PODSTAWY SOCJOLOGII
Egzamin wyłącznie z tematyki wykładów.
Egzamin pisemny: jedno pytanie do różnych części wykładu, odpowiedź kilkoma zdaniami.
PROBLEMATYKA WYKŁADU ORAZ LEKTURY DO WYBORU
1. Czym jest socjologia? Wiedza a nauka. Typowe definicje socjologii. Wyjaśnienie etymologiczne nazwy. Jedna socjologia, czy wiele socjologii? Systemy socjologiczne.
- „Encyklopedia socjologii”, tom 4/2002 s.50-84
„Wstęp do Socjologii” N.Goodman (1997), Czym jest socjologia s.9-21
„Wprowadzenie do socjologii” B.Szacka (2003), Socjologia jako dyscyplina naukowa s.26-42
2. Socjologia jako nauka społeczna. Klasyfikacja nauk humanistycznych. Miejsce socjologii wśród innych nauk społecznych. Periodyzacja procesu stawania się socjologii. Funkcje poznania socjologicznego.
Pięć funkcji socjologii (w:) A.Podgórecki (1968) „Socjotechnika. Praktyczne zastosowanie socjologii”. Warszawa, Wyd. „Książka i Wiedza” s.9-34
Piotr Sztompka (1986) Socjologia jako nauka historyczna,
„Studia Socjologiczne”(kwartalnik), nr. 2/1986 s.3-30
3. Determinanty życia społecznego: biologiczne, demograficzne, ekonomiczne.
„Wprowadzenie do socjologii” B.Szacka (2003), Biologiczne podstawy życia społecznego, s.53-71
Jan Szczepański (1970), Ekonomiczne podstawy życia społecznego, (w:) J.Szczepański
„Elementarne pojęcia socjologii” Wa-wa, PWN s.56-68
4. Kultura. Natura a kultura. Spory definicyjne:
globalne (antropologiczne) a specyficzne (cząstkowe) rozumienie kultury.
Kultura a cywilizacja. Kultura zbiorowości a kultura indywidualna. Wielość kultur. Kultura masowa.
Subkultura i kontrkultura. Etnocentryzm.
„Wprowadzenie do socjologii” B.Szacka (2003), Kultura s.73-91
„Socjologia: Analiza społeczeństwa” P.Sztompka(2002), Socjologiczne pojęcie kultury s.229-256
5. Więź społeczna. Proces powstawania więzi społecznej i jej elementy (styczność przestrzenna,
społeczna, łączność psychiczna, interakcja, wymiana, stosunki społeczne).
Więź społeczna a teorie instynktu. Komentarz historyczny: Emile'a Durkheim'a koncepcja solidarności (mechanicznej i organicznej) oraz Ferdinand'a Tonnies'a teoria woli (organicznej i arbitralnej)
„Historia myśli socjologicznej” J.Szacki (2002) „Socjologia Durkheim'a”(fragment) s.379-386 oraz
„Eklektyczna synteza” Tönnies'a (fragment) s.440.447
6. „Zbiorowości społeczne”. Grupy społeczne i ich typy. Kasty/klasy społeczne, warstwy. Naród a grupa etniczna. Zbiorowości wyróżnione na podstawie analogii zachowań.
„Wprowadzenie do socjologii” B.Szacka (2003) „Grupa społeczna, Organizacja formalna, Społeczność lokalna” s.181-235
„Socjologia: Analiza społeczeństwa” P.Sztompka (2002) „Od wielości jednostek do grupy społecznej” oraz „Odmiany grup społecznych” s.179-225
7. „Struktura społeczna”. Skład a struktura. Struktura społeczeństwa, a struktura społeczna. Makro- i mikrostruktury społeczne. Ruchliwość społeczna i jej typy.
„Wstęp do Socjologii” N.Goodman (1997) „Stratyfikacja społeczna” s.125-135
Stanisław Ossowski (1968) Pojęcie struktury społecznej, (w:) S.Ossowski „Z zagadnień struktury społecznej” Dzieła, tom V, Wa-wa, PWN, s.9-16
„Socjologia: Analiza społeczeństwa” P.Sztompka(2002), Podziały społeczne s.331-355