Szacowanie warotości lasu na podst.rach. Rentowego: -w ujeciu statykow renta lesna oznaczala kwote(dochod), ktora w rownych wysokosciach i równych odstępach czasu wpływala do kasy nadlesnictwa. -w zaleznosci od tego jak czesto pieniadze wplywaly do kasy renty dzielono na na r. roczne i okresowe.A w zaleznosci od tego jak dlugo te renty wplywaly rent dzielono na renty wieczne i skonczone. -wyroznia sie 2 metod. Szacowania wart. Lasu w oparciu o rachunek rentowy. Renta lesna i gruntowe: R.lesna:wedlug zwolenników r.lesnej(met.posr.) dochód daje las czyli grunt wraz z d-stanami oraz srodki trwale.wartosc lasu obliczono poprzez kapitalizacje dochodów które ten las przynosi. |
u podstaw rachunkowych bylo zalozenie
Rente czyli dochód czysty z lasu obliczono
r-dochód czysty z lasu Au-wartosc dochodu z uzytk.rebnego D-dochody z uzytkowania rębnego C- koszty zalozenia powierzchni przypadajace corocznie w uzytkowaniu gł u-wiek rębności v-koszty zarzadu i administr. Na pow. podlegajacej uzytkowaniu gł.
Współ o postaci 1/0,0p nazywa sie wspólcz kapitalizacji, natomiast formula Ko=r/0,0p równanie kapitalizacji(jest odwrotnoscia stopy %,nazywane bywaja wskaznikami wartosciowania) Zestawiane byly w tabelach w celu ulatwienia szacowania wartosci d-stanu. |
Szacowania wartosci dstanu
Szacowanie wartosci lasu na podstawie renty gruntowej: - jest to metoda bezposrednia lub skladnikowa. Oddzielnie szacuje sie wartosci gruntu i oddzielnie watrosci d-stanow.suma tych wartosci daje calkowita wartosc lasu. -u podst. R. grunt. Bylo zalozenie ze dochod daje grunt lesny,zatem za kapital zakladowy przyjmowano wartosc gruntu lesnego+ewentualne srodki trwale(drogi i budynki).d-stany byly traktowane jako kapital obrotowy o dlugim okresie przyrastania (obrotu),zatem oddzielnie szacowano jego wartosc. System Preslera-Hayera. Zwolennicy zakladali ze u podst. Gosp. Lesnego lezy nie gotowy do wyrebu d-stan lecz grunt(gleba) jak gdyby zrab zupelny ktory podlega odnowieniu,przyjeli rowniez zalozenie ze dochody uzyskiwane z gosp lesnego powinny zabezpieczac koszty |
Wytworzenia D-stanu.Zalozenie to sprecyzowali za pomoc rownania rownowagi gosp.
Str.lewa to sa dochody str. Koszty wytwórcze. Au- dochody z uzytkowania rebnego Da-dochody z uzytk przedrebnego pozyskiwane w wieku a u-wiek rebnosci a- wiek pobrania uzytkow przedrebnych. Dn- dichody z uzytkowania przedrebnego B-kapital gruntowy V-koszty admin C-koszty zalozenia uprawy Da,Db,Dc i Dn zostaly odniesione inaczej sprolongowane na wieki rebnosci do tego sluzy róznica u-a.Z uwagi na fakt zedochody (lewa str)i wydatki(prawa Str) ponoszone byly w róznym
|
Czasie.(okresach), zaistniala koniecznosc ich na 1 moment czasowy i za taki wiek uznano wiek rębnosci.roznica miedzy dochodami a kosztami dawala rente albo dochod z lasu.Formuly Faustmana i Hayera na dochodowa wartosc grunu lesnego i spodziewana wartosc d-stanu z czasem ulegly modyfikacja.w PL prof. Studniarski z UAM. W latach 20 dokonal uproszczenia wzorów
Dm-wartosc uzytkow przedrebnych do wieku szacowania Au- wartosc uzytków rebnych Dn- wartosc uzytkow przedrebnych z calego okresu zycia d-dtanu. C- koszty zalozenia upraw v-koszty zarzadu i admin. B- oplaty z tytulu dzierżaw gruntu V-koszty zarzadu i admin m- wiek szacowanego d-stanu |
|||
|
r-dochód czysty z lasu ko-wartość kapitału -na wartośc końcową składa się jego wartośc początkowa oraz odsetki które z czasem od tego kapitału przyrosły
koszty założenia upraw jest kosztem początkowym -stopa% powinna wynosić w leśnictwie 2-3% -znając końcową wartośc dstanu , w dniu dzisiejszym, można obliczyć jego wartość początkową za pomocą formuły
-% skladany %zlozony ma wieksze znaczenie w szacowaniu wartosci lasu jak i rowniez po dzis dzien ma zastosowanie w w finansach(bankach) -u podst. Rachunku na % złożony w zakresie szacowania wartości lasu stało zalożenie : jezeli las(nasz kapitał)zostaje oddany do banku na zasadzie % skladanego na ”n” lat przy stopie % p to corocznie wzrasta wartosc tego kapitalu nie tylko od odsetki kapitału |
nie tylko od odsetki początkowego ale rowniez o odseteki od odsetek ktore z czasem przyrosły przy danej stopie%.zatem wzór na koncowa wartosc lasu przyjmuje postać
wzory do okreslania wartosci poczatkowej.
-proces kapitalizowania odbywa się raz do roku. -współczynnik 1,0p n nazywa sie wspólczynnikiem prolongowania. -natomiast współczynnik o postaci 1/1,0p n nazywa sie współczynnikiem dyskontowania. - wspólczynnik prolong i dyskontowania i odsetki od kapitału przy okreslonej stopie %zestawione były przy tabelach po to by ulatwic okreslic szacowanie wartosci lasu. -przy % skladanym odsetki rosną w odstepie geometrycznym im dluzszy okres czasu tym te odsetki szybciej rosną. -szacowanie wartosci lasu przy % składanym daje zdecydowanie wyzsze wartosci niz przy % prostego
|
-szacowanie wartosci lasu przy % składanym daje zdecydowanie wyzsze wartosci niz przy % prostego
|
Tablicowe met. Szacow.wart d-stanu.Warosc d-stanu mozna szacowac z a pomoca tablic wartosci d-stanow ktore obecnie nazywaja sie tablice wspolczynnikow wartosci d-stanow -szacowanie wartosci d-stanow jak i szacowane straty w d-stanach jest zadaniem rtoudnym i zlozonym nie tylko z braku teoretycznych jak i praktycznego szacowania. -w celu ulatwienia szacowania wartosci d-stanu jak i strat IBL opracowalo w 1968 roku 1sze tablice wartosci d-stanow ktorych aytorami byli Trampler i partyka.1sze wydanie tablic podawalu warttosci d-stanow w zł, zatem wymagalyu ciaglej aktualizacji.od 1985wartosc d-stanow podake sie w przelicznikach (obecnie jest to cena śr 1m3 drewna podawana przez Gus. |
|||
od 1985wartosc d-stanow podake sie w przelicznikach (obecnie jest to cena śr 1m3 drewna podawana przez Gus. Aktualnie obowiazujace tablice wspolczynnikow dtanów zawarte sa w rozporzadzeniu ministra śr z 2002r. -w tablicach zawarte sa 3 rodzaje wartosci Wk- wartosc wg ponioesionych kosztow Wi- wartosc spodziewana d-stanu Ws-wartosc sprzeazna d-stanow. -tablice te podaja wartosci d=-stanow w jednostkach przeliczeniowych wg gat. bonitacji siedliska do przyjetego wieku rebnosci z odstopniowaniem co 1 rok. Wi- dla potrzeb tablic obliczono za pomoca wzoru Knycha Partyka
|
Wur-wartosc uzytkow rebnych Wupu-wartosc uzytkow przedrebnych pobranych do wieku u (w wieku rebnosci) Wupi-wartosc uzytkow przedrebnuch pobranych do wieku i (wiek szcow) ki- koszty hodowli d-stanu do wieku i(wieku szacow)
w celu uzyskania wartosci d-stanu w zl nalezy wskaznik wartosci d-stanu odczytany z tablic przemnozyc przez cene srednia drewna podawana przez Gus.w przypadku szacowania wartosci d-stanow mieszanych szacuje sie oddzielnie wartosc dla kazdego gat wchodzacego w sklod i przemnaza sie przez wskaznik udzialu w skladzie gat. suma wartosci dla wszystkich gat daje calkowita wartosc d-stanu |
Szacowanie wartosci strat w d-stanie. Potrzeba szacowania wartosci strat w d-stanie wynika z szeregu przyczyn. Do najwazniejszych naleza.1.szacowanie strat na przyroscie w d-stanach ktore na skutek zniszczenia lub przedterminowego wyrebu nie osiagnely wieku kulminacji ppv drewna 2.szacowanie strat drzewostanu w wyniku zniszczenia przez czynniki biotyczne i abiotyczne.3.szacowanie strat zwiazane z przedterminowym wyrebem w d- stanu np pod budow autostrady drogi i miasta.4. inne przyczyny.z przedterminowym wyrebem d-stanu mamy do czynienia wówczas kiedy d-stan jest usuwany z roznych przychyn prze osiagnieciem wieku rebnosci ,najczesciej sa to inwestycje.strat w d-stanach mozemy szacowac za pomoca dwóch metod metody klasyczne i metody tablicowe.
|
Szacowanie wartosci strat w d-stanach za pomoca metod klasycznych.: Szacowanie strat na przyroscie w wyniku przedterminowego wyrebu.W ekonomice lesnictwa wypracowano 2 metody szacowania Strat na przyroscie, ktore na skutek zniszczenia lub przedterminowego wyrebu nie osiagnaly wieku kulminacji ppv. -czynikiem roznicujacym te 2 metody jest fakt czu pow. Po zniszczonym d-stanie lub po przedterminowym wyrebie zostanie odnowiona czy nie.wartos strat w d stanie jest= wartoscie d-stanu liczona jedna z meto pmniejszona o wartosc mozliwago do odzyskania drewna. W przypadki nie odnowienia pow lesnej wartosc strat na przyroscie szacuje sie za pomoca formuly Si1 |
|
|||
W przypadku nie odnawiania pow.wielkosc straty na przyroscie jest roznica niedzy zasobnoscia d-stanu wieku kulminacji(pk*k) a zasobnoscia d-stanu w wieku i , szcowania pi*i .w przypadku odnawiania powierzchni po zniszczonym lub przeterminowym zrebie d- stanu szacowanie strat oblicza sie za pomoca formuly Si2 w tej sytuacji przyjmuje się założenie,że nowo założona uprawa rekompensuje straty na przyroście powsałe w okresie między i a k . - wiek kuliminacji ppv uzależniony jest od gat i bonitacji. - im lepsze siedlisko tym wiek kuliminacji jest wcześniej. |
Teoretyczny model taryfikacji pracy i płacy Składa sie na 3 części:1.metody taryfikacji pracy,2.siatka płac,3.tabela płac- tabela stawek godz. -met. taryfikacji pracy: każda praca cechuje określona złożoność i ciężkość -Mamy 2 cechy pracy złożoność i ciężkość. - złożoność pracy ocenia się u 6 stopniowej skali. Natomiast ciężkość pracy określa sie w 5 stopniowej skali. -kategorie złożoności pracy: A. praca pomocnicza, B. pr prosta przyuczona, C. pr złożona przyuczona, D. pr średnio złożona, E. pr bardzo złożona, E.pr szczególnie złożona. Kategorie ciężkości pracy: 1.przeciętny wysiłek, przeciętne warunki pracy.2.przeciętny wysiłek, uciążliwe war.pr.3.Duży wysiłek uciążliwe
|
war.pr,4.duży wysiłek, szczególnie uciążliwe war .pr. 5.szczególnie duży wysiłek, szczególnie trudne war. Pr. - złożoność można mierzyć samą złożonością samego procesu pracy np. obsługiwanie maszyny wielooperacyjnej bardziej złożone niż. samej pilarki lub stopniem przygotowania zawodowego niezbędnego do wykonania pracy. -ciężkość pracy można mierzyć stopniem wysiłku fizycznego i (lub) umysłowego, można mierzyć uciążliwością warunkow pracy, stopień zagrożenia zdrowia a nawet życia. -W każdej wymienionej wyżej kategorii ciężkości jak i złożoności pracy nadaje sie odp.wage punktowa(odp. Ilość. -suma punktów za śiężkośc i złoż.pracy określa tak zwana kategoria zaszeregowanej czynsći. W tym teoretycznej met . taryf. Pracy i płacy, przyjęto założenie
|
Że min liczba punktów wynosi 100. Siatka płac: -jest zestawieniem punktów w zal. Od kategorii ciężkości i złożoności . Siatka płac uwzględnia zasade komplementarności Dwóch podst.cech pracy ciężkości i złożoność.Wzrost o 1 kategorię ciężkości jest tyle samo warte co wzrost o 1 kat. Złożonoci. -W oparciu o siatke płac nalezy skonstruować 3 elementowa tabelę stawek godz wliczając wcześniej stawki godz dla poszczególnej kat. Ciężkości i złożoności. Stawke godz. Oblicza siez formuły
Sgodz - stawka godz Pkt-punkty z siatki p Smin-stawka min - w przypadku taryfikacji pracy i płacy pracowników umysłowych oprócz wyceny wyzej wymienionych cech, dodatkowo wycenia się równiez 3 ceche-odpowiedzialność
Podstawy taryfikacji pracy i płacy
|
|
|||
Podstawy taryfikacji pracy i płacy -w podst gosp lesnym w LP mamy do czynienia z uproszczonym styst. Taryf pracy albowiem przedmiotem taryfikaci nie jest ciężkość i złożoność pracy a podmiotem wyceny sa przedmiotowe i podmiotowe ceny pracy.
Czynniki cechy pracy: przedmiotowe cechy pracy dot.danych czynnosci pracy, natomiast podmiotem cechy pracy dot. Wykonawcy. Przedmiotowe cechy *złożoność manipulacji * ryzyko *względne bezpiecz. *wysiłek fiz. *uciążliwość war. Pr. Podmiotowe: *wiedza *umiejętności *odpowiedzioalnośc * sprawność fiz. *odpornośc na zmeczenie - Przedmiotowe cechy pracy dot. Przedmiotu pracy rodzaju wykonywanej pracy. - Podmiotowe cechy pracy dot.przedmiotów pracy czyli wykonawców. -zasady wynagrodzenia robotnikow stałych(na etatach LP) oraz pracowników umyslowych nie zaliczonych do służby lesnej reguluje ponadzakłodowy uklad zbiorowy prasy dla pracowników LP
|
Natomiast zasady wynagradzania pracowników należacych do służby leśnej określ rozporządzenie ministra środow. W sprawie stanowisk, stopni,służbowych oraz zasad wynagrodzenia pracowników służby leśnej z `14.01.2003 -17 stopni zawodowych -sposób wyliczenia , forma akordowa ,Stawka jednostkowa to stawka godz pomnożona o wskaznik pracochlonności
t-wskaznik pracochlonności
|
Metoda szacowania wartości pozagosp funkcji lasu .Metoda oceny wzgl wartości uzytkowaej produktów i usług powstajacej dzieki specjalnym funkcją lasu(Marszałek) -Metode te oblicza sie za pomoca nastepujacej formuły
PFb- wartośc produktów i usług uzyskiwanych dzieki funkcji „x” (zł/ha/rok) PFb-wartość produktów i usług uzyskiwanych dzieki funkcji bazowej, bedacej zródlem tak zwanej wielkości odniesienia(zł/ha/rok) Fb-względna wartość użytkowa produktów i usług uzyskiwanych dzieki funkcji „x” bazowej bedacej zródlem tak zwanej wielkości odniesienia (pkt/ha/rok) Fx- względna wartość użytkowa produkci i usług uzyskiwanych dzieki funkcji „x” (pkt/ha/rok) Ox-obszar lasu pełniący określony rodzaj funkcji (ha) X poszczególne rodzaje funkcji. * funkcja bazowa w tej met. Jest funkcja produkcji drewna. Zatem tez dochody ze spżedazy drewna byly pods do obliczenia |
Obliczenia wartosci innej funkcii lasu. W 1991r wartosc dochodow ze sprzedazy drewna w LP wynoisla 755,20tys zl na ha. *MetodA aNCUKIEWICZa.wysunąl on propozycje aby wartosc poszczegolnych rodzajów infrastrukt funkcji lasu obliczyc jako iloczyn funkcji lasu i iloczyn produkcyjnosci lasu i wspolczynnika odzwierciedlajacego role i znaczenie infrastrukt funkcji lasu.produkcyjnosc lasu mioerzy wartosc przyrostu biezacego miazszosci 1 ha lasu. |
|
|||
Obliczenia wartosci innej funkcii lasu. W 1991r wartosc dochodow ze sprzedazy drewna w LP wynoisla 755,20tys zl na ha. *MetodA aNCUKIEWICZa.wysunąl on propozycje aby wartosc poszczegolnych rodzajów infrastrukt funkcji lasu obliczyc jako iloczyn funkcji lasu i iloczyn produkcyjnosci lasu i wspolczynnika odzwierciedlajacego role i znaczenie infrastrukt funkcji lasu.produkcyjnosc lasu mioerzy wartosc przyrostu biezacego miazszosci 1 ha lasu. |
|
|
|
|
|||