Jama ustna

Przedsionek - między wargą górną i dolną a zębami

Jama ustna-

• przód -zęby

• tył - cieśń gardzieli

• góry- podniebienie twarde i miękkie

• dół -dno - przepona jamy ustnej

Ślinianki

• Przyuszna - ujście w przedsionku jamy ustnej na wysk.II zęba trzonowego

• Podżuchwowa - ujście na dnie jamy ustnej na mięsku podjęzykowym

• Podjęzykowa- ujście na dnie jamy ustnej

Jama ustna - cieśń gardzieli

• Pierścień limfatyczny Waldeyera - skupisko tkanki limfatycznej na pograniczu jamy ustnej i gardła

Migdałki:

gardłowy, podniebienny, trąbkowy i językowy

Gardło- II odcinek przewodu pokarmowego

Gardło sięga od podstawy czaszki do VI kręgu szyjnego

Ściana przednia

• Nosowa

• Ustna

• Krtaniowa

Ściana tylna

Przednia ściana gardła - widok od tyłu

Trzy połączenia

U góry - z j. nosową

Środek - z jamą ustną

Na dole - z krtanią

Część nosowa gardła

Łączy gardło z jamą nosową

Z częścią nosową gardła poprzez trąbkę Eustachiusza łączy się ucho środkowe

Przełyk- III odcinek przewodu pokarmowego

• Szyjna

• Piersiowa

• Brzuszna

Przewód mięśniowo-błoniasty- który łączy gardło (od wys. VI kręgu szyjnego) z żołądkiem

Przełyk- III odcinek przewodu pokarmowego

• Szyjna

• Piersiowa

• Brzuszna

Przewód mięśniowo-błoniasty- który łączy gardło (od wys. VI kręgu szyjnego) z żołądkiem

Topografia przełyku

• Przestrzeni środkowej szyi

Śródpiersiu tylnym

• Za tchawicą i lewym oskrzelem

• W dolnej części ku przodowi od aorty i przez rozwór przełykowy w przeponie przechodzi do jamy brzusznej

Mięśniówka przełyku

• ¼ górna poprzecznie prążkowana

• ¼ mieszana poprzecznie prążkowana i gładka

• Dalszy odcinek mięśniówka gładka

Część brzuszna przełyku

• Miejsce powstawania krążenia obocznego w marskości wątroby

Zespolenia przełykowe:

żyła żołądkowa lewa z żyłą wrotną

żyły przełykowe z żyłą przeponową dolną do żyły głównej dolnej

Mięśnie brzucha

• Grupa przednia- prosty i piramidowy

• Grupa boczna- skośny zewnętrzny, wewnętrzny i poprzeczny brzucha

• Grupa tylna- czworoboczny lędźwi

Mięśnie brzucha grupa przednia i boczna

• Pochewka mięśnia prostego brzucha znajdują się w niej mięśnie -prosty brzucha i piramidowy, tętnica i żyła nadbrzuszna

Kanał pachwinowy

• Powrózek nasienny przebija przednią ścianę brzucha powżej więzadła pachwinowego

• Ściany:

Przednia -rozcięgnowa

Tylna -powięziowa

Górna - mięśniowa

Dolna - więzadłowa

Przednia ściana brzucha

• Kresa biała - pasmo łącznotkankowe leżące między mięśniami prostymi brzucha, miejsce zmniejszonego oporu

Przednia ściana brzucha widok od tyłu

Przepona brzuszna-

A - część ścięgnista

B - część mięśniowa

mostkowa, lędźwiowa, żebrowa

Więzadło pępkowe boczne-żyła i tętnica nabrzuszna dolna-ogr. dół pachwinowy boczny i przyśrodkowy

Otrzewna

• Największa błona surowicza ustroju. Jej powierzchnia równa się powierzchni skóry ciała i u dorosłego wynosi od 1.8 - 2 m ^3.

• Wyróżniamy otrzewną ścienną o trzewną.

Jama otrzewnej

• Szczelinowata przestrzeń znajdująca się pomiędzy blaszkami otrzewnej.

• Nie zawiera żadnych narządów tylko płyn

• Wykazuje silne właściwości wydzielnicze i wchłaniające.

Krezka otrzewnej

• Przejście otrzewnej ściennej w trzewną.

• Posiadają narządy leżące wewnątrzotrzewnowo.

• Pełni rolę aparatu wieszadłowego oraz doprowadza naczynia i nerwy do danego narządu

Narządy jamy brzusznej po otwarciu przedniej ściany

• Sieć większa- żandarm brzucha - jak fartuszkiem pokrywa narządy jamy brzusznej od krzywizny większej żołądka do miednicy mniejszej, ogranicza procesy zapalne,

Narządy jamy brzusznej po uniesieniu sieci większej ku górze

• Jelito grube stanowi obramowanie dla jelita cienkiego

• Jelito grube dzielimy na:

• Kątnicę

• Okrężnicę (wstępująca, poprzeczna, zstępująca, esowata)

• Odbytnicę

Przestrzeń zaotrzewnowa

• Jelito cienkie zawieszone na swojej krezce - można odsunąć na prawo od aorty brzusznej

Dwunastnica w przestrzeni zaotrzewnowej

• Więzadło wieszadłowe dwunastnicy na wysokości II kręgu lędźwiowego- między lewą odnogą przepony a zgięciem dwunastniczo-czczym

Krezka jelita cienkiego

• Jelito cienkie umocowane jest do tylnej ściany brzucha za pomocą krezki od zagięcia dwunastniczo-czczego do prawego dołu biodrowego

Krezka okrężnicy poprzecznej

• KOP - dzieli jamę brzuszną na część gruczołową i jelitową i przyczepia się z tyłu do przedniego brzegu trzustki

Przekrój poprzeczny przez narządy części gruczołowej

• Położone wewnątrzotrzewnowo (żołądek, opuszka dwunastnicy, śledziona

• Położone zewnątrzotrzewnowo (trzustka, nerki, duże naczynia żyła g. dolna i aorta brzuszna

Narządy w przestrzeni zaotrzewnowej

• Po usunięciu wątroby, żołądka, jelita grubego i cienkiego

• W podkowie dwunastnicy leży głowa trzustki a ogon trzustki sięga do wnęki wątroby

Pęcherzyk żółciowy

• Składa się z szyjki, trzonu i dna

• Pojemność ok.. 60 ml

• Leży w dole pęcherzyka żółciowego na płacie prawym wątroby

• Tętnica pęcherzykowa odchodzi od prawej gałęzi tętnicy wątrobowej

Żołądek

• Wpust

• Dno

• Trzon

• Część przedodźwiernikowa

• Odźwiernik

• Krzywizna mniejsza

• Krzywizna większa

• Ściana przednia

• Ściana tylna

Ściana tylna żołądka -rzeźba błony śluzowej

• Grubość ściany żołądka ok.3mm

• Fałdy żołądkowe

• Pólek żołądkowych

• Fałdy kosmkowate

Błona mięśniowa żołądka

Warstwa

- Podłużna

- Okrężna

• Skośna

Dwunastnica

• Część górna - opuszka (tylko ona leży wewnątrzotrzewnowo)

• Część zstępująca

• Część dolna - pozioma i wstępująca

Położenie dwunastnicy

• Do części zstępującej dochodzi przewód żółciowy i trzustkowy

• Dolną część dwunastnicy krzyżują tętnica i żyła krezkowa górna

Kształt dwunastnicy

• Podkowy

• Długość 25-30cm

• Górny koniec łączy się z odźwiernikiem

• Dolny z jelitem czczym

Brzegi jelita

• Wolny

• Krezkowy - do tego brzegu dochodzą naczynia tętnicze, żylne oraz chłonne

Wyrostek robaczkowy

• Wielkość 8-9 cm

• Narząd szczątkowy

• Migdałek brzuszny - zawiera dużo tkanki limfatycznej

• Początek u zbiegu trzech taśm

• Posiada krezkę która doprowadza tętnicę wyrostkową

Usunięcie wyrostka robaczkowego-Appendectomia

• Podwiązanie krezeczki wyrostka i zagłobienie kikuta wyrostka

Zastawka krętniczo-kątnicza

• Ujście jelita cienkiego do grubego na granicy kątnicy i okrężnicy wstępującej

Budowa zastawki krętniczo-kątniczej

• Warga górna

• Wraga dolna

• Wędzidełko przednie i tylne

Położenie wyrostka robaczkowego

• Najczęściej w prawym dole biodrowym, rzutuje się na przednią ścianę brzucha w połowie odległości między kolcem biodrowym a pępkiem

• Przy odwróceniu trzew po stronie lewej

Podział jelita grubego

• Kątnica

• Okrężnica, wstępująca, poprzecznica, zstępująca, esowata

• Odbytnica, część miednicza i odbytowa

Gruczołowa część jamy
brzusznej

Sieć mniejsza - więzadła

• wątrobowo-dwunastnicze

• wątrobowo-żoładkowe

• wątrobowo-przełykowe

Położenie wątroby

• Wątroba leży w okolicy podżebrowej prawej , w nadbrzuszu oraz w podżebrowej lewej sięgając do linii sutkowej lewej

Unaczynienie wątroby

• Unaczynienie odżywcze pochodzi z tętnicy wątrobowej (20%)

• Unaczynienie czynnościowe z żyły wrotnej (80%)

Powierzchnia przeponowa wątroby

Powierzchnia - przeponowa i trzewna które łączą się ze sobą brzegiem dolnym

Część powierzchni przeponowej (tylna) nie pokryta otrzewną to pole nagie

• Waga ok.. 2kg

Powierzchnia trzewna wątroby

Bruzda strzałkowa prawa- dół p. żółciowego i bruzda żyły głównej

Bruzda strzałkowa lewa szczelina więzadła obłego i żylnego

Wrota wątroby- łączy obie bruzdy między płatem czworobocznym a ogoniastym

SIEĆ MNIEJSZA I WIĘKSZA

• Sieć mniejsza -część tylna krezki brzusznej

• Sieć większa - powstaje z krezki grzbietowej

Segmenty wątroby

• Wyróżniamy 8 segmentów wątroby

Żyły wątrobowe i żyła wrotna

• U góry dopływy żył wątrobowych które leżą w wątrobie

• Na dole rozgałęzienia żyły wrotnej

Drogi żółciowe zewnątrzwątrobowe

• Przewód wątrobowy prawy i lewy = przewód wątrobowy wspólny + przewód pęcherzykowy = przewód żółciowy

Przebieg dróg żółciowych

• Ujście przewodu żółciowego razem z przewodem trzustkowym na brodawce większej dwunastnicy

Część zstępująca dwunastnicy

• Brodawka większa dwunastnicy (Vatera), ok.2-3 cm powyżej położona jest brodawka mniejsza dwunastnicy

Część zstępująca dwunastnicy

• Brodawka większa dwunastnicy (Vatera), ok.2-3 cm powyżej położona jest brodawka mniejsza dwunastnicy

Zwieracz bańki wątrobowo-trzustkowej

• Zapobiega zarzucaniu treści pokarmowej z dwunastnicy

• Reguluje ciśnienie żółci w przewodzie zółciowym

Położenie trzustki

• Wtórnie zewnątrzotrzewnowo

• Między dwunastnicą a śledzioną

• Za żołądkiem

• Przed dużymi naczyniami żyłą główną dolną i aortą

Trzustka - budowa

• Głowa

• Szyjka

• Trzon

• Ogon

Spływ soku trzustkowego

• Przewód trzustkowy główny -przebiega przez całą długość narządu uchodzi na brodawce większej

• Przewód trzustkowy dodatkowy - zbiera głównie z głowy uchodzi na brodawce mniejszej

Naczynia odchodzące w okolicy trzustki od aorty brzusznej

• Pień trzewny, żołądkowa lewa, śledzionowa i krezkowa górna

• Za szyjką trzustki powstaje żyła wrotna

Unaczynienie trzustki

• Tętnica trzustkowo-dwunastnicza górna od żołądkowo-dwunastniczej

• Tętnica trzustkowo-dwunastnicza dolna od krezkowej dolnej

• Gałęzie trzustkowe od śledzionowej

Przebieg tętnicy krezkowej górnej

• Od aorty na wysokości trzustki

• Krzyżuje dolną część dwunastnicy

• W krezce jelita cienkiego

• Unaczynia do 2/3 okrężnicy poprzecznej

Tętnica krezkowa dolna

• Odchodzi z bocznego lewego obwodu aorty brzusznej, przebiega w krezce okrężnicy esowatej

• Unaczynia pozostałą 1/3 okrężnicy poprzecznej, okrężnicę zstępującą i górną część odbytnicy

Granica unaczynienia jelita grubego

• Tętnica krezkowa górna i dolna

Unaczynienie żołądka

• Żołądkowa lewa

• Żołądkowa prawa od wątrobowej właściwej

• Żołądkowo-sieciowa prawa od żołądkowo - dwunastniczej

• Żołądkowo -sieciowa lewa z t. śledzionowej

• Żołądkowe krótkie od śledzionowej

Żyła wrotna

• Powstaje za szyjką trzustki z połączenia żyły:

• Śledzionowej

• Krezkowej górnej

• Krezkowej dolnej

• Zbiera krew z nieparzystych narządów jamy brzusznej

Unaczynienie pęcherzyka żółciowego

• Tętnica pęcherzykowa odchodzi najczęściej z prawej gałęzi tętnicy wątrobowej bliżej wnęki wątroby

Odbytnica

Część miednicza - bańka odbytnicy

Część odbytowa - kanał odbytnicy

Unaczynienie odbytnicy

• Tętnica krezkowa dolna, odbytnicza górna

• Środkowa od biodrowej wewnętrznej

• Dolna -od sromowej wewnętrznej