Stany nagłe w chorobach endoktrynnych; Wybrane zaburzenia metaboliczne

ŚPIĄCZKA HIPERGLIKEMICZNA KETONOWA

• Ostre zaburzenie przemiany glukozy, białek, tłuszczów, równowagi wodno-elektrolitowej oraz kwasowo-zasadowej wynikające z bezwzględnego lub względnego niedoboru insuliny.

Śpiączka hiperglikemiczna ketonowa

• Czynniki wywołujące

• Ostre zakażenie bakteryjne lub wirusowe,

• Opóźnione rozpoznanie nowych przypadków cukrzycy,

• Błędy w leczeniu( przerwanie lub błędy w insulinoterapii).

Śpiączka hiprglikemiczna ketonowa

• Cechy kliniczne

• wzmożone pragnienie,

• wielomocz,

• suchość w jamie ustnej,

• ogólne osłabienie i uczucie zmęczenia,

• nudności i wymioty,

• oddech kwasiczy (Kussmaula)

• Bóle brzucha mogące naśladować zapalenie otrzewnej,

• Zaburzenie widzenia,

• Zawroty głowy, splątanie, senność, śpiączka.

• Cechy biochemiczne

• Glikemia> 300mg/dl

• Acetonuria,

• pH< 7,3

• Steżenie HCO 3 < 15 mmol/l,

• Leczenie

• Podaż insuliny,

• Nawodnienie parenteralne (0,9% rotwór NaCl; gdy glikemia obniży się do wartości< 250 mg/dl zmiana na 5% roztwór glukozy),

• Wyrównanie niedoborów potasu,

• Podawanie wodorowęglanu sodu.

• Stężenie glukozy monitorujemy co godzinę.

• Powikłania

• Obrzęk mózgu,

• Ostra niewydolność nerek,

• Wstrząs oligowolemiczny, zespół ostrej niewydolności oddechowej dorosłych,

• Powikłania zakrzepowo-zatorowe.

HIPOGLIKEMIA

• Przy stężeniu glukozy we krwi poniżej 55mg/dl pojawiają się objawy podmiotowe i przedmiotowe ze strony OUN, wynikające z jej niedoboru.

Objawy kliniczne hipoglikemii

• Objawy neurowegetatywne: głód, niepokój, pocenie się, drżenie mięśniowe, uczucie kołatania serca, podniecenie,

• Objawy neurologiczne: bóle głowy, uczucie zmęczenia, dezorientacja, zaburzenia pamięci, drgawki, osłabienie odruchów irracjonalne zachowanie, zaburzenia mowy, zabużenia świadomosci.

Leczenie hipoglikemii

• Leczenie czalezy od stanu chorego. Gdy jest przytomny, a objawy łagodne, podajemy doustnie ok.. 10-20 g. glukozy, cukru lub słodki sok, miód, coca-colę.W miare poprawy wskazane jest podanie posiłku zawierajacego węglowodany o przedłużonym działaniu np. kanapki.

Leczenie ciężkiej hipoglikemii

• 20% lub 40% roztwór glukozy dożylnie

• Jeżeli są trudności z dostępem do żył obwodowych, podać domięśniowo 1 mg glukagonu ( przeciwwskazane u chorych na cukrzycę typu 2 leczonych pochodnymi sulfonylomocznika z uwagi na stymulację wydzielania endogennej insuliny).

PRZEŁOM TARCZYCOWY

• Jest to nagłe, zagrażające życiu zaostrzenie nadczynności tarczycy.

• Czynnikem wywołującym przełom tarczycowy mogą być: zakazenia, uraz, zabieg chirurgiczny, zator, kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy, poród, gwałtowne odstawienie propranololu lub tyreostatyków

Objawy biochemiczne

• Obniżone stężenie TSH w surowicy,

• Prawidłowe stężenie fT4,

• Steżenie T3 nieco większe od T4.

Objawy kliniczne

• gorączka do 38-40˚C,

• zlewne poty,

• odwodnienie,

• biegunka i wymioty,

• tachykardia,

• drżenie mięśniowe,

• niepokój,

• pobudzenie psychoruchowe, zaburzenie świadomości do śpiączki włącznie

Leczenie przełomu tarczycowego

• Propyltiouracyl,

• Jodek sodu,

• Propranolol lub metoprolol,

• Kortykosteroidy i.v.,

• Wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych