Skład pierwiastkowy cukrów: C - węgiel, H - wodór, O - tlen Wzór ogólny cukrów: Cn(H2O)n . Cukry proste to aldozy, które w cząsteczce zawierają grupy hydroksylowe i gr. aldehydową (gr.położona na końcu łańcucha)lub ketozy mają w cząsteczce grupę hydroksylową i ketonową(gr.położona na środku). Podział cukrów:  A) cukry proste (monasacharydy) np. glukoza, fruktoza.  B) dwucukry ( disacharydy) np. sacharoza, maltoza, laktoza. C) cukry złożone (polisacharydy) np. skrobia, celuloza

Biologiczny cykl przemian z udziałem cukrów:  a) I proces fotosyntezy (roślinny) : 6CO2 + 6H2O + Energia -> C6H12O6 +6O2  b) II utlenianie biologiczne (zwierzęta) : C6H12O6 + 6O2 -> 6CO2 + 6H2O + Energia Do cukrów prostych należą glukoza i fruktoza o wzorze sumarycznym C6H12O6 , ale o różnych wzorach strukturalnych. Fruktoza(ketoheksos) i glukoza(aldoheksos) są izomerami.

Występowanie:  A) glukoza: w roślinach zielonych, najwięcej glukozy znajduje się w winogronach i stąd inna nazwa cukier gronowy.  B) fruktoza: występuje głównie w miodzie

Rola glukozy w metabolizmie jest tak istotna, że jej stężenie we krwi ludzi i zwierząt wyższych utrzymywane jest na względnie stałym poziomie dzięki mechanizmom homeostatycznym . U człowieka powinno był około 90mg% , dzięki niej możliwe jest tworzenie się energii . Glukoza jest pokarmem dla mózgu, bierze udział w tworzeniu białek i tłuszczów. Ale jest też wiele dowodów na to, że przyspiesza procesy starzenia się.

Zastosowanie glukozy:  A) jako reduktor luster i bombek choinkowych, B) jako środek odżywczy i wzmacniający w medycynie,  C) w przemyśle cukierniczym, D) w przemyśle włókienniczym, E) do produkcji alkoholu.

Właściwości glukozy:  A) jest podstawowym źródłem energii w organizmach zwierzęcych dzięki procesowi utleniania biologicznego.  B) jest substancją stałą, barwy białej, która bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, a nie rozpuszcza się w alkoholu, C) ma słodki smak, D) wodny roztwór glukozy ma odczyn obojętny, E) drobno krystaliczna, nie dysocjuje, F) jest bardzo dobrze przyswojona przez organizm dzięki czemu jest podawana niemowlętom i osobą na diecie,  G) glukoza ulega fermentacji alkoholowej pod wpływem enzymów zawartych w drożdżach: 2C2H5OH + CO2 -> (drożdże) -> C6H12O6  . H) glukoza nie ulega reakcji hydrolizy, I) wykazuje właściwości redukujące wobec związków srebra i wodorotlenku miedzi (II) .

Glukoza utlenia się do kwasu glukonowego, wykazując właściwości redukujące. 2Cu(OH)2 + C6H12O6  Cu2O + 2H2O + C6H12O7 Reakcja lustra srebrnego: Ag2O + C6H12O6  2Ag + C6H12O7

C6H12O6+C6H12O6C12H12O11+H20 (Glukoz+fruktoza=sacharoza) Sacharoza – disacharyd, cząsteczki zbudowane są z reszt glukozy i fruktozy, połączonych wiązaniem glikozydowym. Disacharydy (dwucukry): są to związki, których cząsteczki zbudowane są z dwóch reszt monosacharydowych połączonych wiązaniem glikozydowym. Sacharoza: białan stałą, bez zapachu, słodką i dobrze rozpuszczalną w wodzie. Podczas ogrzewania topnieje, po czym ulega zwęgleniu. C12H12O11+H20HCl C6H12O6+C6H12O6 - Ulega hydrolizie katalizowanej. Nie ma właściwości redukcyjnych, w odróżnieniu od glukozy.

Skrobia - krochmal, polisacharyd zbudowany z reszt glukozy, połączonych w. glikozydowymi. Składnik skrobi tworzący proste zwinięte spiralnie łańcuchy, nosi nazwę amylozy, (ok. 20%; posiada wiązania a-1,4-glikozydowe), natomiast składnik o strukturze silnie rozgałęzionej - amylopektyny (ok. 80%; wiązania a-1,4-glikozydowe, a-1,6-glikozydowe). -- Bezpostaciowa substancja stała, kolor biały , bez zapachu i smaku, budowa ziarnista, nie rozpuszcza się w zimnej wodzie, z gorącą tworzy kleik skrobiowy zawiesina, ulega hydrolizie. (C6H10O5)n + H20 HCl (C6H10O5)x HCl n C6H12O6 Skrobia i niektóre jej pochodne mają zastosowanie w przemyśle włókienniczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, papierniczym, tekstylnym oraz do produkcji klejów. Skrobia jest najważniejszym polisacharydem zapasowym u roślin, które magazynują go w m.in. owocach w formie ziaren. Odkłada się w komórkach roślin w postaci ziaren. Ze względu na pochodzenie botaniczne rozróżnia się skrobię ziemniaczaną, pszenną, kukurydzianą, kukurydzianą, ryżową itp.

Celuloza - ( C6H10O5)n, nierozgałęziony biopolimer zbudowany liniowo z 3000 – 14000 cząsteczek glukozy połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi. Łańcuchy te mają długość ok. 7μm. Wiązanie β przyczynia się do utworzenia sztywnych, długich nitek, które układają się równolegle, tworząc micele powiązanymi mostkami wodorowymi. W czystej postaci celuloza jest białą, pozbawioną smaku i zapachu, nierozpuszcz. w wodzie substancją. Jej trawienie umożliwia grupa enzymów zwanych celulazami. Jest składnikiem budulcowym ściany komórkowej roślin. Najwięcej celulozy zawierają niektóre włókna. Przeciętne drewno zawiera 45-50% celulozy. Czysta celuloza to papier, bibuła, wata, lignina. Na skalę przemysłową celulozę otrzymuje się z drewna tzw. metodą siarczynową lub natronową. Celuloza jest nierozpuszczalna w wodzie. Ulega estryfikacji. Sproszkowana celuloza stanowi znany adsorbent stosowany w chromatologii, ma zastosowanie w produkcji tabletek i kapsułek, a celuloza mikrokrystaliczna w praktyce farmaceutycznej. Jest surowcem w przemyśle włókienniczym, papierniczym, a także w produkcji materiałów wybuchowych, lakierów oraz tworzyw sztucznych.