka

3. Mikrometr

4. Przebieg ćwiczenia.

1. Pomiar bicia promieniowego za pomocą czujnika

L.p.	odchyłka[um]	L.p.	odchyłka[um]
1	0	21	4
2	6	22	4
3	4	23	4
4	2	24	10
5	10	25	7
6	15	26	9
7	2	27	8
8	3	28	4
9	3	29	14
10	2	30	4
11	6	31	18
12	2	32	11
13	0	33	15
14	3	34	1
15	8	35	10
16	3	36	5
17	5
18	6
19	4
20	6




Rys. 4. 1. Schemat koła zębatego

2. Pomiar za pomocą suwmiarki do kół zębatych

Kontrola za pomocą suwmiarki do kół zębatych polega na mierzeniu cięciwy g_p łuku koła podziałowego, odpowiadającego grubości zęba g. Suwmiarka powinna się stykać z powierzchnią zęba na kole podziałowym.

d_z =mz+2m d_z=94

m = d_z /2+z =94/2+21 =4.08 przyjmuję moduł m =4

dla
z =21 i m=4

h^'_p =1.02936 h_p = m*h_p' =4*1,02936 =4, 11744

g_p' =1,56933 g_p =m*g_p' =4*1,56933 =6,27732

g_m =6,52

E_śr = g_m -g_p =6,52-6,27732=0,24268

3. Pomiar za pomocą mikrometru do kół zębatych

Pomiar za pomocą mikrometru do kół zębatych polega na zmierzeniu wielkości M_m, bezpośrednio związaną z grubością zęba. Liczba zębów n objęta pomiarem powinna być tak dobrana, aby powierzchnie pomiarowe mikrometru stykały się z zębami w pobliżu koła podziałowego.

• Koło pierwsze

d_z =mz+2m d_z=61 z =59

m = d_z /2+z =61/2+59 =1 przyjmuję moduł m =1

dla
z =59 , n =5 i m=1

M' =14,0059 M =m*M' =1*14,0059=14,0059


M_m =14,17 E_Mm = M_m- M =14,17 -14,0059 = 0,1461

• Koło drugie




d_z =mz+2m d_z=47,5 z =36

m = d_z /2+z =47,5/2+36 =1,25 przyjmuję moduł m =1,25

dla
z =36 , n =3 i m=1,25

M' = 7,8002 M =m*M' =1,25*7,8002=9,7502


M_m =9,92 E_Mm = M_m- M =9,92 -9,7502 =0,1198

Koło trzecie




d_z =mz+2m d_z=94 z =21

m = d_z /2+z =94/2+21 =4 przyjmuję moduł m =4

dla
z =21 , n =2 i m=4

M' =4,6766 M =m*M' =4*4,6766 =18,7064


M_m =19,96 E_Mm = M_m- M =19,96 -18,7064 =1,2536

5. Wnioski

1. Przy pomiarze suwmiarką na dokładność pomiaru wpływa błąd wysokości zęba oraz błąd średnicy zewnętrznej,

2. Przy pomiarze mikrometrem na dokładność pomiaru wpływa prawidłowy styk powierzchni pomiarowych z zębami w pobliżu koła podziałowego,

3. Ewentualne błędy pomiarowe mogą wynikać z niedokładności przyrządów pomiarowych,

6. Pomiar za pomocą suwmiarki należy do pomiarów metodą odniesieniową, a pomiar za pomocą mikrometru do pomiarów metodą bezodniesieniową.

3