Podejmowanie decyzji w radzie:

• Decyzje w Radzie zapadają w drodze głosowania

• Zwykła większość głosów - sprawy proceduralne i organizacyjne - każde państwo ma jeden głos

• Jednomyślność - decyzje w niektórych sprawach (np. rozszerzenie składu członkowskiego UE, realizacja traktatów, harmonizacja podatków, polityka strukturalna, sprawy II i III filara - każde państwo ma 1 głos

• Od 1 listopada 2004 roku w większości dziedzin Rada podejmuje decyzje, głosując „większością kwalifikowaną”

Nicejski system głosowania:

• Oparty na kryterium podwójnej większością

• Kwalifikowanej większości

• Liczbie państw

Polska w tym systemie 27 głosów.

Najwięcej maja Francja, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania - 29

Najmniej Malta - 3

Głosowanie w radzie po wejściu w Zycie Traktatu Lizbońskiego:

• Nicejski system głosowania większością kwalifikowaną będzie obowiązywać od 31 października 2014 roku. Później wprowadzony będzie nowy system głosowania podwójną większością (liczba państw i liczba ludności) ale od marca 2017 roku każde państwo będzie mogło żądać powtórzenia danego głosowania, zgodnie z nicejskim systemem głosów ważnych.

• Od 2017 roku wyłącznie system podwójnej większości, jednak traktat lizboński wprowadza także mechanizm bezpieczeństwa, podobny do kompromisu z lomniny i jeśli grupie członków Rady nie wystarczy głosów do zablokowania określonej uchwały, będą mogli odwlekać podjęcie decyzji w tej sprawie przez „rozsądny czas”.

Komisja Europejska:

• Siedziba komisji mieści się w Brukseli, jej biura znajdują się również w Luksemburgu, przedstawicielstwa - we wszystkich państwach UE, a delegatury - w wielu stolicach różnych krajów świata

• Komisja europejska składa się z 27 komisarzy, po jednym z każdego kraju członkowskiego („obywatel państwa członkowskiego”)

• Co pięć lat powoływana jest komisja w nowym składzie

• Przewodniczącego wybiera PE na wniosek Rady

• Rządy państw członkowskich w porozumieniu z przewodniczącym KE wskazują kandydatów na komisarzy

• Kandydatów akceptuje Rada UE

• Kandydaci sa przesłuchiwani w komisjach parlamentarnych

• PE aprobuje skład Komisji (w tym Przewodniczącego Komisji) oraz wysokiego przedstawicielstwa do Spraw Zagranicznych i Polityki Bezpieczeństwa

• Rada UE mianuje na mocy decyzji podjętej Kwalifikowana Większością głosów Komisję, Przewodniczącego i komisarzy

Kompetencje przewodniczącego KE:

• Polityczne przewodnictwo pracom Komisji

• Podział zadań między poszczególnych komisarzy

• Ustalenie wewnętrznej organizacji Komisji

• Zmiany podziału zadań w trakcie kadencji komisji

• Mianowanie wice komisarzy

• Prawo zdymisjonowania komisarza

Komisarze:

• Nie są przedstawicielami swoich państw

• Nie mogą być związani żadnymi instytucjami reprezentującymi interesy UE

• Są odpowiednikami ministrów w zwykłym rządzie

• Nie mogą podejmować innej racy zarobkowej w czasie pełnienia funkcji

Funkcje Komisji Europejskich:

• Przedstawia parlamentowi i Radzie projekty aktów prawnych (inicjatywa ustawodawcza)

• Zarządza oraz realizuje politykę i budżet UE

• Egzekwuje prawo wspólnotowe (razem z Trybunałem sprawiedliwości)

• Reprezentuje UE na arenie międzynarodowej, na przykład podczas negocjowania umów między UE a innymi krajami

Zgłoszenie projektów aktów prawnych:

• Jest odpowiedzialna za opracowanie propozycji nowych przepisów wspólnotowych, a następnie przedstawienie ich Parlamentowi i Radzie. Celem tego typu wniosków musi być ochrona interesów Unii i jej obywateli, a nie pojedynczych krajów lub sektorów gospodarki

• Proponuje podjęcie działania na szczeblu UE

Realizacja polityki i budżetu

• Przygotowuje projekt budżetu

• Jest odpowiedzialna za zarządzenie i realizację budżetu Unii kierunków jej polityki oraz programów objętych przez Parlament i Radę

• Przykładem Polityki aktywnie prowadzonej przez Komisje lub polityka Konkurencji. Komisja monitoruje działania karteli i koncentracje przedsiębiorstw oraz upewnia się, że państwa UE nie datują swoich sektorów gospodarki (pomoc publiczna) w taki sposób, który naruszałyby konkurencję

• Zarządzanie funduszami UE

Egzekwowanie prawa wspólnotowego:

• Działa jako „strażniczka traktatów”

• Może wnioskować do Rady UE o stwierdzenie istnienia wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwo członkowskie zasad UE

• Może wszcząć postępowanie przez TS o naruszenie zobowiązań traktatu przez państwo członkowskie

• Może wnieść skargę do TS o stwierdzenie nieważności aktu wspólnotowego

• Może wnieść skargę o bezczynność RE, PE, Rady UE, EBC

Reprezentowanie UE na arenie międzynarodowej:

• Komisja Europejska jest rzeczniczką UE na arenie międzynarodowej

• Komisja jest odpowiedzialna na negocjowanie umów międzynarodowych w imieniu UE

• Reprezentuje UE na zewnątrz (za wyjątkiem Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa)

Tryb funkcjonowania:

• Decyzje kolegialne

• Kolegialna odpowiedzialność polityczna przed PE (wotum nieufności)

• Posiedzenia co najmniej raz w tygodniu

• Posiedzenia są tajne

• 
  Do wartości głosowania wymagane kworum (ponad ½ składu)

Trybunał Sprawiedliwości:

• Czuwa we współpracy z sądami państw członkowskich nad jednolitym stosowaniem i jednolitą wykładnią prawa wspólnotowego. Jest autonomiczny i niezależny zarówno od państw członkowskich, jak i pozostałych instytucji oraz organów wspólnotowych

• Ma charakter:

• Trybunału Konstytucyjnego

• Sądu międzynarodowego

• Sądu administracyjnego

• Sądu cywilnego

Trybunał Sprawiedliwości Unii europejskiej a Europejski Trybunał Praw Człowieka. ETS:

• Jest to jedna z instytucji UE

• Jego zadaniem jest czuwanie nad jednolitością wykładni prawa wspólnotowego w państwach członkowskich

Trybunał praw Człowieka w Sztrasburgu:

• Jest to trybunał powołany w ramach Rady Europy do ochrony praw człowieka wyrażonych w Konwencji o ochronie prawa człowieka i podstawowych wolności

• Jego jurysdykcji podlegają wyłącznie sprawy o naruszenie konkretnego prawa lub wolności zawartych w powyższej konwencji

Trybunał Sprawiedliwości:

• W skład Trybunału Sprawiedliwości wchodzi 27 sędziów i 8 rzeczników generalnych. Sędziowie i rzecznicy generalni są mianowani za wspólnym porozumieniem przez Rządy Państw Członkowskich na okres sześciu lat, a ich mandat jest odnawialny

• Są oni wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności i mających wymagane w ich państwach kwalifikacje do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych lub są prawnikami o uznanych kompetencjach

Trybunał może obradować:

• W pełnym składzie np. gdy orzeka o dymisji rzecznika praw obywatelskich lub członka komisji, w innych sprawach, gdy Trybunał uzna, że ma ona szczególne znaczenie

• W składzie wielkiej Izby (trzydziestu sędziów) na żadne Państwa Członkowskie lub instytucji, która jest stroną postępowania orz w sprawach szczególnie ważnych lub skomplikowanych

• W izbach złożonych z 5 lub 3 sędziów, w pozostałych sprawach (skład podstawowy)

Rodzaje postępowań:

• Odesłanie prejudycyjne (orzeczenie wstępne)

• Skarga o stwierdzenie uchybienia

• Skarga o stwierdzenie nieważności

• Skarga na bezczynność

• Odwołanie

Postępowanie przed TS:

• I faza: pisemna

• Pisemne oświadczenie stron

• Sprawozdanie sędziego sprawozdawcy podsumowujące oświadczenia oraz wskazujące na podstawę prawną danej sprawy

• Opinia rzecznika generalnego przydzielonego do danej sprawy

• Projekt wstępnego rozstrzygnięcia przygotowany przez sędziego sprawozdawcy

• Przedłożenie projektu pozostałym członkom TE do rozważenia

• II faza: ustna

• Adwokaci stron przedstawiają sędziom i rzecznikowi generalnemu swoje stanowisko w danej sprawie

• Adwokaci stron odpowiadają za zadane przez sędziów i rzecznika pytania

• Rzecznik generalny przedstawia własne wnioski

• Narada sędziów (orzeczenie podejmowane jest większością głosów)

• Wydanie orzeczenia

Kompetencje sądu:

• Skarg wniesionych przez podmioty indywidualne, z wyjątkiem skarg pracowniczych, które należą do nowo powołanej izby sadowej

• Skarg wnoszonych przez państwo członkowskie na nieważność aktów instytucji i EBC lub na zaniechanie przez nie działania, z wyjątkiem skarg przeciwko Radzie, Parlamentowi lub obu tym instytucjom łącznie, które to skargi - co do zasady - rozpatrywać na Trybunał Sprawiedliwości

• Skarg odszkodowawczych przeciwko Wspólnotom

• Oraz w sprawach postępowań na mocy klauzuli arbitrażowej umieszczonej w umowie prawa publicznego lub prywatnego, zawartej przez Wspólnotę lub w jej imieniu

Sąd do Spraw Służby Publicznej:

• Składa się z 7 sędziów, mianowani przez Radę na okres sześciu lat po wezwaniu do przedstawienia kandydatur i zasięgnięciu opinii siedmiu osobistości wybranych spośród byłych członków Trybunał Sprawiedliwości i Sądu Pierwszej Instancji oraz członków o uznanej kompetencji

• Przy mianowaniu sędziów Rada czuwa nad zapewnieniem zrównoważonego składu sądu w odniesieniu do obywateli członkowskich pochodzących z możliwie najszerszego obszaru geograficznego oraz w odniesieniu do reprezentowanych krajowych systemów sądowych

• Obraduje w izbach składających się z Sędziów (zasadniczo)

PRAWO EUROPEJSKIE 13.11.2010

5

PRAWO EUROPEJSKIE 13.11.2010

TRYBUNAŁ SPRAWIEDLIWOŚCI

Trybunał Sprawiedliwości

Sąd

Sądy Wyspecjalizowane