1. CZĘŚĆ OGÓLNA
   

• Cześć prawa prywatnego

• Równorzędność podmiotów

• Stosunek cywilno-prawny - musi w nim byc:

• Podmiot stosunku (co najmniej dwa)

• Zdolnosc aby byc strona w stosunku prawnym to `zdolnosc prawna'

• Przedmiot (np zapłata ceny kupna)

• Obowiązki

• Prawo podmiotowe

• Cieżar udowodnienia faktu

• Wierzyciel musi udowodnic istnienie długu

• Orzeczenie deklaratywne - stwierdza fakt, konstytutywne - kreuje nowy stan prawny

• OSOBY PRAWNE

• Za spolki niebedace os praw ale wyposazone w zd praw, odpowiedzialnosc ponosza jej czlonkowie

• Spolki

• Cywilna - nie ma zdolnosci prawnej, jest UMOWĄ

• Handlowa - wszystkie maja zdolnosc prawną

• Osobowa

• Komandytowa

• Jawna

• Partnerska

• Komandytowo-akcyjna

• Kapitalowe - są ponadto osobą prawną

• ZOO

• SA

• Powstanie:

• System aktów organów panstwowych - z mocy ustawy

• System koncesyjny - np NBP wydaje koncesje bankowi komercyjnemu

• System normatywny - trzeba rejestrowac osobe prawną w rejestrze sadowym (ewidencja)

• Państwowe

• Przedsiebiorstwo panstwowe, banki panstwowe, zaklady ubezpieczen, wyzsze uczelnie, instytuty naukowo badawcze, PAN, agencje skarbu panstwa, jednoosobowe spolki skarbu panstwa

• Skarb Państwa (forma pod jaka wystepuje panstwo w stosunkach cywilnoprawnych)

• Nie stosuje sie przepisów o powstaniu i ustaniu osoby prawnej

• Znaczna czesc SP nalezy do przed państwowych (SP nie ponosi odpowiedzialnosci za ich zobowiazania)

• Samorzadowe

• Gminy, powiaty, wojewodztwa

• Inne osoby prawne

• Koscioly

• OSOBY FIZYCZNE

• Zdolność do czynności prawnych (czynnosc prawna - przynajmniej jedno oświadcznenie woli, zmierzającego do wywarcia okreslonych skutków prawnych - np zlozenie oferty, zawarcie umowy)

• Brak

• Ponizej 13 roku zycia

• Ubezwlasnowolnienie calkowite (pijanstwo, narkomania, choroba psychiczna, jedynie w drodze orzeczenia sądu)

• Niemoznosc zaciagania zobowiazan, oraz nabywania praw (np mozna miec rzecz ale nie mozna jej sprzedac)

• Ograniczona

• 13-18

• Ubezwlasnowolnienie czesciowe

• Ustanawiana tzw kuratela

• Czynnosc prawna musi zostac potwierdzona

• Jednostonne czynnosci sa z natury niewazne (np testament)

• Moze rozporzadzac swoim majatkiem bez zgody rodzica

• Pojecie firmy

• Indywidualizacja przedsiębiorcy

• Firmą osoby fizycznej jest jej imie i nazwisko, prawnej - nazwa (*.sa, *.zoo)

• Firmy nie mozna zbyć (ale mozna zbyc przedsiebiorstwo razem z firmą)

• Przedsiebiorstwo panstwowe

• Jest podzielone na zaklady ktore nie maja osobowsci prawnej

• PP moga byc tworzone przez naczelne i centralne org pan oraz nbp i banki panstwowe

• Wszystkie pp podlegaja wpisowi do rejestru przedsiebiorcow

• W chwili likwidacji pp, mienie przejmuje skarb panstwa

• Organami są:

• Ogolne zebranie pracownikow

• Rada pracownicza

• Dyrektor przedsiebiorstwa

• Likwiduje sie je

• Z powodow ekonomicznych

• Z powodow prywatyzacyjnych

• Komercjalizacja - wlaczenie w strukture pp, spolek kapitalowych

• Spółdzielnia - dobrowolne zrzeszenie sie nieograniczonej liczby osób

• Minimum 10 zalozycieli (os fiz) lub 3 (os prawne)

• Rejestracja - uzyskuje osobowosc prawną

• Czlonkami nie moga byc osoby niepelnoletnie lub ubezwlasnowolnione

• Organami są:

• Walne zgromadzenie

• Rada nadzorcza

• Zarząd

• Rzecz - wyodrebniona czesc przyrody ktora moze byc traktowana jako samoistna

• Co do tożsamości (np rower), co do gatunku (zloże węgla)

• Czesc skladowa - wszystko co nie moze byc odlaczone bez rozwalenia rzeczy

• Przynaleznosc (np kolo zapasowe <->samochód)

• Rzeczami NIE SĄ:

• Człowiek (ale włosy są), zwierzeta, efekty myśli ludzkiej, energia, cześci składowe rzeczy (silnik), powietrze, woda w rzece, niewydobyte kopaliny, zbiory rzeczy (np zbior ksiazek w bibliotece)

• Pożytek - dochód ktory przynosi rzecz

• Umowy:

• Swoboda umów

• Zaproszenie do zawarcia umowy - oferta

• Reklamy etc - zaproszenie do zawarcia umowy

• Cena w miejscu sprzedazy - umowa

• Jak zmienie cos w ofercie to poczytuje sie to jako nową oferte

• Miedzy przedsiebiorcami przyjecie oferty z nieznacznymi zmianami to zawarcie umowy

• Formy czynności prawnych

• Ustna - najpopularniejsza

• Pisemna

• Zwykla

• Szczegolna (data pewna, podpis poswiadczony (np zbycie przed), akt notarialny)

• Elektroniczny podpis

• Wady oswiadczenia woli:

• Pozornośc, brak świadomosci - nieważna bezwzglednie

• Groźba, Błąd - nieważna względnie

• Przedstawicielstwo

• Przedstawicielstwo ustawowe

• Pełnomocnictwo

• Zawarte na piśmie pod rygorem niewaznosci

• Prokura

• Musi byc udzielona na pismie osobie o pelnej zd do czyn praw

• Musi byc wpisana do rejestru przedsiębiorców

• Nie mozna zbyc przedsiebiorstwa (musi byc do tego peunomocnictwo szczegolowe)

• Instytucje dawności

• Przedawnienie

• Ogolny - 10 lat

• Swiadczenia pieniezne i dzialalnosc gospodarcza - 3 lata

• Zawieszenie (pauza), przerwa (stop)

• Terminy zawite

• Terminy ustalone do wykonania jakiejs czynnosci

• Zasiedzenie

• nieruchomość

• służebność gruntowa (nigdy służebność osobista - art. 304 K.c.)

• użytkowanie wieczyste (ale tylko już wcześniej ustanowione)

• ruchomość

• Przemilczenie

• Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych

• Jak są jakies wąty to ksiega wieczysta roztrzyga do kogo nalezy prawo wlasnosci lub inne prawo rzeczowe

2. PRAWO RZECZOWE
   

1. PRAWO WŁASNOŚCI
   

• Cechy:

• Prawo mające za przedmiot rzeczy

• Prawo bezwzgledne (!)

• Trescią jest możnosc korzystania z rzeczy i rozporządzania nią

• Posiadanie

• Faktyczne władztwo nad rzeczą + wola wykonywania tego władztwa

• Nabycie pierwotne - zasiedzenie, prywatyzacja, od osoby nieuprawnionej etc

• Nabycie pochodne - zakup etc.

• Grunt jest nad i pod powierzchnia

• Immisje

• Bezposrednie - wale scieki do sasiadki

• Pośrednie - wybudawałem silos nuklearny na działce

• Wszystko co zwiazane z nieruchomościami w formie aktu notarialnego

• Jeżeli kupie samochód od zlodzieja (w dobrej wierze) to musze czekac 3 lata zeby stal sie moja wlasnoscią

• Dzierżawca może pobierac pozytki, tak jak uzytkownik. Najemca juz nie

• Jezeli wybuduje dom na czyimś gruncie to dom nalezy do właściciela gruntu

• uwaga, ponizsze pojecia sa troche skopane bo jeszcze nie ogarnialem tematu jak to pisalem

• Ochrona własności (rozszczenia petytoryjne)

• Rozszczenia winydkacyjne

• O wydanie rzeczy

• Rozszczenia negatoryjne

• O zaniechanie działań i przywrocenie poprzedniego stanu

• Wymiar bardziej sądowy niz doraźna pomoc `nagła'

• Ochrona posiadania (rozczenia posesoryjne)

• Nie wolno naruszać samowolnie posiadania, nawet w złej wierze. Zwalczanie samowoli. Sadu nie interere kto jest wlascicielem, tylko kto dana rzeczą wladał.

• Chodzi o szybkie przywrocenie stanu faktycznego

• Np samopomoc, obrona konieczna

1. UŻYTKOWANIE WIECZYSTE
   

• Od 40 do 99 lat

• Zbywalne (sprzedaz, obciazac, zapisac w testamencie)

• Dotyczy gruntow np gmin (za opłate roczną)

• Jesli wybuduje budynek to dzialaja dwa prawa: uzytkowanie wieczyste + prawo własnosci

• Uzytkowanie wieczyste nie moze dotyczyc budynku

• Prawo własnosci budynku MUSI nalezec do osoby ktora ma prawo do uzytkowania wieczystego

• Ustanawianie uzytkowania wieczystego musi byc w formie aktu notarialnego pod rygorem niewazności + wpis do ksiegi wieczystej

• Nie dziala zasiedzenie, jezeli nie byl on wyodrebniony

• Mozna je przekształcic w prawo własności
  

1. OGRANICZONE PRAWO WŁASNOŚCI
   

• Użytkowanie

• Nieruchomości i ruchomości

• Prawo do korzystania z cudzej rzeczy i możliwość czerpania z niej pożytków (tak jak dzierżawa, tylko że uzytkowanie może być za free)

• Użytkowanie jest ograniczonym prawem wlasnosci, natomiast dzierżawa to umowa

• Z dzierżamy mozemy pobierac pozytki, z najmu nie !

• Nie można nabyć przez zasiedzenie

• Mogą być też prawa o ile są zbywalne

• Użytkowanie jest niezbywalne i niedziedziczne (wygasa z chwilą smierci)

• Wygasa po 10 latach jeśli nie używamy jakiejs rzeczy

• Trzeba oddać w takim stanie w jakim się wzieło

• Można np na gruncie coś wybudować

• Jest dawane na czas określony lub nieokreślony

• Jeżeli właścielem rzeczy jest spółdzielnia, użytkowanie wygasa z chwilą upadku jej
  

• Służebności (tylko na nieruchomosciach)

• Gruntowe (nieruchomości) i osobiste (osoby fizyczne)

• Stwierdzane umową / orzeczeniem sądu / decyzją administracyjną / ZASIEDZENIE (slużebność GRUNTOWA - czynna, np stałe korzystanie z czyjejś nieruchomości, nigdy OSOBISTA)

• Zasiedzenia nie ma jak służebność jest grzecznościowa, albo jak droga powstała siłami przyrody (musi być wkład człowieka)

• Czynna - obowiazek udostepnienia drogi, bierna - zakaz wybudowania np wysokiego domu

• Można zmieniać warunki służebności (za opłatą, zmiana nie może uniemożliwiac korzstania)

• Służebność gruntowa nie używana 10 lat - wygasa

• Służebność osobista polega na udostępnianiu nieruchomości do korzystania z niej przez uprawnionego aby zaspokoił swoje potrzeby

• Służebność osobista jest niezbywalna

• Np. Bachory w domu starego mogą zostać nawet po uzyskaniu pełnoletności
  

• Spółdzielcze rzeczowe prawa ograniczone

• Własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego

• To nie jest własność lokalu tylko prawo do lokalu!

• Prawo do używania lokalu (jest członek spółdzielni, ma prawo on + rodzinka)

• Możliwość rozporządzania swoim prawem

• Można zbyć prawo do lokalu, ale w formie aktu not. pod rygorem nieważności

• Wygaśnięcie prawa do lokalu następuje gdy:

• Ustanie członkostwa w spółdzielni (wyjebanie, smierć)

• Podjecie przez społdzielnie uchwały o wygaśnieciu prawa

• Likwidacja spółdzielni

• Umowa przeniesienia własnośc i lokalu

• Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego

• To samo co wyżej, tyle ze sklep otwierasz zamiast mieszkania

• Spółdzielcze prawo do domu jednorodzinnego

• Prawo przejściowe

• Prawo jest dziedziczne
  

• Prawa rzeczowe zastawnicze

• Zastaw

• Prawo akcesoryjne

• Forma zabezpieczenia wierzytelności (zarówno pieniężnej jak i niepieniężnej)

• Przedmiotem są rzeczy ruchome (najcześciej), prawa zbywalne np na wierzytelności (musi być data pewna)

• Możliwosc zabezpieczenia z rzeczy zastawem istnieje bez wzgledu na to kto jest właścicielem rzeczy

• Ustanowienie zastawu to de facto czynność prawna realna

• Zastawca (ten co daje) może rozporządzać rzeczą oddaną w zastaw

• Zastawnik nie moze z niej korzystać, rozjebać etc. (rozszczenia o to przedawniaja sie po roku)

• Jezeli rzecz przynosi pozytki to odliczamy ich wartosc od zobowiazania

• Jezeli dluznik jest niewyplacalny to po wyroku sadu, sprzedaje sie rzecz i bierze hajs (nigdy nie rzecz)

• Zastaw rejestrowy

• Zabezpieczenie wierzytelnosci SP, bankow etc

• Na pismie pod rygorem

• Wpis do rejestru zastawcow

• Hipoteka

• Do nieruchomości

• Przypisana do danej nieruchomosci, a nie wlasciciela

• Musi byc zawarta w formie aktu not i wpisana do ksiegi wieczystej

• Moze byc zawarta przez umowe stron lub hipoteka przymusowa (na wszystkich nier dluznika)

• Moze byc ustanowiona na uzytkowaniu wieczystym i na spoldzielczym prawie do lokalu

• Tylko wierzytelnosc pieniezna

• Wierzytelność moze byc zabezpieczona tylko jedna hipoteką

• Wierzyciel nie moze posiadac i uzytkowac nieruchomosci

• Wlasciciel moze korzystac i rozporzadzac swoja nieruchomoscia

• Prawo akcesoryjne

• Hipoteka wygasa jezeli minie 10 lat od jej bezprawnego wykreslenia z ksiegi wieczystej
  

• ZOBOWIĄZANIA

• Umowa to podstawowa instytucja prawa zobowiązań (mają charakter majątkowy), ale są tez inne (delikty)

• Prawa względne

• Zobowiązanie = obowiązek okreslonego zachowania sie wierzyciela wobec dluznika

• 2 typy

• Kontraktowa - niewywiazanie sie ze zobowiazania

• Deliktowa - stosunek nawiazany czynem niedozwolonym

• Dług i odpowiedzialność

• Dluznik odpowiada calymi swoimi aktywami za poniesione dlugi

• Chyba ze mamy ograniczona odpowiedzialnosc osobista (wtedy wydzielonym majatkiem odpowiadamy)

• Dłuznik powinien wykonac żądanie przede wszytskim z jego trescią

• Dluznik moze wyplacic odszkodowanie TYLKO gdy swiadczenie staje sie niemozliwe

• Wierzyciel i dluznik mogą posluzyc sie innymi osobami w wykonaniu

• Wierzyciel nie moze odmowic przyjecia swiadczenia czesciowego

• Rebus sic stantibus - dotyczy nominalnego ujecia pieniadza, polega na zmianie wartosci swiadczenia gdy wartosc hasju spadla/wzrosla

• Odszkodowanie - naprawienie szkody lub wyplata hajsiku (do wyboru przez poszkodowanego)

• Pokrywa wyrządzoną szkodę i wplyw szkody na przyszlosc

• Nie moze byc wyzsze od szkody

• Zadoscuczynienie - dotyczy

• Termin jest ustanowiony w umowie

• Niewykonanie zobowiazania jest zwiazane z odpowiedzialnoscia kontraktową

• Cesja jest to przelew wierzytelności (z łysymi)

• Przejemca długu moze przejąc dług na pismie, za zgodą wierzyciela

• Umowy można zawierac dowolne, ale nie jednostronne czynnosci prawne np:

• Przyrzeczenie publiczne, przekaz

• Świadczenia

• Jednorazowe (akt wymiany)

• Okresowe (płacenie najmu, dzierżawy)

• Ciągłe (tez najem, dzierzawa, ale ciagła, wygasa przez wypowiedzenie jednej ze stron)

• Pieniądz wystepuje w 3 formach

• Kruszcowa, papierowa, bankowa

• Odsetki - wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy

• Nie ma odgórnego nakazu naliczania odsetek

• Świadczenie okresowe, a wiec ich przedawnienie upływa z terminem 3 lat

• Umowa - zgodne oświadczenie conajmniej dwoch stron, które zmierzają do wykonania okreslonych skutków prawnych

• Umowy niemożliwe do wykonania sa niewazne

• Wyzysk tez uniewaznia umowe (no taxa i chory synek)

• PRZEDWSTĘPNA

• Jest poczatkiem umowy przyzeczonej

• Nie ma wymogu co do formy, chyba ze bedzie tyczyla przeniesienia nieruchomosci, wtedy akt notarialny

• Obowiazek zawarcia umowy przyrzeczonej

• Wzmocnieniem umow są:

• Zadatek

• Suma pieniezna lub rzecz ktora jedna strona daje drugiej przy zawarciu umowy

• Jest to czynnosc prawna realna

• Prawo odstąpienia

• Za porozumieniem stron

• Nie moze byc cofniete

• Jesli jest za oplata to nazywane jest - ODSTEPNE

• Czyny niedozwolone

• Odpowiedzialnosc deliktowa a karna

• Deliktowa: trescia jest wyplacanie odszkodowania etc

• Karna: trescia jest ukaranie sprawcy

• Odpowiedzialnosc deliktowa

• Zasada winy

• Wina jest glowna przeslanka do poniesienia odpowiedzialnosci

• Musi byc dzialanie bezprawne

• Winy nie mozna przypisac osobie bez zd do czyn prawnych

• Przeslanki

• Czyn własny

• Czyn osoby za ktore odpowiadamy

• Odpowiedzialnosc za chorych psych i <13 roku zycia (tzw wina w nadzorze)

• Zwierzeta i rzeczy

• Musimy udowodnic czyjąć wine

• Np przewóz grzecznościowy

• Odpowiedzialnosc za zwierzeta

• Odpowiedzialnosc za powierzenie jakiejs czynnosci drugiemu (wina w wyborze)

• Zasada ryzyka

• Wina nie jest glowna przeslanką do poniesienia odpowiedzialnosci (brak winy nie zwalnia z odpowiedzialnosci)

• Zwolnienie z odpowiedzialnosci tylko gdy:

• Sila wyzsza

• Wina tylko poszkodowanego

• Wina osoby trzeciej

• Odpowiedzialnosc ponosi wynajmujacy

• Z siłami przyrody

• Za zawalony budynek, spadajacą doniczke, wlasny samochod, motor, samolot

• Odpowiedzialnosc zwierzchnika za podwladnego

• Zasada słuszonści

• Gdy stosunki spoleczne przemawiają za przyznaniem odszkodowania poszkodowanemu

• Odpowiedzialnosc absoutna

• Np. Zaklad ubezpieczeń

• Odpowiedzialnosc panstwa

• Od decyzji

• Winy

• Za funkcjonariuszy

• Ryzyka

• Odpowiedzialnosc ponosi jednostka samorzadu terytorialnego

• Funkcjonariusz musial byc na sluzbie

good luck!

paluchoski.