Wybrane polecenia Linux

Jest to lista poleceń które mogą być przydatne w codzinnym życiu.

Powłoki definiowane przez X/Open 4.2 i POSIX 1003.2

sh oryginalna powłoka Bourne'a

csh, tcsh, zsh powłoka C autorstwa Billa Joya

ksh, pdksh powłoka Davida Korna

bash Bourne Again Shell najpopularniejsza pochodząca z projektu GNU

rc bardziej C niż csh, równiez GNU

tclsh powłoka Tcl

wish powłoka Tk

Przeglądanie katalogów

cd ~ przejście do katalogu domowego

cd przejście do katalogu domowego

cd - przejście do poprzedniego katalogu

(cd dir && command) przejscie do katalogu dir, wykonanie polecenia command i powrót do katalogu bierzącego

pushd . odłożenie aktualnego katalogu na stos, nastepnie katalogu może być zdjety ze stosu poprzez popd

Operacje na CD

gzip < /dev/cdrom > cdrom.iso.gz zapisanie spakowanej kopii płyty CD

mkisofs -r dir | gzip > cdrom.iso.gz utworzenie obrazu ISO płyty z zawartości katalogu

mount -o loop cdrom.iso /mnt/dir zamontowanie obrazu CDROM w katalogu /mnt/dir

gzip -dc cdrom.iso.gz | cdrecord -v dev=/dev/cdrom - wypalenie obrazu CDROM (użyj dev=ATAPI -scanbus w celu określenia dev)

cdparanoia -B ripuje traki audio z CDROM do plików wav w aktualnym katalogu

cdrecord -v dev=/dev/cdrom -audio *.wav tworzy płytę audio CD z plików wav w aktualnym katalogu(zabacz także cdrdao)

oggenc --tracknum='track' track.cdda.wav -o 'track.ogg' koduje plik ogg z pliku wav

Archiwizacja

tar c dir/ | bzip2 > dir.tar.bz2 tworzy archiwum tar/bz2 katalogu dir/

tar -cvjf dir.tar.bz2 dir/ tworzy archiwum tar/bz2 katalogu dir/

tar -cvzf dir.tgz dir/ tworzy archiwum tar/gzip katalogu dir/

tar -xvzf dir.tgz dir/ dekompresuje archiwum tar/gzip

bzip2 -dc dir.tar.bz2 | tar x dekompresuje archiwum (użyj gzip zamiast bzip2 dla plików tar.gz lub tgz)

tar c dir/ | gzip | gpg -c | ssh user@remote 'dd of=dir.tar.gz.gpg' tworzy zakodowane archiwum katalogu dir/ na zdalnej maszynie

find dir/ -name '*.txt' | tar c --files-from=- | bzip2 > dir_txt.tar.bz2 tworzy archiwum z wybranych plików *.txt z katalogu dir/ i jego podkatalogów

find dir/ -name '*.txt' | xargs cp -a --target-directory=dir_txt/ --parents tworzy kopię z wybranych plików z katalogu dir/ i jego podkatalogów we wskazanym katalogu

( tar c /dir/to/copy ) | ( cd /where/to/ && tar x -p ) kopiuje (z uprawnieniami) katalog copy/ do katalogu /where/to/

( cd /dir/to/copy && tar c . ) | ( cd /where/to/ && tar x -p ) kopiuje (z uprawnieniami) zawartość katalogu copy/ dir do katalogu /where/to/

( tar c /dir/to/copy ) | ssh -C user@remote 'cd /where/to/ && tar x -p' kopiuje (z uprawnieniami) katalog copy/ do katalogu na zdalnej maszynie remote:/where/to/

dd bs=1M if=/dev/hda | gzip | ssh user@remote 'dd of=hda.gz' tworzy backup dysku twardego na zdalnej maszynie

rsync (Do testów uUżyj opcji --dry-run)

rsync -P rsync://rsync.server.com/path/to/file file Jedynie pobiera różnice. Wykonaj kilkakrotnie jeżeli masz problemy z download'em

rsync --bwlimit=1000 fromfile tofile Kopiuje lokalnie z ograniczoną przepustowością. Działa jak nice dla operacji we/wy

rsync -az -e ssh --delete ~/public_html/ remote.com:'~/public_html' Tworzy mirror strony (używając kodowania i kompresji)

rsync -auz -e ssh remote:/dir/ . && rsync -auz -e ssh . remote:/dir/ Sunchronizuje aktualny katalog ze wskazanym katalogiem zdalnym

Przeszukiwanie plików

alias l='ls -l --color=auto' szybkie listowanie katalogu

ls -lrt listuje pliki po datach.

find -name '*.[ch]' | xargs grep -E 'expr' wyszukuje 'expr' w katalogu dir i podkatalogach.

find -type f -print0 | xargs -r0 grep -F 'string' wyszukuje 'string' we wszystkich plikach regularnych w katalogu dir i podkatalogach

find -type f -maxdepth 1 | xargs grep -F 'string' wyszukuje 'string' we wszystkich plikach regularnych jedynie w katalogu dir

find -type d -maxdepth 1 | while read dir; do (cd "$dir" && echo $PWD); done przetwarza każdy element przez wiele poleceń (w pętli while)

find -type f ! -perm -444 wyszukuje pliki nie czytelne dla wszystich (użteczne przy stornach web)

find -type d ! -perm -111 wyszukuje katalogi niedostepne dla wszystich (użteczne przy stornach web)

locate -r 'file[^/]*\.txt' przeszukuje cachowany indeks nazw. Wyrażenie regularne odpowida nazwie globowanej *file*.txt

for a in *; do sed s/tekst 1/tekst 2/g <$a >$a.new; mv -f $a.new $a; done zastępuje łańcuch 'tekst 1' przez łańcuch 'tekst 2' we wszystkich plikach pasujących do wzorca (tutaj *).

Sieć (Polecenia ifconfig, route, mii-tool, nslookup uznawane są za przestarzałe)

ip link show listuje interfejsy

ethtool interface listuje status interfejsu interface

ip link set dev eth0 name wan zmienia nazwę eth0 na wan

ip addr add 1.2.3.4/24 brd + dev eth0 dodaje ip oraz maskę(255.255.255.0)

ip link set dev interface up aktywuje (lub dezaktywuje - down) interfejs

ip route add default via 1.2.3.254 ustawia domyślną bramę (gateway) na 1.2.3.254

host ummon.org wyszukuje adres ip address dla nazwy lub odwrotniea

hostname -i wszukuje lokalny adres ip (równoważnik dla host `hostname`)

netstat -lp --inet listuje usługi internet w systemie

netstat -p --inet list aktywne połączenia z/do systemu

windows (pakietem dostarczającym poniższe polecenia jest samba)

smbtree znajduje maszyny windows. Zaobacz także findsmb

nmblookup -A 1.2.3.4 znajduje nazwy windows (netbios) powiązane z adresem ip

smbclient -L windows_box listuje zasoby współdzielone na maszynie windows lub serwerze samba

mount -t smbfs -o fmask=666,guest //windows_box/share /mnt/share mount a windows share

echo 'message' | smbclient -M windows_box Wysyła wiadmość popup do maszyny windows (opcja wyłączona domyślnie w XP z sp2)

Matematyczne

echo '(1 + sqrt(5))/2' | bc -l wylicznie wartości

echo 'obase=16; ibase=10; 123' | bc konwersja podstawy (dziesiętna do szesnastkowej)

echo 'pad=20; min=64; (100*10^6)/((pad+min)*8)' | bc Bardziej złożony przykład: Oblicza maksymalny transfer pakietów przez FastE

echo 'pad=20; min=64; print (100E6)/((pad+min)*8)' | python obsługa notacji inżynierskiej przez python'a

echo 'pad=20; plot [64:1518] (100*10**6)/((pad+x)*8)' | gnuplot -persist Rysuje szykość transferu przez FastE od rozmiaru pakietu

Operacja tekstowe (polecenia używają stdin oraz stdout, jeżeli chcesz edytować pliki, dodaj<oldfile >newfile)

sed 's/string1/string2/g' zastępuje string1 przez string2

sed '/ *#/d; /^ *$/d' usuwa komentarze i puste linie

sed ':a; /\\$/N; s/\\\n//; ta' dołącza linie poprzedzone przez \

sed 's/[ \t]*$//' usuwa poprzedzające spacje z linii

sed 's/\([\\`\\"$\\\\]\)/\\\1/g' backslashuje aktywne meta-znaki shell w "..."

sed -n '1000p;1000q' drukuje 1000czną linię

sed -n '10,20p;20q' drukuje linie od 10 do 20

sort file1 file1 file2 | uniq -u pokazuje linie w file2 nie występujące w file1

echo 'Test' | tr '[:lower:]' '[:upper:]' konwersja wielkości znaków

tr -dc '[:print:]' < /dev/urandom filtruje znaki niedrukowalne

grep 'processor' /proc/cpuinfo | wc -l zlicza linie zawierające processor

Kalendarz

cal -3 wyświetla kalendarz

cal 9 1752 wyświetla kalendarz dla wybranego miesiąca w roku

date -d fri Określa jaka data będzie w ten piątek.

date --date '31 Dec' +%A Wyświetla nazwę dnia tygodnia Sylwestra tego roku

date --date '1970-01-01 UTC 1097781420 seconds' konwerteruje ilość sekund licząc od Epoki w datę

TZ=':Europe/Warsaw' date Określa jaki czas jest aktualnie w Warszawie (użyj tzselect do określenia strefy czasowej TZ - time zone)

Lokale - ustawienia narodowe

printf "%'d\n" 1234 print number with thousands grouping appropriate to locale

echo "I live in `locale territory`" wydobywa informację z bazy danych lokali

locale | cut -d= -f1 | xargs locale -kc | less listuje pola z bazy danych lokali

LANG=pl_PL locale int_prefix poszukuje informacji w lokalach o określonym kraju

Przestrzeń dyskowa

ls -lSr wyświetla pliki, największy ostatni

du -s * | sort -k1,1rn | head wyświetla największe pliki w aktualnym katalogu

df -h wyświetla informację o przestrzeni na dyskach

df -i wyświetla informację o i-węzłach

fdisk -l wyświetla rozmairy partycji dyskowych (uruchom jako root)

rpm -q -a --queryformat '%10{SIZE}\t%{NAME}\n' | sort -k1,1n listuje wszystkie pakiety sortując po zajętości (Bajtów) w dystrybucjach opartych o rpm

dpkg -query -W --showformat='${Installed-Size;10}\t${Package}\n' | sort -k1,1n listuje wszystkie pakiety sortując po zajętości (KBajtów) w dystrybucjach opartych o deb

Monitorowanie/Debugowanie

strace -c ls >/dev/null podsumowuje/profiluje wywołania systemowe wykonane przez polecenie command

strace -f -e open ls >/dev/null listuje wywołania systemowe polecenia command

ltrace -f -e getenv ls >/dev/null listuje wywołania biblioteczne wykonane przez polecenie command

lsof -p $$ listuje ścieżki plików, które otworzył proces

lsof ~ listuje procesy które otworzyły określoną ścieżkę

tcpdump not port 22 Wyświetla ruch sieciowy oprócz ssh.

ps -e -o pid,args --forest listuje drzewo procesów

ps -e -o pcpu,cpu,nice,state,cputime,args --sort pcpu | sed '/^ 0.0 /d' listuje procesy sortując według użycia cpu

ps -e -o rss=,args= | sort -b -k1,1n | pr -TW$COLUMNS listuje procesy sortując po zużyciu pamięci.

ps -C mozilla-bin -m listuje wszystkie wątki danego procesu

ps -p 1,2 listuje informacje o wybranych identyfikatorach procesów

for wtmp in `ls -t /var/log/wtmp*`; do last reboot -f $wtmp; done wyśiwtla historię ostatniego restartu systemu

free -m Wyśiwtla informację o dostępnej pamięci (-m wyśiwtla w MB)

Inforacje o Systemie

hdparm -i /dev/hda wyświetla informacje o dysku hda

hdparm -tT /dev/hda Wykouje test prędkości odczytu z dysku hda

badblocks -s /dev/hda Szuka uszkodzonych bloków na dysku hda

mount | column -t Wyświetla zamontowane systemy plików (i wyrównuje wyjście)

cat /proc/partitions Wyświetla wszystkie partycje zarejstrowane w systemie

grep MemTotal /proc/meminfo Wyświetla całkowitą ilość RAM widoczną w systemie

grep "model name" /proc/cpuinfo Wyświetla informację o procesorze/procesorach

/sbin/lspci -tv Wyświetla informację o szynie PCI

/sbin/lsusb -tv Wyśiwetla informację o magistrali USB

xdpyinfo informacja o X Window

glxinfo informacja o OpenGL

ipcs -s informacja o semaforach IPC

ipcs -q informacja o kolejkach komunikatow IPC

ipcs -m informacja o pamieci dzielonej IPC

printenv drukowanie zmiennych srodowiskowych

env uruchomienie programu w zmienionym srodowisku

tty informacja o pliku terminala

stty zmiana ustawien termianla

recode zastępuje iconv, dos2unix, unix2dos

recode -l | less wyświetla dostępne konwersje (aliasy w każdej linii)

recode windows-1252.. file_to_change.txt konwerteruje windows "ansi" do lokalnej strony kodowej (automatycznie zamienia CRLF)

recode utf-8/CRLF.. file_to_change.txt konwerteruje windows utf8 do lokalnej strony kodowej

recode iso-8859-15..utf8 file_to_change.txt latin9 (zachodnia europa, latin15 środkowa) do utf8

recode ../b64 < file.txt > file.b64 kodowanie Base64

recode /qp.. < file.txt > file.qp dekoduje drukowalne znaki

recode ..HTML < file.txt > file.html text do HTML

recode -lf windows-1252 | grep euro przegląda tablice znaków

echo -n 0x80 | recode latin-9/x1..dump pokazuje jaki kod reprezentuje w latin-9 charmap

echo -n 0x20AC | recode ucs-2/x2..latin-9/x pokazuje kodowanie latin-9

echo -n 0x20AC | recode ucs-2/x2..utf-8/x pokazuje kodowanie utf-8

Pozostałe

lynx -dump -width=999 http://www.ummon.org/index.html >cmd.txt Tworzy kopię tekstową strony

apropos word wypisuje strony man odnoszące się do słowa word.

which command wyświetla pełną ścieżkę polecenia command

time command pokazuje jak długo wykonuje się polecenie command

time cat Startuje stoper. Ctrl-D zatrzymuje stoper.

nice command uruchamia polecenie z command z niższym priorytetem

renice 19 -p $$ ustawia najniższy priorytet dla shella (skryptu). Używaj dla nie interaktywnych zadań

look prefix szybkie szykanie (sortowane) w słowniku

grep --color expr /usr/share/dict/words podświetla wystąpienia wyrażenia regularnego exprw katalogu

gpg -c file koduje plik

gpg file.gpg dekoduje plik

echo 'wget url' | at 01:00 downloaduje url o 1 w nocy do aktualnego katalogu

echo "mail -s 'get the train' [e-mail] < /dev/null" | at 17:45 wysyła email przypominający

watch -n1 'cat /proc/interrupts' ciągły podląd zmieniających się danych

alias hd='od -Ax -tx1z -v' wygodny hexdump. (przykładowo hd /proc/self/cmdline | less)

alias realpath='readlink -f' rozwija ścieżkę do postaci kononicznej. (przykładowo realpath ~/../$USER)

set | grep $USER przeszukuje aktualne środowisko

ls /usr/bin | pr -T9 -W$COLUMNS drukuje w 9 kolumnach o szerokości terminala

touch -c -t 0304050607 file ustawia znacznik czasu pliku (YYMMDDhhmm)

touch nowyplik tworzy nowy plik

> nowyplik tworzy nowy plik

mc (polecenia obowiązują dla klawiatury pl_PL latin2)

Esc+a wstawia aktualną ścieżkę do linii poleceń

Esc+c szybka zmiana katalogu

Esc+g przejscie na górę listy plików

Esc+h wywołuje historię poleceń

Esc+j przejscie na dół listy plików

Esc+o przełączenie drugiego okna na ten sam katalog

Esc+r odświerzenie zawartości katalog

Esc+t przełączenie pomiędzy jednym a dwoma widokami (również zmiana wyświetlanych kolumn)

Esc+v przejscie na górę listy plików

Esc+y wejście do zaznaczonego katalogu

Esc+1 wywołanie pomocy

Esc+2 wywołanie menu użytkownika

Esc+3 podgląd

Esc+4 edycja

Esc+5 kopiowanie pliku/katalogu

Esc+6 przeniesienie pliku/katalogu

Esc+7 utworzenie katalogu

Esc+8 skasowanie pliku/katalogu

Esc+9 wywołanie górnego menu

Esc+0 wyjście

Esc+A wstawia aktualną ścieżkę do linii poleceń z przeciwnego panelu

Esc+H wywołuje historię katalogów

Alt+g przejście do góry listy plików

Alt+h przywołanie historii poleceń

Alt+j przejście do dołu listy plików

Alt+p przywołuje poprzednie polecenie

Alt+t przełączenie pomiędzy jednym a dwoma widokami (również zmiana wyświetlanych kolumn)

Alt+u przełącza do następnego katalogu

Alt+y przełącza do poprzedniego katalogu

Alt+Tab wywołuje listę poleceń

Ctrl+i zmiana aktywej strony

Ctrl+l przerysowanie ekranu

Ctrl+m wstawia aktualny plik/katalog do linii poleceń

Ctrl+n przejscie o jedną pozycję w dół

Ctrl+o włącza/wyłącza panele

Ctrl+p przejscie o jedną pozycję w górę

Ctrl+t zaznacza pozycję

Ctrl+u zmiana aktywej strony

Ctrl+v przejscie na dół listy plików

Ctrl+z natychmiastowe zakończenie procesu

Ctrl+Enter wstawia aktualny plik/katalog do linii poleceń

Ctrl+PgUp przejście do katalogu nadrzędnego

Tab zmiana aktywnej strony

Insert przełączenie wyboru podświetlonego pliku/katalogu

Home prejście do początku listy

End przejście do końca listy

PgUp strona w górę

PgDown strona w dół

CursorUp przejscie o jedną pozycję w górę

CursorDown przejscie o jedną pozycję w dół

- odznaczenie wzorca z selekcji

+ dodanie wzorca selekcji

* przełączenie selekcji

F1 wywołanie pomocy

F2 wywołanie menu użytkownika

F3 podgląd

F4 edycja

F5 kopiowanie pliku/katalogu

F6 przeniesienie pliku/katalogu

F7 utworzenie katalogu

F8 skasowanie pliku/katalogu

F9 wywołanie górnego menu

F10 wyjście