Temat 5: Sprawozdanie finansowe kopalni

Celem sprawozdań finansowych jest dostarczenie informacji o sytuacji finansowej kopalni. Jej dokonaniach i zmianach o sytuacji finansowej kopalni. Jej dokonaniach i zmianach finansowych, która jest użyteczna dla wielu odbiorców w podejmowaniu decyzji ekonomicznych.

Sprawozdawczość finansową kopalni opracowuje się na podstawie ewidencji księgowej i kalkulacji. (Ust.. o rachunkowości z 1994r z późniejszymi zmianami). Nakłada się na kopalnie obowiązek sporządzania na określone dni sprawozdania finansowego w ściśle określonej formie zawierającego:

1. Bilans

2. Rachunek zysków i strat

3. Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych

4. Sprawozdanie z działalności zarządu.

5. Informacje dodatkowe

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych, oraz na dzień bilansowy:

1. Kończący rok kalendarzowy (31 XII)

2. Poprzedzający zmianę formy prawnej kopalni

3. Postawienie kopalni w stan likwidacji czy upadłości

4. Zakończenie działalności gospodarczej.

Kopalnie które w roku obrotowym nie osiągnęły dwóch z następujących trzech wielkości:

1. Średnio roczne zatrudnienie – 50 pracowników

2. Suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiąca równowartość wartość w PLN 1 mln €

3. Przychód netto ze sprzedaży towarów i operacji finansowych za rok obrotowy stanowi równowartości w PLN 2 mln €

może sporządzać sprawozdanie finansowe zawierające bilans , rachunek zysków i strat, oraz informacje dodatkową w uproszczonej formie. Za prawidłowe i rzetelne sporządzenie sprawozdania finansowego odpowiada kierownik uprawniony do zarządzania kopalnią (prezes, dyrektor)

Ad 1. BILANS – jest dwustronnym, wartościowym zestawieniem zawierającym po lewej stronie majątek kopalni (aktywa kopalni) a po prawej stronie kapitały (fundusze stanowiące pasywa).

Aktywa będące przedmiotem finansowania są uporządkowane wg. wzrastającego stopnia ich upłynnienia, tzn. możliwości spieniężenia.

Pasywa stanowią źródło finansowania aktywów wg. rosnącego stopnia wymagalności tj. terminów spłaty.

Bilans ma być podpisany przez prezesa przedsiębiorstwa i głównego księgowego.

Aktywa obejmują majątek trwały oraz majątek obrotowy (aktywa obrotowe).

Majątek trwały (aktywa trwałe) – zalicza się:

1. Rzeczowy majątek trwały (środki trwałe, rozpoczęte inwestycje, zaliczki na poczet inwestycji)

2. Wartości nie materialne i prawne, wartości firmy, koszty prac rozwojowych, licencje patenty

3. Finansowy majątek trwały, udziały w innych podmiotach gospodarczych, akcje, papiery wartościowe długoterminowe (>1 rok), udzielone pożyczki długoterminowe (>1 rok)

4. Należności długoterminowe, należności o okresie spłaty dłuższym niż 1 rok.

Majątek obrotowy:

1. Zapasy ( materiałów, surowców, półproduktów, wyrobów gotowych, towarów)

2. Należności i roszczenia: należności od odbiorców, kontrahentów, instytucji ubezpieczeniowych, należności wewnątrz zakładowych, roszczenia sporne

3. Papiery wartościowe krótkoterminowe, przeznaczone do obrotu w okresie krótszym niż 12 miesięcy.

4. Środki pieniężne: w kasie kopalni (PK- pogotowie kasowe), środki pieniężne w banku, weksle, czeki.

PASSYWA – (prawa strona) – informują w jaki sposób kopalnia finansuje swój majątek (aktywa), czyli przez kogo została wyposażona w środki gospodarcze (m. trwały +m. obrotowy)

Źródła finansowania majątku kopalni można podzielić na:

1. Kapitały (fundusze własne)

2. Kapitały (fundusze obce)

Kapitały własne mogą być:

1. Powierzone, należą do nich: kapitał udziałowy, k. zakładowy, k. wspólników, fundusz założycielski, fundusz udziałowy

2. Kapitał funduszy samo finansowych: f. przedsiębiorstwa państwowego, f. zakładowe np. spółdzielcze, k. zakładowy

Kapitały obce:

1. Długoterminowe – kredyty bankowe, pożyczki, papiery wartościowe (>1 rok)

2. Krótkoterminowe – kredyty bankowe, pożyczki, papiery wartościowe, zobowiązania wobec dostawców, zobowiązania publiczno – prawne, zobowiązania wobec własnych pracowników

Ad 2. Rachunek zysków i strat (RZiS) – jest zestawieniem przychodów ze sprzedaży i kosztów uzyskania przychodów, oraz przedstawia zyski (straty) uzyskiwane z różnych rodzajów działalności. Rachunek ten może być sporządzany w układzie porównawczym lub w ukł. kalkulacyjnym. W każdym z w/w możliwe są do ustalenia odpowiednie rodzaje zysków bądź strat.

RZiS ukł. porównawcczy	RZiS ukł. kalkulacyjny
A. Przychody Netto ze sprzedaży	A. Przychody Netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów
B. Koszty działalności operacyjnej	B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów
	C. Zysk (strata) brutto ze sprzedaży A-B
	D. Koszty sprzedaży E. Koszty ogólnego zarządu
C. Zysk (strata) ze sprzedaży A-B D. Pozostałe przychody operacyjne E. Pozostałe koszty operacyjne
	F. Zysk (strata) ze sprzedaży F= C-D-E G. Pozostałe przychody operacyjne H. Pozostałe koszty operacyjne
F. Zysk (strata) z działalności operacyjnej F= C+D-E G. Przychody finansowe H. Koszty finansowe
	I. Zysk (strata) z działalności operacyjnej I= F+G-H J. Przychody finansowe K. Koszty finansowe
I. Zysk (strata) z działalności gospodarczej I= F+G-H J. Wyniki zdarzeń nadzwyczajnych
	L. Zysk (strata) z działalności gospodarczej L= I+J-K M. Wyniki zdarzeń nadzwyczajnych
K. Zysk (strata) brutto K=I+J L. Podatek dochodowy od osób prawnych lub fizycznych M. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku, bądź zwiększenie straty
	N. Zysk (strata) brutto N=L+M O. Podatek dochodowy od os. fizycznych lub os. prawnych P. Pozostałe obowiązkowe zmniejszenie zysku lub zwiększenie strat
N. Zysk (strata) netto N=K-L-M
	R. Zysk (strata) netto R=N-O-P

W układzie porównawczym zwanym też rodzajowym, koszty grupuje się zgodnie z ich rodzajem np. amortyzacja środków trwałych, koszty materiałów, transportu itd. I nie są one rozliczane na poszczególne rodzaje działalności kopalni.

Natomiast w ukł. kalkulacyjnym (funkcjonalnym) koszty klasyfikuje się zgodnie z przyporządkowaniem do rodzaju działalności jak:

• Koszty sprzedanych produktów, towarów, k. sprzedaży, k, ogólnego zarządu

Ten układ dostarcza bardziej przydatnych informacji niż rachunek kosztów w ukł. porównawczym.

W rachunku zysków i strat wyróżnia się:

1. zasadniczą działalność operacyjną

2. pozostałą działalność operacyjną

3. działalność finansową

4. zderzenia nadzwyczajne (losowe)

5. podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia

W ramach działalności kopalni istotne jest rozgraniczenie działalności operacyjnej i działalności finansowej. W wyniku działalności operacyjnej kopalnia jest powiązana z rynkiem dóbr materialnych i czynników produkcji, działalność ta jest związana z realnymi procesami gospodarczymi. W wyniku działalności operacyjnej realizowana jest sprzedaż produktów, towarów i materiałów. Podstawowa działalność operacyjna różni się od pozostałej działalności operacyjnej tym że charakteryzuje ją działania okazjonalne, występujące sporadycznie. Działalność finansowa kopalni jest związana z rynkiem finansowym bowiem, odnosi się do procesów inwestycyjnych i zobowiązań finansowych.

W RZiS wyróżnia się 6 rodzajów zysku (straty) a mianowicie:

1. zysk (strata) brutto ze sprzedaży – ale ten zysk występuje tylko w ukł. kalkulacyjnym

2. zysk (strata) ze sprzedaży

3. zysk (strata) z działalności operacyjnej

4. zysk (strata) z działalności gospodarczej

5. zysk (strata) brutto przed opodatkowaniem

6. zysk (strata) brutto po opodatkowaniem

Analiza RZiS kopalni informuje w jakim stopniu jej wynik finansowy (zysk/strata) zależy od działalności operacyjnej, a w jakim stopniu jest on uwarunkowany przez przychody i koszty finansowe, sytuacje nadzwyczajne, oraz obciążenie podatkiem dochodowym.

Ad.3 Rachunek przepływów pieniężnych /Rachunek Przepływu Środków Pieniężnych (RPŚP)– Cash flow

Zgodnie z ustawa o rachunkowości podmioty gospodarcze objęte są obowiązkiem sporządzania poza bilansem, RZiS, a także RPŚP.

Do podmiotów tych należę te które w poprzednim roku obrotowym osiągnęły lub przekroczyły granice 2 z 3 następujących wielkości:

1. Średnio roczne zatrudnienie – 50 pracowników

2. Suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiąca równowartość wartość w PLN 2,5 mln €

3. Przychód netto ze sprzedaży towarów i operacji finansowych za rok obrotowy stanowi równowartości w PLN 5 mln €

Przepływ środków pieniężnych dzieli się na przepływ z działalności:

1. Operacyjnej

2. Inwestycyjnej

3. Finansowej

Celem tego sprawozdania jest ustalenie zmian jakie nastąpiły w stanie środków pieniężnych oraz określeniu na ile wynikały one z działalności operacyjnej, inwestycyjnej, finansowej.

Działalność operacyjna – obejmuje działania kopalni związane z zakupem środków produkcji oraz związane z sprzedażą wyrobów, towarów bądź usług.

Dz. Inwestycyjna – dotyczy zakupu składników majątku trwałego

Dz. Finansowa- jest związana z operacjami prowadzącymi do zmian, wielkości i struktury kapitałów zaangażowanych w kopalnie.

Środki pieniężne obejmują gotówkę w kasie kopalni, tzw. Pogotowie kasowe, pieniądze na rachunkach bankowych w tym zgromadzone w formie lokat, a także czeki i weksle obce.

RPŚP może być przeprowadzany metodą bezpośrednią poprzez przeanalizowanie wszystkich wpływów i wypływów środ. pieniężnych z działalności operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.

Lub met. pośrednią , polegająca na korygowaniu zysku netto w taki sposób aby został on sprowadzony do zmian netto w środkach pieniężnych, na skutek działalności operacyjnej z uwzględnieniem wszystkich wpływów i wypływów środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej i finansowej.

Ad 4. Sprawozdanie Zarządu z Działalności Przedsiębiorstwa (SZzDP)

Celem tego dokumentu sprawozdania finansowego jest przedstawienie przebiegu działalności kopalni dla dokonania właściwej oceny jej aktualnej i przyszłej sytuacji gospodarczej, ekonomicznej i finansowej.

Sprawozdanie to powinno zawierać dokumenty dotyczące:

1. Ważniejszych zdarzeń w tym zdarzeń inwestycyjnych, mających istotny wpływ na działalność kopalni, które wystąpiły w roku obrotowym, lub są przewidywane w latach następnych

2. Przewidywany rozwój kopalni

3. Ważniejsze osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju postępu technicznego, oraz technologicznego

4. Aktualna i przewidywalna sytuacja finansowa kopalni

Dokument ten powinien być podpisany przez wszystkich członków zarządu.

Ad 5. Informacja Dodatkowa. Dokument ten powinien zawierać istotne dane i objaśnienia niezbędne do tego, aby sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawiało sytuacje majątkową i finansową kopalni, w szczególności powinna ona zawierać:

1. wprowadzenie do sprawozdania finansowego

2. dodatkowe informacje i objaśnienia

Ad 1. Wprowadzenie do SF, oprócz podst. danych kopalni powinno zawierać określenie okresu objętego SF, oraz informacje o podmiotach których sprawozdanie dotyczy, powinno zawierać przyjęte zasady rachunkowości w tym: metody wyceny i sporządzania SF, wyjaśniać przyczyny i skutki ewentualnych zmian w stosunku do roku poprzedniego (lat poprzednich).

We sprawozdaniu do SF przedstawia się informacje ułatwiające z jego korzystania tj.:

1. informacje identyfikujące podmiot gospodarczy (tj. nazwa, siedziba zarządu kopalni, jej podstawowy przedmiot działalności gospodarczej), podaje się właściwy sąd lub organ prowadzący rejestr – krajowy rejestr sądowy).

2. Podaje się czas trwania działalności kopalni jeżeli jest ono umownie ograniczony, w przypadku gdy umowa spółki, lub statut spółki nie zawiera czasowego ograniczenia wówczas można pominąć tą informacje.

3. Podaje się okres objęty SF. Jeżeli rok kalendarzowy pokrywa się z rokiem obrotowym wówczas podaje się że SF zostało sporządzone za dany rok np.2010, w przeciwnym razie określa się że SF obejmuje okres od 01,07,2009 do 30,06,2010r.

4. Informuje się czy SF zawiera dane łączne, jeżeli w skład przedsiębiorstwa wchodzą wewnętrzne jednostki organizacyjne sporządzające samodzielnie bilans.

5. Podaje się czy SF zostało sporządzone przy założeniu kontynuowani działalności gosp. w dającej się przewidzieć przyszłości, oraz czy istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenia kontynuowania działalności gosp. W przypadku połączenia podmiotów gosp. (fuzji) podaje się iż SF zostało sporządzone po ich połączenie oraz należy podać zastosowane metody rozliczenia połączenia podmiotów gosp. np. nabycia kapitałów bądź funduszy.

Ad 2. W części dodatkowe informacje i objaśnienia podaje się wyjaśnienia do bilansu, rachunku, zysku i strat, rachunku przepływów pieniężnych, proponowany podział zysków lub sposób pokrycia strat, podstawowe informacje o pracownikach (wykształcenie, uprawnienia), informacje o komórkach organizacyjnych, oraz inne istotne do zrozumienia SF informacje.