CHRONOLOGIA

EPOK

EPOKA LITERACKA	RAMY CZASOWE	PRZEDSTAWICIELE EPOKI	DZIEŁA
STAROŻYTNOŚĆ	Do końca V w .n. e	ARYSTOTELES ur. 384 p.n.e. Stagira (Tracja), zm. 322 p.n.e., Chalkis na wyspie Eubei, filozof grecki, najwszechstronniejszy myśliciel i uczony starożytności; od miejsca urodzenia zwany często Stagirytą. W 367 wstąpił do Akademii Platońskiej, w której pozostawał 20 lat aż do śmierci Platona. Od 347 w Assos (Azja Mniejsza) i Mitylenie (Lesbos) prowadził dalsze badania naukowe. W 343 został powołany na nauczyciela Aleksandra III Wielkiego i pełnił tę funkcję aż do objęcia władzy przez ucznia. W 335 wrócił do Aten i założył własną szkołę (Likejon, perypatetycy), w której przez 12 lat nauczał i kierował pracami uczniów. W 323 po śmierci Aleksandra III Wielkiego opuścił Ateny w obawie przed prześladowaniami ze strony ruchu antymacedońskiego i osiadł w Chalkis, gdzie w rok później zmarł.	,,Sztuka retoryki”
		CYCERON 3 I 106, Arpinum (Lacjum), zm. 7 XII 43 r. p.n.e., Formianum k. Kajety, brat Cycerona Kwintusa, rzymski mówca, filozof i mąż stanu; konsul w 63 r., stłumił spisek Katyliny; mowy sądowe i polityczne, pisma retoryczne (Mówca); rozprawy filozoficzne, listy; w etyce, którą pojmował jako naukę o szczęściu, bliski stoicyzmowi, a w teorii poznania — umiarkowanemu sceptycyzmowi.	,,Przeciw Katylinie”, ,,Filipki” ,,Rozmowy tuskulańskie”
ŚREDNIOWIECZE	Początek epoki: 476 r. – zdobycie Rzymu przez germańskich żołnierzy Odoakra Kres epoki: 1453 r. – zdobycie Konstantynopola, stolicy Bizancjum przez Turków.	BOCCACCIO GIOVANNI Boccaccio [bokkạczczio] Giovanni , ur. 1313, Certaldo lub Florencja, zm. 21 XII 1375, Certaldo, pisarz włoski, humanista; twórca artystycznej prozy włoskiej; główne dzieło — Dekameron (zbiór 100 nowel opowiadanych w ciągu 10 dni przez grupę 10 osób, które schroniły się przed zarazą) wywarło wielki wpływ na literaturę europejską; ponadto autor powieści wierszem i prozą (Fiammetta), poezji.	,,Dekameraton”
RENESANS	XVI w.
BAROK	XVII w.
OŚWIECENIE	W Europie XVIII w. W Polsce początek 1740 r.; zmierzch 1822 ukazanie się Ballad i romansów Adama Mickiewicza	KARPIŃSKI FRANCISZEK ur. 4 X 1741, Hołosków (Pokucie), zm. 16 IX 1825, Chorowszczyzna (pow. wołkowyski), poeta; przedstawiciel sentymentalizmu („poeta serca”); sielanki, liryki miłosne, pieśni religijne,, elegie, wiersze patriotyczne, utwory dramatyczne, pamiętnik.	,,Weydź w serce twoie…” ,,Laura i Filon” ,,Bóg się rodzi” ,,Kiedy ranne…”
		ROUSSEAU JEAN- JACQUES ur. 28 VI 1712, Genewa, zm. 2 VII 1778, Ermenonville k. Paryża, francuski pisarz, filozof, teoretyk wychowania. Wybitny przedstawiciel oświecenia; początkowo współpracownik Wielkiej encyklopedii francuskiej, następnie zerwał z encyklopedystami i postawił sobie zadanie obrony człowieka przed niszczącym wpływem cywilizacji;	,,Pochwała natury”
ROMANTYZM	1822(data wydania I tomu poezji Adama Mickiewicza) – 1863r.(powstanie styczniowe)
POZYTYWIZM	1864 - 1890	GUY DE MAUPASSANT pisarz francuski, przedstawiciel nurtu zwanego naturalizmem, zasłynął jako autor około trzystu nowel zebranych w kilkunastu tomach. Utwory tego pisarza przedstawiały ironiczny i satyryczny obraz ówczesnego społeczeństwa. Obok elementów komizmu opowiadania de Maupassanta, zawierały pesymistyczną i naturalistyczną refleksję na temat ludzkiej kondycji, moralności i stosunków społecznych.	,,Naszyjnik”
		BALZAC HONORE DE ur. 20 V 1799, Tours, zm. 18 VIII 1850, Paryż, pisarz francuski epoki romantyzmu; mistrz realizmu; Komedia ludzka — wielotomowy cykl powieściowy (m.in. Eugenia Grandet, Ojciec Goriot, Stracone złudzenia) obrazujący życie społeczne, polityczne i obyczajowe ówczesnej Francji; wysoka ranga artystyczna korespondencji (od 1833) z E. Hańską, którą poślubił 1850.	,,Ojciec Goriot”
		FLAUBERT GUSTAVE ur. 12 XII 1821, Rouen, zm. 8 V 1880, Croisset, pisarz francuski; wybitny przedstawiciel realizmu; krytyk moralności mieszczańskiej; powieści odznaczające się znakomitym stylem i wnikliwą analizą psychologiczną; nowele, korespondencja.	,,Pani Bovary” ,,Szkoła uczuć”
		HENRYK SIENKIEWICZ pseud. Litwos, ur. 5 V 1846, Wola Okrzejska (Podlasie), zm. 15 XI 1916, Vevey k. Lozanny, pisarz, publicysta, działacz społeczny. Od 1869 publicysta „Tygodnika Ilustrowanego”, „Przeglądu Tygodniowego”, „Gazety Polskiej”, 1874–78 współwydawca „Niwy”, 1882–87 redaktor „Słowa”; występował przeciw antypolskiej polityce rządu niemieckiego (inicjator i wydawca międzynarodowej ankiety Prusse et Pologne 1909); w okresie rewolucji 1905–07 zbliżył się do ND; po wybuchu I wojny światowej działał w Szwajcarii jako prezes Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce; współzałożyciel Kasy im. Mianowskiego, 1899–1900 prezes Warszawskiej Kasy Przezorności dla Literatów i Dziennikarzy; odbył m.in. podróże do USA 1876–78 (Listy z podróży do Ameryki 1878) i do Zanzibaru 1890–91 (Listy z Afryki 1892); 1900 uczczony jubileuszem 25-lecia twórczości, który przypadał 1897 (w darze od narodu otrzymał pałacyk w Oblęgorku pod Kielcami). We wczesnej twórczości głównie nowelista, twórca najbardziej wyrazistych w literaturze epoki obrazów niedoli chłopa — osaczonego przez działających wspólnie dwór, plebanię i urzędników carskich (Szkice węglem 1880), zmuszonego do walki za cudzą sprawę (Bartek Zwycięzca 1882), marnującego talenty z braku warunków i możliwości edukacji (Janko Muzykant 1880), ginącego na obczyźnie w poszukiwaniu pracy (Za chlebem 1880) — oraz twórca obrazów niedoli wygnańczej i patriotycznej nostalgii (Latarnik 1882), a także ucisku zaborczej szkoły (Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela 1880); zyskał sławę jednego z największych twórców prozy polskiej i światowej jako autor powieści historycznych pisanych „ku pokrzepieniu serc”. W cyklu zwanym Trylogią (Ogniem i mieczem, t. 1–3 1884 — film J. Hoffmana 1999, Potop, t. 1–6 1886 — film J. Hoffmana 1974, Pan Wołodyjowski, t. 1–3 1887–88 — film J. Hoffmana 1969) zawarł niezwykle barwny i sugestywny, choć wyidealizowany, obraz życia i wydarzeń dziejowych w Polsce XVII w. (w dobie wojen kozackich, najazdu szwedzkiego, wojen z Turcją — 1648–72); w powieści Krzyżacy (t. 1–4 1900 — film A. Forda 1960) dał wspaniałą wizję zmagań rycerskiej Polski z zakonem krzyżackim aż do zwycięstwa w bitwie pod Grunwaldem; w powieści z czasów Nerona Quo vadis (t. 1–3 1896, film J. Kawalerowicza 2001) ukazał duchowy tryumf chrześcijaństwa nad przemocą imperium rzymskiego. Z powieści Sienkiewicza o tematyce współczesnej (Rodzina Połanieckich t. 1–3 1895 — serial telewizyjny J. Rybkowskiego 1978, pamflet na rewolucję 1905–07 Wiry, t. 1–2 1910) popularność zdobył portret dekadenta w Bez dogmatu (t. 1–3 1891); ponadto powieści historyczne Na polu chwały (1908) i Legiony (1918, nieukończona), powieść dla młodzieży W pustyni i w puszczy (1911 — film W. Ślesickiego 1973, G. Hooda 2001), opowiadania, utwory sceniczne (Zagłoba swatem, wystawiony 1900), korespondencja Listy cz. 1–2 1977); publicystyka, pisma krytycznoliterackie; Dzieła (t. 1–60, 1948–55), Wybór nowel i opowiadań (1979), Dzieła wybrane (t. 1–9 1991); 1905 została mu przyznana Nagroda Nobla za „znakomite zasługi jako pisarza epickiego”.	,,Na marne” powieść ,,Sielanka” poemat ,,Jemioła” nowela ,,Za chlebem” nowela ,,Latarnik” nowela ,,Wspomnienia z Maripozy” nowela ,,Bartek zwycięzca” ,,Sachem” nowela ,,Rodzina Połanieckich” powieść ,, QVO VADIS” ,,Krzyżacy” powieść ,,Na placu chwały” powieść ,,Wiry” powieść ,,W pustyni i w puszczy” powieść TRYLOGIA ,,Ogniem i mieczem” – pierwsza część trylogii. Akcja rozgrywa się w XVII wieku i związana jest z wybuchłym na Ukrainie powstaniem kozackim. ,,Potop” – druga część trylogii. Opowiada o potopie szwedzkim z lat opowiadająca o potopie 1655 -1660. ,,Pan Wołodyjowski” – tłem powieści jest wojna z Turcja. Akcja rozgrywa się w Polsce i na Ukrainie.
		WŁADYSŁAW STANISŁAW REYMONT właśc. S.W. Rejment, ur. 7 V 1867, Kobiele Wielkie k. Radomska, zm. 5 XII 1925, Warszawa, pisarz; jeden z czołowych przedstawicieli nurtu realistycznego w prozie okresu Młodej Polski; w powieściach konflikt artysty ze społeczeństwem (Komediantka), prawa rządzące życiem kapitalistycznego miasta (Ziemia obiecana), epicki obraz zbiorowości wiejskiej (Chłopi); trylogia historyczna Rok 1794, nowele; 1924 Nagroda Nobla.	,, Wspomnienie”- fragment książki : ,,Henryk Sienkiewicz”
MŁODA POLSKA	1890 - 1918	ZAPOLSKA GABRIELA ur. 30 III 1857, Podhajce k. Łucka, zm. 21 XII 1921, Lwów, pisarka, publicystka, aktorka; występy m.in. w Krakowie, Lwowie, Paryżu; satyryczne komedie obyczajowe, demaskujące mieszczańską obłudę.	,,Moralność Pani Dulskiej”- dramat, tragifarsa kołtuńska.
		STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ pseud. Witkacy, ur. 24 II 1885, Warszawa, zm. 18 IX 1939, Jeziory k. Dąbrowicy (Polesie), syn Stanisława, pisarz, malarz, filozof, teoretyk sztuki; twórca teorii Czystej Formy, główny wyraziciel katastrofizmu w literaturze polskiej; groteskowo-fantastyczne dramaty (Tumor Mózgowicz, W małym dworku, Wariat i zakonnica, Szewcy), powieści (Pożegnanie jesieni, Nienasycenie); prace z dziedziny estetyki i filozofii; malował kompozycje fantastyczno-symboliczne (Fantazja), pejzaże, liczne portrety (1925 założył Firmę Portretową); fotografie.	,,Matejko” – fragmenty Monografii artystycznych.
		STEFAN ŻEROMSKI Urodził się 14 października 1864 we wsi Strawczyn (woj. kieleckie) w zubożałej rodzinie szlacheckiej. Nauki elementarne pobierał w szkole wiejskiej w Psarach, w 1874 wstąpił do gimnazjum w Kielcach. Dwunastoletni pobyt w gimnazjum (nauczycielem języka i literatury polskiej był Antoni Gustaw Bem) nie zakończył się zdaniem egzaminu maturalnego. Pracował jako guwerner, udzielał korepetycji, systematycznie prowadził dzienniki. Podjął pracę nauczyciela domowego w dworach szlacheckich na Kielecczyźnie, Mazowszu, Podlasiu i w Nałęczowie. W Nałęczowie poznał swoją przyszłą żonę, Oktawię z Radziwiłłów Rodkiewiczową, która mu ułatwiła nawiązanie kontaktów literackich. Czteroletni pobyt w Szwajcarii umożliwił m.in. poznanie materiałów archiwalnych do dziejów polskiej emigracji XIX wieku, tutaj też nawiązał bliskie znajomości z politykami, związanymi z ówczesnym ruchem socjalistycznym. W tym okresie ukazują się pierwsze książki "Rozdzióbią nas kruki, wrony" (1895), Opowiadania (1895), Syzyfowe prace (1897). W latach 1897-1904 pracował w bibliotece Ordynacji Zamoyskich w Warszawie. Niepowodzeniem kończą się starania o przyznanie mu Nagrody Literackiej Nobla. Umiera 20 listopada 1925 roku w Warszawie. Pogrzeb Stefana Żeromskiego 23 listopada 1925 stał się manifestacją narodową, pisarza pochowano na warszawskim cmentarzu ewangelicko-reformowanym.	,,Rozdzióbią nas kruki i wrony” ,,Ludzie bezdomni”
DWUDZIESTOLECIE MIĘDZYWOJENNE	1918 - 1939	PAWLIKOWSKA – JASNORZEWSKA MARIA Pawlikowska-Jasnorzewska Maria, z domu Kossak, primo voto Bzowska, secundo voto Pawlikowska (żona Jana Gwalberta Henryka Pawlikowskiego), tertio voto Jasnorzewska, ur. 24 XI 1891, Kraków, zm. 9 VII 1945, Manchester, córka Wojciecha Kossaka, siostra Magdaleny Samozwaniec, poetka, dramatopisarka; od 1940 w Wielkiej Brytanii; mistrzyni aforystycznej miniatury poet., gł. o tematyce miłosnej; zbiory wierszy (Pocałunki, Krystalizacje), utwory sceniczne (Zalotnicy niebiescy).	,,Laura i Filon”- wiersz, aluzja literacka do utworu Karpińskiego.
		GOMBROWICZ WITOLD MARIAN ur. 4 VIII 1904, Małoszyce k. Opatowa, zm. 25 VII 1969, Vence (Francja), pisarz; od 1939 w Argentynie, od 1964 we Francji; utwory groteskowo-satyryczne i parodystyczne, ukazujące jednostkę w niewoli stereotypów i konwencji związanych z odgrywaną rolą społeczną, podejmujące rozrachunek z sarmacko-romantycznymi wzorcami polskości;	,,Ferdydurke” ,,Pierwszorzędny pisarz drugorzędny” – fragmenty Dziennika 1953-1956 Witolda Gombrowicza.
		CZECHOWICZ JÓZEF Czechowicz Józef, ur. 15 III 1903, Lublin, zm. 9 IX 1939, tamże, poeta; twórca oryginalnej odmiany poezji awangardowej — śpiewnej, nastrojowej i wizyjno-symbol. liryki, z elementami katastrofizmu; m.in. tomy ballada z tamtej strony, nic więcej, nuta człowiecza; próby dram., szkice o poezji.	,,Na wsi”, ,,Ze wsi”
		JAN LECHOŃ właśc. Leszek Serafinowicz, ur. 13 III 1899, Warszawa, zm. 8 VI 1956, Nowy Jork, poeta; współtwórca grupy Skamander; od 1940 w USA; tom poetycki Karmazynowy poemat nawiązujący do tradycji polskiej kultury oraz do historii i narodowej mitologii, liryka refleksyjna (Srebrne i czarne) i patriotyczna, satyry, szkice, Dziennik.	,,Kolęda”- tekst według zbioru: Jan Lechoń Poezje.
		KIERKEGAARD ur. 5 V 1813, Kopenhaga, zm. 11 XI 1855, tamże, duński filozof, teolog i pisarz; prekursor egzystencjalizmu; przeciwnik filozofii G.W.F. Hegla, oponent duńskiego Kościoła protestanckiego; ujmował człowieka jako jednostkę przeżywającą ryzyko wyborów między stadiami egzystencji (estetycznym, etycznym i religijnym), analizował lęk i paradoksalność wiary; wpłynął w sposób znaczący na filozofię XX w.; Bojaźń i drżenie. Choroba na śmierć, Albo-albo, Okruchy filozoficzne. Chwila.	,,Bojaźń i drżenie – fragment książki.
		ALBERT CAMUS ur. 7 XI 1913, Mondovi (ob. Deran, Algieria), zm. 4 I 1960, Villeblevin (dep. Yonne, Francja), pisarz francuski; związany z egzystencjalizmem; powieści (Obcy, Dżuma, autobiograficzna Pierwszy człowiek), dramaty (Kaligula), eseje (Mit Syzyfa), o problematyce filozoficznej i moralnej; wybory polskie Eseje, Dramaty; 1957 Nagroda Nobla.	,,Dżuma”
WSPÓŁCZESNOŚĆ	1939 - …	ZBIGNIEW HERBERT ur. 29 XI 1924, Lwów, zm. 28 VII 1998, Warszawa, poeta; w liryce filozoficznej i moralistycznej odwołania do tradycji kultury europejskiej, analiza kondycji człowieka XX w., świadectwo oporu przeciw totalitaryzmowi, wątki metafizyczne; eseje, dramaty i słuchowiska; pośmiertnie 1998 odznaczony Orderem Orła Białego (nieprzyjęty przez rodzinę), 2007 odznaczony ponownie.	,,Brewiarz” ,,Mona Lisa” ,,Dom” ,,Jedwab duszy” ,,Epilog burzy”
		TISHNER JÓZEF ur. 12 III 1931, Stary Sącz, zm. 28 VI 2000, Kraków, filozof, ksiądz; uczeń R. Ingardena; profesor Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie; członek PAU; od 1981 prezes Instytutu Nauk o Człowieku w Wiedniu; twórca filozofii dramatu; autor prac z filozofii człowieka, aksjologii, etyki i filozofii współczesnej; Etyka Solidarności, Filozofia dramatu; 1999 odznaczony Orderem Orła Białego.	,,Zasłona i maska” ,,Dom”
		MROŻEK SŁAWOMIR ur. 29 VI 1930, Borzęcin (Tarnowskie), dramatopisarz i prozaik; członek PAU; 1963–96 i od 2008 poza krajem; groteskowo-satyryczne opowiadania i utwory dramatyczne o charakterze parabolicznym (zwłaszcza głośne jednoaktówki, m.in. Policja), poruszające problematykę filozoficzną, polityczną, obyczajową i psychologiczną, rysunki satyryczne.	,,Krawiec” ,,Tango”
		JANUSZ STANISŁAW PASIERB	,,Na początku była kultura”
		MEAD MARGARET ur. 16 XII 1901, Filadelfia, zm. 15 XI 1978, Nowy Jork, amerykański antropolog kulturowy; profesor Uniwersytetu Columbia; współtwórczyni kierunku etnopsychologicznego w antropologii kulturowej.	,,Kultura i tożsamość”
		WAŃKOWICZ MELCHIOR ur. 10 I 1892, Kałużyce (Mińszczyzna), zm. 10 IX 1974, Warszawa, pisarz i publicysta; 1939–58 na emigracji; mistrz opowieści reportażowej; głośny dokument polskości ziemi mazurskiej Na tropach Smętka, relacje o walkach II Korpusu Pol. we Włoszech 1944–45 (Bitwa o Monte Cassino), powieści, wspomnienia ,szkice z teorii literatury	,,Ziele na kraterze” ,,Szczenięce lata” ,, Karafka La Fontaine’a”
		KISIELEWSKI STEFAN pseud. Kisiel, Julia Hołyńska, Tomasz Staliński, Teodor Klon, ur. 7 III 1911, Warszawa, zm. 27 IX 1991, tamże, syn Zygmunta, ojciec Wacława, publicysta i pisarz, kompozytor; felietonista „Tygodnika Powszechnego”; polemizował ze stanowiska liberalno-konserwatywnego z ideologią marksist.; szkice publicyst. (Na czym polega socjalizm?), lit., muz. (Gwiazdozbiór muzyczny); powieści, Dzienniki; utwory orkiestrowe, Koncert fortepianowy.	,,Muchomachia i muchologia”
		BARAN JÓZEF, ur. 17 I 1947, Borzęcin k. Tarnowa, poeta, dziennikarz; redaktor „Wieści”, „Dziennika Polskiego”; poezja w tonacji balladowo-pieśniowej, liryka refleksyjna, osobista; zbiory wierszy m.in.: Nasze najszczersze rozmowy, Na tyłach świata, Majowe zaklęcie.	Sztuka ,,Dom”
		REDLIŃSKI EDWARD ur. 1 V 1940, Frampol, pisarz; satyryczne i groteskowe powieści o wpływie przemian cywilizacyjnych na oblicze współczesnej wsi polskiej (Konopielka, Awans), o problematyce emigracyjnej (Szczuropolacy), w poetyce political fiction Krfotok, obraz polskiej rzeczywistości społecznej po 1989 Transformejszen..., opowiadania, utwory sceniczne, reportaże	,,Jakże w swojej chacie do cudzego stołu siadać” ,,Konopielka” ,,Awans”
		NOWAK TADEUSZ Nowak Tadeusz, ur. 11 XI 1930, Sikorzyce k. Dąbrowy Tarnowskiej, zm. 10 VIII 1991, Skierniewice, poeta i prozaik; utwory o tematyce wiejskiej, nawiązujące do baśniowej fantastyki folkloru, elementów mitologii słowiańskiej, stylu i motywów biblijnych; liryka (Ślepe koła wyobraźni, W jutrzni, Psalmy), powieści (A jak królem, a jak katem będziesz), opowiadania.	,,Psalm o nożu w plecach”
		MYŚLIWSKI WIESŁAW ur. 25 III 1932, Dwikozy, pisarz; w powieściach wizja przemian chłopskiego losu i tradycyjnej wspólnoty wiejskiej, ukazana na tle uniwersalnych prawd o świecie i człowieku; dramaty (Drzewo).	,,Nagi sad” ,,Pałac” ,,Kamień na kamieniu” ,,Widnokrąg” ,,Traktat o łuskaniu fasoli” ,,Drzewo” ,,Chleb” – fragment powieści ,,Kamień na kamieniu”
		SAINT – EXUPERY ANTOINE DE ur. 29 VI 1900, Lyon, zm. 31 VII 1944, francuski pisarz, lotnik; przeniknięta humanizmem proza, tematycznie związana z lotnictwem (Nocny lot, Ziemia, planeta ludzi); poetycka opowieść Mały Książę; zginął w czasie lotu zwiadowczego. ADAM KERSTEN ur.1930, zm.1983 Historyk, badacz dziejów politycznych polski XIX wieku.	,,Oaza” ,,Mały Książę” ,,Historia a kreacja” ”- fragmenty książki: Sienkiewicz- ,,Potop” - Historia
		NORMAN DAVIES Ur. 1939 Brytyjski profesor historii, dziennikarz; znawca dziejów Polski	,,Polska mitologia narodowa”
		WISŁAWA SZYMBORSKA ur. 2 VII 1923, Kórnik k. Poznania, poetka. W 1952–66 współredaktor „Życia Literackiego”, gdzie 1968–81 prowadziła stały felieton Lektury nadobowiązkowe (wydanie książkowe cz. 1–2 1973–81); początkowo uprawiała poezję podporządkowaną celom dydaktyczno-propagandowym (zbiory Dlatego żyjemy 1952, Pytania zadawane sobie 1954), następnie zwróciła się ku liryce o charakterze intelektualnym i moralistycznym, skupionej głównie na analizie sytuacji egzystencjalnej człowieka; kruchości i przypadkowości życia ludzkiego Szymborska przeciwstawia trwałą wartość osiągnięć człowieka jako twórcy kultury; podejmuje też obronę indywidualnej wyobraźni i wrażliwości przed dominującym w XX w. odpersonalizowanym myśleniem i odczuwaniem; poczynając od tomu Wołanie do Yeti (1957) dysponuje własną formą wypowiedzi poetyckiej, doskonaloną w kolejnych zbiorach (Sól 1962, Sto pociech 1967, Wszelki wypadek 1972, Wielka liczba 1976, Ludzie na moście 1986, Koniec i początek 1993, Chwila 2002), odznaczającą się lapidarnością i wyrafinowaną prostotą, dyskrecją emocjonalną, a zwłaszcza mistrzowskim operowaniem konceptem poetyckim, często bliskim paradoksu, i ironią; wydała także 4 zbiory przepojonych filozoficznym liryzmem felietonów o literaturze Lektury nadobowiązkowe (1973, 1976, 1992, 1996), wybór „porad literackich” z okresu pracy w „Życiu Literackim ” (Poczta literacka 2001) oraz zbiór kunsztownych artystycznie zabaw literackich z różnych lat Rymowanki dla dużych dzieci (2003); Poezje (1989); od 1996 członek PAU; otrzymała m.in. nagrody: 1991 im. J.W. Goethego, 1995 im. J.G. Herdera, 1996 polskiego Pen Clubu, 1996 Nagrodę Nobla.	,,Noc” – wiersz ,,Słówka” – utwór z tomu Sól
		BRANDSTAETTER ROMAN ur. 3 I 1906, Tarnów, zm. 28 IX 1987, Poznań, pisarz; związany z ruchem katol.; dramaty hist. i współcz. o problematyce moralnej, liryka rel., tetralogia prozą Jezus z Nazarethu; przekł. poezji bibl. i Nowego Testamentu.	,,Wykonało się…”- fragment powieści ,,Jezus z Nazaretu”