WPROWADZENIE DO PEDAGOGIKI

1. Czym jest pedagogika;

2. pedagogika w systemie nauk;

3. pedagogika podstawowe działy;

4. wiedza pedagogiczna;

5. metodologia pedagogiczna;

6. cywilizacja III tysiąclecia;

7. problemy współczesnego wychowania

8. system edukacyjny – kształcenie ustawiczne.

Literatura

1. Teresa Jaworska ,Roman Leppert –„ Wprowadzenie do pedagogiki ”

2. Bogusław Śliwerski, Zbigniew Kwieciński „ Pedagogika podręcznik akademicki” tom 1-2

3. Ks. dr hab. Marian Nowak, prof. KUL „Podstawy pedagogiki otwartej”

4. Bogusław Śliwerski „Współczesne teorie i nurty wychowania”

5. Stefan Wołoszyn „ Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku”

6. Stefan Kunowski „Podstawy współczesnej pedagogiki”

7. Roman Schulz „Antropologiczne podstawy wychowania”

8. Tadeusz Pilch „Encyklopedia Pedagogiczna XXI w”

9. Wincenty OKOŃ „Słownik pedagogiczny”

10. Czesław Kupisiewicz, Małgorzata Kupisiewicz „Słownik pedagogiczny”

Pedagogika jako nauka system pojęciowy polskiej pedagogiki

1. Pojęcie pedagogiki dawne i współczesne – pedagogika a pedagogika.

2. Przedmiot zainteresowań pedagogiki.

3. Zdania pedagogiki.

4. Podstawowe pojęcia pedagogiczne.

5. Charakter pedagogiki teoretyczno – praktyczny.

6. Struktura pedagogiki.

7. Odmiany pedagogiki.

Pedagogika jest nauką – czynność wychowania

Pedagogika – bada poszukuje odpowiedzi

Pedagogia – czynność wychowania ( naśladujemy rodziców wychowując dzieci)

Pedagogika – oprócz odtwarzania (odtwórcza) jest twórcza

Pedagogika – jako nauka, która zajmuje się warunkami wychowania, metodami wychowania

Zadania pedagogiki:

• Normatywno praktyczne;

• Opisowo wyjaśniające;

• Analityczne ( prawa i prawidłowość procesu wychowania);

• Teoretyczne (tworzenie teorii teoretycznej).

Pojęcia pedagogiczne:

• Wychowanie;

• Socjalizacja;

• Enkulturacja (Enkulturacja to naturalny, bezbolesny proces ponadpokoleniowego, świadomego i nieświadomego nabywania kompetencji kulturowych, tworzących system wartości danej grupy społecznej, przez uczestnictwo w danej kulturze. Pojęcie to jest bliskie pojęciu socjalizacji

• Samowychowanie:

Tożsamość;

Kultura.

• Kształcenie – samokształcenie;

• Nauczanie – uczenie się

Charakter pedagogiczny jest teoretyczno – praktyczny.

Struktura:

• Pedagogika praktyczna;

• Pedagogika opisowa;

• Pedagogika normatywna ( opisywanie, normy);

• Pedagogika teoretyczna.

Odmiany pedagogiki:

1. Pedagogika teoretyczna i praktyczna;

2. Pedagogika jako teoria celów i teoria oddziaływań wychowawczych;

3. Pedagogika jako nauka empiryczna ( doświadczalna);

4. Pedagogika jako działanie twórcze lub odtwórcze.

WPROWADZENIE DO PEDAGOGIKI

WYKŁAD 2

MIEJSCE PEDAGOGIKI W SYSTEMIE NAUK ZALEŻNOŚĆ PEDAGOGIKI OD INNYCH DZIEDZIN WIEDZY.

Pod koniec XVIII wieku powstała pedagogika.

Pedagogika jest zależna od innych dziedzin nauki. Leży pośrodku nauk humanistycznych i przyrodniczych.

Istnieją trzy grupy nauk pedagogicznych.

• Nauki historyczne;

• Nauki deskryptywne;

• Nauki światopoglądowe.

Nauki historyczne to:

• Historia szkolnictwa i wychowania;

• Historia myśli i doktryn filozoficznych.

Badają genezę szkolnictwa. Metody i środki wychowania.

Nauki deskryptywne ( opisowe inaczej empiryczne) to:

• Biologia wychowania;

• Psychologia wychowania;

• Socjologia wychowania.

Badają zależności wychowania od środowiska w którym przebywają.

Nauki światopoglądowe ( patrzenia w przyszłość) prospektywne to:

• humanistyczne;

• filozoficzne;

• teologiczne.

Nauki współdziałające z pedagogiką:

1. nauki realne :

   • higiena z naukami medycznymi;

   • ekonomia oświaty kształcenia

   • demografia.

2. nauki formalne:

   • cybernetyka;

   • prakseologia;

   • logika.

3. nauki aksjologiczne:

   • estetyka;

   • etyka.

4. nauki pomocnicze w pedagogice (nauki z innych nauk):

   • biologia;

   • socjologia;

   • psychologia;

   • filozofia;

   • teologia;

   • historia;

   • antropologia;

   • kulturoznawstwo.

Kunowski „Podstawy współczesnej pedagogiki”

Podstawowe działy i subdyscypliny pedagogiki.

Wybitni przedstawiciele wybranych subdyscyplin pedagogicznych.

Kabula „klasyfikacja subdyscyplin”

1. Kryterium celów działalności pedagogicznej:

   • Dydaktyka( subdyscyplina) :

• dydaktyki szczegółowe;

• metodyki nauczania.

  • teoria wychowania ( zbiera i weryfikuje wiedze):

szczegółowe teoria wychowania np.

teoria wychowania estetycznego

teoria wychowania moralnego

teoria wychowania fizycznego

teoria wychowania patriotycznego

teoria wychowania do życia w rodzinie.

1. Kryterium metodologiczne:

• Pedagogika ogólna:

  • metodologie pedagogiczne;

  • historia wychowania.

• Pedagogika społeczna

  1. Kryterium rozwojowe:

• pedagogika wieku przedszkolnego ( pedologia);

• pedagogika dzieci i młodzieży (hebologia);

• pedagogika dorosłych (andragogika);

• pedagogika osób starszych (gerontologia lub geragogika).

  1. Dewiacji i defektów rozwojowych człowieka

• pedagogika specjalna:

*oligofrenopedagogika ( pedagogika osób upośledzonych umysłowo);

* surdopedagogika ( pedagogika osób głuchych lub niedosłyszących);

* typlopedagogika ( pedagogika osób niewidomych lub niedowidzących);

* rewidalacyjna ( pedagogika osób chorych i niepełnosprawnych fizycznie)

* resocjalizacja ( pedagogika osób niedostosowanych społecznie).

1. kryterium instytucjonalne:

   • pedagogika przedszkolna;

   • pedagogika szkolna;

   • pedagogika szkoły wyższe;

2. Kryterium problemowe:

   • pedagogika porównawcza ( porównywanie systemów oświatowych w Polsce i na świecie);

   • pedagogika pedeutologia ( nauka o nauczycielu).

3. Kryterium dziedzin działalności ludzkiej :

   • pedagogika pracy socjalnej;

   • pedagogika opiekuńcza;

   • pedagogika terapeutyczna;

   • pedagogika czasu wolnego.

Pedagogika ogólna

• B.Nawroczyński;

• S.Hessen;

• H.Rowid;

• B.Suchodolski;

• Z.Mysłakowski;

• H.Muszyński;

• Z.Kwieciński B.Śliwierski

• L.Witkowski;

• T.Hejnicka-Bezwińska;

• M. Czerepaniak-Walczak;

• S.Palka;

• F.Adamski.

Pedagogika dydaktyczna

• J.W.Dawid;

• W.Okoń;

• K.Sośnicki;

• K.Denek;

• J. Półturzycki;

• F.Beraźnicki.

Pedagogika pedeutologia

• J.W.Dawid;

• M.Grzegorzewska;

• S.Szuman;

• Z. Mysłakowski;

• J. Rutlowiak;

• H.Kwiatkowska;

• W.Dróżka;

Pedagogika społeczna i opiekuńcza

• H.Radlińska;

• J.Korczak;

• K.Jeżewski;

• Cz.Babicki;

• H.Izdebska;

• Z.Węgierski;

• J.Nikitorowicz;

• A.Radziewicz – Winnicki;

Pedagogika metodologiczna

• H.Muszyński;

• J.Pieter;

• J.Zborowski;

• W.Pytkowski;

• M.łobocki;

• W.Zaczyński;

• T.Pilch;

• Ks.M.Nowak;

• D.Kubinowska;

• A.Bogaj

WPROWADZENIE DO PEDAGOGIKI

I Etapy rozwoju refleksji pedagogicznej

1.Etap przednaukowy rozwoju pedagogiki.

1. etap mądrości wychowania w różnych kręgach kulturowch

   • mądrość wychowania w hinduizmie;

   • mądrość wychowania w buddyzmie;

   • chrystocentryzm.

2. etap pedagogiki:

   • pajdeja Platona;

   • pajdeja Arystotelesa;

   • pajdeja Archimedesa.

2. Etap naukowy rozwoju refleksji pedagogicznej (XVIII – XIX wiek)

1. technologia szkolnego uczenia się Jana Fryderyka Cherbarta;

2. indywidualizm pedagogiczny ( szkoła progresywistyczna Deweya );

3. socjologizm pedagogiczny;

4. pedagogika eksperymentalna;

5. pedagogika normatywna;

6. pedagogika czysta;

7. pedagogika heterogeniczna.

Stefan Kunowski „Podstawy współczesnej pedagogiki”

II Obecny status metodologiczny pedagogiki i jego przemiany

(pozytywizm – antypozytywizm

naturalizm – antynaturalizm)

Fazy rozwoju tożsamości pedagogiki:

1. Pedagogika ortodoksyjna;

2. Pedagogika heterodoksyjna;

3. Pedagogika heterogeniczna.

BADANIA ILOŚCIOWE:

• Badania podstawowe ( teoretyczne) prowadzone w celu zweryfikowania reorii;

• Badania stosowane (praktyczne) rozwiązują cele praktyczne;

• Badania diagnostyczne zadaniem ich jest opis stanu rzeczy;

• Badania eksperymentalne wprowadzenie czynnika eksperymentalnego i mierzenie zmian wywołanymi przez niego;

• Badania porównawcze cel to porównanie systemów oświatowych w Polsce i na świecie;

• Badania innowacyjne wprowadzenie czegoś nowego;

METODY BADAŃ ILOŚCIOWYCH:

• obserwacja;

• eksperyment;

• test pedagogiczny;

• ankieta;

• wywiad;

• analiza dokumentów;

• techniki socjometryczne.

INNY PODZIAŁ METOD ILOŚCIOWYCH:

• eksperyment pedagogiczny;

• sondaż diagnostyczny;

• metoda indywidualnych przypadków;

• monografia pedagogiczna.

PODZIAŁ BADAŃ JAKOŚCIOWYCH

• studium przypadków;

• etnometodologia (badania etnograficzne);

• fenomenologiczne;

• badania z działania;

• teoria ugruntowania;

• autoetnografia;

• cybernografia.

METODY BADAŃ JAKOŚCIOWYCH

1. Metoda wywiadu:

   • narracyjny,

   • skoncentrowany na problemie,

   • ukierunkowany

2. Dyskusji grupowej;

3. Obserwacji uczestniczącej;

4. Niereaktywna.

POŁĄCZENIE BADAŃ ILOŚCIOWYCH I JAKOŚCIOWYCH TO TRIANGULACJA

Wiedza techniczno – analityczna pamięciowa gotowa – w ilościowy charakter wiedzy

Wiedza hermeneutyczno – moralna oparta na zrozumieniu. Pochodzi z badań jakościowych . Zmienna dopasowana do miejsca i czasu . Badana wiedza heteronomiczna ( otwarta, osadzona)w kontekście społeczno – kulturowym.

Bogusław Śliwerski, Zbigniew Kwieciński „ Pedagogika podręcznik akademicki” tom 1-2

WPROWADZENIE DO PEDAGOGIKI

Przemiany cywilizacji i edukacji u progu III Tysiąclecia i ich wpływ na edukacje.

Formalne – na uczelniach;

Nieformalne – kursy doszkalające;

Pozaformalne – uczymy się sami.

1. Globalizm, a fundamentalizm;

2. Zjawiska amerykanizacji (losangelizacji świata) germanizacji, japonizacji świata.

3. Komputeryzacja i informatyzacja świata.

Postmodernizm (ponowoczesność)

Globalizm – wspólny świat, wartości, idee.

Partykularyzm – to jest poczucie własnego interesu.