MASAŻE SPECJALISTYCZNE
Masaż sportowy cechy -podobny do masażu klasycznego
stosuje się w nim dłuższe, bardziej energiczne i
silniejsze techniki /ugniatanie, oklepywanie, wyciskanie
jego celem jest zapobieganie objawom
patologicznym
Masaż sportowy powinien spełniać następujące funkcje:
rozgrzewającą przygotowując do treningu lub zawodów
regenerującą odnawiającą zmęczone mięsnie
leczniczą wspomagając leczenie urazów powstałych
podczas treningu czy zawodów.
Podczas wykonywania masażu sportowego musimy brać pod uwagę następujące czynniki : - płeć
wiek
stan wytrenowania zawodnika
stopień reaktywności neurowegetatywnej
rodzaj uprawianej dyscypliny
wielkość obszaru objętego masażem
porę roku
Masaż sportowy a uprawiana dyscyplina
Zawodników o dużej masie mięśniowej uprawiających dyscypliny siłowe oraz wytrzymałościowe należy masować energicznej i silniej niż sportowców startujących w zawodach technicznych i precyzyjnych.
Sportowcy z przewaga napięcia układu współczulnego wymagają bodźców o małym natężeniu i łagodnego masowania
Zawodnicy z przewagą układu przywspółczulnego potrzebują zabiegów o dużym natężeniu i energicznych bodźców
Wielkość obszaru w masażu sportowym
Wielkość obszaru objętego masażem sportowym jest uzależniona od części ciała zaangażowanych w dana dyscyplinę sportową.
Przy ogólnych obciążeniach należy zastosować masaż całościowy
Wykonując masaż całościowy działamy na organizm ogólno wzmacniająco i ogólno pobudzająco.
Przy obciążeniu poszczególnych partii stosujemy masaż częściowy : jest on ukierunkowany na określone grupy mięśniowe biorące największy udział w zawodach. Przyśpiesza on usuwanie produktów zmęczenia.
Częstotliwość masażu sportowego
Masaż sportowy, aby był skuteczny należy wykonywać w seriach nie dłuższych niż 20 zabiegów po których musimy zastosować przerwę 14 dniową
W przerwach tych wskazane są inne zabiegi fizykoterapeutyczne
W praktyce sportowej bardzo mało czasu przeznacza się na bierny odpoczynek i dlatego masaż stosuje się przez większą część roku kalendarzowego.
Rodzaje masażu sportowego
Masaż sportowy w zależności od zadań jakie ma spełniać dzielimy na
PODTRZYMUJACY -kondycyjny
PRZEDWYSIŁKOWY - zapobiegawczy
MIĘDZYWISIŁKOWY—regeneracyjny
POWYSILKOWY -- treningowy
Masaż podtrzymujący /kondycyjny/ stosowany w okresie przejściowym tzn. w czasie przerwy w regularnych zajęciach sportowych. Zadaniem tego masażu jest utrzymanie organizmu sportowca sprawności fizycznej .
Najczęściej stosuje się masaż całościowy wykonywany co drugi dzień w celu aktywizacji układów ruchowego i krążenia.
Masaż przedwysikowy /zapobiegawczy/ zwany również masażem przedstartowym , przeprowadza się go bezpośrednio przed zawodami. Zadaniem tego zabiegu jest maksymalne rozgrzanie w krótkim czasie tych grup mięśniowych , które mają największy udział w zawodach. Masaż przedstartowy stanowi uzupełnienie rozgrzewki i należy go wykonywać ok. 5 min przed startem. Należy zwrócić szczególną uwagę na okolice stawów i ścięgien.
Masaż międzywysiłkowy / regeneracyjny/ zwany także masażem międzystartowym . Przeprowadza się w przerwie miedzy poszczególnymi startami albo bezpośrednio po zawodach lub intensywnym treningu . Zadaniem tego masażu jest doprowadzenie w krótkim czasie organizmu sportowca po dużym wysiłku do stanu prawidłowego. Czas masażu nie powinien przekraczać 15 min.
Masaż powysiłkowy /treningowy/ stosuje się w okresie całego cyklu treningowego- startowego uwzględniając duże przeciążenia . zadaniem tego zabiegu jest przygotowanie sportowca do treningu eliminacja zjawiska przetrenowania oraz przyspieszenie odnowy biologicznej organizmu. Masaż powysiłkowy przeprowadza się około 2 godziny po treningu lub zawodach stosując całościowy masaż trwający 60 min.
Masaż izometryczny jest to masaż wykonywany na napiętych grupach mięśniowych lub na pojedynczym napiętym mięśniu. Zadaniem tego zabiegu jest przywrócenia masy i siły osłabionym mięśniom bez obciążenia organizmu ćwiczeniami fizycznymi. Przed przystąpieniem do masażu należy wywołać napięcie izometryczne. Masaż izometryczny przeprowadzamy w 3 etapach.
ETAP I przygotowawczy - obejmuje masaż klasyczny na rozluźnionych mięśniach /mięśniu/ z wykorzystaniem , głaskania, rozcierania i ugniatania.. Czas masażu wynosi 5-10 min w zależności od wielkości obszaru masowanego . zadaniem tego masażu jest wywołanie odczynu przekrwienia mięśni i pobudzenia prioprioreceptorów.
ETAP II zabieg właściwy wykonujemy na napiętych submaksymalnie mięśniach .masujemy szybko i energicznie - stosowanie do odczuć pacjenta wg następującego schematu :
Masaż na napiętych mięśniach - stosujemy rozcieranie , ugniatanie i oklepywanie / w zależności od stanu masowanych mięśni w czasie 15-30 sekund/ Czas przerwy 10-20 sek - wykonujemy delikatną wibracje lub wstrząsanie.
ETAP III etap końcowy obejmuje masaż klasyczny rozluźniający z wykorzystaniem głaskania, rozcierania, delikatnego ugniatanie oraz wstrząsania w czasie 5 minut , w celu zmniejszenia napięcia mięśni.
Masaż izometryczny seria 10-20 zabiegów , przeprowadzana codziennie albo co drugi dzień. W trakcie stosowania masażu izometrycznego należy kontrolować obwody masowanych części ciała. W przypadku braku pozytywnego wyników naszego działania należy zrezygnować z masażu izometrycznego i zalecić inny zabieg fizykoterapeutyczny.
MASAŻ STAWOWY CENTRYFUGALNY
Stosowany jest po urazach : stłuczenia , zwichnięcia , skręcenia , więzadeł, ścięgien torebek stawowych, mięśni. Masaż stawowy przeprowadza się na mokro zbieżnie w kierunku do szpary stawowej.
Wykonywanie masażu po ustąpieniu obrzęku i stanu zapalnego :
Etap I zabieg przygotowawczy - przekrwienia samego stawu i najbliższej okolicy. Jako środka poślizgowego używamy wody z mydłem albo oliwki. Stosuje się głównie głaskanie i rozciąganie
Etap II zabieg zasadniczy używa się kremu maści lub żelu o działaniu leczniczym lub rozgrzewającym. Czas trwania wynosi 5-10 min , wykonuje się głównie głaskanie i rozcieranie.
Masaż stawowy możemy przeprowadzić codziennie lub co do drugi dzień a liczba zabiegów jest uzależniona od skuteczności naszego działania tzn. tempa rekonwalescencji . Po 20 zabiegach należy zastosować 10-14 dniową przerwę a następnie rozpocząć nowe zabiegi.
Masaż centryfugalny zaleca się łączyć z innymi zabiegami fizykalnymi oraz ćwiczeniami zwiększającymi zakres ruchomości stawu , siłę i masę mięśni działających na staw.
MASAŻ TKANKI ŁĄCZNEJ
Masaż tkanki łącznej / łącznotkankowy/polega na zastosowaniu rozcierania w obszarze tkanki łącznej szczególnie wrażliwej na bodźce. Wykonywany jest w formie rozcierania opuszką palca II - IV . W zależności od masowanej warstwy tkanki łącznej , masaż prowadzimy w oparciu o technikę powięziową, podskórną i skórną.
Ogólne zasady w tym masażu :przyjęcie przez pacjenta pozycji siedzącej , leżącej na boku lub leżącej tyłem , przy czym dobry dostęp do obszarów masowanych oraz odpowiednie rozluźnienie pacjenta gwarantuje pozycja leżenia na boku.
Masażysta wykonuje masaż w formie rozcierania opuszką palca II-IV zawsze ręką w wyprostowanym stawie nadgarstkowym.
Ruch rozcierania tkanki łącznej /przesuwanie/ następuje przy pomocy wyprostowanej całej kończyny górnej masażysty.
Masażysta pomaga sobie druga ręką stabilizując staw nadgarstkowy ręki masującej.
Obowiązująca zasadą jest przesuwanie tkanki łącznej a nie jej ugniatanie.
Masażysta wykonuje masaż zawsze w następującej kolejności :
1.brzeg kości krzyżowej do linii pachowej środkowej
2. okolica stawu krzyżowo - biodrowego w kierunku grzebienia kości krzyżowej w okolicy krętarza większego kości udowej.
3. okolice wyrostków kolczystych do boku ciała/ do linii środkowej pachowej/.
4.okolica mięśnia prostownika grzbietu oraz okolica łopatkowa/ brzeg łopatki/
DRENAŻ LIMFATYCZNY
Drenaż limfatyczny jest to specyficzna forma zabiegów manualnych odnosząca się do układu chłonnego i krążącej w nim chłonki czyli limfy. Ułatwia przepływ chłonki z przestrzenie międzykomórkowej naczyń włosowatych i dużych naczyń chłonnych do pni chłonnych i dalej do kata żylnego prawego i lewego.
Wskazania drenażu limfatycznego
Wskazaniem tego masażu są przypadki patologiczne , którym towarzyszą obrzęki wysięki oraz zmiany skórne spowodowane zaburzeniem krążenia limfy. Jednak zawsze należy się skonsultować z lekarzem. Dotyczy to pacjentów po przebytych chorobach zakaźnych , amputacjach z podostrymi stanami zapalnymi przebiegającymi z obrzękami jak również z obrzękami powstałymi pod wpływem zaburzeń pracy serca i nerek.
Przeciwwskazania
Głównymi przeciwwskazaniami do stosowania masażu limfatycznego są
choroby nowotworowe układu chłonnego
nowotwory oraz ich przerzuty
choroby zakaźne
obrzęki i wysięki w przebiegu ostrych stanów zapalnych
Ogólne zasady drenażu limfatycznego
Pacjent powinien przyjąć pozycje która ułatwi odpływ chłonki z drenowanej części ciała
Drenaż wykonujemy od obwodu w kierunku ujść żylnych . W celu ułatwiania odpływu chłonki do układu krwionośnego należy najpierw udrożnić pnie limfatyczne i węzły chłonne leżące i węzły chłonne leżące przy ujściu żylnym a następnie stopniowo zachowując odpowiedni kierunek opracowywać dalsze części.
Stosowane techniki /głaskanie, rozcieranie, i ugniatanie/ powinny mieć charakter wypychający , czyli każda z nich przez odpowiednio rozłożoną siłę nacisku winna spowodować przepchnięcie limfy we właściwym kierunku. Siła nacisku na tkanki wzrasta w kierunku wykonywanego chwytu i nie powinna być przyczyną zbytniego wzrostu temperatury tkanek.
Każdą technikę powtarzamy 4-5 razy a tempo poszczególnych technik od 10- 20 ruchów/min podyktowane jest wolnym prądem chłonki.