Katarzyna Korzeniewska

Socjologia II st. II r. niestacjonarne

ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI NAUKOWYMI I EUROPEJSKIMI

FUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA POLSKI NA LATA 2014-2020

W latach 2014-2020 Polska zainwestuje 82,5 mld euro z unijnej polityki spójności. 23 maja 2014 r. Komisja Europejska zatwierdziła Umowę Partnerstwa, najważniejszy dokument określający strategię inwestowania Funduszy Europejskich w nowej perspektywie.

Komisja Europejska przyjęła już 5 krajowych programów operacyjnych i 7 regionalnych RPO (Regionalnych Programów Operacyjnych). Krajowy Program Inteligentny Rozwój oraz 9 RPO oczekują na taką decyzję.

Z budżetu polityki spójności na lata 2014-2020 Polska otrzyma 82,5 mld euro.

Na tę kwotę składają się:

• ok. 76,9 mld euro dostępnych w programach operacyjnych, w tym ponad 252 mln euro na wsparcie bezrobotnej i nie uczącej się młodzieży,

• ok. 700 mln euro dostępnych w programach Europejskiej Współpracy Terytorialnej,

• 4,1 mld euro na projekty infrastrukturalne o znaczeniu europejskim w obszarze transportu w ramach instrumentu „Łącząc Europę”,

• ok. 473 mln euro z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD) na programy, które zapewnią żywność dla osób najbardziej potrzebujących oraz odzież i inne podstawowe artykuły osobom bezdomnym oraz dzieciom w trudnej sytuacji materialnej,

• ok. 287 mln z zarządzanej przez KE, ogólnej puli przeznaczonej na pomoc techniczną,

• ok 71 mln euro na działania innowacyjne związane z rozwojem obszarów miejskich.

Środki te będzie można zainwestować m.in. w badania naukowe i ich komercjalizację, kluczowe połączenia drogowe (autostrady, drogi ekspresowe), rozwój przedsiębiorczości, transport przyjazny środowisku (kolej, transport publiczny), cyfryzację kraju (szerokopasmowy dostęp do Internetu, e-usługi administracji) czy włączenie społeczne i aktywizację zawodową. Ponadto podatek VAT w projektach dofinansowanych z Funduszy Europejskich będzie kosztem kwalifikowalnym, co oznacza utrzymanie możliwości jego refundacji. Poziom dofinansowania unijnego w wysokości 85 proc. (dla regionów mniej rozwiniętych) oraz 80 proc. dla Mazowsza.

23 maja 2014 r. Komisja Europejska zatwierdziła Umowę Partnerstwa - najważniejszy dokument określający strategię inwestowania nowej puli środków europejskich w naszym kraju. Polska jest jednym z pierwszych krajów UE, który zakończył negocjacje Umowy Partnerstwa. W dokumencie przedstawiono m.in.: 

• najważniejsze zasady inwestowania funduszy unijnych,

• powiązania pomiędzy funduszami a dokumentami strategicznymi,

• podział funduszy na poszczególne dziedziny,

• układ programów operacyjnych,

• podział odpowiedzialności za zarządzanie pieniędzmi europejskimi pomiędzy szczebel regionalny i centralny.

Nominalnie wciąż najwięcej będziemy inwestować w infrastrukturę transportową (drogową i kolejową), ale największy wzrost wydatków dotyczyć będzie innowacyjności i wsparcia przedsiębiorców. Dzięki szerszej ofercie zwrotnych instrumentów finansowych (m.in. pożyczek, poręczeń) będzie można wesprzeć więcej projektów realizowanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Nadal finansowane będą inwestycje w ochronę środowiska i energetykę, także projekty m.in. z dziedziny kultury, zatrudnienia, edukacji czy przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu.

Samorządy województw będą zarządzać większą niż dotąd pulą europejskich pieniędzy. W latach 2007-2013 ok. 25 proc. wszystkich środków było wdrażanych przez samorządy, obecnie będzie to niemal 40 proc.

Nowy budżet to również inwestycje w miasta. Wsparcie otrzymają projekty związane z kompleksową rewitalizacją (w tym rewitalizacją społeczną), ekologicznym transportem miejskim, gospodarką niskoemisyjną. Ponadto, miasta wojewódzkie wraz z okalającymi je gminami będą realizować wspólne projekty, m.in. związane z dostępnością komunikacyjną.

Umowę Partnerstwa przygotowują wszystkie kraje Unii Europejskiej. W Polsce instytucją wiodącą było Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, ale dokument powstał we współpracy z innymi urzędami centralnymi, samorządami i partnerami społecznymi i gospodarczymi.

Krajowe programy operacyjne:

Polska aktualnie negocjuje z Komisją Europejską kształt krajowych programów operacyjnych finansowanych ze środków polityki spójności. Rada Ministrów przyjęła je 8 stycznia 2014 r.

Polska Cyfrowa to pierwszy krajowy program na lata 2014-2020, wynegocjowany przez polski rząd i zatwierdzony przez Komisję Europejską. Decyzję akceptującą, 5 grudnia 2014 r., podpisała Corina Creţu komisarz UE ds. rozwoju regionalnego. Kolejnym jest Program Pomoc Techniczna 2014-2020. Bruksela zaakceptowała również Programy Infrastruktura i Środowisko, Polska Wschodnia oraz Wiedza, Edukacja, Rozwój.

W latach 2014-2020 fundusze polityki spójności zainwestujemy poprzez 6 krajowych programów operacyjnych, w tym jeden ponadregionalny dla województw Polski Wschodniej (lubelskie, podkarpackie, podlaskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie). Umowa Partnerstwa jest dla nich punktem odniesienia. Programami krajowymi zarządzać będzie minister właściwy ds. rozwoju regionalnego. Podział środków unijnych na programy krajowe przedstawia poniższa tabela:

Podział środków unijnych na programy krajowe
Program Infrastruktura i Środowisko
Program Inteligentny Rozwój
Program Polska Cyfrowa
Program Wiedza Edukacja Rozwój
Program Polska Wschodnia
Program Pomoc Techniczna

Regionalne programy operacyjne:

Aktualnie trwają negocjacje z Komisją Europejską dotyczące kształtu programów regionalnych. Przygotowywały je samorządy województw. Po zaopiniowaniu przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju zostały one przesłane w kwietniu do Komisji Europejskiej. 7 z nich (dla województw: dolnośląskiego, kujawsko-pomorskiego, lubuskiego, łódzkiego, opolskiego, śląskiego i wielkopolskiego) otrzymało już pozytywną decyzję Komisji Europejskiej.

W latach 2014-2020 samorządy województw będą zarządzać około 40 proc. funduszy polityki spójności - 31,28 mld euro. Zainwestują te pieniądze poprzez regionalne programy operacyjne. Programy regionalne będą dwufunduszowe, tj. finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego. To nowość w porównaniu z perspektywą 2007-2013.

Podział środków unijnych na programy regionalne przedstawia poniższa tabela:

WOJEWÓDZTWO	CAŁKOWITA ALOKACJA NA RPO CENY BIEŻĄCE, EURO
Dolnośląskie	2 252 546 589
Kujawsko-Pomorskie	1 903 540 287
Lubelskie	2 230 958 174
Lubuskie	906 929 693
Łódzkie	2 256 049 115
Małopolskie	2 878 215 972
Opolskie	944 967 792
Podkarpackie	2 114 243 760
Podlaskie	1 213 595 877
Pomorskie	1 864 811 698
Śląskie	3 476 937 134
Świętokrzyskie	1 364 543 593
Warmińsko-Mazurskie	1 728 272 095
Wielkopolskie	2 450 206 417
Zachodniopomorskie	1 601 239 216
Razem 15	29 187 057 412
Mazowieckie	2 089 840 138
Razem 16	31 276 897 550

Regiony słabiej rozwinięte:
Przedstawione kwoty wynikają z podziału opartego na metodologii stosowanej przez Komisję Europejską. Ich składowymi są także dodatkowe fundusze pochodzące z podziału rezerwy programowej, czyli środki na Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) oraz inne Obszary Strategicznej Interwencji (OSI).
Województwo mazowieckie:
Fundusze na mazowiecki regionalny program operacyjny stanowią około 60 proc. alokacji dla tego regionu. Pozostałe 40 proc. środków z funduszy strukturalnych z puli dla Mazowsza, tj. 1,7 mld euro dostępne będzie dla beneficjentów z tego regionu w programach krajowych. Ponadto, będą mogli oni korzystać ze środków Funduszu Spójności dostępnego w „następcy” Programu Infrastruktura i Środowisko, którego środki nie są alokowane na poszczególne kategorie regionów, tylko na poziomie państwa członkowskiego.

Priorytety inwestycyjne na lata 2014–2020 zostały określone w Umowie Partnerstwa zawartej z Komisją Europejską. Przewiduje się, że głównie będą obejmować:

• rozwój nowoczesnej infrastruktury transportowej, energetycznej i informacyjno-komunikacyjnej;

• tworzenie sprzyjającego innowacjom środowiska biznesowego;

• zwiększanie aktywności zawodowej w ramach udoskonalonej polityki zatrudnienia, włączenia społecznego i edukacji;

• rozwój zasobooszczędnej gospodarki przyjaznej środowisku.

ŹRUDŁA :

• http://ec.europa.eu/regional_policy/sources/docgener/informat/basic/basic_2014_pl.pdf

• http://ec.europa.eu/inforegio

• www.funduszeeuropejskie.gov.pl/Wiadomosci/

• http://www.mir.gov.pl/fundusze/fundusze_europejskie_2014_2020/strony/start.aspx

• http://ec.europa.eu/regional_policy/information/cohesion-policy-achievement-and-future-investment/factsheet/poland_pl.pdf