POLSCY LAUREACI NAGRODY NOBLA

Nagroda Nobla - prestiżowa nagroda ufundowana przez szwedzkiego przemysłowca i wynalazcę dynamitu Alfreda Nobla. Przyznawana jest od 1901 r. (z przerwą w latach 1940-1942) w dziedzinach:

fizyki,

chemii,

medycyny (wzg. psychologii),

literatury,

za zasługi dla pokoju,

ekonomii.

Podczas pierwszej uroczystości w 1901r. pokojową Nagrodę Nobla otrzymali założyciel Czerwonego Krzyża  Jean Henri Dunant  oraz Frédéric Passy, francuski ekonomista i polityk.

Laureat otrzymuje złoty medal, dyplom honorowy, a także kwotę pieniężną, obecnie 10 milionów koron szwedzkich, która pozwala mu na kontynuacje badań, bez zabiegania o fundusze. Tradycyjnie Pokojowe Nagrody Nobla wręczane są przez norweskiego króla w Oslo zaś pozostałe przez monarchę szwedzkiego w Sztokholmie. Nagroda może być przyznana więcej niż jednej osobie. Tak było np. w przypadku polskiej laureatki, Marii Skłodowskiej- Curie, która swoją pierwsza nagrodę w 1903r. otrzymała wspólnie z mężem Piotrem Curie oraz z Henri Becquerelem. Nigdy nie przyznano wyróżnienia pośmiertnie.

Z nominacjami wiązało się niejednokrotnie także wiele kontrowersji np. przyznanie Pokojowej Nagrody Nobla w 1994 r. dla Jasera Arafata. Wśród Polaków mianowanych do Nagrody Nobla, która jednak nie została im przyznana znajdują się m.in. Stefan Żeromski, Eliza Orzeszkowa, Zbigniew Herbert, papież Jan Paweł II, Tadeusz Mazowiecki i Leszek Balcerowicz.

Nagrodą Nobla wyróżnionych zostało dotychczas sześciu Polaków:

• Maria Skłodowska-Curie (dwukrotnie w 1903 r. w dziedzinie fizyki i w 1911 r. w dziedzinie chemii)

• Henryk Sienkiewicz (w 1905 r. Literacka Nagroda Nobla)

• Władysław Reymont (w 1924 r. Literacka Nagroda Nobla)

• Czesław Miłosz (w 1980 r. Literacka Nagroda Nobla)

• Lech Wałęsa ( w 1983 r. Pokojowa Nagroda Nobla)

• Wisława Szymborska (1996 r. Literacka Nagroda Nobla)

L.P.	Laureat	Dziedzina	Rok
1	Maria Skłodowska-Curie	fizyka	1903
2	Maria Skłodowska-Curie	chemia	1911
3	Henryk Sienkiewicz	literatura	1905
4	Władysław Reymont	literatura	1924
5	Czesław Miłosz	literatura	1980
6	Lech Wałęsa	pokojowa	1983
7	Wisława Szymborska	literatura	1996