Według załącznika do rozporządzenia MZ i OS z dnia 21

1. IDENTYFIKACJA PREPARATU

Nazwa preparatu: Mieszanina alkoholi alifatycznych C₃ - C₆

Wzór chemiczny mieszaniny: C₃H₈O + C₄H₁₀O + C₅H₁₂O + C₆H₁₄O

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
mieszanina alkoholi alifatycznych C₃ - C₆	100	-	-	Xi	10-37/38-41-67

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Preparat niebezpieczny w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Mieszanina alkoholi alifatycznych C₃ - C₆ jest preparatem łatwo palnym, tworzącym z powietrzem mieszaniny wybuchowe. Pary są cięższe od powietrza.

Zagrożenie toksykologiczne: Mieszanina alkoholi alifatycznych C₃ - C₆ działa drażniąco na skórę, oczy i drogi oddechowe. Szkodliwa wskutek spożycia, wdychania par i przedostania się przez skórę, bakteriobójcza.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Mieszanina alkoholi alifatycznych C₃ - C₆ działa szkodliwie w środowisku naturalnym. Większość alkoholi tworzących mieszaninę jest produktem naturalnej fermentacji. Większe ilości zrzucone do wód mogą spowodować odtlenienie środowiska.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego mieszaniną alkoholi alifatycznych C₃ - C₆ środowiska.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji leżącej.
2.	W przypadku wystąpienia takiej potrzeby - wykonać sztuczne oddychanie i zapewnić pomoc lekarską.
Połknięcie:
1.	Przepłukać usta. Podać 1-2 szklanki wody do wypicia. U osoby przytomnej wywołać wymioty lub wykonać płukanie żołądka.
2.	Zapewnić spokój, leżenie i ciepło. W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe).
2.	W przypadku konieczności zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem.
2.	Zasięgnąć porady dermatologa, gdy wystąpi podrażnienie skóry.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Zbiorniki i inne opakowania z mieszaniną narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować. Opary alkoholi strącać rozproszonymi strumieniami wody.
Środki gaśnicze:	gaśnice CO₂, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka.
Zalecenia szczegółowe:	Mały pożar gasić gaśnicą śniegową (CO₂) lub proszkową (ABC albo BC), duży pożar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się mieszaniny. Powoduje to rozrzucanie palącego się preparatu, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk pożaru. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą. W miarę możliwości usunąć z zagrożonego obszaru.
Sprzęt ochronny strażaków:	Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. Niezależne aparaty izolujące drogi oddechowe. UWAGA: Stosować eksplozymetr.
Uwaga dodatkowa:	Produktami spalania jest ditlenek węgla i woda.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się mieszaniny alkoholi do środowiska, osoby postronne przebywające na zagrożonym awarią obszarze należy natychmiast ewakuować. Awaria musi być jak najszybciej zlokalizowana i zlikwidowana. Obszar dotknięty awarią musi być kontrolowany eksplozymetrem lub za pomocą rurek wskaźnikowych. Do likwidowania dużego skażenia mogą przystąpić przeszkolone w ratownictwie chemicznym osoby. W przypadku wydostania się mieszaniny alkoholi do kanalizacji istnieje niebezpieczeństwo wytworzenia się mieszanin wybuchowych z powietrzem oraz wybuchu.
Środki ochrony osobistej:	Odzież ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem par oznaczonym kolorem brązowym i literą A oraz filtrem cząsteczkowym P2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne.
Zalecenia szczegółowe:	W przypadku niemożności zlikwidowania następstw awarii własnymi siłami i środkami, przeprowadzenie akcji należy powierzyć zewnętrznym, wyspecjalizowanym służbom ratowniczym. Chronić kanalizację. W przypadku wydostania się mieszaniny alkoholi do wód powierzchniowych, ostrzec użytkowników. Zbieranie rozlanej mieszaniny dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą substancji sorbujących (słoma, siano, trociny, wysuszony torf i in.).
Zabezpieczenie środowiska:	Jak najszybciej zebrać rozlany preparat. Starać się nie dopuścić do skażenia gleby i wody. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska.
Metody utylizacji:	Niszczyć na drodze spalania - zgodnie z wymogami obowiązującego prawa.

7. POSTĘPOWANIE Z PREPARATEM I JEGO MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania mieszaniny alkoholi nie jeść, nie pić, nie zażywać leków, unikać kontaktów z mieszaniną, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej odpowiedni do pracy z alkoholami alifatycznymi, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Stosować szczególne zasady ochrony przeciwpożarowej. Chronić zbiorniki przed ciepłem i nagrzaniem.
Magazynowanie:	W oryginalnych, właściwie oznakowanych zbiornikach, pojemnikach i opakowaniach jednostkowych, w magazynie cieczy łatwo palnych wyposażonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym, na twardym podłożu. Unikać kontaktów z palnymi i utleniającymi substancjami. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać mieszaninę alkoholi, która w żadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Preparat łatwo palny. Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub instalacjach.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy:

propan-1-ol: NDS - 100 mg/m³, NDSCh - 200 mg/m³

butan-1-ol: NDS - 50 mg/m³, NDSCh - 150 mg/m³

butan-2-ol: NDS - 300 mg/m³, NDSCh - 450 mg/m³

pentan-1-ol: NDS - 100 mg/m³, NDSCh - 450 mg/m³

Rozwiązania techniczne: Wentylacja na stanowiskach pracy i w magazynach. Urządzenia elektryczne w wykonaniu przeciwwybuchowym.

Ochrony osobiste:

Drogi oddechowe:	Maski ochronne z filtrem gazowym B i filtrem cząsteczkowym P2, aparaty oddechowe.
Ręce:	Rękawice ochronne odporne na działanie alkoholi alifatycznych.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie.
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zbitej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z alkoholami alifatycznymi. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Nie wdychać par i aerozoli. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Natychmiast usuwać rozlewy mieszaniny.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

Metody oceny narażenia opierają się na oznaczaniu zawartości alkoholi alifatycznych w atmosferze miejsca pracy i na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości alkoholi alifatycznych na stanowisku pracy. Zalecane są metody chromatografii gazowej. Dla oznaczania stężenia par zastępczo można posługiwać się odpowiednimi rurkami wskaźnikowymi.

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: mieszanina alkoholi C₃ - C₆
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: Mieszanina alkoholi C₃ - C₆w warunkach normalnych jest bezbarwną cieczą o charakterystycznym, słodkim zapachu.
9.3	Temperatura topnienia: ok. -110 - -20^oC
9.4	Temperatura wrzenia: ok. 95-110^oC
9.5	Gęstość: ok. 0,80-0,82 g/cm³ (20^oC)
9.6	Gęstość par względem powietrza: ok. 2,2
9.7	Prężność par w 20^oC: 2-15
9.8	Temperatura zapłonu: ok. 20-40^oC
9.9	Temperatura samozapalenia: ok. 450^oC
9.10	Zakres tworzenia z powietrzem mieszanin wybuchowych: 1,5-10% obj.
9.11	Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Mieszanina alkoholi C₃ - C₆rozpuszcza się częściowo w wodzie, dobrze w alkoholu i eterze.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Stabilność i reaktywność:	Preparat jest chemicznie stabilny w warunkach prawidłowego przechowywania. Pary alkoholi alifatycznych z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. Mieszanina gwałtownie reaguje z silnymi środkami utleniającymi, np. tritlenkiem chromu, kwasem nadchlorowym, chloroformem w obecności silnych zasad.
Właściwości korozyjne:	Brak

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia:	Oczy	Tak
	Skóra	Tak
		Spożycie	Tak
		Wdychanie	Tak

Dane toksykologiczne:

LD_{50 (doustnie, szczur)} = 2460 mg/kg wagi ciała.

Działanie miejscowe (skóra, oczy, błony śluzowe):

Wdychanie par i aerozoli: Nastąpi gwałtowne skrócenie oddechu z kaszlem. Mieszanina alkoholi wchłaniana jest przez płuca, powodując takie same objawy jak po spożyciu. Pary alkoholi w stężeniach poniżej 5% w powietrzu wchłaniają się przez płuca szybko.

Kontakt ze skórą: Wystąpi silne podrażnienie, wysuszenie i odtłuszczenie. Mogą pojawić się spękania.

Kontakt z oczami: Wystąpi silne podrażnienie z zaczerwienieniem.

Spożycie: Wskutek spożycia mieszaniny alkoholi mogą powstać zaburzenia psychiczne, zataczający się chód, bełkotliwa mowa. W groźniejszych przypadkach następuje utrata przytomności i, rzadziej, drgawki. Może zaistnieć śpiączka.

Skutki zdrowotne narażenia ostrego:

Mieszanina alkoholi powoduje u człowieka zatrucie ostre (aż do śmiertelnych), podostre, lekkie i przewlekłe. Wchłaniany jest głównie drogą pokarmową, a także przez płuca i błony śluzowe dróg oddechowych. Pary w stężeniach poniżej 5% w powietrzu wchłaniają się przez płuca szybko. Alkohole zwiększają i ujawniają działanie większości trucizn. Środki nasenne potęgują działanie alkoholi.

Skutki zdrowotne narażenia przewlekłego:

Osoby, które chronicznie narażone są na oddychanie powietrzem z zawartością mieszaniny alkoholi, mogą uskarżać się na podrażnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, bóle i zawroty głowy, podniecenie lub ospałość, problemy z układem pokarmowym, wątrobą i nerkami.

Powikłania:

Podrażnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, bóle i zawroty głowy, podniecenie lub ospałość, problemy z układem pokarmowym, wątrobą i nerkami.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Mieszanina alkoholi alifatycznych w środowisku ulega całkowitej biodegradacji. Unikać przedostawania się produktu do środowiska. Przed odprowadzeniem do kanalizacji wielokrotnie rozcieńczyć wodą.

Wskaźnik oceny ostrej toksyczności (średnie ważone):

wobec ssaków: 1,6

wobec ryb: 2,8

wobec bakterii: 3,5

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 07 01 04 - inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 04 - opakowania z metalu,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	1993
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	3
14.3	Grupa pakowania:	III
14.4	Kod klasyfikacyjny:	F1
14.5	Ilości ograniczone:	LQ7
14.6	Kategoria transportowa:	3
14.7	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	30
14.8	Symbole niebezpieczeństwa (R):	10-37/38-41-67
14.9	Symbole bezpieczeństwa (S):	2-7/9-13-26-37/39-46
14.10	Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 3:

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

Dyrektywami UE Nr 67/548 EEC oraz 88/379/EEC.
Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).
Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).
Normą PN-ISO 11014-1:1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.
Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.
Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz.1206).

Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 1 lipca 2001 r.).

Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi mieszaniny alkoholi alifatycznych C₃ - C₆, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.
Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony wytwórcy i dystrybutora mieszaniny alkoholi alifatycznych C₃ - C₆. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.
Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:
Napis ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:		„Preparat drażniący.”
Symbole zagrożenia
R 10	Preparat łatwo palny.
R 37/38	Działa drażniąco na drogi oddechowe i skórę.
R 41	Ryzyko poważnego uszkodzenia oczu.
R 67	Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy.
Symbole bezpieczeństwa
S 2	Chronić przed dziećmi.
S 7/9	Przechowywać pojemnik szczelnie zamknięty w pomieszczeniu dobrze wentylowanym.
S 13	Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami dla zwierząt.
S 26	Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza.
S 37/39	Nosić odpowiednie rękawice ochronne i okulary lub ochronę twarzy.
S 46	W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - pokaż opakowanie lub etykietę.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Mieszanina alkoholi alifatycznych C₃ - C₆
16.2 Znaczenie symboli:
Numer rozpoznawczy zagrożenia
30	Materiał ciekły zapalny.
Symbole ostrzegawcze na opakowaniach
Xi	Preparat drażniący.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa ADR/RID: 3-III		Materiał ciekły zapalny - mniej niebezpieczny.
Numer ONZ: 1993		Materiał ciekły zapalny, inaczej nieujęty.
Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania preparatu. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywa 91/155/EEC

KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEGO PREPARATU

Wydanie: I

Data wydania: 20.04.03

Strona/stron 8/8

Nazwa:

MIIESZANINA ALKOHOLI ALIFATYCZNYCH C₃ - C₆

Mieszanina alkoholi alifatycznych C₃ - C₆