Polityka społeczna - to działalność państw, samorządów i organizacji pozarządowych zmieniających dokształtowania ogólnych warunkow bytu i pracy ludzi prowadzących struktur społecznych oraz stosunków społecznych opartych na równości i sprawiedliwości społeczecznj sprzyjających zaspokajaniu potrzeb społecznych na dostępnym poziomie

Polityka społeczne - jest nauką o działaniach publicznych i niepublicznych, na rzecz jednostek i grup zwracających na siebie uwage ze względu na jakośc „słabość socjalną”w działaniach tych można dostrzec trzy typy sytuacji - działania socjalne:

1. nakierowanie na wyrównanie położenia życiowego jednostek ( grup) ekonomicznie najsłabszych i niezaradnych do pewnego standardu.

2. podejmowanie z zamiarem tworzenia równego dostępu do usług gwarantowanych prawami konstytucji

3. Realizowanie z myślą o aspektach ryzyk życiowych

Ryzyko życiowe- utrata zdrowia lub życia , sytuacja gdy ktos zostanie inwalidą w wyniku nieszczęśliwego wypadku, pozbawienie majątku w wniku klęsk żywiołowych- wydarzenia nagłe, niespodziewane, nieuniknione, utrata pracy utrata bliskich co powoduje dezorganizacje, które później przeradza się w patologie. Polityka społeczna ma na celu niwelować skutki tych wydarzen, które są poza ludzką kontrolą

Asekuracja ryzyk życiowych=zabezpieczenie przed niespodziewanym wydarzeniem

Tworzenie równego dostępu do usług gwarantowanych prawami konstytucyjnymi

Prorozwoje struktury społecznej-pewne koncepcje teoretycznie związanych z myślą socjalistyczna i socjodemokratyczną, odnosi się do sytuacji w której mamy do czynienia z przezwyciężeniem pewnych nierówności odnoszą się do : układu miedzy klasami społecznymi w których wystepuje mobilność.

Antyrozwojowe struktury-uniemożliwiające mobilność poziomą i przestrzenna

Zaspokajanie potrzeb społeczeństwa na dostępnym poziomie- panstwo i społeczeństwo może pomagać organizacją defaorozywowanych, ale są pewne limity tej pomocy, akceptowalny poziom

GRUPY DEFAWORYZOWANE- gr upośledzone społecznie pozbawione pewnych przywilejów, którymi cieszą się inne grupy społeczne

(szanse, pieniadze, dochody)

Transfery socjalne- przekazywanie, przemieszczanie pieniędzy na rzecz uboższych, słabszych socjalnie

Alokacja środków- przemieszczanie środków, wydatków do najbogatszych do najbiedniejszych

Polityka wojenna-pozwolila łatwo mobilizować ludzi do pracy

Metoda pamiętnikarska(Florian Znaniecki)

Pamiętniki - dokumenty osobiste, relacjonuje autor wydarzenia i jego osobiste refleksje

Ludwik Krzywicki- akcja pamiętników bezrobotnych

Mery Richmond- wywiad środowiskowy - praca z indywidualnym przypadkiem- case work lub case worker- praca socjalna

Lustracje społeczne- ( Stanisław Rychliński)- opis głownych cech charakterystycznych, wygląd przestrzeni

Norma społeczna- sposób zachowania jednostki

Rodzaje norm społecznych

normy formalne - zasady sformułowane w postaci pisanych regulaminów lub przepisów.

normy nieformalne - niespisane normy, obowiązujące zwyczajowo w ramach danej grupy lub społeczeństwa.

normy prawne - zasady zachowania się oparte na przepisach. W przeciwieństwie do innych norm są one ustanowione lub uznane za obowiązujące przez państwo. Ich nieprzestrzeganie jest sankcjonowane przez instytucje państwowe.

normy religijne - w przeciwieństwie do norm prawnych, obowiązujących wszystkich członków danej zbiorowości, mają one ograniczony zasięg i dotyczą tylko osób danego wyznania. Często normy te, określające stosunki między ludźmi, traktowane są jako normy moralne.

normy moralne (etyczne) - mają one charakter absolutny, co oznacza bezwzględny nakaz lub zakaz określonego zachowania. Nie dotyczą tylko postępowania jednostki, ale mogą dotyczyć całych grup społecznych.

normy obyczajowe - nawyki zachowania się, rytuały czy sposoby ubierania się uznane w danej zbiorowości. Normy obyczajowe to reguły postępowania ludzi, które kształtowały się w ich świadomości pod wpływem nawyku, w wyniku wielokrotnego powtarzania w określonych okolicznościach tych samych zachowań (np. całowanie kobiety w rękę). Normy obyczajowe nie oceniają zachowań ani ich nie wartościują. Określają raczej co wypada lub czego nie wypada robić. Obyczaje kształtują się we wszystkich sferach życia. Najczęściej mają zasięg lokalny.

normy zwyczajowe - nawyki, rodzaje zachowania charakterystyczne albo dla całego społeczeństwa, albo dla jakichś grup społecznyc

Cele polityki społecznej

Wśród wielu celów polityki społecznej możliwe jest wyróżnienie:

bezpieczeństwo socjalne, które obejmuje zapewnienie dochodów i usług w sytuacji wystąpienia ryzyka socjalnego (choroba, inwalidztwo, starość, śmierć, bezrobocie)

inwestycje w człowieka - tworzenie równych szans rozwoju ludzi, kształcenie młodego pokolenia (są czynnikiem rozwoju ekonomicznego sprawiając, że wartości socjalne uzależnione są od polityki gospodarczej)

ład społeczny - jest podstawą stabilizacji życiowej ludzi, współpracy w osiąganiu celów, tolerancji różnic między ludźmi. Wartość pokoju społecznego rośnie wraz z osiąganiem dobrobytu i stabilizacji politycznej

życie rodzinne - akcentowanie życia rodzinnego oznacza powrót do wartości związków między ludźmi i poczucia bezpieczeństwa na podstawie więzi emocjonalnych i uczuciowych. Wychowanie przyszłych generacji wymaga wsparcia rodzin nie tylko ubogich i nie tylko materialnego ze strony osób i instytucji.

Polityka społeczna zajmuje się każdą istotną dla organizacji życia publicznego kwestią społeczną, tj. każdym zjawiskiem, które na masową skalę stanowi o braku komfortu życia społecznego i może okazać się dotkliwe dla potencjału osobowego społeczeństwa. Brak zapobiegania narastającym problemom społecznym może prowadzić do upośledzenia poszczególnych środowisk i kategorii ludności (np. marginalizacji) oraz konfliktami zakłócającymi funkcjonowanie społeczeństwa.

Modele polityki społecznej:

Model liberalny (marginalny) - zakładający, że naturalnymi kanałami, za pomoca których potrzeby powinny być zaspokajane są : rynek prywatny i rodzina. Państwo powinno ingerować w ostateczności i tylko w odniesieniu do tych grup, które nie są w stanie same sobie poradzić. W tym modelu przyjmuje się, że zdecydowana większość społeczeństwa jest w stanie zaspokoic swoje potrzeby własnym działaniem przy ewentualnej pomocy rodziny lub organizacji charytatywnych.

Model redystrybucyjny - zakłada, ze odpowiedzialność za bezpieczeństwo socjalne jednostki ponosi przede wszystkim społeczeństwo. PS zajmuje się redystrybucją dochodów i gwarantuje dostęp do świadczeń i usług oparty na kryterium potrzeb niezależnie od funkcjonowania rynku i wkładu własnego jednostki.

Model motywacyjny -korporacyjny. Dopuszcza się w nim możliwość o wiele szerszej ingerencji państwa niż w modelu marginalnym. Stawia się jednak wyraźną różnicę tej ingerencji: programy społeczne powinny jak najmniej zakłócać mechanizmy funkcjonowania gospodarki rynkowej. jest silne uzależnienie prawa do pomocy i wysokości świadczeń od statusu danej osoby na rynku pracy. Świadczenia przysługują głównie osobom ubezpieczonym, a same ubezpieczenia są obowiązkowe i mają powszechny przedmiotowy i podmiotowy charakter .

Sposoby identyfikowania i klasyfikowania kwestii społecznych:

I. Ujęcie podmiotowe i przedmiotowe kwestii społecznych

• W znaczeniu podmiotowym analizujemy sytuację socjalną poszczególnych grup społecznych. Szuka się odpowiedzi na pytania: czyje potrzeby są blokowane? Wyodrębnia się: kwestię robotniczą, chłopską (wiej­ską), mniejszości narodowych, ludzi sta­rych, osób niepełnosprawnych, samotnych matek i rodzin wielodzietnych.

• W ujęciu podmiotowym ważna jest odpowiedź na pyta­nie: zaspokajanie jakich potrzeb jest przez kwestie społeczne blokowane? Według te­go kryterium wyróżnia się m.in. kwestie: ubóstwa, bezrobocia, oświaty, mieszkalnictwa, patologię społeczną, zdrowia.

II. Kwestie społeczne mogą występować w różnych skalach: lokalnej, regionalnej, państwowej, regionów świata i globalnej.

Stopień dolegliwości wybranych kwe­stii społecznych:

Umiarkowany Intensywny Krytyczny

Niedostatek Bieda Nędza

Dyskomfort Brak samodziel- Bezdomność

Mieszkaniowy nego mieszkania

Bezrobocie czasowe Długotrwałe Chroniczne

Stygmatyzacja Marginalizacja Wykluczenie

Niepewność Uzależnienie Bezradność

socjalna od pomocy

Metoda pamiętnikarska - Florian Znaniecki, chłop polski w europie i ameryce

Pamiętniki - dokumenty osobiste, relacjonuje autor wydarzenia i jego osobiste refleksje

Bezrobotni

Ludwik Krzywicki - akcja pamiętników bezrobotnych 5 tomów

Wywiad środowiskowy Mery Richnand

Praca z indywidualnym przypadkiem - case work lub case worker - pracownik socjalny

Potrzeby

-obiektywne

-subiektywne

Ekonomia: potrzeby konsypcyjne

Beniamin Barber „skonsumowani” ludzie odpowiadają na potrzeby konsumpcyjne

Potrzeby godnosciowe - zmienność potrzeb w czasie i przestrzeni

Zaspokajanie potrzeb - normy

Wykształcenie, wyzywienie, czas wolny, zdrowie, zabezpieczenie, wodzaj i wysokość dochodów

Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI human development index)

Ocenia kraje na 3 płaszczyznach: długie zdrowe zycie, wiedza i dostatni standard zycia. Od 2010 roku do ich pomiaru służą następujące wskaźniki:

- oczekiwana dlugosc zycia

- srednia liczba lat edukacji otrzymanej przez mieszkancow w 25 lat i starszych

- oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynajacych sposob kształcenia

- dochod narodowy pierwszza czesc pitu liczona w USD liczony wraz z poczatkiem nabywczego waluty (PPP$)

POZIOM ZYCIA - st. Zaspokojenia materialnych mierzony za pomoca obiektywnych wskazników np. Czy mamy AGD, samochod, ilosc materialna dóbr

JAKOSC ZYCIA - obejmuje czynniki poza materialne cos co okreslamy satysfakcja z zycia np. Badania i pytania - samopis, subiektywny opis sytuacji

STANDART- wsparcie/ wyobrazenia jak powinno być

Definicja welfare state - państwo dobrobytu

„istotą jest chroniony przez rzad min poziom dochodu, wyzywienia, edukacja zapewniona kazdemu obywatelowi jako prawo a nie jako dobroczynność” /Herosi Z. Wilensky 1975

„to stosowanie władzy państwowej w celu modyfikacji reprodukcji siły roboczej i utrzymania niepromującej cześci populacji w społeczeństwie kapitalistycznych (...) w rozwinietym społeczniestwie kapitalistycznym welfore state oznacza interwencje panstwa proces reprodukcji siły roboczej i utrzymania niepanującej populacji. Respektuje ono nową relacje miedzy państwem i dobrą w tym procesie.

Minister pracy i polityki społecznej Wł. Osiniak

Sprawiedliwosci - Jarosław Gowin

Sportu - Mucha

Marszałek sejmu - Ewa Kopacz (wczesniej minister zdrowia)

Społeczna gospodarka rynkowa

Bezrobocie - przyczyny, programy

Bezrobocie rejestrowane w latach 1990-2010

BAEL - badanie aktywnosci ekonomicznej ludnosci

Przed 1990 w polsce nie rejestrowano bezrobocia

Bezrobocie kobiet:

Cechy charakterystyczne bezrobotne w polsce:

- silne zroznicowanie regionalne i lokalne

- wysokosc odsetek długookresowo i dlugoterminowo bezrobotnych

Wys. Odst. Bezrobocia młodych

- zmniejszenie bezrobocia niezarejestrowanych ludzi

- niska mobilnosc siły roboczej w krajach

Polityka rodzinna cele

Instrumenty bezpośredniej polityki społecznej a cele tej polityki

1. Zagrozenie dzietnosci rodzin

1. Instrumenty

2. Świadczenia społeczne

3. Patologiczne

2. Pomoc rodzinom w utrzymaniu i wychowaniu dzieci (inwestycja w kapitał ludzki)

a)instrumenty

b)świadczenia społ

c)ulgi w systemie społ

d)instrumenty pośrednie, polityki rodzinnej

e) edukacja

d) ulgi kulturowe i wypoczynkowe

Zasady przyjmowania:

Uniwersalne, pekreacyjne ze wzgledu na charakter zaspokojenia potrzeb

Głowne formy instrumentów: kompensacyjne i stymulujące

3. Pomoc rodzinom ubogim

1. Świadczenia społeczne

2. Instrumenty

3. Ulgi podatkowe

4. Zwolnienie od podatku

5. Kwota wolna od podatku

- zasoby przyznawaznia

- selektywne kryterium dochodowe i preferencyjne (wyzsze swiadczenia)

- głowna forma instrumentów: predystrybucyjna, stymulująca,

4. pomoc innym gr. Rodzin (niepełnym, wielodzietnym itp.)

5. ułatwianie godzenia obowiazków zawodowych z rodzinnymi

6. wspieranie rodzin z dwojgiem zywicieli - model socjaldemokratyczny

7. model konserwatywny - wspieranie wszystkich rodzin

8. poszukiwanie indywidualnych rozwiązań - m

Polityka zatrudnienia - praktyczna działalność organów władzy publicznej szczebla centralnego i lokalnego mająca na celu oddziaływanie na rozmiary zatrudnienia i bezrobocia

Aktywna polityka rynku pracy:

• pośrednictwo pracy

• poradnictwo zawodowe

• szkolenia

• prace interwencyjne

• roboty publiczne

• pożyczki na tworzenie miejsc pracy

• aktywizacja zawodowa absolwentów

Pasywna polityka rynku pracy:

• zasiłki dla bezrobotnych

• zasiłki przedemerytalne

• świadczenia przedemerytalne

Rodzaje świadczeń społecznych udzielanych w ramach systemu zabezpieczenia społecznego:

1. ze względu na formę świadczenia:

1. pieniężne, do których m.in. należą:

• zasiłek chorobowy

• renty rodzinne

• renty inwalidzkie

• emerytury

• świadczenia wypadkowe

• zasiłek macierzyński

2. w naturze, które m.in. obejmują:

• zaopatrzenie w bezpłatny sprzęt ortopedyczny

• bezpłatne leki;

3. usługi społeczne, np.:

• powszechna edukacja szkolna

• korzystanie z usług publicznej służby zdrowia

• praca socjalna

• usługi pielęgnacyjne

• korzystanie z placówek kulturalnych, sportowych, rekreacyjnych

2. ze względu na czas trwania:

1. okresowe, które dzielą się z kolei na:

• długoterminowe (np. emerytury, renty)

• krótkoterminowe (np. zasiłki z ubezpieczenia chorobowego i macierzyńskiego oraz rodzinne

2.jednorazowe (np. zasiłki pogrzebowe i porodowe)

3. ciągłe (opieka w domach pomocy społecznej

Podstawowe filary ubezpieczeń społecznych:

• ubezpieczenie emerytalno-rentowe

• ubezpieczenie chorobowe

• ubezpieczenie wypadkowe

• ubezpieczenie na wypadek bezrobocia

• ubezpieczenie pielęgnacyjne

Zakres ubezpieczeń społecznych w Polsce:

• ubezpieczenia emerytalne

• ubezpieczenia rentowe

• ubezpieczenia w razie choroby i macierzyństwa (ubezpieczenie chorobowe)

• ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (ubezpieczenie wypadkowe)

System repartycji - system finansowany z bieżących składek/podatków ludności aktywnej zawodowo; oparty na bezpośredniej redystrybucji między pokoleniem aktywnym zawodowo a osobami w wieku poprodukcyjnym. Zebrane składki są przekazywane na finansowanie bieżących świadczeń, a przyszłe świadczenia dla osób płacących obecnie składki będą opłacane przez następne pokolenia pracujących.

System kapitałowy - system finansowany z funduszu gromadzonego przez lata ze składek jego członków; pieniądze pochodzące ze składek gromadzone są w odrębnych funduszach, a następnie inwestowane. Wysokość przyszłego świadczenia zależy od sumy zebranych składek i od wielkości zysku, jaki przyniesie ich zainwestowanie.

Modele systemów zdrowotnych:

• Bismarcka (ubezpieczeniowy)

• Beveridge'a (zaopatrzeniowy)

• Rezydualny (rynkowy)

• Siemaszki (socjalistyczny)

Ubóstwo w ujęciu absolutnym to „stan warunków bytowych, który uniemożliwia lub w istotnym stopniu utrudnia spełnianie podstawowych funkcji życiowych”

(J. Galbraith) Ludzie są dotknięci ubóstwem, kiedy ich dochody, nawet gdy wystarczają do przeżycia są znacząco niższe od dochodów społeczności”

Ubóstwo odnosi się do osób, rodzin lub grup osób, w których środki (materialne, kulturalne i socjalne) są ograniczone w takim stopniu, że poziom ich życia obniża się poza akceptowane minimum w kraju zamieszkania

Minimum egzystencji jest modelem konsumpcji (wydatków) ubogich gospodarstw domowych. Jego poziom umożliwia przeżycie tj. zaspokojenie potrzeb na najniższym z dopuszczalnych poziomów.

Koszyk minimum socjalnego powinien być tak skonstruowany, aby zapewnić warunki bytowania - na każdym etapie biologicznego rozwoju człowieka umożliwiające reprodukcje jego sił życiowych, posiadanie i wychowywanie potomstwa oraz utrzymywanie więzi ze społeczeństwem.

Relatywne linie ubóstwa - wyznacza się jako pewien procent mediany lub średnich wydatków (ewentualnie dochodów) gospodarstw domowych. W badaniach EUROSTATU przyjęto trzy linie: 40%, 50%, 60% przeciętnych wydatków na jedna osobę.

Wskaźniki dysfunkcjonalności i spatologi­zowania instytucji :

• przerost więzi nieformalnych nad formalnymi - kliki, sitwy, grup kierujących się w swej działalności mechanizmem korupcji i tłumienia krytyki;

• -wadliwość w systemie selekcji i awansów

• -rytualizm - traktowanie organizacyjnych środków jako celów samych w sobie, przerost działań biurokratycznych;

• nadmierne lub niewłaściwe rozbudowywanie przepisów i norm procedu­ralnych, prowadzących do dysfunkcjonalnego formalizmu;

• niewłaściwy obieg informacji wewnątrz instytucji (informowanie niepełne, dezinformacja, oszukiwanie itp.);

• zamykanie się na informację z zewnątrz, w szczególności na innowacje, co powoduje niezdolność do doskonalenia się danej instytucji;

• brak jasno określonych celów instytucji i wyznaczanie różnych, niezgod­nych z sobą celów;

• niewłaściwy, wadliwy dobór celów - w efekcie ponoszenie zbyt dużych społecznie kosztów na działanie bezużyteczne (np. produkcja towarów czy świadczenie usług, na które nie ma zapotrzebowania);

• przerost jednych funkcji spełnianych przez instytucję nad innymi (np. przerost funkcji kontrolnych);

---