1. polecam na szybko przeczytać wykład o gojeniu się ran (kilka slajdów) i w wykładzie o niewydolności oddechowej slajd z typami (wentylacyjna, pęcherzyków)
2. NIEPRAWIDŁOWE KSZTAŁTY ERYTROCYTÓW
sferocyt – mniejszy, okrągły, bez przejaśnienia w środku
leptocyt (anulocyt) – cienki o zwiększonym przejaśnieniu w środku[1]
krwinka tarczowata – cienka o mocniej zabarwionym obwodzie i części środkowej
owalocyt (eliptocyt) – zwiększona długość powodująca owalny kształt
akantocyt – erytrocyt z wypustkami rozmieszczonymi nieregularnie[2]
echinocyt – erytrocyt z wypustkami rozmieszczonymi regularnie[3]
krwinka sierpowata (drepanocyt)
schizocyt – to fragment erytrocytu
występowanie erytrocytów różnego kształtu nazywane jest poikilocytozą.
3. WITAMINY
A – retinol niedobór w ślepocie zmierzchowej
D – cholekalcyferol – niedobór w krzywicy i osteomalacji
E – tokoferol – niedobór – zaburzenia płodności, poronienia…
K – filochinon – niedobór – zaburzenia krzepnięcia – skaza osoczowa
C – kwas askorbinowy – niedobór szkorbut, krwawienia – skaza naczyniowa
B1 – tiamina – niedobór beri- beri 2 postacie sucha i mokra; u alkoholików zespół Wernickiego-Korsakowa
B2 – ryboflawina – zajady
B3 – PP – niacyna - pelagra (ludzie północy)
B5 – kwas pantotenowy – zahamowanie wzrostu, trudność koncentracji
B6 – pirydoksyna – zaburzenia w układzie krwiotwórczym, stany zapalne skóry i układu nerwowego;
B7 – H – biotyna – zmiany skórne (łuszczenie się), wypadanie włosów
B11 – kwas foliowy – anemia megaloblastyczna z zapaleniem języka, wady cewy nerwowej u płodu; (zapas w wątrobie na 2-4 miesiące)
B12 – kobalamina – anemia megaloblastyczna (złośliwa) z objawami neurologicznymi, neutrofile z wielopłatowym jądrem; (zapas w wątrobie na 3 lata);
4. KRWAWIENIE Z PRZEWODU POKARMOWEGO: krew przyspiesza pasaż jelit, dlatego powoduje luźne stolce
Duże krwawienie z żołądka np. wrzody – wymioty fusowate, może doprowadzić do wstrząsu;
Krwawienie z przełyku – wymioty krwią świeżą;
Małe, przewlekłe krwawienie z żołądka np. w chorobie wrzodowej – smołowate stolce (ciemne), niedokrwistość, może być normocytarna (ze względu na ogólną utratę krwi), mikrocytarna (ze względu na przewlekłą utratę żelaza z krwią), może być makrocytarna (ze względu na uszkodzenie komórek okładzinowych, brak czynnika wewnętrznego i nie wchłanianie B12)
Krwawienie z dolnych odcinków przewodu pokarmowego (niżej niż żołądek) – świeża krew w stolcu – np. w przebiegu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, albo raka jelita grubego;
5. PRZYCZYNY NYCTURII - Nykturia jest częstym objawem niewydolności serca, przerostu prostaty, endometriozy, niektórych chorób nerek (głównie zapalenie dróg moczowych), występuje również w niewyrównanej cukrzycy, po niektórych lekach (np. diuretykach) a czasem bywa skutkiem nadmiernego spożycia płynów przed snem (np. kawy), moczówce,
6. NIEWYDOLNOŚĆ LEWOKOMOROWA – serce nie daje rady zbierać krwi z płuc więc objawy związane z oddechowym – obrzęk płuc, duszność, kaszel, odkrztuszanie, tachypnoe;
7. NIEWYDOLNOŚĆ PRAWOKOMOROWA – serce nie odbiera krwi z obwodu, co powoduje jej zastój w żyłach i wzrost w nich ciśnienia: obrzęki grawitacyjne, ciastowate, w nocy leżąc krew idzie do nerek i mamy nadmierne oddawanie moczu, w silnej powiększenie wątroby, wodobrzusze, splenomegalia, w nocy wypełnione żyły szyjne i chyba ortopnoe,
8. PRZYSPIESZENIA PODŁUŻNE:
Dodatnie – w kierunku stóp – krew i narządy w kierunku stóp, spadek ciśnienia w głowie, wzrost w kończynach, omdlenia, czarna zasłona;
Ujemne – w kierunku głowy – krew i narządy do głowy, wzrost ciśnienia w głowie, czerwona zasłona, bóle głowy, wybroczyny, krwawienia, zaburzenia serca i oddechu
9. PRZYSPIESZENIA POPRZECZNE: może doprowadzić do zaburzeń oddychania, bo ściska klatę;
10. MARSKOŚĆ WĄTROBY:
Wrotna – alkohol, leki, grzyby, drobnoguzkowa, nadciśnienie wrotne, nacieczenie tłuszczowe;
Pomartwicza – wirusowe zapalenie wątroby – wieloguzkowa, brak nacieczenia tłuszczowego;
Żółciowa – utrudnienie odpływu żółci, pierwotna – udział procesów autoimmunologicznych, wysokie stężenie IgM, uszkadzają limfocyty Tc, wtórna – przyczyną są zmiany zapalne w drogach żółciowych z niedrożnością przewodów.
Dysmetaboliczna – hemochromatoza, ch. Wilsona;
Splenomegaliczna – następstwo dysfunkcji układu siateczkowo-śródbłonkowego;
11. ZAPALENIA STAWÓW Z TOWARZYSZĄCYM ZAPALENIEM KRĘGOSŁUPA (spondyloartropatie)
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ZZSK;
Reaktywne zapalenie stawów;
Łuszczycowe zapalenie stawów;
Zapalenia stawów towarzyszące przewlekłym chorobom zapalnym jelit.
12. SERONEGATYWNE CHOROBY (bez czynnika RF):
ZZSK
Łuszczycowe zapalenie stawów;
Reaktywne zapalenie stawów, w tym zespół Reitera;
Zapalenie stawów towarzyszące chorobom jelit;
13. SEROPOZYTYWNE CHOROBY: zespół Sjorgrena, twardzina, toczeń, zapalenie wielomięśniowe, młodzieńcze przewlekłe zapalenie stawów i wiele innych.
14. KIEDY RF MOŻE BYĆ DODATNI: choroby reumatyczne, przewlekłe choroby zapalne wątroby i płuc, choroby nowotworowe, AIDS, mononukleoza, gruźlica, trąd, po szczepieniu
15. PRZEROST ODŚRODKOWY – objętościowy – za dużo krwi napływa do komory – w niedomykalności zastawki;
16. PRZEROSK DOŚRODKOWY – koncentryczny – pogrubia się ściana – zwiększony opór na wyrzut np. w zwężeniu zastawki
17. SKAZY NACZYNIOWE:
Wrodzone: wrodzoną naczyniakowatość krwotoczną (zwaną także chorobą lub zespołem Rendu, Oslera i Webera), zespół Ehlersa i Danlosa, zespół Marfana,
Nabyte: czynniki zakaźno-toksyczne (np. w odrze, błonicy, płonicy, ospie wietrznej, przewlekłym zapaleniu wsierdzia), czynniki alergiczno-toksyczne (np. w przebiegu stosowania różnorakich leków, w towarzyszącej zazwyczaj chorobie reumatycznej, skazie krwotocznej Schönleina i Henocha), choroby przemiany materii, uwarunkowania endokrynologiczne i awitaminozy (np. niedobór witaminy C, chorobę Cushinga), wzmożoną łamliwość naczyń (np. naczyniową skazę krwotoczną wieku starczego, po urazach mechanicznych lub w razie długotrwałego utrudnienia odpływu krwi z powodu ucisku, obrzęków w przebiegu niewydolności krążenia lub po długotrwałym staniu).
18. SKAZY OSOCZOWE:
Wrodzone: Hemofilia A i B i C; choroba von Willebranda;
Nabyte: niedostatecznej syntezy określonego czynnika przez chory narząd (w którym dokonuje się jego synteza) – niewydolność wątroby; nadmiernego zużycia w przebiegu stanów chorobowych (m.in. w tzw. zespole wykrzepiania śródnaczyniowego – DIC); wytworzenia się mechanizmów hamujących czynność danego czynnika osoczowego jakieś leki?!; powstania na drodze mechanizmów immunologicznych, kiedy to do niedoboru określonego osoczowego czynnika krzepnięcia krwi dochodzi na skutek wytworzenia się określonych przeciwciał blokujących działanie hemostatyczne danego czynnika; Hipoprotrombinemia, niedobór witaminy K
19.SKAZY PŁYTKOWE
Małopłytkowość samoistna (pierwotna) - Istotą małopłytkowości samoistnej jest pierwotny, znaczny niedobór płytek krwi i jego konsekwencje w postaci zaburzeń krzepnięcia krwi.
Małopłytkowość wtórna (objawowa) - pierwotnego braku komórek macierzystych płytek (megakariocytów) w szpiku kostnym,
• uszkodzenia szpiku kostnego różnymi chemicznymi substancjami toksycznymi (np. benzen i jego pochodne, rozpuszczalniki organiczne, lakiery, pestycydy), toksynami bakteryjnymi, a zwłaszcza wirusowymi (np. w ospie wietrznej, płonicy, odrze, mononukleozie zakaźnej), lekami cytotoksycznymi hamującymi podziały i namnażanie komórkowe (a tym samym i wzrost megakariocytów),
• niszczenia komórek macierzystych płytek w szpiku kostnym przez wypieranie z jam szpikowych tkanki krwiotwórczej przez rozrastające się inne klony komórkowe, jak to zdarza się np. w białaczkach,
• popromiennego uszkodzenia szpiku kostnego, a w tym i zaniku komórek macierzystych płytek,
• zwiększonego działania krwiogubnego powiększonej z różnych przyczyn śledziony (np. w marskości wątroby, po zakrzepie w żyle śledzionowej).