Ausubel wyróżnił 7 funkcji grupy rówieśniczej:

1. zastępowanie rodziny

2. stabilizacja osobowości

3. wzbudzanie poczucia własnej wartości

4. określanie standardów zachowania

5. zapewnianie bezpieczeństwa wynikającego z liczebności

6. rozwijanie społecznych kompetencji

7. przyjęcie wzorów i ich naśladowanie

Środowisko szkolne jest terenem względnie stałych i powtarzających się sytuacji społecznych w życiu młodego człowieka.

W warunkach klasy szkolnej poszczególne osoby mają określony status, z czym wiąże się zróżnicowane ich traktowanie przez resztę rówieśników.

Czynniki decydujące o preferencjach i antypatiach w grupach rówieśniczych wiążą się z właściwościami osobowościowymi partnerów interakcji i możliwościami zaspokojenia w kontakcie społecznym osobistych potrzeb.

Te cechy osobowościowe to:

• Uprzejmość

• Pogodność

• Lojalność

• Szczerość

• Koleżeńskość

• Uczynność

• Prawdomówność

Cechy które powodują antypatię to:

• Lenistwo

• Niekoleżeństwo

• Egoizm

• Skrytość

Na pozycję wśród rówieśników duży wpływ ma opinia, jaką cieszy się on u nauczycieli. Składają się na nią 3 czynniki:

• Zdolność

• Pracowitość

• Sprawowanie

Odpowiedni status wśród kolegów można osiągnąć również przez zachowania antyszkole, np. poprzez przeszkadzanie na lekcji.

Jeśli chodzi o jakość relacji w grupach rówieśniczych dziewczęcych, wyróżnić można następujące grupy:

• Grupa „spokojnych”

• „grzecznych”

• „gimnastyczek”

• „naukowych”

Ponadto w szkole średniej ważne znaczenie dla pozycji rówieśniczej mają wyznaczniki atrakcyjności seksualnej.

Jeśli chodzi o chłopców, to przywiązują oni znaczną uwagę do kultury młodzieżowej, która często pozostaje w opozycji do wymagań szkoły.

Cechują się:

• Sprzeciwem wobec władzy

• Pogardą dla konformistów

• Nieformalność

• Rasizm

• Tendencja do działań dla kawału

• Pozerstwo

• Gwałtowność

• Agresja mająca wyrażać męskość

Zróżnicowanie pozycji wśród uczniów zależy od:

• Postaw nauczycieli

• Percepcji własnej efektywności w roli ucznia

• Charakteru relacji w domu

Stosunki przyjacielskie stanowią ważne źródło redukcji lęku. Oczekiwania wobec przyjaciela to:

• Oczekiwanie rozsądku

• Ocz. Lokalności

• Ocz. Umiejętności współdziałania i współżycia

• Ocz. Akceptacji

• Ocz. Zrozumienia i pomocy

M. Tyszkowa wykazała, że wiele osób w okresie dorastania przeżywa „problemy interpersonalne”, tj. doświadcza trudności zagrażających poczuciu własnej wartości lub stosunkom interpers.

Najczęstszym źródłem lęku młodzieży są:

• Poczucie beznadziejności

• Problemy szkolne

• Własna przyszłość

• Samotność

• Potępienie czy śmieszność w oczach innych

By poradzić sobie z tymi lękami, młodzież rozwija i wykorzystuje różnorodne strategie.

Strategie wg Jacksona to:

• Szukanie specjalnych względów

• Staranie się nie podpaść

• Wycofywanie się

W wypadku ukrytych motywacji działań uczniowskich uruchamiane są serie transakcji, które w terminologii analizy transakcyjnej określa się jako gry.

Powodem podejmowania gier bywa niska samoocena i przekonania, że akceptacja ze strony rówieśników jest trudna do osiągnięcia..

K. Ernst wyróżnia 3 kategorie gier w szkole:

• Gry zakłócające spokój w czasie prowadzenia lekcji

• Gry upokarzające które pokazują wyższość nad drugą osobą

• Gry tzw. „kusicielskie”