Technologia Postaci Leków WYK

2013-11-29

Temat: Proszki

Proszki do czyszczenia zębów

• Calcii carbonas precipitatus

• Magnesi carbonas

• Menthae piperitae aetheroleum

• Mentholum

• Natrii benzoas

• Natrii chloridum

• Natrii hydrogenocarbonas

• Natrii salicylas

Proszki do sporządzania roztworów

• Proszek rozpuszcza się w wodzie

• Składniki proszku powinny być dobrze rozpuszczalne we wskazanej ilości rozpuszczalnika

• Zwykle stosuje się proszki

  • Do płukania gardła (Gargarin)

  • Irygacji (Tantum rosa)

  • Okładów (Rivanolum, Kalii hypermanganas)

• Proszki do użytku zewnętrznego wydaje się z apteki w torebkach pomarańczowych.

• Na etykiecie powinno być podane stężenie substancji leczniczej

Proszki do użytku wewnętrznego

• Proszki do użytku wewnętrznego podaje się doustnie; mogą wykazywać działąnie

  • Przeczyszczające

  • Przeciwbólowe

  • Przeciwbiegunkowe

  • Zobojętniające kwas solny

• Mogą być zarówno dzielone jak i niedzielone

Proszki ad usum internum - niedzielone

• Ilość proszku jest odmierzana za pomocą miar domowych

  • W łyżeczce mieści się od 0,5 do 5,0-7,0 g proszku

    • Acidum tannicum – 0,5 g

    • Magnesi oxidum – 0,5..0,6 g

    • proszków roślinnych – 1,5 g

    • soli nieorganicznych – 3,0 (np. NaCl – 3,5)

    • cukrów – 3,0 g

  • na końcu noża – 0,1 do 1,0 g proszków

  • łyżeczkę należy napełniać równo z brzegiem

• Proszki niedzielone nie mogą zawierać w swoim składzie substancji leczniczych silnie działających

• Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której ilość substancji czynnej silnie działającej w proszku nie przekroczy jednorazowej dawki maksymalnej

• Farmakopea wyróżnia:

  • Pulveres perora les – proszki doustne

    • W tym pulveres effervescens – proszki musujące

  • Preaparationes liquidae peroraliae – preparaty płynne doustne, w tym:

    • Proszki i granulaty do sporządzania roztworów i zawiesin doustnych

    • Proszki do sporządzania kropli doustnych

  • Parenteralia – preparaty pozajelitowe

    • Proszki do sporządzania płynów do wstrzykiwań lub do infuzji

• Proszki musujące – zawierające w swoim składzie wodorowęglan lub węglan sodu i kwas winowy lub cytrynowy – po rozpuszczeniu w wodzi reagują z wydzieleniem dwutlenku węgla w środowisku kwaśnym

• Proszki musujące mogą być zarówno dzielone jak i niedzielone

• Proszki mianowane – pulveres titrati

  • Otrzymywane z silnie działających surowców roślinnych

  • Surowiec doprowadza się do ściśle określonego miana za pomocą skrobi, laktozy, surowca wytrawionego lub niewytrawionego

  • Zawartość składnika czynnego w silnie działającym surowcu roślinnym musi odpowiadać normom FP

  • Przykłady proszków mianowanych:

    • Adonidis vernalis herba titrate 8 j.g

    • Convalliarae herba titrate 12 j.g

• Pulveres triturate – proszki rozcieńczone, rozcierki

  • Rozcierki sporządza się zwykle z substancji silnie lub bardzo silnie działającej i substancji obojętnej, np. laktozy

  • Sporządznie rozcierki ułatwia dokładne odważenie i dawkowanie substancji czynnej

  • Rozcieńczenie sporządza się w stosunku prostych liczb wielokrotnych do rozcieńczonej substancji

    • 1+1 – Belladonae extractum sic cum

    • 1+9 – Atropini sulfatis tritratio

    • 1+99 – Atropini sulfatis trituratio, Hyoscyni hydrobromidi trituratio

  • Rozcieńczenie musi być widoczne na opakowaniu

• Pakowanie

  • Proszki do użytku wewnętrznego rozsypujemy do opłatków

  • Opłatki powinny być tak dobrane aby proszek wypełnił opłatek w całości (dolną część)

  • Proszki do opłatków rozsypujemy wagowo

  • Proszki dzielone o masie mniejszej niż 0,1 g należy uzupełniać laktozą do 0,1 g

  • Proszki do użytku wewnętrznego wydaje się z apteki w torebkach białych

  • Na etykiecie należy podać zawartość substancji leczniczych w jednym proszku

Opłatki – Oblatae

• Kapsułki skrobiowe, składają się z dwóch pasujących do siebie części

• Pojemność – 0,5 do 2,0 ml

• Wytwarza się je przez wysuszenie mieszaniny skrobi z wodą w odpowiednich formach

• Kapsułki skrobiowe napełnia się proszkami nie higroskopijnymi

• Występują w 6 rozmiarach

Numer opłatka	Średnica opłatka (mm)	Przybliżona zawartość proszków [g]
		ciężkich
1	12	0,5
2	14	0,7
3	16	0,9
4	18	1,2
5	20	1,5
	22	1,8

• Oznaczanie numeru kapsułki

  • W_o = (m₁+ m₂+ … +) * 5

  • m₁ masa wszystkich składników na jeden proszek

  • wynik zawsze zaokrąglamy w górę

  • dla pyralginy wynik trzeba powiększyć bo jest puszysta – dodajemy 2

Zalety proszków

• trwałość

• łatwość pakowania, transportowania, dozowania

• mniej odczuwalny smak substancji stałej

• dokładność dawkowania

Proszki do sporządzania roztworów do stosowania wewnętrznego

• powinny zawierać substancje dobrze rozpuszczalne we wskazanejilości rozpuszczalnika

• należy kontrolować dawkowanie roztworu, który ma być przygotowany przez chorego

Zasady sporządzania proszków

• sposób zapisu

  • praescriptio multiplicata (metoda mnożenia)

    • podawana jest masa substancji w jednym proszku i podana jest ilośc dawek, które należy wykonać

    • skrót D.t.d. N^o XX – dentur tales doses Numero XX

    • ilość każdego składnika należy przemnożyć przez liczbę zapisanych proszków

    • Rp.

Papaverini hydrochloridi 0,02

Metamizoli natrici 0,40

M.f.pulv.

D.t.d. N^o20

D.S. do 3 proszków dziennie

• Papaweryny należy odważyć 0,4 g

• Pyralginy należy odważyć 8 g

• Masa jednego proszku 0,42 g

• Opłatek 3-4, dla pyralginy zwiększamy o 2

• praescriptio divisa (metoda dzielenia)

  • podana jest całkowita ilośc substancji czynnej i ilość dawek na które trzeba proszek podzielić

  • Div. In part. Aeq. N^o20 – dividae in partes aequales Numero 20

  • Rp.

Papaverini hydrochloridi 0,4

Metamizoli natrici 8,0

M.f.pulv.

Div. In part. aeq. N^o20

D.S. do 3 proszków dziennie

• Papaweryny należy odważyć 0,4 g

• Pyralginy należy odważyć 8 g

• Masa jednego proszku 0,42 g

• Opłatek 3-4, dla pyralginy zwiększamy o 2

Metenamina

Związek powstający w wyniku kondensacji formaldehydu i amoniaku. W kwaśnym środowisku ulega hydrolizie, uwalniając formaldehyd, który działa bakteriobójczo poprzez reakcję z wolnymi grupami aminowymi oraz amidowymi kwasów nukleinowych, ściany i błony komórkowej bakterii. Spektrum przeciwbakteryjne obejmuje bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne; lek jest nieaktywny wobec drobnoustrojów wytwarzających ureazę. Po podaniu p.o.wchłania się szybko (w kwaśnym soku żołądkowym może zachodzić hydroliza leku, o ile nie jest on podany w postaci tabletek dojelitowych), wydalanie następuje z moczem, gdzie przy pH <6 ulega hydrolizie. Stosowana w postaci migdalanu, który dodatkowo zakwasza mocz, ułatwiając hydrolizę metenaminy. Po miejscowym zastosowaniu na skórę ulega hydrolizie pod wpływem kwaśnego odczynu potu, działając bakteriobójczo na drobnoustroje rozkładające pot i zmniejszając jego wydzielanie.