Pytania do licencjata, Praca socjalna pytania licencjat


Reintegracja rodziny - teoria i praktyka.

Reintegracja rodziny jest nowym kierunkiem pracy z dzieckiem i jego rodziną oraz drogą do zapobiegania sieroctwu społecznemu jak i duchowemu. Działania zorientowane na wspieranie i reintegrację rodziny są kluczowym elementem polityki społecznej w większości krajów posiadających bogate doświadczenie w zakresie opieki nad dzieckiem. (Holandia, Belgia). Reintegracja rodziny oznacza planowy proces odbudowania więzi w rodzinach, w których na skutek kryzysu więzi te zostały zerwane lub nadwyrężone. Działania na rzecz rodziny rozpoczyna się od udzielenia informacji poprzez nawiązywanie i utrzymywanie kontaktu aż do faktycznego powrotu dziecka na łono rodziny biologicznej.

Rodzina to niepowtarzalna struktura, system ról, władzy i kontroli. Każda rodzina ma swoje sposoby i drogi porozumiewania się. Ważna jest jej wewnętrzna mikrostruktura, sposób przekazu międzypokoleniowego, jak i mity rodzinne. Niezmiernie istotne są wzorce i normy rodzinne, które w nieuchwytny sposób determinują przebieg życia rodzinnego. Każda rodzina ma także własne i specyficzne dla siebie strategie działaniowe, jawne i te ukryte. Podejście strategiczne zmierza do określenia, zrozumienia oraz próby rozwikłania problemów zgłaszanych przez poszczególnych członków rodziny, zaś ustawiczne dążenie do ich rozwiązywania to jeden z filarów procesu wzmacniania więzi rodzinnych, czyli reintegracji.

Działania na rzecz reintegracji rodzin rozdzielonych na wskutek umieszczenia dzieci poza domem i niedopuszczenia do ponownej separacji są podobne do działań skierowanych na zapobieganie umieszczeniu dzieci poza naturalnym środowiskiem życia. Najbliższe podobieństwo to wspólny cel, umocnienie i dowartościowanie rodziny oraz udzielenie jej zarówno pomocy rzeczowej, jak i wsparcia duchowego w jej własnym domu. Istnieją jednak także różnicę miedzy reintegracją rodziny a działaniami zapobiegającymi umieszczeniu dzieci poza naturalnym środowiskiem a są to:

- praca z rodziną, której członkowie zostali rozdzieleni,

- Pracownik socjalny musi koncentrować się zwykle na traumatogennym wpływie utraty i separacji zarówno na dzieci i rodziców, jak i na pozostałych członków rodziny,

- Aby więzi rodzinne zostały umocnione, trzeba najpierw nawiązać kontakt pomiędzy rodzicami a dziećmi,

-Kiedy dzieci przebywają poza domem Pracownik socjalny i rodzina napotykają różne trudności w nauczaniu i uczeniu się umiejętności rodzicielskich, gdyż nie ma dostatecznych możliwości obserwacji i interwencji w interakcje rodzic-dziecko. Dlatego spotkania muszą być umiejętnie planowane i aranżowane,

- reintegracja najczęściej nie powoduje bezpośredniego kryzysu,

- rodzina która doświadczyła umieszczenia dzieci poza domem, może być postrzegana przez siebie jak i innych jako nieudolna, dlatego odzyskanie nadziei, wiary we własne możliwości i szansy na sukces ma większe znaczenie w pracy z rodzinami, które doświadczyły rozstania z dziećmi,

- dzieci przebywając poza domem przywiązują się uczuciowo do swych opiekunów, musi to być właściwie rozpoznane, aby rodzice i dzieci mogły sobie z tym poradzić,

-działania zapobiegające umieszczeniu dzieci poza rodziną własną zakładają, że rodzice chcą i są wstanie sprawować opiekę nad swoimi dziećmi. W praktyce reintegracyjnej natomiast, ocena możliwości rodzicielskich i funkcjonowania rodziny może wykazać, że w niektórych przypadkach dziecko nie może wrócić do rodziców lub krewnych, lecz więzi rodzinne mogą być utrzymywane dzięki innym formom kontaktów.

- okres udzielania pomocy. Pomoc reintegracyjna w zależności od przypadku może być bardziej lub mniej intensywna , zwykle jest konieczna przez dłuższy okres czasu. Może być także tak, że rodzina aby pozostać razem, będzie potrzebować pewnych form stałej pomocy.

W reintegracji jako procesie i nowym kierunku pracy z dzieckiem i jego rodziną, chodzi o przywracanie dzieci umieszczonych poza domem ich rodzinom pochodzenia jak i odwrotnie rodzin tymże dzieciom. W literaturze przedmiotu spotyka się tradycyjne zmodyfikowane ujęcie procesu reintegracji. Tradycyjną praktykę reintegracyjną oparto na założeniu, że dzieci umieszczone poza domem powinny wrócić do rodziny naturalnej, albo jak najszybciej umieszczone w innej rodzinie. Redefiniując tradycyjne pojmowanie Reintegracji proponuje się zwrócenie uwagi na elastyczny i dynamiczny charakter tego procesu. Jest to przemyślany proces, indywidualne podejście do dziecka i jego rodziny. Reintegracja to planowy proces nawiązywania więzi między dziećmi umieszczonymi w placówce opieki całkowitej a ich rodzinami poprzez wieloaspektową pomoc świadczoną dzieciom, ich rodzinom i opiekunom, jak i innym osobom bądź służbom zaangażowanym w ów proces. Pokazuje to wartość utrzymania i wzmocnienia już istniejących lub odbudowania utraconych więzi pomiędzy dziećmi umieszczonymi poza domem a rodzinami, a także, że nie zawsze rodzice mogą sprawować stałą opiekę nad dzieckiem i że rodziny, które nie mogą żyć wspólnie, mogą utrzymywać satysfakcjonujące więzi rodzinne. Zasada reintegracji odnosi się do charakteru więzi rodzinnych, a nie miejsca zamieszkania dziecka.

Celem reintegracji w konwencji teoretyczno-praktycznej jest:

- umożliwienie i utrzymanie w odniesieniu do każdego dziecka i jego rodziny optymalnego poziomu kontaktów potwierdzających przynależność dziecka do danej rodziny,

- udoskonalanie i korygowanie w miarę możliwości sytuacji dziecka i rodziny,

- ustawiczne budowanie tożsamości dziecka, jego identyfikacja z rodziną własną

- indywidualizacja pracy z dzieckiem i rodziną oraz kreowanie możliwie najbardziej optymalnego systemu wsparcia i pomocy dziecku i jego rodzinie.

Praca socjalna a inne dyscypliny naukowe.

Socjologia

Socjologia wg. Warda to nauka o społeczeństwie, Giddings socjologie definiuje jako naukowe badanie społeczeństwa, Small natomiast uważa że socjologia to nauka o ludziach mających wpływ na otoczenie i będących pod wpływem otoczenia.

Zarówno socjologia jak i praca socjalna interesują się ludźmi i interakcjami między nimi, oraz starają się te interakcje zrozumieć. Socjolog zadaje sobie pytania jak? Dlaczego? kiedy? Ludzie zachowują się tak a nie inaczej w stosunkach z innymi osobami, próbuje wychwycić problemy społeczne, prowadzi badania i stara się zrozumieć interakcję zachodzące w ludzkich zbiorowościach. Natomiast pracownik socjalny stara się też zrozumieć ludzi i ich zachowania wobec innych, ale szczególnie zależy mu na niesieniu pomocy ludziom w rozwiązywaniu problemów i polepszenia ich funkcjonowania społecznego. Socjolog na ogół spędza większość czasu na dociekaniach i badaniu faktów a pracownik socjalny usiłuje zrozumieć klienta lub społeczność, postawić diagnozę i przystąpić do działania aby zaradzić problemom, zmienić sytuację.

Psychiatria

Noyes i Kolb traktują psychiatrię jako dział medycyny zajmujący się przyczynami, przebiegiem, objawami i leczeniem takich zaburzeń i niepożądanych zachowań, które zakłócają albo subiektywnie pojęte życie jednostki albo jej stosunki z innymi osobami lub ze społeczeństwem. Główna róznica między psychiatrią i pracą socjalną sprowadza się do tego że psychiatra zajmuje się leczeniem choroby i medycznym modelem człowieka i kładzie nacisk na dynamikę wewnątrzosobową , często zapuszczając się w sferę podświadomych motywacji i pokrewnych zjawisk, podczas gdy pracownik socjalny wykorzystuje zasoby środowiska i społeczności i działa zwykle na poziomie zachowań świadomych, koncentruje się na silnych i słabych stosunków między ludźmi. Wspólne jest to że obie dziedziny zajmują się pracą z ludźmi borykającymi się z problemami osobistymi lub społecznymi. Obie pomagają ludziom poprawić swoje stosunki z innymi, wyrażają też zainteresowanie, wrażliwość i zrozumienie dla uczuć i emocji ,którymi potrafią również pokierować.

Istnieją również inne różnice: 

Pracownik socjalny często wykorzystuje całość zasobów społeczności w tym materialne dla poprawienia stosunków społecznych.

Psychiatra postępuje z pacjentem zgodnie z zasadami medycyny na ogół skupia się na podświadomości, czynnikach wewnątrz psychicznych zajmując się głównie reorganizacją ludzkiej indywidualnej psychiki Pracownik socjalny częściej pracuje z małżeństwem lub rodziną jako całością i poszczególnymi rodzinami.

Psychiatria koncentruje się przeważnie na patologiach i leczeniu natomiast praca socjalna poszukuje mocnych stron pacjenta i pobudza ich rozwój.

 Psychiatria interesuje się szczególnie wewnętrzną dynamiką zachowań indywidualnych i grupowych natomiast pracownik socjalny troszczy się przede wszystkim o społeczne funkcjonowanie łącznie z interakcjami i czynnikami społecznymi.

Psychologia

Psycholog i pracownik socjalny należą do podobnej grupy specjalistów zwłaszcza przy leczeniu klinicznym. LaPiere i Farnsworth wskazują że psycholog historycznie interesuje się naturą pojedynczego człowieka usiłując odkryć procesy jego przystosowania do środowiska, mechanizm i procesy uczenia się. Silvermen twierdzi, że psychologia jest nauką która ma na celu mierzenie, wyjaśnianie i czasem zmianę zachowań człowieka. Obie dziedziny zajmują  się zachowaniami ludzi a zwłaszcza wzorami interakcji. Psycholog jednak kładzie większy nacisk na zachowania indywidualne a pracownik socjalny na funkcjonowanie społeczne. Obie interesują się procesami myślowymi i emocjonalnymi ludzi.

Psycholog panuje niepodzielnie na dużym obszarze w dziedzinie pomiarów i testów. W zakres wchodzi również badanie czynników biologicznych i społecznych odnoszących się do zachowań jednostek. Psycholog przygląda się indywidualnym cechom osób pragnąć zrozumieć ich charakter i zachowania. Psycholog pracuje z jednostkami dość intensywnie i może wręcz stać się psychoterapeutą. Pracownik zwraca uwagę przede wszystkim na zachowanie społeczne i stosunki społeczne swojego klienta oraz na sposoby wykorzystania zasobów społeczności dla rozwikłania jego problemów osobistych i społecznych.

Zagrożenia społeczne we współczesnym świecie.

Z rozległej problematyki uzależnień dokonano wyboru dwu najważniejszych, uzależnienia od alkoholu i narkotyków. Pierwsze z nich jest w naszym kraju uwarunkowane historycznie, alkohol bowiem traktowany był jako lekarstwo na wszelkie schorzenia, forma zapłaty za świadczenia, symbol poddaństwa czy antidotum.

Według Pospiszyl Uzależnienie od alkoholu definiuje się jako nieprawidłowy wzorzec picia prowadzący do klinicznie znaczących uszkodzeń somatycznych lub zaburzeń psychicznych, manifestujących się w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy przynajmniej trzema spośród wymienionych objawów:

1.Wzrost tolerancji definiowany na dwa sposoby:

¬ potrzeba znacząco wyższych dawek alkoholu dla wywołania pożądanego efektu jego spożycia,

¬ zmniejszenie efektu działania alkoholu przy piciu tej samej dawki.

2.Zespół abstynencyjny manifestujący się dwojako:

¬ występowanie zespołu abstynencyjnego po przerwaniu picia lub jego zredukowaniu, manifestującego się takimi objawami jak: hiperaktywność układu wegetatywnego, nasilone drżenie rąk, nudności lub wymioty, podniecenie psychomotoryczne, zaburzenia snu, omamy lub złudzenia wzrokowe, dotykowe, lub słuchowe, napady drgawkowe, lęk itp.,

¬ picie alkoholu lub przyjmowanie leków, lub innych substancji o działaniu podobnym do alkoholu w celu złagodzenia objawów lub uniknięcia zespołu abstynencyjnego.

3. Częste picie alkoholu w większych ilościach i dłużej niż zakładano przed rozpoczęciem picia.

4. Uporczywe próby lub nieudane postanowienia przerwania picia lub ograniczenia ilości wypijanego alkoholu.

5. Przeznaczanie znacznej ilości czasu na zdobywanie alkoholu lub dochodzenie do siebie po wypiciu.

6. Znaczne zredukowanie aktywności społecznej, zawodowej i rekreacyjnej z powodu picia alkoholu.

7. Kontynuowanie picia alkoholu pomimo wiedzy, że nawracające, lub przewlekłe problemy zdrowotne lub psychiczne są spowodowane przez picie alkoholu.

Uzależnianie od alkoholu jest procesem długotrwałym i zindywidualizowanym. W trakcie jego

rozwoju w życiu osoby z problemem alkoholowym pojawiają się różne jego symptomy. Do

podstawowych symptomów lub sygnałów ostrzegawczych uzależnienia od alkoholu zalicza

się:

• odkrycie, że alkohol odpręża, daje ulgę oraz redukuje napięcie i niepokój,

• poszukiwanie i inicjowanie okazji do picia oraz powtarzające się przypadki upijania się,

• picie alkoholu w miejscach, gdzie nie wolno tego robić,

• pojawienie się „mocnej głowy", tj. możliwości wypijania coraz to większych ilości alkoholu,

• pojawianie się palimpsestów alkoholowych, tj. „urywanie się filmu",

• picie alkoholu w samotności,

• podejmowanie prób ograniczania picia,

• unikanie rozmów na temat picia, lub reagowanie agresją na sugestie jego ograniczania,

• reagowanie rozdrażnieniem na brak alkoholu,

• picie alkoholu mimo zakazów lekarskich

Uzależnienie obejmuje zarówno elementy somatyczne, jak i psychiczne. Uzależnienie

fizjologiczne lub fizyczne określa stan biologicznej adaptacji do alkoholu. Bez jego stałego

przyjmowania niemożliwe jest normalne funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Przerwanie

lub ograniczenie spożycia alkoholu powoduje występowanie istotnych zaburzeń

funkcjonowania organizmu określanych mianem zespołu odstawiennego. Z uzależnieniem

fizycznym wiąże się konieczność zwiększania dawki spożywanego alkoholu, z czasem zmienia się bowiem tolerancja organizmu na jego działanie. Powtarzanie tej samej dawki alkoholu daje coraz słabszą reakcję, zaś uzyskanie takiego samego efektu działania alkoholu na organizm wymaga zwiększenia jego dawki. Uzależnienie psychiczne wiąże się z kolei ścisłe z utratą kontroli nad piciem. Związane jest z subiektywną potrzebą stałego lub częstego przyjmowania alkoholu dla powtórzenia przeżyć związany" z jego spożyciem.

Uzależnienie od narkotyków jest to zjawisko powszechne, gdyż stanowi skutek określonych przejawów rozwoju cywilizacyjnego, który powiązany jest z nadużywaniem środków psychotropowych przyjmowanych w różnych celach. Podgórecki narkomania jest to stan okresowej lub przewlekłej dysfunkcjonalności organizmu szkodliwej dla jednostki i społeczeństwa, wywołanej powtarzającym się zażywaniem, nie w celach terapeutycznych leku naturalnego lub syntetycznego, albo jego zamiennika. Według ustawy o zapobieganiu narkomanii, jest to stałe lub okresowe przyjmowanie w celach niemedycznych środków odurzających lub psychotropowych, albo środków zastępczych, w wyniku czego może powstać lub powstała zależność.

Do najczęściej używanych środków narkotycznych należą:

- leki nasenne i uspokajające (środki tłumiące), efekt: uspokojenie, odprężenie.

- środki wziewne- najczęściej zażywają dzieci i młodzież ze względu na ich powszechną dostępność. Efekt: zaburzenia koordynacji ruchowej, zaburzenia mowy i oceny sytuacji, zawroty głowy.

- amfetaminy- środek o działaniu pobudzającym, wywołującą euforię narkotyczną, silne podniecenie.

- amfetaminy halucynogenne np. ekstazy

- kokaina - środek uzależniający psychicznie i fizycznie w dość krótkim czasie. Efekt: pobudzenie, niwelowanie zmęczenia, nudności, wymioty.

Marihuana- naturalny halucynogen otrzymywany z konopi indyjskich.

Prostytucja

Prostytucja, jako zjawisko społeczne rozwija się w wielkich aglomeracjach miejskich, gdzie popyt na usługi prostytucyjne i warunki uprawiania nierządu są szczególnie korzystne.

Według Michała Antoniszyna i Andrzeja Marka czynnikami decydującymi o koncentracji prostytucji w wielkich aglomeracjach miejskich są:

- Stały popyt na usługi seksualne;

- Anonimowość, która sprzyja przełamywaniu oporów moralnych, zwłaszcza u młodych, początkujących prostytutek;

-Osłabienie kontrolnej funkcji grupy społecznej, co wynika z wielości środowisk i różnorodności wzorów postępowania;

- Sprzyjające warunki uprawianie nierządu, stwarzane przez liczne lokale gastronomiczne, zwłaszcza nocne lokale rozrywkowe, ułatwiające nawiązywanie kontaktów prostytutek z klientami, a także hotele, pensjonaty i wreszcie wynajmowane dla tych celów pokoje sublokatorskie i mieszkania;

- Rozwój marginesu społecznego w wielkich aglomeracjach, który stanowi zaplecze i oparcie, zwłaszcza dla tej części prostytutek, które mają konflikty z prawem, bądź są powiązane ze środowiskiem przestępczym. Według Świętochowskiej prostytucja to utrzymywanie przypadkowych stosunków seksualnych, bez zaangażowania emocjonalnego i pobieranie za świadczone usługi określonych opłat.

Dominującą formą prostytucji jest:

prostytucja heteroseksualna, polegająca

na świadczeniu przez kobiety-prostytutki usług seksualnych mężczyznom

w zamian za korzyści materialne.

prostytucja biseksualna i transwestytyczna, polegająca na świadczeniu odpłatnie usług seksualnych osobom obojga płci,

prostytucja homoseksualna - polegającą na odpłatnym utrzymywaniu stosunków seksualnych z osobami tej samej płci.

Stosunkowo nowym zjawiskiem jest prostytucja dziecięca. O jej rozwoju zadecydowały formy patologii społecznej takie jak: porzucenie i zaniedbanie dziecka przez rodziców, analfabetyzm czy bieda. Można ją podzielić, wyróżniając następujące grupy dzieci:

- dzieci skupione wokół stacji kolejowych( bezdomne, zarabiające na chleb), dzieci w wieku 8-10 lat, klienci to zwolnieni więźniowie czy przygodni podróżni,

- dzieci zapraszane na wakacje, klienci pedofile,

- nieletnie dziewczyny dostarczane do domów publicznych

- dzieci skupione przy drogach( prostytucja drogowa),

- chłopcy będący przedmiotem międzynarodowego handlu chłopcami, dzieci przyjeżdżające w czasie ferii i weekendów, w wieku 9-14 lat,

- dzieci wykorzystywane do produkcji kaset pornograficznych.

Skutki psychiczne prostytucji to: utrudnione życie z jednym partnerem, labilność emocjonalna, skłonność do nadużywanie alkoholu i narkotyków, przyjmowanie typowych dla prostytutek zachowań, problemy z dostosowaniem się do otoczenia po zakończeniu okresu prostytuowania się. Do skutków fizycznych należą: HIV, choroby weneryczne, choroby płuc, oskrzeli, gruźlica czy choroby narządów kobiecych.

Samobójstwa

Według Durkheima samobójstwem nazywa się każdy przypadek śmierci będący bezpośrednim lub pośrednim wynikiem działania lub zaniechania, przejawianego przez ofiarę zdającą sobie sprawę ze skutków swego zachowania".

Często cytowana jest definicja podana przez Edwina Shneidmana: "We współczesnym zachodnim świecie, samobójstwo jest świadomie podjętym działaniem mającym na celu samozniszczenie; jest działaniem które można określić jako wielowymiarowe zaburzenie występujące u jednostki, której potrzeby nie są zaspokojone i która sama definiuje problem, w którym samobójstwo spostrzega jako najlepsze rozwiązanie".

Durkheim wyróżnia trzy główne typy samobójstw i jeden pochodny:

Samobójstwo egoistyczne- wynik słabej integracji jednostki z grupą i społecznością,

Samobójstwo altruistyczne- wynik zbyt silnej integracji jednostki ze społeczeństwem,

Samobójstwo anomiczne- wynik zakłócenia ładu społecznego, dezintegracji społecznej,

Samobójstwo fatalistyczne- związane z sytuacja jednostkową, wynikające ze znalezienia się w sytuacji bez wyjścia , bez perspektyw.

Zjawisko samobójstw sprzężone jest m.in. z:

-płcią,

-wiekiem,

-wykształceniem,

-wykonywanym zawodem,

-stanem cywilnym,

-warunkami ekonomicznymi,

-miejscem i regionem zamieszkania,

- rasą.

Bezrobocie

Osobą bezrobotną jest osoba zdolna do pracy, a jednocześnie pozostającą przymusowo w bezczynności zawodowej, która nie może w określonym czasie znaleźć pracy odpowiadającej jej kwalifikacjom zawodowym.

Rodzaje bezrobocia:

Bezrobocie krótkookresowe - rodzaj bezrobocia, który obejmuje osoby pozostające bez pracy do 3 miesięcy.

Bezrobocie średniookresowe - rodzaj bezrobocia, który obejmuje osoby pozostające bez pracy przez czas od 3 do 6 miesięcy.

Bezrobocie Długookresowe- rozróżniane ze względu na czas pozostawania bez pracy. Dotyczy osób pozostających bez pracy od 6 do 12miesięcy. W rezultacie może przekształcić się w bezrobocie długotrwałe.

Bezrobocie płynne- stan rynku pracy, kiedy każdorazowo występuje pewna liczba ludzi pozostających bez pracy, lecz skład bezrobotnych zmienia się.

Bezrobocie chroniczne, masowe- duża ilość osób poszukujących pracy, w różnym wieku, wykształceniu i kwalifikacji,

Bezrobocie globalne- związane z nadwyżką całkowitej podaży siły roboczej nad całkowitym popytem na siłę roboczą.

Bezrobocie fluktuacyjne- osoby zostają bez pracy dopóki nie uzyskają nowych kwalifikacji.

Bezrobocie jawne- objęte oficjalną statystyką,

Bezrobocie ukryte- są to osoby nie ujęte w statystykach,

Przyczyny bezrobocia:

Transformacja systemowa

Zaniedbania rozwojowe wielu przedsiębiorstw

Opóźnienia w rozwoju gospodarczym całych regionów i dominacja przemysłów schyłkowych w niektórych województwach

Przekształcenie bezrobocia ukrytego w jawne

Prywatyzacja,

Bariery mieszkaniowe lokalowe

Słabość systemu pośrednictwa pracy, szczupłość środków na aktywną walkę z bezrobociem,

Pasywność postaw znaczącej części bezrobotnych, niska skłonność do podniesienia lub zmiany kwalifikacji,

Dość szeroki zakres świadczenia pracy zawodowej przez emerytów(zbyt niskie emerytury).

Bibliografia:

A. Nowak, E, Wysocka, Problemy i zagrożenia społeczne we współczesnym świecie, elementy patologii społecznej i kryminologii, Katowice 2001.

M. Szpringer, Profilaktyka społeczna, rodzina, szkoła, środowisko lokalne, Kielce 2004.

K. Wódz, Praca socjalna wobec współczesnych problemów społecznych, Toruń 2007.

U.Kazubowska, Reintegracja jako nowy kierunek pracy z rodziną oraz najdoskonalsza droga zapobiegania sieroctwu, [w:] K. Gąsior, T. Sakowicz (red.), Pedagogika Społeczna w służbie rodzinie, Kielce 2005, s. 94.

Tamże, s. 94-95.

Tamże, s. 95-96.

Tamże, s. 96-97.

Tamże, s. 97.

R.A. Skidmore, M.G. Thackerey, Wprowadzenie do pracy socjalnej, Katowice 1998, s. 28-29.

Tamże, s. 29-30.

Tamże, s. 30-31.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
pomoc społeczna komentarz do ustawy, praca socjalna, prac socjalna
wprowadzenie do psychologii, Praca socjalna UMK, wprowadzenie do psychologii
polityka- notatka do egzaminu, PRACA SOCJALNA, Polityka społeczna
19. Praca korekcyjno-wyrównawcza z dziećmi z trudnościami w nauce, Pytania do licencjata kolegium na
pytania Ja, Praca socjalna pytania licencjat
16. NIEBIESKA LINIA JAKO FORMA INTERWENCJI KRYZYSOWEJ, Pytania do licencjata kolegium nauczycielskie
Pytania do sondażu(2), studia - praca socjalna, inne
10. DOM DZIECKA JAKO ŚRODOWISKO WYCHOWAWCZE, Pytania do licencjata kolegium nauczycielskie w Bytomiu
07. FUNKCJONOWANIE PLACÓWEK OPIEKUŃCZO-WYCCHOWAWCZYCH, Pytania do licencjata kolegium nauczycielskie
02. Pedagogika opiekuńcza jako subdyscyplina, Pytania do licencjata kolegium nauczycielskie w Bytomi
4. Przenoszenie informacji genetycznej - mechanizmy, studia-biologia, Opracowane pytania do licencja
3. oddychanie wewnątrz i zewnątrzkomórkowe, studia-biologia, Opracowane pytania do licencjatu
01. Cele, Pytania do licencjata kolegium nauczycielskie w Bytomiu
41. Czynniki wpływające na różnorodność gatunkową zespołu, studia-biologia, Opracowane pytania do l
24. Przemoc wobec dzieci w rodzinie i w szkole, Pytania do licencjata kolegium nauczycielskie w Byto
07 i 15, Pytania do licencjata kolegium nauczycielskie w Bytomiu
13. Rodziny zastępcze i pogotowia rodzinne jako instytucje pomocy społecznej, Pytania do licencjata
16.CYKL KOMÓRKOWY I JEGO REGULACJA, studia-biologia, Opracowane pytania do licencjatu
21.Budowa i znaczenie chromosomów jako nośników informacji, studia-biologia, Opracowane pytania do l

więcej podobnych podstron