Formami demokracji bezpo艣redniej w Polsce s膮 referenda i inicjatywa ludowa.
Referendum mo偶e by膰 przeprowadzone w sprawach o szczeg贸lnym znaczeniu dla pa艅stwa (art. 125). Referendum og贸lnokrajowe ma prawo zarz膮dzi膰: a) Sejm, bezwzgl臋dn膮 wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w, w obecno艣ci co najmniej po艂owy ustawowej liczby pos艂贸w, b) Prezydent, za zgod膮 Senatu, wyra偶on膮 bezwzgl臋dn膮 wi臋kszo艣ci膮 g艂os贸w, w obecno艣ci co najmniej po艂owy ustawowej liczby senator贸w.
W my艣l ustawy z roku 1995, referendum polega na udzieleniu, na urz臋dowej karcie do g艂osowania, pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na postawione pytania albo na dokonaniu wyboru mi臋dzy zaproponowanymi wariantami rozwi膮za艅. W g艂osowaniu maj膮 prawo uczestniczy膰 obywatele polscy posiadaj膮cy czynne prawo wyborcze do Sejmu. Referenda, przeciwnie ni偶 wybory, nie s膮 przeprowadzane poza granicami kraju (wyj膮tek od tej zasady dotyczy艂 tylko referendum konstytucyjnego).
Sejm mo偶e postanowi膰 o poddaniu okre艣lonej sprawy pod referendum z w艂asnej inicjatywy, a tak偶e na wniosek: a) Senatu, b) Rady Ministr贸w, c) grupy obywateli (je艣li dla swojego wniosku uzyskaj膮 poparcie co najmniej 500 tysi臋cy os贸b posiadaj膮cych czynne prawo wyborcze do Sejmu). Dodajmy, 偶e referendum z inicjatywy grupy obywateli jest jednak ograniczone co do swego przedmiotu, nie mo偶e bowiem dotyczy膰: wydatk贸w i dochod贸w pa艅stwa, jego obronno艣ci, a tak偶e amnestii.
Wynik referendum jest wi膮偶膮cy, je偶eli wzi臋艂a w nim udzia艂 wi臋cej ni偶 po艂owa uprawnionych do g艂osowania. Natomiast rozstrzygni臋cie zapada tylko wtedy, gdy za jednym z dw贸ch lub wi臋cej przedstawionych rozwi膮za艅 opowiedzia艂a si臋 najwi臋ksza liczba bior膮cych udzia艂 w g艂osowaniu.
W艂a艣ciwe organy pa艅stwowe maj膮 obowi膮zek podj臋cia niezw艂ocznie (nie p贸藕niej jednak ni偶 w terminie 6 miesi臋cy od og艂oszenia uchwa艂y o wa偶no艣ci referendum) czynno艣ci maj膮cych na celu realizacj臋 wyniku referendum przez wydanie akt贸w prawnych b膮d藕 podj臋cie innych decyzji (art. 10 ustawy o referendum).
Wa偶no艣膰 referendum
O wa偶no艣ci referendum rozstrzyga S膮d Najwy偶szy, podejmuj膮c w tej sprawie uchwa艂臋 nie p贸藕niej ni偶 w 60 dniu po dniu g艂osowania. Uchwa艂臋 t臋 przedstawia si臋 niezw艂ocznie organowi zarz膮dzaj膮cemu referendum i og艂asza w "Dzienniku Ustaw".
Przeciwko wa偶no艣ci referendum mo偶e by膰 wniesiony protest. Protest wnosi si臋 na pi艣mie do S膮du Najwy偶szego od nast臋pnego dnia po dniu referendum, nie p贸藕niej jednak ni偶 w 7 dniu od daty og艂oszenia wyniku referendum przez PKW w "Dzienniku Ustaw".
Inicjatywa ludowa
Inicjatywa w zakresie ustawodawstwa przys艂uguje mi臋dzy innymi 100 tysi膮com obywateli maj膮cych prawo wybierania do Sejmu (art. 118 Konstytucji RP).
Wnioskodawcy, przedk艂adaj膮c Sejmowi projekt ustawy, musz膮 przedstawi膰 tak偶e skutki finansowe jej wykonania.
Prawo polskie nie zna instytucji veta ludowego (okre艣lona prawnie liczba obywateli ma uprawnienie do zg艂oszenia we wskazanym czasie po podj臋ciu aktu protestu w stosunku do niego