Opracowanie pytań na tektonikę

1.Co to są dupleksy i jak powstają ?

Są to ciała nasunięte, rozbite w trakcie ruchu na szereg wąskich bloków rozdzielonych powierzchniami poślizgu. Mechanizm powstawania dupleksów, czyli dupleksowanie- każde nasunięcie musi być przestrzennie skompresowane:

- przez sfałdowanie u czoła, złuskowanie itp.,

- przez wyjście powierzchni ruchu na powierzchnię terenu lub dna basenu

Rozwój dupleksu jest związany z rozległymi zasunięciami z odkłucia. Nasunięcie macierzyste towarzyszy warstwie podatnej lub granicy kompleksów o różnej podatności, a poszczególne łuski powstają przez wycięcia z pakietu nasuwającego się .

2.Naprężenie główne, dewiatorowe, ciśnienie litostatyczne

-naprężenie główne są to naprężenia, które działają wzdłuż trzech krawędzi przecięcia płaszczyzn głównych, które stanowią osie naprężeń głównych;

- 3 osiowy stan naprężeń

- 2 osiowy stan naprężeń (odkształcenie płaszczyznowe)

- 1 osiowy stan naprężeń (tylko ściskanie lub rozciąganie)

Dzięki naprężeniom głównym możemy wyznaczyć

-naprężenie dewiatorowe - różnica wartości największego i najmniejszego naprężenia;od tego zależy zniszczenie, naprężenie to powoduje odkształcenia podłużne i poprzeczne; określa się je ogólnym wzorem ;

, ,

-ciśnienie litostatyczne – ciśnienie oddziaływujące na odkształconą próbkę, i jest wytworzone przez ciężar nadkładu skalnego

3. Typy interferencjacji fałdów:

Interferencja fałdów jest to nałożenie się ruchów fałdowych (wielokrotne deformacje)

Powstają wówczas następujące struktury:

-kopułowa fałdy stojące na fałdach stojących – kopuły w basenach

- grzybowa - fałdy leżące i na nie nałożone fałdy stojące – struktury grzybowate

- zygzakowata - fałdy stojące i nałożone na nie fałdy leżące –osie zanurzone są w tym samym kierunku

4.Struktury linijne

-struktury linijne (lineacja) jest to liniowo-równoległa cecha skały; zawsze występuje na powierzchnii foliacji; linecje: (lineacja odnosi się do liniowych śladów na powierzchni foliacji- lineacja powstaje jako zapis przemieszczenia dwóch bloków.

- intersekcyjna - powstała na skutek przecięcia się co najmniej dwóch struktur planarnych wyrażona przez krawędzie ich przecięcia (równoległa do osi fałdu)

- mineralna – linijne (równoległe) ułożenie ziaren anizotropowych

- krenulacyjna – gdy powierzchnia foliacji jest drobno sfałdowana

- elongacyjna – wynikająca z wydłużenia

- rys ślizgowych – tworzy się na powierzchniach uskokowych lub fałdów (lineacja pokazuje kierunek oraz zwrot przemieszczenia)

- budinowa – warstwa bardziej kompetentna (sztywniejsza) znajduje się w otoczeniu warstw mniej kompetentnych

- mulinowa – powstaje na skutek ściskania warstwy o różnej kompetencji

- lineacja posówcza – sfałdowana warstwa kliważem przez drugą powierzchnię

5.Refrakcja kliważu

-jest to zmiana kąta zapadania kliważu na skutek przejścia kliważu z warstw o mniejszej kompetencji do warstw o większej, ( w warunkach umożliwiających rekrystalizację , płaszczyzny ścinania wewnątrz warstwowego stają się powierzchniami dojrzałej foliacji. Przy zaawansowanym przeobrażeniu foliacja ta nie ogranicza się do jednej warstwy- zróżnicowanie litologiczne zaznacza się większą jej wyrazistością i mniejszym kątem zatarcia w warstwach bardziej plastycznych. W kompleksach jednorodnych zaznacza się refrakcja na granicach między warstwowych, a nawet w obrębie ławic o płynnie zmieniającej się litologii.

6.Jak wyznaczyć kierunek transportu i zwrot w strefie mylonitycznej ?

-strefa mylonityczna jest to strefa plastycznego ścinania. Tworzą się w niej skały, w których składniki są bardziej uporządkowane, czyli występuje więźba. Kierunek i zwrot możemy określić po uporządkowaniu składników (więźbie).

7.Dewiator naprężeń, lepkość, ciśnienie litostatyczne

--lepkość – jest współczynnikiem proporcjonalności między wartością obciążenia , a przyrostem odkształcenia w jednostce czasu :

Lepkość zależy od obciążenia - im większe , tym większa lepkość; lepkość zależy również od temperatury oraz ciśnienia otaczającego

8.Od czego zależy lepkość ?

- od obciążenia

- od temp.

-od ciśnienia otaczającego

9.Struktury w reżimie nasuwczym :

-struktury kwiatowe

-koński ogon – w wyniku rozciągania (efekt zanikania uskoku)

-uskok transformujący – uskok związany z rozrostem skorupy oceanicznej

10.Czynniki wpływające na geometrię fałdów o tej samej i różnej lepkości

taka sama lepkość – geometria zależy od:

-od miąższości warstw; im bardziej gruba warstwa, tym wygięcie jest mniejsze i fałd jest bardziej otwarty

-od kontrastu warstw - stosunku (A-amplituda, W-promień)

różna lepkość – im większa lepkość, tym fałdy są bardziej wygięte

11.Typy foliacji

- foliacja – płasko-równoległa tekstura w skałach krystalicznych – rozmieszczenie ziaren w sposób warstwowy. Typy:

-foliacja osiowa – równoległa do powierzchni osiowej nowo powstałego fałdu

-foliacja jednorodna – utworzona przez równoległe ułożenie płaskich ziaren mineralnych w skale

-foliacja niejednorodna – utworzona przez pozostałe rodzaje powierzchni nieciągłości:

-kliważ – powierzchnie nieciągłości materii lub struktury

-laminacja – powierzchnie nieciągłości składu mineralnego

12.Czynniki powodujące zjawisko wzmocnienia i osłabienia odkształceniowego

-cykliczne zmiany naprężenia – one mogą spowodować zwiększenie lub zmniejszenie wytrzymałości materiału

13. Wytrzymałość skały na zniszczenie.

Wytrzymałość zależy od :

- zmęczenia dynamicznego (powtarzające się obciążenie i odciążenie wraz ze wzrostem obciążeń cyklicznych powoduje spadek wytrzymałości )

- ciśnienie litostatyczne

- temp. (przyrost na ogół zwiększa podatność ale obniża granicę plastyczności i wytrzymałości )

- płyny porowe ( rozpuszczanie i rekrystalizacja – wzrost podatności na zniszczenia )

- czas

14.Jak ustalić czy w trakcie deformacji doszło do zmiany objętości ?

-po bliznach tensyjnych – jeżeli kąt <45- zmniejszenie objętości; jeżeli kąt >45- zwiększenie objętości

-po szwach stylolitowych – ślad po rozpuszczeniu i odprowadzeniu części skały; obecność szwów świadczy o zmianie objętości - materiał rozpuszczony jest usuwany

15. Jakie obserwacje pozwalają ustalić obecność uskoków ?

- kiedy widzimy jakieś przemieszczenie

- zerwanie ciągłości

- kiedy mamy powtórzenie lub opuszczenie jakiejś warstwy(które widzimy w przekroju mapy)

- mineralizacja wg jakiejś strefy( w szczelinach )

- nagła zmiana facji

- kiedy mamy produkty uskokowe (rysy ślizgowe, lustro tektoniczne, zadziory tektoniczne, spękania Riedla, spękania pierzaste, kliważ spękaniowy,

- skarpy uskokowe

- linijne rozmieszczenie np. wycieków

- metody sejsmograficzne

- kryteria geochemiczne- wykonanie zdjęć helowych

- lineamenty ( w podczerwieni )

-struktury ślizgowe z oderwania, z wyorania lub z wycięcia

16. Struktury w kruchej strefie ścinania:

-ścięcia Ridla – są prostopadłe do powierzchni uskokowej; powstają na skutek pęknięć Ridla – małych pęknięć pod małym kątem do głównego dużego pęknięcia; stopnie Ridla mają taką samą kinematykę jak ruch powierzchni uskokowej

-blizny tensyjne – tworzą się w warunkach ścięciowych i ich nachylenie decyduje o zmianie objętości skały

-uskoki – utworzony przez przerwanie ciągłości skał i przesunięcie roztopionych części wzdłuż powierzchni uskokowej; ze względu na działanie naprężeń uskoki dzielimy na:

-normalne(1σ działa pionowo; 2σ,3σpoziomo),

-odwrócone (3σdziała pionowo; 1σ,2σpoziomo),

-przesuwcze (2σ działa pionowo; 1σ,3σ poziomo );

uskoki pod względem geometrii dzielimy na: podłużne, poprzeczne, skośne, pionowe, poziome, pochylone; ze względu na nachylenie uskoku do warstw dzielimy go na syntetyczny i asyntetyczny

ścięcia Ridla – są prostopadłe do powierzchni uskokowej; powstają na skutek pęknięć Ridla – małych pęknięć pod małym kątem do głównego pęknięcia; stopnie Ridla mają taką samą kinematykę jak ruch powierzchni uskokowej

-blizny tensyjne – tworzą się w warunkach ścięciowych i ich nachylenie decyduje o zmianie objętości skały

-uskoki – utworzony przez przerwanie ciągłości skał i przesunięcie rozspojonych części wzdłuż powierzchni uskokowej; ze względu na działanie naprężeń uskoki dzielimy na: normalne(działa pionowo; ,poziomo), odwrócone (działa pionowo; ,poziomo), przesuwcze (działa pionowo; ,poziomo ); uskoki pod względem geometrii dzielimy na: podłużne, poprzeczne, skośne, pionowe, poziome, pochylone; ze względu na nachylenie uskoku do warstw dzielimy go na syntetyczny i asyntetyczny

17.Izogonowa klasyfikacja fałdów

-izogona – linie łącząca punkty o jednakowym nachyleniu (jest to linia łącząca punkty o stałym kącie upadu na różnych warstwach )

dzielimy je na:

-fałdy cieniejące – w przgubie mniejsza miąższość, na skrzydłach większa – izogony zbieżne

-fałdy równoległe – taka sama miąższość na szkrzydłach i przgubie – izygony równoległe

-fałdy wysmuklone – większa miąższość w przegubie- izogony rozbieżne

18. Na czym polega transpozycja foliacji ?

-transpozycja foliacji jest procesem prowadzącym do reorientacji mechanicznej foliacji

19. Struktury w reżimie przesuwczym

-dupleksy

-struktura wymykowa – wysunięcie części struktury do góry – aby rozładować naprężenia przy ciągłym działaniu kontrakcji

-stos antyformalny – struktura mająca cechy antykliny

-basen – centrum depozycji i basen migrują, dopasowując się do nasunięć, ku zagórzu orogenu

20. Budiny-muliony

-budiny – tworzą się pod wpływem rozciągania zespołu warstw o różnej podatności; jest to podział ławic mniej podatnych w otoczeniu w otoczeniu podatniejszym na bochenkowe fragmenty, częściowo, lub w całości izolowane od siebie przez materiał podatniejszy. Oriętacja budin w fałdzie jest funkcją układu naprężeń w okresie budionwania- przy układzie typowym najdłuższy wymiar budin jest równoległy do osi fałdu,

-muliony – tworzą się pod wpływem ściskania zespołu warstw o różnej kompetencji; są to półkolumnowe obłe żebra na powierzchniach warstw, rozdzielone wąskimi zagłębieniami, wzdłuż których biegną wychodnie powierzchni kliważu, muliony odnoszą się do danego fałdu a nie do całego regionu (obserwuje się je na powierzchniach warstw o mniejszej podatności i na styku z warstwą podatniejszą )

21. Na czym polega i w jakich warunkach zachodzi dynamiczna rekrystalizacja ?

-dynamiczna rekrystalizacja zachodzi pod wpływem naprężeń przy odpowiedniej temp. (odpowiadającej danemu minerałowi); następuje przemieszczenie się atomów w sieci, jednak nie dochodzi do pęknięć; są tylko plastyczne przejścia w minerale

22. Odkształcenia jednorodne i niejednorodne

-odkształcenie jednorodne – linie proste pozostają proste i równoległe do siebie mimo zmiany kształtu ciała

-odkształcenie niejednorodne – linie pierwotnie proste stają się krzywe w trakcie deformacji; linie nie są do siebie proste ani równoległe jak na początku

23. Różnice między odkształceniami: jednorodne-niejednorodne, rotacyjne-nierotacyjne

-odkształcenie jednorodne – linie proste pozostają proste i równoległe do siebie mimo zmiany kształtu ciała

-odkształcenie niejednorodne – linie pierwotnie proste stają się krzywe w trakcie deformacji; linie nie są do siebie proste ani równoległe jak na początku

-deformacja rotacyjna (ścinanie proste) – osie z postępem odkształcenia będą ulegały rotacji; wszystkie elementy ulegają rotacji w tą samą stronę;

-deformacja nierotacyjna (ścinanie czyste) – rotacja do zgodności z powierzchnią; osie mają ciągle tą samą pozycję w przestrzeni i nie zmieniły swojego położenia; prostopadłe i równoległe obiekty pozostają takie same

24. W jakich warunkach powstają struktury kwiatowe ?

struktury kwiatowe są to struktury, które powstały w wyniku deformacji uskoku przesuwczego. Mogą powstać w wyniku:

-transtensji – ruchu przesuwczo-rozbieżnego, wówczas w wyniku rozciągania tworzy się obniżenie – uskoki zrzutowe normalne – struktury kwiatowe negatywne

-transpersji – ruchu przesuwczo-zbieżnego – pod wpływem ściskania tworzą się nasunięcia – uskoki odwrócone – struktury kwiatowe pozytywne

Negatywny: Pozytywny:

25. Parametry odkształcenia liniowego i ścięciowego ?

odkształcenie liniowe:

-elongacja:

-wydłużenie liniowe: s=1+e

-wydłużenie kwadratowe:

-eliptyczność:

odkształcenie ścięciowe:

-

26. Od czego zależy wytrzymałość skały ?

od warunków zewnętrznych

- od temperatury – im większa, tym skała szybciej ulega deformacji

- od ciśnienia otaczającego – utwór jest bardziej wytrzymały, im większe jest ciśnienie

- od ciśnienia efektywnego – o nim decyduje zawartość cieczy w skale; woda w skale powoduje spadek jej wytrzymałości

- od izotropowości – obecność anizotropii świadczy o wytrzymałości materiału; gdy kierunek deformacji jest równoległy do kierunku anizotropii to wytrzymałość jest mniejsza

- od przeobrażeń metamorficznych, które są reakcjami chemicznymi – może wystąpić chemiczne osłabienie skały – zmniejszenie jej wytrzymałości

od budowy skały:

- od wielkości ziaren – im bardziej skała drobnoziarnista, tym wytrzymałość większa

- od liczby styków ziaren – im więcej, tym skała bardziej wytrzymała

27. Mechanizmy powstawania fałdów

Mechanizmy powstawania fałdów

-fałdowanie ze zginania – odkształcenie sprężysto-lepkie; przemieszczenia masy skalnej dokonuje się wzdłuż powierzchni międzyławicowych. Towarzyszą im powstawanie uskoków lub spękań

-fałdowanie ze ścinania - powstanie polega na tym, że przemieszczenia mas skalnych dokonują się wzdłuż gęstych powierzchni nieciągłości przecinających uławicenie i mniej więcej równoległych do powierzchni osiowych fałdu

-fałdowanie z płynięcia – płynięcie lepkoplastyczne; występuje w większym lub mniejszym stopniu w każdym procesie fałdowym; prowadzi do zmian miąższości ławic

-przyczyny fałdowania:

-proste ściskanie

-para sił w płaszczyźnie pionowej

-para sił w płaszczyźnie poziomej

-ruchy pionowe i strome

Powstawanie fałdów:

Fałdy- wygięcie warstwy, ławicy lub innego pierwotnego płaskiego elementu strukturalnego wytworzonego wtórnie. Fałdowanie może się dokonać w drodze różnych mechanizmów i niezależnie od tego może mieć różne przyczyny

28. Sposoby propagacji nasunięć

-Tworzy się dzięki występowaniu uskoków ślepych, czyli takich, które nie przecinają powierzchni. Rozwojowi uskoku ślepego towarzyszy rozwijanie fałdu. Dają one wiele systemów uskokowych.

29. Teoria Coulomba-Mohra i Griffitha

-teoria Coulomba-Mohra określa spękania ścięciowe. Określa przy jakich naprężeniach dojdzie do zerwania spójności (kohezji) i tym samym do zniszczenia. Zależność tę wyraża wzór :

-teoria Griffitha - w każdym materiale sprężystym są rozsiane mikroskopijne szczelinki (szczelinki Griffitha). One kontrolują proces zniszczenia. W skałach są to drobne pory, szczelinki między ziarnami Taką szczelinę przybliżamy wydłużoną elipsą. W doświadczeniach obserwuje się rozwój spękania wzdłuż dużej półosi elipsy. Na ostrych końcach występuje strefa spiętrzenia naprężeń. (s_T- naprężenia rozciągające działające na obu końcach elipsy)

Im mniejszy promień wpisanego koła, tym większe naprężenie maksymalne

30.Sposoby określania zwrotu młodnienia sfałdowanych warstw paleontologicznie niemych (młodnienie sfałdowanych warstw )

-gradacja ziaren – w normalnym położeniu ziarna większe koncentrują się przy spągu warstwy, natomiast najdrobniejsze przy stropie

-struktury geopetalne – np. występowanie hieroglifów na spągu warstwy

-pęcherzyki gazów – znajdują się w stropie warstwy; powstają w czasie stygnięcia mas; zazwyczaj są to konkrecje

- struktura migdałowcowa

-fałdy pasożytnicze – dzięki nim możemy odróżnić skrzydło normalne od odwróconego. W przypadku skrzydła normalnego fałdy te mają kształt litery Z, natomiast w skrzydle odwróconym mają kształt litery S

-kąt zapadania kliważu – jeżeli kąt zapada stromiej niż warstwowanie jest to skrzydło normalne, natomiast jeżeli kliważ zapada bardziej łagodnie niż warstwowanie, jest to skrzydło odwrócone fałdu

31. Wskaźniki kinematyczne w strefie ścinania

-porfiroklasty – bardziej sztywne materiały podczas deformacji np. fałdowanie ulegają rotacji

-sigmaklasty (nie ma rotacji – cienie ciśnień)

-deltaklasty ( występuje rotacja klastów i foliacji)

-odkształcenie ścięciowe – parametr odkształcenia ścięciowego -

-foliacja

-lineacja

- mikrowięźba (konkretne uporządkowanie)

32. Mylonit, supermylonit, pseudotachylit

-mylonit – warstwowana skała, powstała w wyniku dynamicznej rekrystlizacji, (wymaga to wys. Temp.) skała ta jest uporządkowana wewnętrznie – posiada więźbę; powstaje w strefach plastycznego ścinania

-pseudotachylit – skała ze szkliwem, mająca nieregularne kształty. Powstaje na skutek stopnienia skał w strefach uskokowych. W wyniku tarcia wytwarza się duża temp. Po jej obniżeniu powstaje struktura szklista.

-supermylonit – skała metamorficzna, kataklastyczna, utworzona w warunkach bardzo silnego metamorfizmu poprzez proces mylonityzacji ( bardzo wys. Temp i ciśnienie )

33.Struktury powstające w wyniku interferencji fałdów ( już było )

-ineterferencja fałdów – jest to nałożenie się ruchów fałdowych. Występuje wielokrotna deformacja i powstają wówczas następujące struktury:

-kopułowa – interferencja fałdów o prostopadłych do siebie osiach fałdów

-grzybowa

-zygzakowata – interferencja fałdów, w których ośrodki biegną w tym samym kierunku

34. Transpozycja filiacji

Pod działaniem trwającego nacisku i rekrystalizacji, starsza orientacja może ulec zatarciu, następuje rozczłonkowanie przegubów i całych fałdów na oderwane fragmenty, skrzydła doznają częściowej redukcji, ze sprasowanych i rozpojonych drobnych fałdów kształtują się soczewkowate ciała, a potem laminy o różnym składzie, leżące w płaszczyźnie nowej foliacji

35. Odkształcenia plastyczne

- rekrystalizacja- rekrystalizacja dynamiczna (zachodzi pod naprężeniem) rekrystalizacja statyczna( po ustaniu naprężeń )

- poślizg po granicy ziarn (rotacja kryształów) poślizg zbliźniaczeniowy (jedna część jest lustrzanym odbiciem drugiej), poślizg sieciowy (w obrębie sieci dochodzi do przesunięcia o odległość równą odległości jeden komórki elementarnej – odkształcenie jednorodne)

- rozpuszczanie pod ciśnieniem – stilolityt

36. Ścinanie proste i czyste

- ścinanie czyste (jednorodne odkształcenie nierotacyjne ) na element działają dwie pary sił, osie w przebiegu procesu deformacyjnego nie zmieniają położenia

- ścinanie proste (ścinanie rotacyjne) na element działa jedna para sił przeciwnie skierowanych , dąży do obrotu(rotacji) ścinanego elementu , jeżeli obrót nie jest możliwy ściany elementu doznają odkształcenia

37.Fałdy załomowe

Są to takie fałdy, które powstają w warunkach kruchych, poprzez załamanie, w fyllitach

38. Struktury powstałe pod wpływem grawitacji

Kolaps grawitacyjny

Diapiry – wynika z różnicy gęstości skał wyżej i niżej leżących – wysad solny podnosi cięższe warstwy, które leżą na nim

Daki- struktury związane z deformacją, wpływ grawitacji

Fałdki kaskadowe- na zboczach

39. Propagacja nasunięć

Rozciąganie, poślizg, poślizg i rozciągnie

40. Fałdy futerałowe

Powstają poprzez skrajny stopień wygięcia w warunkach wysokiego upłynnienia (silnie powyginane osie fałdów, które stają się do siebie nie równoległe nawet w sąsiednich formach) mogą powstać również jako rezultat diapiryzmu solnego, w skałach metamorficznych są często produktem translacyjnego przeformowania innych już istniejących struktur fałdowych (np. zmiana starszych fałdów w nowe bardziej powyginane )

41. Rodzaje kliważu

Kliważ to gęste równoległe powierzchnie nieciągłości nadające skale oddzielność łupkową

Kliważ dzielimy na :

- kliważ ciągły – złupowacenie typu dachowego

Pod względem morfologicznym dzielimy na

- zwarty

- ze słupkowaniem typu łupków łyszczykowych , fyllitów itp.

- rozstępy

- kliważ rytmiczny – powierzchnie mają skoczny odstęp, rozdzielają je nieskliważowane fragmenty skalne

-krenulacyjny (sfałdowanie pierwotnej tekstury w mikrolitach (dyskretny i strefowy))

- dysjunktywny z przebudową – kształtowanie się mniej więcej równoległych pasemek minerałów blaszkowych , (szorstka i gładka)

- dysjunktywny bez przebudowy – brak nowej orientacji teksturalnej (anostomizujący, stylolitowy, tnący i sigmoidalny)

42. Reguła V

Reguła V dotyczy interpretacji map geologicznych , śledząc przebieg i kształt linii intesekcyjnych oraz ich stosunek do poziomic terenu jesteśmy w stanie określić, w którą stronę zapada warstwa

43. Złupkowanie a złupkowacenie

złupkowanie to wybitne, penetratywne uporządkowanie płasko-równoległe płaskich, głównie blaszkowych ziarn mineralnych. Niekiedy uporządkowaniu towarzyszy drobna laminacja

44. Struktury S-C, S-C’

Struktury S-C (mylonity S-C) – wskaźnik kinematyczny, dokumentują główne przemieszczenia tektoniczne

45. Lineacja i elipsoida naprężeń

Lineacja – liniowo-równoległa cecha skały, widoczna makro- lub mikroskopowo. Może być to cecha petrograficzna (np. lineacja mineralna), tektoniczna(np. osie drobnych fałdów) i sedymentacyjna (np. ślady wleczenia)

46. Uskoki synsedymentacyjne

Są to uskoki w obrębie basenu sedymentacyjnego lub na jego brzegach, czynne podczas jego wypełniania przez osady. Uskoki te spełniają ważną rolę w obniżaniu i wewnętrznym różnicowaniu den basenów, wpływając radykalnie na stosunki sedymentacyjne.

Cechy tych uskoków:

- wyraźnie większa miąższość tych samych warstw w skrzydle zrzutowym lub nawet brak pewnych warstw w skrzydle wiszącym )

- częste zaburzenia syndepozycyjne osadu, zwłaszcza w skrzydle zrzuconym – brekcje, struktury osuwiskowe, sejsmity,

- gwałtowne kontrasty facjalne

-zwykle niewielkie nachylenie nawet 20- 50 stopni, na ogół zwrócone ku centrum basenu

Rozwija się łatwo w ośrodkach plastycznych i w horyzontach o wysokim ciśnieniu porowym (dehydratacja smektytu), Uskoki synsedymentacyjne są ważne z praktycznego punktu widzenia, gdyż często stwarzają doskonałe warunki dla migracji węglowodorów i dla uwięzienia ich złóż