Wywiad z osobą badaną:
Podam tutaj informacje jakie należy zebrać (podam informacje ogólne, jeśli w odpowiedzi osoby badanej coś zwróci naszą uwagę, oczywiście trzeba o to dopytać; pytania należy dostosować do wieku osoby badanej- dziecka nie zapytamy przecież o pracę, czy współżycie z mężem :)
Jeśli przeprowadzamy wywiad z dzieckiem- trzeba też rozmawiać z opiekunami prawnymi (kimś, kto się opiekuje dzieckiem), jeśli dziecko jest w wieku szkolnym, to także od nauczycieli.
Zbieramy dane:
Biograficzne- data urodzenia, miejsce zamieszkania, szkoła, klasa itd.
Dane dotyczące rodziny - członkowie rodziny, ich wiek, stan zdrowia, nałogi, praca, jeśli wywiad dotyczy dziecka- metody wychowawcze, system kar i nagród, trudności wychowawcze, obowiązki domowe, nieformalne konstelacje w rodzinie (kto kogo „woli' itd.), relacje, stosunek rodziców do siebie i do dziecka., sytuacja socjoekonomiczna, warunki materialne i mieszkaniowe.
Opis historii życia i rozwoju -jeśli dziecko, dokładne pytania o rozwój, czy iąża przebiegała prawidłowo, rozwój fizyczny, przebieg porodu, ile miało punktów w skali Apgar, waga, karmienie, odruchy, jak wyglądał trening czystości, nauka chodzenia, mówienia , w przypadku wywiadu z dorosłym najważniejsze wspomnienia z okresu dzieciństwa, też o szkole ale wiadomo- już nie tak obszernie, nie trzeba oczywiście pytać o przebieg porodu itd. :) wystarczy poprosić o opisanie historii życia i dopytywać, gdy coś zwróci naszą uwagę, lub wyda się ważne.
Zainteresowania- Dziecko- kiedy rozpoczęło naukę, czy chodzi na dodatkowe lekcje, jak idzie czytanie i pisanie, czy powtarzało klasę, zmieniało szkołę, z czym ma trudności a co lubi i potrafi dobrze, stosunek do nauczycieli, czy odrabia lekcje, na ile samodzielnie, zainteresowania poza szkołą, relacje rówieśnicze, stosunek do autorytetów; w przypadku osoby dorosłej pytamy o zainteresowania, hobby, i dopytujemy w razie potrzeby (np. ktoś powie, ze lubi jakiś sport, możemy dopytać, dlaczego właśnie ten sprawia mu radość itd.)
Ogólnie na temat zdrowia i inne informacje- choroby i wypadki, czy była dłuższa hospitalizacja, używki, leki, relacje rodzinne, rówieśnicze (jeśli wcześniej nie pytaliśmy o to), światopogląd, wyznawane wartości, plany życiowe, stan cywilny, kontakty z innymi, z partnerem, aspiracje i ambicje itd.
Wywiad powinien stwarzać wrażenie swobodnej rozmowy, tak aby osoba badana odczuwała jak najmniejszy stres- wiadomo, wtedy uzyskamy od niej więcej ważnych informacji, osoba badana nie może się czuć jak na przesłuchaniu, ale obowiązują pewne reguły i granice, których nie wolno przekraczać, nie może być zbytniej bliskości między psychologiem a osobą badaną, bo to nie etyczne i badany może chcieć wypaść w lepszym świetle- nie da nam rzetelnych informacji o sobie.
Wywiad trzeba dostosować też do sytuacji i umiejętnie go prowadzić. Jeśli wiemy, że ktoś ma poważny problem, np. przeżył jakąś traumę, starajmy się przechodzić od pytań bardziej ogólnych, na inny temat, do coraz bardziej szczegółowych. Musimy być skupieni i cały czas reagować na to, co badany nam mówi- jeżeli widzimy jakiś opór, należy go przełamać w odpowiedni sposób.